BIO

Born on 16 November 1922 in Krakow; son of the commercial agent and later co-owner of a firm importing alcoholic drinks Adolf Markiewicz, and Debora Lea née Horowitz. He spent his childhood and youth in Krakow, where he initially attended the King Jan Sobieski Grammar School followed by the B. Nowodworski Secondary School. He made his debut while still at school with the 1935 article O Lacku i brązownictwie (On [Stanisław] Lack and idealization), which appeared in "Nowy Dziennik" (no. 96; as: Herman Markiewicz). His subsequent studies in literary history appeared in "Wiadomości Literackie" (1935, no. 46, as: Herman Markiewicz), "Kurier Literacko-Naukowy" (1937, no. 21, 33, 36, 1939 no. 23 using the pseudonym Michał Heymanowski), and "Krakowski Kurier Wieczorny" (1938, no. 39; as: K.). Following the outbreak of World War II, he left Krakow in early September 1939, travelling via Kowel (Kovel) to reach Lwów (today's Lviv, Ukraine) in October, which by then had already been occupied by Soviet forces. In June 1940, he and his father were deported to the depths of the Soviet Union, with Markiewicz held in a forest settlement near Altynai, in the Sukholozhsky District of the Sverdlovsk (today: Yekaterinburg) Oblast. He worked in forestry, felling trees and loading timber for the Ural Forest Trust. Following the Sikorski-Maysky agreement, he headed to Uzbekistan in autumn 1941 and settled in Andijan, where from 1942 he worked as a tutor in a children's home and teacher in Polish schools. From 1943, he was active in the Union of Polish Patriots (ZPP) and joined its Regional Board in Andijan in 1945, when he took over responsibility for the cultural-educational programme. In 1945, he married Maria Milberger, a tutor in a Polish children's home in Andijan. He returned to Poland in May 1946, starting a degree in Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow the same year. As a member of the Polish Workers' Party (PPR) from 1946 (which in 1948 merged with the PPS to become the United Polish Workers' Party – PZPR), he took up a post in the Party's Voivodeship Committee, serving for a brief period as a propaganda instructor and then as the secretary of the periodical "Głos Pracy", the Committee's official organ. In 1947/48, he was secretary of the editorial board of the Krakow edition of the newspaper "Trybuna Robotnicza". He developed his output as a literary critic, publishing in periodicals including the "Po pracy" supplement of "Trybuna Robotnicza" (1946), the supplement "Literatura i Sztuka" of "Dziennik Literacki" (1946), "Odrodzenie" (1946-49; also using the pseudonym Marek Wierczyński), "Twórczość" (1947-49), "Dziennik Literacki" (1948-50), and "Nowa Kultura" (from 1950). He was a member of the Krakow-based Klub Logofagów (the Logophages' Club, or "word devourers") in 1947/48. He joined the Polish Writers' Trade Union (ZZLP) in 1948, which the following year became the Polish Writers' Union (ZLP). In 1949/50, he was deputy editor-in-chief of the weekly "Przekrój", where he published articles and literary and theatre reviews until 1955, likewise as: Top and Jerzy Rachwał). Between 1951 and 1958, he served on the editorial board of the literary periodical "Życie Literackie", initially as editor-in-chief (1951-52), then as deputy editor-in-chief (1952-56), and as head of the literary criticism section (1952-58). He published numerous reviews and articles here (also using the pseudonym Marek Wierczyński), as well as notes in the column Żywocik literacki (Little literary life – a pun on the publication's name), which appeared anonymously or using the cryptonymous by-lines: hm and m). He also worked from 1948 to 1968 at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN), initially as a research assistant and then from 1951, after graduating with a master's degree in 1950, as a lecturer, before becoming a researcher in 1952. During this period, he worked on literary theory and the history of Polish literature, especially the Positivist movement of the second half of the nineteenth-century, as well as on editorial projects. In 1951, he was awarded the State Scientific Prize, 2nd class, as part of the IBL team. From 1950, he was also employed as a senior assistant researcher at UJ, then as a lecturer from 1952, a researcher from 1953, and acting professor from 1954. He received the prize of the Minister of Higher Education in 1953. In 1955, he qualified as a candidate in humanities (which was recognized as a PhD in 1956) at IBL PAN on the basis of his 1952 study O marksistowskiej teorii literatury (On the Marxist theory of literature). He was supervised by Prof. Kazimierz Wyka. He was appointed associate professor in the history of Polish literature at UJ in 1956. Between 1949 and 1955, he served on the editorial committee of the National Edition of Adam Mickiewicz's complete works (Dzieła). From 1954 to 1956, he was a member of the editorial council of "Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Metodologii Badań nad Sztuką" (Materials for Study and Discussion in the Field of Art History and Art Theory, Art Criticism and the Methodology of Art Studies). In 1955, he was appointed editor of Tadeusz Boy-Żeleński's collected writings, Pisma. In 1955-57, he was editor of the philology section (Filologia) of the UJ journal series "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego". He became a regular contributor to the yearbook "Rocznik Literacki" (including the discussion pieces: Literatura po roku 1863 [Literature after 1863] in 1955, Literatura po roku 1864 [Literature after 1864] between 1956 and 1962, Literatura polska 1864-1918 [Polish Literature 1864-1918] between 1963 and 1978, and Literatura polska po roku 1918 [Polish Literature after 1918] in 1978). In 1956, he was appointed to the editorial committee of the journal "Pamiętnik Literacki", where he served as deputy editor-in-chief between 1960 and 1993. In 1959, he was appointed head of the Collective Chair of Polish Literature at UJ, of which he was director until 1968. From 1959, he edited the publication series Biblioteka Studiów Literackich (Library of Literary Studies), while from 1960 he served on the editorial committee and editorial college of Polski słownik biograficzny (Polish dictionary of biography). From 1961 to 1963, he was also on the editorial committee of "Rocznik Literacki". He was appointed full professor in 1964. That year, and again in 1972, he was awarded the individual prize of the Ministry of Higher Education. In 1965, he served on the chief editorial board of the multi-volume collective work Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku (The Image of Nineteenth and Twentieth-Century Polish Literature), published by IBL PAN. He remained active as a literary critic, continuing to publish articles and reviews in "Pamiętnik Literacki" (intermittently 1950-94), "Twórczość" (intermittently 1958-70), "Ruch Literacki" (1961-70, 1978, 1983, and 1992-94), and "Miesięcznik Literacki" (1966, 1970, 1978, and 1980). In 1974, he was awarded the prize of the periodical "Życie Literackie" in recognition of his achievements in the field of journalism, reportage, essay writing and literary criticism. From 1966 to 1968 (and again from 1972 to 1976) he served on the PAN Main Qualifications' Council, while from 1966 to 1969 he was a member of the Central Council for Higher Education. Between 1966 and 1980, he was scientific secretary of the Krakow Branch of PAN. From 1970 to 1977, he was director of the Department of Literary Theory and Historical Poetics at the Institute of Polish Philology at UJ. Between 1972 and 1990, he chaired the PAN Committee on Literary Studies (KNoL). In 1973, he was awarded the honorary title Distinguished Teacher of the People's Republic of Poland. He was a member of the Kuźnica (Forge) Association of Artists and Cultural Activists in Krakow from 1974. From 1976, he spent several years as director of the Postgraduate Programme in Art Criticism at the Institute of Polish Philology at UJ. In 1976, he was made a corresponding member of PAN before being appointed full member in 1980. In 1976, he received the prize of the Minister of Science, Higher Education and Technology, 2nd class, and the Gold Medal for Social Engagement for the City of Krakow. That year, he was also entered into the Roll of Honour of Distinguished Individuals of the Krakow Region. From 1977 to 1984, he was director of the Institute of Polish Philology at UJ then from 1992 he was reappointed director of the Departement of Literary Theory and Historical Poetics at the Institute. Between 1978 and 1990, he was also a member of the editorial council of the Krakow-based periodical "Zdanie", where from 1978 to 1988 he also intermittently published pieces of literary criticism. From 1981, he was a member of the editorial board of the publishing house Wydawnictwo ABC, which operated outside the reach of state censorship. During this period, he published numerous articles and literary reviews in periodicals including "Nowe Książki" (intermittently 1981-89). From 1981 to 1986, he was a member of the Praesidium of PAN, while from 1984 to 1990 he served on the Central Qualifications Committee of the Chairman of the Council of Ministers (Prime Minister), before moving on to the newly-formed Central Commission for Academic Degrees and Titles. He was a member of the UJ Senate from 1983 to 1986. In 1983, he served on the editorial team of the monthly "Pismo". The same year, he joined the editorial committee of the quarterly "Kultura i Społeczeństwo". In 1984, he was awarded the prize of the City of Krakow, while in 1985 he received the prize of the Literary Foundation and the "Życie Literackie" prize for essay writing. From 1987 to 1991, he was a member of the programme council of the Logos publication series of the State Scientific Publishers (PWN). He was made an honorary member of the Adam Mickiewicz Literary Society in 1989, an active member of the revived Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in 1990, and an honorary member of the Upper Silesian Literary Society in 1993. He was appointed editor-in-chief of the Polski słownik biograficzny (Polish dictionary of biography) in 1991, serving in the role until 2002. After retiring in 1992, he remained involved in the activities of the Chair of Literary Theory at the Institute of Polish Philology at UJ, while also continuing to conduct research and publish pieces of literary criticism. His short essays, literary articles and notes (using the cryptonymous by-lines: hm, m) appeared in periodicals including "Teksty Drugie" (from 1990) and "Dekada Literacka" (from 1991; including the column Camera obscura), as well as polemical notes in "Oficyna Literacka”, the literary supplement of the daily newspaper "Dziennik Polski" (1990-91), and in the weekly "Polityka" (from 1993). In 1993, he was awarded the honorary prize of the Krakow branch of the Foundation for Polish Culture. He received an honorary doctorate from the Higher School of Education in Krakow and the University of Gdansk (UG), both in 1996. In 2010, he was recipient of the Kazimierz Wyka prize. He published essays, studies and literary articles in periodicals including "Ruch Literacki" (intermittently 1998-2003), "Twórczość" (intermittently 1998-2008), "Pamiętnik Literacki" (1999-2000, 2002, and 2006), "Teksty Drugie" (2000-11), "Wielogłos" (from 2008; including the column Moje zdziwienia [What astonishes me]), and in "Dekada Literacka" (until 2011) as well as its successor "Nowa Dekada Krakowska" (2012-13). He was the recipient of numerous honours, including the Gold Cross of Merit (1953); the Commander's Cross (1954), the Officer's Cross (1964), the Commander's Cross (1983) and the Commander's Cross with Star (2000) of the Order of Polonia Restituta; the Medal of the Commission of National Education (1979); the Tadeusz Boy-Żeleński Medal (2001); the Russian Pushkin Medal (2001); the Silver Medal of the 600th Anniversary of the Restoration of the Krakow Academy (2002); the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis (2007); and the UJ special medal Plus ratio quam vis (2012). He died on 31 October 2013 in Krakow and is buried at the city's Military Cemetery on Prandota Street.

