BIO

Urodzony 12 czerwca 1942 w Wysokiem Litewskiem pod Brześciem nad Bugiem; syn Stefana Markiewicza, policjanta, i Zofii Woźniak. Po zakończeniu II wojny światowej rodzina przeniosła się w ramach tzw. akcji repatriacyjnej na Kujawy i osiadła w Nowej Wsi Wielkiej pod Włocławkiem, gdzie otrzymała niewielkie gospodarstwo rolne. Od 1950 uczył się w szkole podstawowej w Nowej Wsi Wielkiej, potem w miejscowości Dziwie, a od 1956 w Technikum Leśnym w Rzepinie pod Słubicami. W 1958 przeniósł się do 22. Liceum Ogólnokształcącego w Lubrańcu. W tymże roku zamieścił pierwsze wiersze w „Żołnierzu Polski Ludowej”; w prasie literackiej debiutował w 1960 wierszami Pytanie i Wyznanie, opublikowanymi w „Życiu Literackim” (nr 61). Po zdaniu matury w 1960, studiował filozofię (pięć semestrów), a od 1964 historię sztuki (dwa semestry) na Uniwersytecie Warszawskim. Uczestniczył w działaniach Orientacji Poetyckiej „Hybrydy” w Warszawie (1960-71), w 1961 należał do łódzko-warszawskiej grupy Krąg. W 1968-69 był sekretarzem redakcji pisma „Orientacja”; ogłaszał tu wiersze, fragmenty prozy, recenzje i artykuły poświęcone plastyce. Publikował także m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1962-67) i „Kulturze” (1965-71). W tym czasie brał udział w konkursach poetyckich środowiska studenckiego, otrzymując liczne nagrody i wyróżnienia. W 1966-69 pracował jako sekretarz redakcji w Studenckiej Agencji Wydawniczej. W 1969 założył i prowadził Teatr Robotniczy na Terespolskiej. Należał do Klubu Młodych przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich (ZLP), od 1970 był członkiem ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Od 1972 do września 1974 był zastępcą redaktora naczelnego „Nowego Wyrazu”, w którym prowadził też dział poezji (tu m.in. cykle felietonów literackich pod pseudonimem Ikar). Następnie zajął się też twórczością malarską; w 1976-80 miał kilka wystaw w kraju i w Niemczech. W 1973 ożenił się z Elżbietą Błaszkowską. W 1982-87 wspólnie z Iwoną Smolką, Tomaszem Jastrunem i Leszkiem Szarugą wydawał niezależne pismo „Wezwanie” (ukazały się trzy numery); publikował w nim wiersze, felietony, artykuły i recenzje (pod pseudonimem: Jan Marty). W 1982 wspólnie z Wacławem Holewińskim założył niezależną oficynę wydawniczą Przedświt. Po jej zarejestrowaniu w 1989 i podziale na dwie odrębne oficyny (funkcjonujące pod tą samą nazwą, ale z innym logo) w 1990-2001 prowadził jedną z nich, początkowo wraz z żoną (zmarła w 2000). W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1996 publikował artykuły w miesięczniku „Wegetariański Świat”. Wiersze, utwory prozą, artykuły i recenzje ogłaszał także m.in. w pismach „NaGłos”, „Rzeczpospolita”, „Arkusz”, „Kresy”, „Pogranicza”, „Borussia”, „Nowa Okolica Poetów”, „Res Publica Nowa”, „Przegląd Powszechny”, „Więź” i „Migotania, przejaśnienia”, a także w czasopismach publikowanych w internecie: „Gnosis” i „Taraka”. W 2006 należał do zespołu redakcyjnego założonego z inicjatywy Krzysztofa Karaska miesięcznika literackiego „Pióro” (ukazał się tylko numer „zerowy”). Na swojej stronie internetowej (www.jaroslawmarkiewicz@neostrada.pl) w dziale Gazeta badawcza publikował szkice z dziedziny neuroteologii i teorii świadomości. Za całokształt twórczości otrzymał nagrodę Fundacji Nagrody Literackiej im. B. Sadowskiej (1998). Zmarł 25 czerwca 2010 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Północnym.