Twórczość

1. Realizm krytyczny w twórczości Bolesława Prusa. [Studium]. W: Pozytywizm. Cz. 1. Wrocław 1950 s. 1-72 i odbitka Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1950.

2. Bolesław Prus. Warszawa: Czytelnik 1951, 32 s. Wyd. 2 Warszawa: Wiedza Powszechna 1955.

3. Lalka” Bolesława Prusa. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 262 s. Por. poz. .

Zawartość

Objaśnienia. – Bolesław Prus i „Lalka”. – Materiały. – Bibliografia.

4. Stefan Żeromski. Warszawa: Czytelnik 1951, 39 s.

5. O marksistowskiej teorii literatury. Szkice. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1952, VI, 126 s. IBL. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1953. IBL PAN.

Rozprawa doktorska.

Zawartość

J. Kott: Od redaktora. – I. Literatura jako forma świadomości społecznej; II. O genezie i funkcji społecznej dzieł literackich; III. O kryteriach oceny dzieła literackiego; IV. O realizmie w literaturze; Uzupełnienie: Zagadnienia nauki o literaturze i estetyki w świetle dyskusji radzieckich nad pracami Stalina o językoznawstwie.

6. Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1953, 293 s. Z prac Instytutu Badań Literackich PAN. Wyd. 2 zmienione i rozszerzone przy współpracy S. Eilego. Warszawa: Czytelnik 1965.

Zawartość

Przedwiośnie” na tle twórczości Żeromskiego. (Rozprawa wstępna). – Materiały. – Objaśnienia do „Przedwiośnia”.

7. Prus i Żeromski. Rozprawy i szkice literackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 361 s. Z prac Instytutu Badań Literackich PAN. Wyd. 2 poprawione i rozszerzone tamże 1964.

Zawartość

Obraz epoki w „Lalce”; „Emancypantki”; O realizmie „Faraona”; Opowiadania Żeromskiego; „Ludzie bezdomni”; Stefan Żeromski wobec rewolucji 1905 roku; „Przedwiośnie”. – W wyd. 2 nadto: „Lalka”; Inna zabawa „Lalką”; „Popioły”; Gorki i Żeromski; Rok 1863 w twórczości Żeromskiego; Stefana Żeromskiego „Myśli o pismach polskich”.

8. Krytyka literacka w walce o realizm socjalistyczny 1944-1954. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 60 s. IBL PAN.

9. Wczoraj i dziś nauki o literaturze polskiej. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955, 25 s. PAN Oddział w Krakowie.

10. Śladami Wokulskiego. Przewodnik literacki po warszawskich realiach „Lalki”. [Autorzy:] S. Godlewski, L.B. Grzeniewski, H. Markiewicz. Książkę skomponował, opatrzył wstępem i posłowiem L.B. Grzeniewski. Warszawa: Czytelnik 1957, 217 s.

Tu autorstwa H. Markiewicza: Inna zabawa „Lalką” [poz. ], s. 65-80.

11. Tradycje i rewizje. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1957, 363 s. IBL PAN.

Zawartość

Sporne problemy klasowej interpretacji literatury; Dyskusja o realizmie; O typowości w literaturze; Pozytywizm a realizm krytyczny; Spór o naturalizm; Inna zabawa „Lalką” [poz. ]; Spojrzenie na Żeromskiego; Niespodzianki „Roku 1794” [W.S. Reymonta]; Kampania fredrowska Boya.

Przekłady

niemiecki

wersji skróconej artykułu Niespodzianki „Roku 1794 w: W.S. Reymont: Das Jahr 1794. Romantrilogie. [T. 1]. Kraków, Berlin 1971.

12. Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego. Warszawa: Czytelnik 1963, 211 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerzone 1966, wyd. 3 rozszerzone 1975.

Zawartość

Dlaczego „Ludzie bezdomni”?; Przeciw oportunizmowi i zobojętnieniu; Przeciw „potędze zachwytu zmysłów”; Dr Judym i „ci z budów”; Od utopii do rewolucji; Dramat Joasi; Zakończenie „Ludzi bezdomnych”; Kompozycja powieści; Struktura postaci; Ukształtowanie stylistyczne powieści; „Ludzie bezdomni” – dawniej i dziś. – Materiały.

13. Główne problemy wiedzy o literaturze. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 383 s. Z prac Instytutu Badań Literackich PAN. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 przejrzane i uzupełnione 1966, wyd. 3 przejrzane i uzupełnione 1970, wyd. 4 przejrzane i uzupełnione 1976, wyd. 5 przejrzane i uzupełnione 1980. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Zawartość

Zamiast przedmowy. – I. Zakres i kierunki współczesnych badań literackich; II. Wyznaczniki literatury; III. Sposób istnienia i budowa dzieła literackiego; IV. Styl tekstu literackiego i jego badanie; V. Fikcja w dziele literackim a jego zawartość poznawcza; VI. Rodzaje i gatunki literackie; VII. Prądy i typy twórczości literackiej; VIII. Realizm, naturalizm, typowość; IX. Prawa naukowe w historii literatury; X. Wartości i oceny w badaniach literackich. – Przegląd chronologiczny dziejów wiedzy o literaturze.

Przekłady

albański

artykułu Wartości i oceny w badaniach literackich: [Przeł.] B. Berisha. Jehona”, Skopje 1975 nr 6.

angielski

artykułu Wartości i oceny w badaniach literackich: Evaluation in the Study of Literature. [Przeł. autor]. W: Poetics = Poetyka = Poėtika. Warszawa, 's Gravenhage 1961.
artykułu Wyznaczniki literatury: The limits of literature . [Przeł.] U. Gabara. The New Literary History”, Charlottesville 1972 t. 4 nr 1, przedruk w: New directions in literary history. London 1974.

rumuński

artykułu Zakres i kierunki współczesnych badań literackich: „Cronica”, Iași 1967 nr 50.
Conceptele ştiinţei literaturii. [Przeł.] C. Ceambaşu. Bukareszt 1988.

serbsko-chorwacki

artykułu Zakres i kierunki współczesnych badań literackich: O suvremenim proučavanjima književnosti najsažetije. [Przeł.] Z. Malić. „Umjetnost Riječi”, Zagrzeb 1965 nr 1.
artykułu Wartości i oceny w badaniach literackich: [Przeł.] S. Subotin. Književnost”, Belgrad 1973 nr 10.
Nauka o književnosti. [Przeł.] S. Subotin. Beograd 1974.

słowacki

artykułu Prądy i typy twórczości literackiej: Prúdy a typy literárnej tvorby. [Przeł.] Š. Koperdan. W: Slovo, význam, dielo. Bratislava 1972.

słoweński

Glavni problemi literarne vede. [Przeł.] N. Jež. Ljubljana 1977.

węgierski

Az irodalomtudomány fö kérdései. [Przeł.] E. Bojtár. Budapest 1968.

14. Lalka” Bolesława Prusa. Warszawa: Czytelnik 1967, 364 s. Por. poz. .

Zawartość

Powieść z wielkich pytań naszej epoki; Klęska romantyzmu; Obraz „społecznego rozkładu”; Między „Dwoma światami”; Powieść o miłości; Pan Ignacy Rzecki; Styl „Lalki”; Z dziejów „Lalki”. – Materiały.

15. Przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice historycznoliterackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 400 s.

Zawartość

Próba periodyzacji nowożytnej literatury polskiej; Dialektyka pozytywizmu polskiego; Antynomie powieści realistycznej dziewiętnastego wieku; Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej; Stanisław Tarnowski – po stu latach; Piotr Chmielowski jako krytyk literacki; Młoda Polska i „izmy”; Boy w kraju swej młodości; O twórczości Żeromskiego – rozważania rocznicowe; „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej na tle polskiej tradycji powieściowej; Roman Ingarden o dziele literackim; Jeszcze o teorii języka poetyckiego; Kłopoty historyków literatury; Badania porównawcze w literaturoznawstwie polskim; Interpretacja morału i morał interpretacji; Nauka o literaturze a podniesienie kultury czytelniczej; Od autora.

Przekłady

angielski

artykułu Dialektyka pozytywizmu polskiego: The Dialectic of Polish Positivism. [Przeł.] P. Coates. „Literary Studies in Poland”, Wrocław [T. 6]: 1980.

francuski

Technique de la périodisation littéraire. W: Actes de VII-e Congrès de l'Association Internationale de Littérature Comparée. Budapest 1979.

niemiecki

artykułu Badania porównawcze w literaturoznawstwie polskim: Entwicklungsprobleme und Ergebnisse der vergleichenden Literaturforschung in Polen. [Przeł. autor]. W: Aktuelle Probleme der vergleichenden Literaturforschung. Berlin 1968.
artykułu Dialektyka pozytywizmu polskiego: Zur Dialektik des polnischen Positivismus. [Przeł.] B. Schymon. W: Positionen polnischer Literaturwissenschaft der Gegenwart. Berlin 1976.
artykułu Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej: Die Literatur des polnischen Positivismus in nationaler und europäischer Sicht. [Przeł.] D. Scholze. Zeitschrift für Slawistik”, Berlin 1976 t. 21 z. 4.
wersja skrócona artykułu Antynomie powieści realistycznej XIX wieku: Antinomien des realistischen Romans des XIX. Jahrhunderts (am Beispiel der polnischen Literatur). W: Komparatistik. Heidelberg 1981.

węgierski

artykułu Badania porównawcze w literaturoznawstwie polskim: A lengyel összehasonlitó irodalomtudomány helyzete és feladatai. [Przeł.] I. Kovács. „Helikon”, Budapeszt 1970 nr 2.

16. Idee patriotyzmu i demokracji w literaturze pozytywistycznej. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1969, 20 s. PAN Oddział w Krakowie. Przedruk zob. poz. .

17. Nowe przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 315 s.

Zawartość

Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego; Międzynarodowe znaczenie literatury polskiej w sądach krytycznych i historycznoliterackich; Zakres i treść pojęcia „naturalizm” w badaniach literackich i estetyce XX wieku; Paszkwil i pamflet; Jak był zrobiony „Beniaminek” [K. Irzykowskiego]; Parodia i inne gatunki literackie (problemy terminologiczne); Rzut oka na współczesną teorię badań literackich za granicą; Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury; Tołstoj i Gorki w pismach Lenina; Filologia, „nescio quid blandum spirans” [dot. metody naukowej S. Pigonia]; Stanisław Pigoń w kręgu Młodej Polski; Twórczość Romana Ingardena a rozwój badań literackich; Problem miejsc niedookreślenia w dziele literackim; „Summa litteraturae” Stanisława Lema sposobem niecybernetycznym wyłożona; Literatura w ujęciu semiotycznym (na marginesie prac J. Lotmana); Od autora.

Przekłady

angielski

artykułu Parodia i inne gatunki literackie (problemy terminologiczne): On the definitions of literary parody. [Przeł. autor]. W: To honor Roman Jakobson. T. 2. The Hague 1967.
artykułu Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury: Marxist theories of social differentiation of literature. [Przeł. autor]. W: Actes de VI-e Congrès de l'Association Internationale de Littérature Comparée. Stuttgart 1975.
artykułu Problem miejsc niedookreślenia w dziele literackim: Places of Indeterminacy in a Literary Work. [Przeł.] E. Gussman. W: Roman Ingarden and contemporary Polish aesthetics. Warszawa 1975.
artykułu Twórczość Romana Ingardena a rozwój badań literackich: Ingarden and the development of literary studies. W: On the aesthetics of Roman Ingarden. Dordrecht 1989.

francuski

artykułu Zakres i treść pojęcia „naturalizm” w badaniach literackich i estetyce XX wieku: Le naturalisme dans le recherches littéraires et dans l'esthétique du XXe siècle. [Przeł. autor]. „Revue de Littérature Comparée”, Paryż 1973 nr 2.

hiszpański

artykułu Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury: Teorías marxistas de la diferenciación social de la literatura. [Przeł.] D. Navarro. Criterios”, Salta 1982 nr 34, przedruk w: Textos y contextos. Una ojeada en la teoria literaria mundial. [T.] 2. Havana 1986.
artykułu Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego: Esfera y división de la ciencia literarie comparativa. [Przeł.] D. Navarro. Criterios”, Salta 1982 nr 34.

niemiecki

artykułu Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego: Forschungsbereich und Systematik der vergleichenden Literaturwissenschaft. [Przeł.] E. Dieckmann. „Weimarer Beiträge”, Wiedeń 1968 z. 6.
artykułu Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury: Gesellschaftliche Bedingtheit und soziologischer Schematismus in der Literaturtheorie. [Przeł. autor]. „Weimarer Beiträge”, Wiedeń 1972 z. 8, przedruk w: W. Kroll, A. Flaker: Literaturtheoretische Modelle und kommunikatives System. Kronberg 1974.
artykułu Twórczość Romana Ingardena a rozwój badań literackich: Das Werk Roman Ingardens und die Entwicklung. [Przeł.] W. Kroll. W: Formalismus, Strukturalismus und Geschichte. Kronberg 1974.
artykułu Literatura w ujęciu semiotycznym (na marginesie prac J. Lotmana): Randbemerkungen zu den Arbeiten J. Lotman. [Przeł. autor]. W: Linguistic and literary studies in Eastern Europe. T. 5. Semiotics and dialectics. Amsterdam 1981.
wersji skróconej artykułu Międzynarodowe znaczenie literatury polskiej w sądach krytycznych i historycznoliterackich: Die internationale Bedeutung der polnischen Literatur als kritisches und theoretisches Problem. W: Slawische Kulturen in der Geschichte der europäischen Kulturen vom 18. bis 20. Jahrhundert. Berlin 1982.