Twórczość

1. Stadion słoneczny. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1965, 102 s.

Nagrody

Nagroda Radia Wolna Europa w 1965.

Zawartość

Cykle: Równina; Zły kraj; Wyznania; Małe requiem; Szkice do poematów o pięknie.

2. Mordercy przyjdą nazajutrz. [Opowiadanie]. [Współautor: M. Wyszomirski]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1966, 100 s.

Autorzy podpisani wspólnym pseudonimem: Zygmunt Zelmen. Rozwiązanie podpisu: J. Markiewicz. „Nowy Świat1992 nr 54.

3. Przyszedłem zapytać o własne imię czasu, który wnoszę. [Wiersze]. Warszawa: Zrzeszenie Studentów Polskich 1968, 52 s.

4. Między nagimi idą nadzy. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Robotniczy na Terespolskiej 1971.

5. Podtrzymując radosne pozory trwania pochodu. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 55 s.

6. W ciałach kobiet wschodzi słońce. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 128 s.

Tu też przekł.: Z Lao-tsy: Tao Te Ging.

7. Chaos wita w tobie łotra i świętego. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 145 s.

8. i. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 104 s.

Zawartość

Cykle: Wszechdrzewo; Ptaki w ludowych strojach; Fragmenty, całość została ukradziona.

9. Wszędzie jest ziemia. Warszawa: Wydawnictwo Bez cenzury* 1982, 14 s.

Autor podpisany: Jan Marty.

10. Wybór wierszy. Warszawa: Czytelnik 1988, 239 s.

11. Papierowy bęben. [Wiersze]. Warszawa: Przedświt 1996, 134 s.

12. Wiersze górne i dolne. Warszawa: Przedświt 2003, 59 s.

Prace redakcyjne

1. Antologia wierszy wojennych. Oprac.: [I. Smolka, J. Markiewicz, A. Wirpsza]. Wstęp: [A. Wirpsza]. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1982, 92 s. Wyd. nast. pt. Poezja stanu wojennego. Antologia. [Londyn:] Puls Publication 1982.
Autorzy opracowania podpisani: Inga, Jot Em, Spectator; wstęp: Krzysztof Zawrat.

Zawartość

Tu m.in. utwory J. Markiewicza podpisane: Jan Marty.
2. Polska po 13 grudnia 1981. Pejzaż poetycki. Wstęp i wybór wierszy: J. Marty [właśc. J. Markiewicz] i M. Mayer [właśc. R. Holzer]. Lund: Photo Press Film; Independent Polish Agency 1984, 181 s.
3. T. Radziejewski: Mnie nie ma. [Wiersze]. Wybór i red.: J. Markiewicz. Warszawa: Przedświt 1993, 58 s.
4. B. Baron: Gorycze szczytowania. [Wiersze]. Wybór tekstów i red.: J. Markiewicz. Warszawa: Przedświt 1997, 61 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2007.

Wywiady

O czym pieje kogut. Rozm.: M. Lengren. Nowy Świat 1992 nr 54.

Ogólne

Artykuły

[W. Bolecki] J. Malewski: Cóż po poecie w czasie marnym? Przegląd tomików poetyckich stanu wojennego. W tegoż: Widziałem wolność w Warszawie. Londyn 1989.
W. Holewiński, J. Markiewicz, L. Szaruga: Jak się dowartościować, czyli IV Brygada. Odra 2007 nr 4 [polemika i sprostowanie do artykułu M. Mońki: Pokój i wojna. „Odra” 2006 nr 12, Wojna i pokój. „Odra” 2007 nr 1 na temat m.in. wydawnictwa Przedświt].