serbsko-chorwacki

artykułu Problem miejsc niedookreślenia w dziele literackim: Problem mjesta neodređenosti u književnom djelu. [Przeł.] G. Chamot-Čulig. „Umjetnost Riječi”, Zagrzeb 1974 z. 2/4.

słowacki

artykułu Zakres i treść pojęcia „naturalizm” w badaniach literackich i estetyce XX wieku: Rozsah a obsah pojmu naturalizmus v literárnej vede a estetike 20. storočia. [Przeł.]. P. Winczer. „Slovenská literatúra”, Bratysława 1976 nr 6.
artykułu Rzut oka na współczesną teorię badań literackich za granicą: Pohľad na súčasnú teóriu literárnej vedy v zahraničí. [Przeł.] H. Ivaničkova. „Romboid”, Bratysława 1973 nr 5.
artykułu Tołstoj i Gorki w pismach Lenina: Tolstoj a Gorkij v Leninových prácach. [Przeł]. P. Winczer. „Romboid”, Bratysława 1984 nr 1.

węgierski

artykułu Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury: Az irodalom társadalmi megoszlásának marxista teóriá. [Przeł.] J. Szentmarjay. „Helikon”, Budapeszt 1971 nr 1.

18. Przekroje i zbliżenia dawne i nowe. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 487 s.

Zawartość

Zawiera z poz. : Próba periodyzacji nowożytnej literatury polskiej; Dialektyka pozytywizmu polskiego; Antynomie powieści realistycznej XIX wieku; Stanisław Tarnowski – po stu latach; Piotr Chmielowski jako krytyk literacki; Kłopoty historyków literatury; Jeszcze o teorii języka poetyckiego; Badania porównawcze w literaturoznawstwie polskim, – poz. (z wyjątkiem: Jak był zrobiony „Beniaminek”), – nadto: U początków nowoczesnej teorii powieści w Polsce; Ideologia a dzieło literackie; Tematy teoretycznoliterackie w twórczości Kazimierza Wyki; Od autora.

Przekłady

angielski

artykułu Ideologia a dzieło literackie: The work of literature and ideology. [Przeł.:] E.J. Schwartz, V.J. Urbanek. W: Linguistics and literary studies in Eastern Europe. T. 1. Amsterdam 1979.

hiszpański

artykułu Ideologia a dzieło literackie: Ideologia y obra literaria. [Przeł.] D. Navarro. W: Textos y contextos. Ciudad de la Habana 1985.

słowacki

artykułu Ideologia a dzieło literackie: Literárne dielo a ideológia. [Przeł.] P. Winczer. „Romboid”, Bratysława 1976 nr 9.

19. W kręgu Żeromskiego. Rozprawy i szkice historycznoliterackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 249 s.

Zawartość

I. O twórczości Żeromskiego – rozważania rocznicowe [poz. ]; Tytuły Żeromskiego; Żeromski i Prus; Dwa oblicza „Doktora Piotra”; Żeromski z bliska (na przykładzie „Wszystko i nic”); Stefan Żeromski wobec niepodległości i rewolucji. – II. Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej [poz. ]; Idee patriotyzmu i demokracji w literaturze pozytywistycznej [poz. ]; Bezdogmatowcy i melancholicy; Młoda Polska i „izmy” [poz. ]; Boy w kraju swej młodości [poz. ]; Szkic do portretu Boya-prozaika; „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej na tle polskiej tradycji powieściowej [poz. ]. – Od autora.

Przekłady

rosyjski

artykułu Stefan Żeromski wobec niepodległości i rewolucji: [Przeł. autor]. W: Revolûcionnaâ literatura Pol'ši 20-30-h godov. Moskva 1969.

20. Pozytywizm. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1978, 626 s. IBL PAN. Historia literatury polskiej. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980 wyd. 3 zmienione i rozszerzone 1999, wyd. 4 1999, wyd. 5 2000, wyd. 6 2002, wyd. 7 2004, dodruk 2006.

Nagrody

Nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie autorstwa wyróżniających się podręczników dla studentów oraz nagroda Sekretarza Naukowego PAN w 1979.

21. Polska nauka o literaturze. Zarys rozwoju. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1981, 256 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1985.

Nagrody

Nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki II stopnia w 1982.

22. Wymiary dzieła literackiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 242 s. Wyd. 2 zob. poz. (t. 4).

Nagrody

Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego II stopnia w 1985.

Zawartość

Zamiast przedmowy; Obrazowość a ikoniczność literatury; Uwagi o semantyce i budowie metafory; Morfologia dialogu; Autor i narrator; Zawartość narracyjna i schemat fabularny; Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych; Postać literacka; Interpretacja semantyczna dzieł literackich; Dzieło literackie a ideologia; Proces literacki w świetle strukturalizmu i marksizmu; Odbiór i odbiorca w badaniach literackich; Od autora.

Przekłady

angielski

artykułu Odbiór i odbiorca w badaniach literackich: Reception and the recipient in literary studies. Perspectives and difficulties. [Przeł.] E. Foeller. Dialectics and Humanism”, Warszawa 1980 nr 2.
artykułu Obrazowość a ikoniczność literatury: [Przeł.] U. Gabara. The New Literary History”, Charlottesville 1986/1987 t. 18.

francuski

skróconej wersji artykułu Obrazowość a ikoniczność literatury: Quelques remarques sur l'iconicité des signes littéraires. „Neohelicon”, Budapeszt, Amsterdam 1991 z. 2.
artykułu Proces literacki w świetle strukturalizmu i marksizmu: Le processus littéraire à la lumière du structiralisme et du marxisme. [Przeł. autor]. W: Actes du VIII-e Congrès de l'Association Internalionale de Littérature Comparée. Budapest 1981.

hiszpański

artykułu Proces literacki w świetle strukturalizmu i marksizmu: El proceso literario a la luz del estructuralismo y del marxismo. [Przeł.] D. Navarro. Criterios”, Salta 1982 nr 3/4, przedruk w: Textos y contextos. Una ojeada en la teoria literaria mundial. [T.] 2. Havana 1986.
artykułu Odbiór i odbiorca w badaniach literackich: La recepción y el receptor en las investigaciones literarias. Perspectivas y dificultades. [Przeł.] D. Navarro. Criterios”, Salta 1983/1984 nr 5/12, przedruk w: Textos y contextos. Una ojeada en la teoria literaria mundial. [T.] 2. Havana 1986.
artykułu Interpretacja semantyczna dzieł literackich: La interpretación semántica de las obras. [Przeł.] D. Navarro. Criterios”, Salta 1985/1986 nr 13/20.

23. Świadomość literatury. Rozprawy i szkice. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 366 s.

Nagrody

Nagroda Funduszu Literatury i „Życia Literackiego” w 1986.

Zawartość

Między plotką a mitem; Przemiany ergografiki w polskich badaniach literackich do roku 1939; Myśl aksjologiczna w polskiej nauce o literaturze; Polskie dyskusje o formie i treści; Problemy teoretyczne powieści w krytyce młodopolskiej i międzywojennej; Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych; Rodowód i losy mitu trzech wieszczów; Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego; Polskie przygody estetyki Taine'a; Recepcja formalizmu rosyjskiego w Polsce; Uzupełnienia; Od autora.

Przekłady

angielski

artykułu Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych: Drama and theatre in Polish theoretical discussions. [Przeł.] L. Wiewiórkowski. „Literary Studies in Poland”, Wrocław [T.] 17: 1987.

francuski

artykułu Polskie przygody estetyki Taine'a: Les avatars polonais de l'esthétique de Taine. [Przeł. autor]. W: Littératures sans frontière. Clermont-Ferrand 1991.

niemiecki

artykułu Polskie dyskusje o formie i treści: Polnische Diskussionen über Form und Inhalt. [Przeł. autor]. „Russian Literature”, Haga, Paryż, Amsterdam 1983.
artykułu Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych: Drama und Theater in der theoretischen Beiträge in Polen. [Przeł. autor]. W: Dramatische und theatralische Kommunikation. Tübingen 1992.

24. Literatura pozytywizmu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1986, 270 s. IBL PAN. Dzieje literatury polskiej. Synteza uniwersytecka. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1989, wyd. 3 poprawione 1997, wyd. 4 1998, wyd. 5 2000.

25. Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1989, 285 s.

Zawartość

Przedmowa; Rzut oka na najnowszą teorię badań literackich za granicą; Psychologia głębi a badania literackie; Literatura a mity; Polifonia, dialogiczność i dialektyka. Bachtinowska teoria powieści; Koncepcje marksistowskie w zachodnim literaturoznawstwie ostatniego ćwierćwiecza; Odmiany intertekstualności; Problemy odbioru i odbiorcy w polskiej nauce o literaturze; Dylematy historyka literatury.

Przekłady

angielski

artykułu Polifonia, dialogiczność i dialektyka. Bachtinowska teoria powieści: Polyphony, dialogism and dialectics . Michail Bakthin's theory of novel . [Przeł. autor]. W: Literary theory and criticism. Bern 1984.

francuski

artykułu Dylematy historyka literatury: Les dilemmes de l'historien de la littérature. [Przeł.] H. Krzyżanowski. „Literary Studies in Poland”, Wrocław [T.] 20: 1988.

niemiecki

skróconej wersji artykułu Polifonia, dialogiczność i dialektyka. Bachtinowska teoria powieści: Bachtins Polyphone Romantheorie. W: Roman und Gesellschaft. Jena 1984.

słowacki

artykułu Dylematy historyka literatury: Dilemy literárneho historika. [Przeł.] P. Winczer. „Slovenská Literatúra”, Bratysława 1988 nr 5.
artykułu Rzut oka na najnowszą teorię badań literackich za granicą: Nove tendencie literárnej vedy. [Przeł.:] J. Cvikova, M. Zelinski. „Slovenské Pohl'ady”, Bratysława 1990 nr 10.

węgierski

artykułu Dylematy historyka literatury: Az irodalomtörtenesz dilemmái. [Przeł.] E. Botjár. Helikon”, Budapeszt 1993/94 nr 4.

26. Pożegnania. Kraków: Universitas 1992, 99 s.

Zawartość

Przedmowa; Juliusz Kleiner (1886-1957) i Stanisław Pigoń (1885-1968); Julian Krzyżanowski (1892-1976); Roman Ingarden (1893-1970); Konrad Górski (1895-1990); Juliusz Kijas (1899-1967), przedruk poz. ; Maria Dłuska (1900-1992); Stefania Skwarczyńska (1902-1988); Józef Spytkowski (1907-1968); Kazimierz Wyka (1910-1975), przedruk poz. ; Stefan Żółkiewski (1911-1991); Aniela Łempicka (1920-1990); Tomasz Weiss (1929-1988); Zbigniew Żabicki (1930-1970).

27. Teorie powieści za granicą. Od początków do naturalizmu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1992, 258 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Przedmowa. – Wprowadzenie; I. Od renesansu do preromantyzmu; II. Od romantyzmu do realizmu; III. Realizm programowy i naturalizm.

28. Z biurek i szuflad pracowników Instytutu Filologii Polskiej UJ. Fantazja bibliograficzna. Kraków: Universitas 1992, 4 s.

29. Zabawy literackie. Kraków: Oficyna Literacka 1992, 191 s. Wyd. nast.: wyd. 2 znacznie rozszerzone tamże 1998, 288 s.; wyd. pt. Zabawy literackie dawne i nowe. Kraków: Universitas 2003, 427 s.

Zawartość

Jak słowom wyrastają skrzydła?; Tytuły dzieł literackich; O polskiej literaturze z kluczem; Z dziejów plagiatu w Polsce; Wiedeńskie spotkania Kraszewskiego; Inna zabawa „Lalką” [poz. ]; Literackie zabawy krakowskich uczonych; Sezon literacki, którego nie było; Twórcza zdrada „Przyjaciół” Mickiewicza [poz. pt. Interpretacja morału i morał interpretacji]; Zamiast przemówienia jubileuszowego; O mojej bibliotece i trochę o mnie samym. – W wyd. 2 nadto: Notatki do historii motta w literaturze polskiej; Mistyfikacje i fałszerstwa literackie w Polsce; Badacze literatury jako literaci; Uwagi profana o interpretacji „Samogłosek”; Odkrywanie Limeryki; Krakowscy uczeni w satyrze i anegdocie; Dekalog badacza literatury. – W wyd. z 2003 nadto: Jak się dawniej dedykacje pisały; Żeromski i Prus [poz.] ; Krakowskie tematy w powieści i noweli; Moje przygody z cenzurą.

30. Literatura i historia. Kraków: Universitas 1994, 376 s.

Zawartość

Wizja państwa w kulturze polskiej drugiej połowy XIX wieku [głównie na przykładzie poglądów pisarzy: S. Brzozowski, R. Dmowski, S. Żeromski]; Asymilacja Żydów jako temat literatury polskiej [na przykładzie twórczości pisarzy: A. Asnyk, R. Brandstaetter, R. Bratny, W. Feldman, M. Gawalewicz, J. Korzeniowski, J.I. Kraszewski, J.U. Niemcewicz, E. Orzeszkowa, A. Rudnicki, A. Słonimski]; Spór o przełom pozytywistyczny [dot. poglądów m.in.: P. Chmielowskiego, J. Maciejewskiego, A. Potockiego, B. Prusa, A. Świętochowskiego, S. Tarnowskiego, A. Witkowskiej i J. Ziomka]; Pozytywiści polscy wobec tradycji Oświecenia; Pozytywizm polski wobec antynomii pracy; Bolesław Prus a pozytywizm warszawski; Stańczycy a powstanie; Między pozytywizmem a socjalizmem [w świetle dwutygodnika „Przyszłość” (Kraków, 1883-1884)]; Być zwyczajnym w awangardzie [dot.: K. Kelles-Krauz: Listy]; Krytyka literacka w twórczości Stanisława Brzozowskiego; Aleksander Jacymirski o literaturze polskiej; Stefan Żeromski wobec mentalności i kultury chłopskiej; Sprawy kultury w publicystyce Żeromskiego; Boy jako krytyk literacki; Klasyk felietonu [Z. Nowakowski]; Prawdziwe „przygody człowieka myślącego” [dot.: M. Dąbrowska: Dzienniki]; Stefan Kieniewicz w „Polskim słowniku biograficznym”; Metamorfozy „Balladyny” [J. Słowackiego]; Co się stało z „Lalką”? [dot. zmian w interpretacji i wartościowaniu powieści w ciągu ostatnich 35 lat].

31. Prace wybrane. Pod red. i ze wstępem S. Balbusa. Kraków: Universitas. 1995-1996.

T. 1. O Prusie i Żeromskim. 1995, 289 s.

Zawartość

S. Balbus: O Henryku Markiewiczu – opowieść biograficzna z dygresjami [wstęp]. – Od Autora; „Lalka” [poz. pt. Powieść z wielkich pytań naszej epoki]; Inna zabawa „Lalką” [poz. ]; „Emancypantki” [poz. ]; Dwa oblicza „Doktora Piotra” [poz. ]; „Ludzie bezdomni” [poz. : wstęp]; „Popioły” [poz. ]; Rok 1863 w twórczości Żeromskiego [poz. ]; Żeromski z bliska (na przykładzie „Wszystko i nic”) [poz. ]; „Przedwiośnie” [poz. ].