Stadion słoneczny

Z. Jerzyna: Fragment jedności. Kultura 1965 nr 26.
K. Mętrak: Poza konwencjami?Twórczość1966 nr 9.

Mordercy przyjdą nazajutrz

Z. Dolecki: Na 5 minut przed faszyzmem. Słowo Powszechne 1967 nr 104.

Przyszedłem zapytać o własne imię czasu, który wnoszę

S. Barańczak: Zapowiedź odnowy. Twórczość 1969 nr 8.
A. Turczyński: Dionizos w labiryncie Apollina. Poezja 1969 nr 11.

Podtrzymując radosne pozory trwania pochodu

L. Szaruga: Buntownik sceptyczny. Nurt 1971 nr 12.
B. Chełstowski: O poezji Jarosława Markiewicza. Poezja 1972 nr 2.
H. Jerzmański: Warianty poszukiwań. Nowe Książki 1972 nr 2.
J. Kornhauser: Ekstaza przeszła w ironię. Twórczość 1972 nr 7.
R. Krynicki: Tu, teraz – potem i zawsze. Poglądy 1972 nr 1.

W ciałach kobiet wschodzi słońce

M. Baranowska: Jesteśmy drzwiami?Twórczość1977 nr 7.
M. Chrzanowski: Dziwny jest ten świat. Nowe Książki 1977 nr 8.
K. Pieńkosz: Poza słowem. Nowy Wyraz 1977 nr 4.
J. Stankiewicz: Nadrzeczywistość poezji. Poezja 1977 nr 3.
J. Zacharska: Między pelargonią a Patagonią. Literatura 1977 nr 4.

Chaos wita w tobie łotra i świętego

W. Jurasz: Intymność i psychodrama. Miesięcznik Literacki 1980 nr 7.
T. Komendant: Zemsta języka. Twórczość 1980 nr 7.
B. Zielińska: Co się dzieje w mieście Wro. „Literatura1980 nr 10.
J. Zieliński: Luźna wspólnota. Tygodnik Kulturalny 1980 nr 40.
T.J. Żółciński: Nieporozumienia rodzą się w słowach. Życie Literackie 1980 nr 15.

i [Wiersze]

A. Ogrodowczyk: Gramatyka rozproszenia i skupienia świadomości. Poezja 1981 nr 9.
I. Smolka: Czytelna przestrzeń myśli. Nowe Książki 1981 nr 5.
W. Gawłowski: Spójnik czasu teraźniejszego. Integracje 1983 nr 16.

Wybór wierszy [2000]

Z. Bieńkowski: Jak Salvador Dali. Tygodnik Kulturalny 1989 nr 10.
K. Pieńkosz: Z tych pomysłów nie daje się ułożyć świata. Literatura 1989 nr 9.
I. Smolka: Opuszczając Patmos. Twórczość 1989 nr 6.
A. Szymańska: Metafizyka walcząca. Przegląd Powszechny 1989 nr 9.
J. Koryl: Na styku miłości, fizjologii i śmierci. Odra 1990 nr 2.

Papierowy bęben

J.Z. Brudnicki: Legendy minionych lat. Wiadomości Kulturalne 1996 nr 50.
K. Maliszewski: Zarys boskiego cienia. FA-art 1996 nr 4.
I. Smolka: Dziecko we wszechświecie. Nowe Książki 1996 nr 8.
A. Szymańska: Być w chwili. Przegląd Powszechny 1996 nr 12.
J.M. Dobrowolski: Heroizm pasywności. Twórczość 1997 nr 9.
P. Kobielski-Grauman: Romans ze śmiercią. Akcent 1997 nr 2.
A. Niewiadomski: Drugie oko dnia. Kresy 1997 nr 3.
L. Szaruga: Kłopoty z czasem. Literatura 1997 nr 1.
K. Rodowska: Ruchome święto niespodzianki. Nowa Okolica Poetów 1999 nr 2.
S. Dłuski: Poeta – dziecko wędrowne. Nowa Okolica Poetów 2000 nr 2.