T. 2. Z historii literatury polskiej. 1996, 490 s.

Zawartość

Próba periodyzacji nowożytnej literatury polskiej [poz. ]; Rodowód i losy mitu trzech wieszczów [poz. ]; Antynomie powieści realistycznej XIX wieku [poz. ]; Dialektyka pozytywizmu polskiego [poz. ]; Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego [poz. ]; Bezdogmatowcy i melancholicy [poz. ]; Młoda Polska i „izmy” [poz. ]; Boy w kraju swej młodości [poz. ]; Jak był zrobiony „Beniaminek” [poz. ]; „Noce i dnie” [M. Dąbrowskiej] na tle polskiej tradycji powieściowej [poz. ]; O polskiej literaturze z kluczem [poz. ]; Z dziejów plagiatu w Polsce [poz. ]; Mistyfikacje literackie i ich okolice.

T. 3. Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. 6 1996, 372 s. Zob. poz. .

T. 4. Wymiary dzieła literackiego. Wyd. 2 1996, 340 s. Zob. poz. .

T. 5. Z teorii literatury i badań literackich. 1997, 304 s.

Zawartość

z poz. : Kłopoty historyków literatury; Jeszcze o teorii języka poetyckiego, – z poz. : Rzut oka na współczesną teorię badań literackich za granicą; Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego; Marksistowskie teorie społecznego zróżnicowania literatury; Literatura w i\ujęciu semiotycznym. (Na przykładzie prac Jurija Łotmana), – z poz. : Koncepcje marksistowskie w zachodnim literaturoznawstwie ostatniego ćwierćwiecza; Psychologia głębi a badania literackie; Literatura a mity; Polifonia, dialogiczność i dialektyka. Bachtinowska teoria powieści; Dylematy historyka literatury, – nadto: Problemy realizmu w świetle ostatnich dyskusji historycznoliterackich; Pytania do semiotyków (literatury).

T. 6. Z dziejów polskiej wiedzy o literaturze. 1998, 452 s.

Zawartość

Cz. I. Tematy i problemy: Badania porównawcze w literaturoznawstwie polskim [poz. , ]; Międzynarodowe znaczenie literatury polskiej w sądach krytycznych i historycznoliterackich [poz. ], – z poz. : Między plotką a mitem. Życie i osoba pisarza w polskich badaniach literackich; Polskie dyskusje o formie i treści; Przemiany ergografiki w polskich badaniach literackich do roku 1939; Myśl aksjologiczna w polskiej nauce o literaturze; Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych; Polskie przygody estetyki Taine'a; Recepcja formalizmu rosyjskiego w Polsce, – Problemy odbioru i odbiorcy w polskiej nauce o literaturze [poz. ], – Badacze literatury jako literaci [poz. ]. – Cz. II. Portrety: z poz. : Stanisław Tarnowski – po stu latach; Piotr Chmielowski jako krytyk literacki, – z [poz. : Filologia „nescio, quid blandum spirans”.

32. Teorie powieści za granicą. Od początków do schyłku XX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1995, 567 s.

Zawartość

Przedmowa. – poz. poszerzona o następujące rozdziały: IV. Od symbolizmu do egzystencjalizmu; V. Programy powieściowe po drugiej wojnie światowej; VI. Naukowe teorie powieści po drugiej wojnie światowej.

33. Polskie teorie powieści. Od początków do schyłku XX wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1998, 208 s.

Zawartość

Przedmowa. – I. Wiek XVII i XVIII; II. Sentymentalizm i preromantyzm; III. Między romantyzmem a realizmem; IV. Realizm i naturalizm; V. Młoda Polska; VI. Między wojnami; VII. Programy i dyskusje po roku 1939; VIII. Naukowa teoria powieści po roku 1939.

34. Dopowiedzenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze. Kraków: Wydawnictwo Literackie [2000], 322 s.

Zawartość

I. Z teorii literatury i badań literackich: Fikcja i prawda literatury; „Prijom ostranienija” i „Verfremdungseffekt”; Teoria i metoda w badaniach literackich; Roman Ingarden o zadaniach wiedzy o literaturze; Rozwój poglądów i ich oddziaływanie; O falsyfikowaniu interpretacji literackich; O terminologii gatunkowej literaturoznawstwa polskiego. – II. Z historii literatury polskiej: Imiona sławy „Pana Tadeusza”. 1925-1998; Lekcje „Pana Jowialskiego”; Polska historiografia literacka wobec cenzury rosyjskiej; Pozytywiści zza kordonu w Krakowie; Młoda Polska a dziedzictwo pozytywizmu; Strategie krytycznoliterackie Karola Irzykowskiego; Juliusz Kleiner z krakowskiej perspektywy; Ostatnia książka Kazimierza Wyki [dot.: Odeszli].

Przekłady

angielski

artykułu Teoria i metoda w badaniach literackich: Theory and method in literary studies. Organon , Bratysława1999/2001 nr 28/30 s. 161-170.

35. Boy-Żeleński. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2001, 246 s. A to Polska Właśnie.

36. Mój życiorys polonistyczny z historią w tle. Rozmową z autorem uzupełniła Barbara N. Łopieńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 240 s. Wyd. 2. poszerzone i uzupełnione tamże 2011, 268 s.

37. O cytatach i przypisach. [Szkice]. Kraków: Universitas 2004, 159 s.

Zawartość

O użyciach i nadużyciach cytatów; Notatki do historii motta w literaturze polskiej [poz. ]; Nieco o przypisach; Świetność i zmierzch przypisów naukowoliterackich; Drogi i manowce komentarza literackiego.

38. Przygody dzieł literackich. [Szkice]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 266 s.

Zawartość

Imiona sławy „Pana Tadeusza”, 1925-2003 [por. poz. ]; Lekcje „Pana Jowialskiego” [poz. ]; Metamorfozy „Balladyny”; Co się stało z „Lalką”? [poz. ]; Spór o Weselne Osoby Dramatu [dot. S. Wyspiańskiego]; „Pałuba” – bezimienne dzieło; Jak się „Kosmos” rozszerzał [dot. W. Gombrowicza].

39. Kto jest autorem? Przygody polskich filologów. Kraków: Collegium Columbinum 2005, 156 s.

Dotyczy badań nad ustaleniem autorstwa dzieł anonimowych i wydanych pod pseudonimami.

Zawartość

Zawartość: Słowo wstępne. – I. Średniowiecze. II. Odrodzenie. III. Barok. IV. Oświecenie. V. Wiek XIX i XX.

40. Against hatred and contempt. Przeciw nienawiści i pogardzie. [Tł. i red. tekstu angielskiego R.S. Czarny]. Cracow: The Judaica Foundation. Center for Jewish Culture 2006, 103, [1] s. Annual Memorial Lecture.The 2005 Aleksander and Alicja Hertz, no. 7.

41. Dialogi z tradycją. Rozprawy i szkice. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2007, 248, [2] s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas [b.d.], plik w formacie PDF.

Zawartość

Literatura polskiego Oświecenia w opiniach doby romantyzmu; Pozytywiści polscy wobec tradycji Oświecenia; Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego; Młoda Polska a dziedzictwo pozytywizmu; Pozytywizm polski z perspektywy międzywojennej; Dziedzictwo Młodej Polski w zwierciadle międzywojennym.

42. Utarczki i perswazje: 1947-2006. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007, 223 s.

Zawartość

Jeszcze o języku krytycznym; Książka o Kochanowskim [dot. S. Windakiewicz: Jan Kochanowski]; Prus pod mikroskopem [dot.: Z. Szweykowski: Twórczość Bolesława Prusa]; Nowe spojrzenie na „Lalkę” [dot. J. Kott: O „Lalce” Bolesława Prusa]; Hamlet z Jowiałówki; Przyboś o Mickiewiczu [dot.: J. Przyboś: Czytając Mickiewicza]; Problem realizmu w świetle ostatnich dyskusji historycznoliterackich; Kłopoty historyków literatury; Nowa monografia o Krasińskim [dot.: M. Janion: Zygmunt Krasiński]; Na marginesach „Modernizmu polskiego” [K.] Wyki; Nauka o literaturze a podniesienie kultury czytelniczej; Jeszcze o teorii języka poetyckiego; „Summa literaturae” Stanisława Lema sposobem niecybernetycznym wyłożona; Czytelnik literatury i jej recepcja; Literatura w ujęciu semiotycznym; Pytania do semiotyków (literatury); Zrzędność bez przekory [dot. sytuacji polonistyki]; Pamflet na książkę Hermeneuty [dot.: S. Przybylski: Słowo i milczenie Bohatera Polaków. Studium o Dziadach]; Panimpresjonizm i panironizm [dot.: B. Mazan: „Impresjonizm” „Trylogii” Henryka Sienkiewicza oraz M. Jankowiak: Misterium Dionizosa]; O falsyfikowaniu interpretacji literackich [ ]; Dzisiejszy krajobraz polonistyki literackiej; Staroświeckie glosy [dot. artykułu A. Szaheja: Granice anarchizmu interpretacyjnego]; Diabeł tkwi w anegdotach [dot.: S. Fish: Interpretacja, retoryka, polityka]; O literaturze, interpretacji i teorii. (W związku z tezami Michała Pawła Markowskiego]; Spór psa z kotem. W odpowiedzi Michałowi Pawłowi Markowskiemu; Komentarz do komentarza [dot. artykułu P. de Mana: Literatura i język]; Współczesne dyskusje o literackości historiografii.

Przekłady

słowacki

artykułu Problem realizmu w świetle ostatnich dyskusji historycznoliterackich w Polsce: Realizmus a literárne smery. (Problém realizmu v svetle posledných literárnohistorických diskusií v Pol'sku). [Przeł.] J. Ambruš. „Slovenská Literatúra”, Bratysława 1957 nr 4 s. 422-435.

43. Jeszcze dopowiedzenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2008, 443, [4] s.

Zawartość

I. Z teorii literatury i badań literackich: O kanonach literatury; Historia a literatura; Kariera pastiszu; I Engels wobec literatury; Co nam zostało z marksizmu w badaniach literackich?; „Teoria literatury” i terminy pokrewne w nauce polskiej; Historia literatury i terminy pokrewne w nauce polskiej (do r. 1918); Eseista jako teoretyk literatury. O Jerzym Stempowskim; Nowatorzy i tradycjonaliści; Jeszcze raz o poetyce, teorii literatury i interpretacji; O antropologii literackiej – z umiarem; Pytania do kulturowych teoretyków literatury; Jak się tytułuje książki o literaturze, – II. Z historii polskiej literatury i publicystyki: Stanisława Tarnowskiego podróże na Kresy; Żeromski w Krakowie i wśród krakowian; O pisarstwie Aleksandra Brücknera [poz. ]; Karol Irzykowski a kultura niemiecka; Szachy i majcher. Dzieje pewnego antagonizmu; Uniwersalizmy Jana Nepomucena Millera; Przeciw nienawiści i pogardzie; Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym” [Cz. Miłosza]; Odpowiedź miłoszologom; Głos poety.

Przekłady

czeski

artykułu O kanonach literatury: O literárních kánonech. [Przeł.] L. Martinek. Aluze, Olomouc 2007.

44. Żartem i pół serio. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2008, 88, [3] s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2008, plik w formacie PDF.
Zbiorek wierszy, wierszyków, limeryków i panegilimeryków.

45. Cracoviana. Sprawy i ludzie. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa 2009, 324 s. Biblioteka Krakowska, nr 151.

46. Od Tarnowskiego do Kotta. [Szkice]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2010, 481, [3] s.

Zawartość

Stanisław Tarnowski o literaturze poz. ]; Piotr Chmielowski jako krytyk literacki [poz. ]; O pisarstwie Aleksandra Brücknera [poz. ]; Krytyka literacka w twórczości Stanisława Brzozowskiego [poz.]; Strategie krytycznoliterackie Karola Irzykowskiego [poz.] ; Boy jako krytyk literacki [poz.] ; Filologia „nescio quid blandum spirans” (O Stanisławie Pigoniu) [poz.]; Juliusz Kleiner z krakowskiej perspektywy [poz.], – z poz.: Julian Krzyżanowski; Konrad Górski; Rewaluacje Wacława Borowego: teoria i praktyka, -Twórczość Romana Ingardena a rozwój badań literackich [poz. ], – Manfreda Kridla boje o nową naukę o literaturze; Eseista jako teoretyk literatury. O Jerzym Stempowskim [poz.], – z poz. Maria Dłuska; Stefania Skwarczyńska; Kazimierz Wyka; Stefan Żółkiewski, – Nad grobem Jana Kotta.

47. Czytanie Irzykowskiego. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2011, 175, [2] s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas [b.d.], plik w formacie PDF.

Zawartość

Strategie krytycznoliterackie [poz. ; Wobec kultury niemieckiej; Rozgatunkowanie niezrozumialstwa; Paradoksy i palinodie; W kształt linii meandrycznej; O prozie dwudziestolecia; Jak był zrobiony „Beniaminek” [poz.] ; Szachy i majcher [poz. ; „Pałuba” – „bezimienne dzieło” [poz. ].

48. Mowy i rozmowy 1961-2010. Kraków: Collegium Columbinum 2011, 376, XXXIII s. Biblioteka Tradycji Seria 2; nr 102.

Zawartość

I. Mowy: Profesorowi Stanisławowi Pigoniowi na jubileusz (Kraków 1961); Otwarcie konferencji naukowej w 100. rocznicę urodzin Stanisława Wyspiańskiego (Kraków 1969); Nad grobem Romana Ingardena; Na jubileusz Kazimierza Wyki (Kraków 1970); Na jubileusz Stefana Żółkiewskiego (Warszawa 1971); Na jubileusz 25-lecia Instytutu Badań Literackich (Warszawa 1973); Nad grobem Juliana Krzyżanowskiego (Warszawa 1976); Przed wieczorem autorskim Jana Kotta w krakowskim Oddziale Związku Literatów Polskich (Kraków 1979); Na jubileusz Mieczysława Porębskiego (Kraków 1981); Zamiast przemówienia jubileuszowego na spotkaniu w Instytucie Filologii Polskiej UJ (Kraków 1982); Głos w dyskusji na sesji naukowej w stulecie śmierci Cypriana Norwida (Kraków 1983); Otwarcie sesji naukowej „Kultura artystyczna 1949-1955” (Kraków 1983); Głos w dyskusji na III Kongresie Nauki Polskiej (Warszawa 1986); Odpowiedź jubilata (Kraków 1992); Dziesiąty jubilem (Kraków 1994); Przemówienie przy nadaniu imienia Juliusza Kleinera sali nr 16 w Instytucie Filologii Polskiej UJ (Kraków 1996); Zagajenie uroczystości jubileuszowej Marii Podrazy-Kwiatkowskiej (Kraków 1996); Zagajenie promocji książki „Liber limericorum” (Kraków 1997); Laudacja Tadeusza Różewicza przy nadaniu mu tytułu doktora honoris causa UJ (Kraków 2000); Laudacja Marii Janion przy wręczaniu jej nagrody im. Kazimierza Wyki (Kraków 2001); Nad grobem Jana Kotta (Kraków 2001) [poz. ]; Nad grobem Rościsława Skręta (Kraków 2002); Zagajenie promocji książki Jana Błońskiego „Mieszaniny” (Kraków 2002); Przemówienie na własnym obchodzie jubileuszowym (Kraków 2002); Nad grobem Haliny Kowalskiej-Kossobudzkiej (Kraków 2003); Pożegnanie z redakcją „Polskiego Słownika Biograficznego” (Kraków 2003); Laudacja Teresy Walas przy wręczeniu jej nagrody im. Kazimierza Wyki (Kraków 2008); Na jubileusz Jana Pieszczachowicza (Kraków 2005); Laurka dla Bronisława Maja (Kraków 2007). – II. Rozmowy: Polonistyka literacka. Rozmawia Jacek Wegner (1970); Pozytywizm – żywy czy anachroniczny? Rozmawia Włodzimierz Maciąg (1974); Decyduje aktywność odbiorcy. Rozmawia Zbigniew Klaczyński (1976); Wywiad „Gołębnika”. Rozmawiają Agnieszka Szumny i Tadeusz Maranda (1981); Przejrzyście ułożyć pojęcia. Rozmawia Redakcja „Kierunków” (1983); Od żartu do teorii. Rozmawia Stanisław Bortnowski (1993); O literaturze, literatach i badaniach literackich. Rozmawia Marian Kisiel (1995); Interpretacja spadającego jabłka. Rozmawia Bogusław Dopart (1995); Góra z rozmaitych stron rozmaicie wygląda. Rozmawiają Edward Chudziński, Adam Komorowski, Włodzimierz Rydzewski (1996); W literaturze interesuje mnie wszystko. Rozmawia Magdalena Lebecka (1996); Klęska wielkiej nadziei. Rozmawia Zbigniew Baran (1996); Stoję na stosie książek. Rozmawia Marzena Florkowska (1998); Dumas kategorii pierwszej. Rozmawia Włodzimierz Jurasz (1999); Przykrość dla Bliźniercy. Rozmawia Michał Olszewski (2003); Mój odruch warunkowy.Rozmawia Renata Radłowska (2004); O kryzysie literaturoznawstwa. Rozmawia Maciej Nowicki (2005); Pisarze to egoiści. Rozmawia Magdalena Miecznicka (2006); Życie wokół nauki o literaturze. Rozmawia Andrzej Michał Kobos (2007); Moja piękna biblioteka. Rozmawia Małgorzata I. Niemczyńska (2008); Mało ze świata rozumiem. Rozmawia Anna Mateja (2009); Przed teorią nie ma ucieczki. Rozmawia Łukasz Tischner (2009); Potyczki na tonącym statku. Rozmawiają Maciej Jakubowiak i Michał Krzysztof Sowiński (2010); Nie wiem więcej niż autor. Rozmawia Leszek Konarski (2010).

49. Pisma ostatnie. Kraków: Universitas 2020, 524 s.

Wyd. także jako dokument elektroniczny: Kraków: Universitas 2020, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.

Zawartość

T. Walas: Wstęp, – I. Artykuły: Duże i małe zagadki „Lalk”i; Juliusza Kleinera Wyjaśnienia wstępne z zakresu historii literatury; O księgach pamiątkowych – w księdze pamiątkowej; Z nowych polowań na skrzydlate słowa; Jak czytać „Fortepian Szopena”?; Trzy zakończenia „Kochanków” Wacława Grubińskiego; Perypetie Jankiela, -II. Polemiki, opinie, komentarze: Spory dawne i nowe; Spór o interpretację – i nie tylko; Resentymenty i utopia; Sporu psa z kotem ciąg dalszy; O kondycji i perspektywach polonistyki uniwersyteckiej. Komentarz do rozmowy „Wielogłosu”; Odpowiedź na ankietę „Tekstów Drugich”; Czytając ankietę „Tekstów Drugich”; Antropologia pozytywizmu czy jego czarna legenda?; Spór na ostro a ethos rycerski; Niemożliwa, ale niezbędna; Uwagi fachowca (w swych intencjach) o tym, jak intelektualiści bronią humanistyki; Kilka myśli, co nienowe i niemiłe; Egocentryczny romans z tekstem; Amica Janion, amica Szczuka, sed; Moje zdziwienia; Czy tak popularyzować?; Coś ty uczynił znawcom, Mickiewiczu?; Dlaczego i dla kogo skumbrie w tomacie?; Nad cytatem z Adorna; Obrachunki lalkarskie; Pytanie do augurów; Jak dyskutować o kanonie literackim?; O „Przedwiośniu” raz jeszcze; Co się dzieje w IBL?; Ogrody nieplewione; Spóźnione glosy do wywiadu o historii; Antyteoretyczna teoria; Glosa do dyskusji o komparatystyce; Propozycja; Znowu o „Lalce”; Zdziwienie i troska; „Rota” – tekst „mocno endecki”?; Niebezpieczne zabawy; Nowe pytania do kulturowych teoretyków literatury; Pytajniki i wykrzykniki; Tym razem – bez zdziwienia; Gwałt na „Reducie Ordona”; Na marginesie dyskusji o „Wiadomościach Literackich”; Znowu dyskutuję z profesorem Nyczem; I zdziwienia, i niepewność; Irytacje; Czy to poezja?; Czytając recenzje teatralne; O recenzji napisanej nieuprzejmie; Moja skarga, – III. Varia: Mój alternatywny życiorys polonistyczny. Przemówienie na jubileuszu dziewięćdziesięciolecia; Jeszcze napiszę o tym książkę. Anna Marchewka rozmawia z profesorem Henrykiem Markiewiczem głównie o krytyce, ale raczej tej literackiej niż politycznej; 100 pytań do Henryka Markiewicza; Co pamiętam o początkach „Życia Literackiego”. O początkach i zapomnieniu „Życia Literackiego”. Rozmowa z profesorem Henrykiem Markiewiczem, pierwszym redaktorem naczelnym pisma. Rozmawia Stefan Ciepły; O Janie Błońskim; Dojrzałość. (O Stefanie Sawickim); Te książki dają kulturową kompetencję; Dobroć, – IV. Publicystyka: Słowa nieopatrzne i słowa straszne; Imponderabilia i hekatomba; Niefortunna próba obalenia mitu; Włodek ma prawo do obrony; To była zła sprawa; Wygładzony obraz przeszłości; Czy przedwojenny antysemityzm był rasistowski?

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Materializm historyczny a nauka o literaturze. Szkic informacyjny. Zeszyty Wrocławskie 1949 z. 3/4 s. 3-25.
Pojęcie prądu w historii literatury. Studia Filozoficzne 1958 nr 2 s. 114-144; przekł. angielski: The concept of literary trend in the history of literature. W: Actes du Ve Congrès de l'Association Internationale de Littérature Comparées. Amsterdam 1969.
Radziecka nauka o literaturze w świetle ostatnich dyskusji teoretycznych. Pamiętnik Literacki 1958 z. 1 s. 237-252.
Polonica w zagranicznych encyklopediach literackich. Pamiętnik Literacki 1959 z. 3/4 s. 699-711.
Literatura polska lat 1864-1890. W: Historia Polski. T. 3. Cz. 1. Warszawa 1960 s. 707-726.
Portret krytyka sumiennego. „Twórczość1960 nr 6 s. 84-110, przedruk w: Portrety uczonych polskich. Kraków 1974 s. 97-123 [dot. P. Chmielowskiego].
Bibliografia ogólna literatury polskiej w okresie realizmu i naturalizmu. W: Oficyna Literacka. Seria 4 t. 1. Warszawa 1965 s. 83-102.
Biblioteka jako warsztat naukowy humanisty. Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN 1968 z. 1 s. 1-12.
Stanisław Tarnowski; Piotr Chmielowski. W: Oficyna Literacka. Seria 4. T. 3 Warszawa 1969 s. 569-597; 665-696.
Krakowska polonistyka literacka w minionym półwieczu. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 1970 s. 105-124.
Humanistyka krakowska w 30-leciu Polski Ludowej. W: Nauka w środowisku krakowskim w latach 1945-1974. Warszawa 1975 s. 85-95.
Współzawodnicy Sienkiewicza. Ruch Literacki 1977 z. 1 s. 27-40.
The past and the présent day of Polish literary studies. [Przeł.] C. Gróce-Dąbrowska. W: Theory of literature in Poland. Wrocław 1978 s. 13-23.
Ut pictura poesis... Dzieje toposu i problemu. W: Tessera. Sztuka jako przedmiot badań. Na Jubileusz Profesora Mieczysława Porębskiego. Kraków 1981 s. 155–183; przekł.: angielski: Ut pictura poesis... A history of the topos an the problem. [Przeł.] U. Gabara. W: New literary history. A journal of theory nad interpretation. Charlottesville 1987, vol. 18, no. 3 s. 535-558; hiszpański: [Przeł.] F.P. González: „Ut pictura poesis”. Historia del topos y del problema. W: Literatura y pintura. Madrid 2000 s. 51-86.
Traditionen und Gegenwart der polnischen Literaturwissenschaft. W: Schwerpunkte der Literaturwissenschaft ausserhalb des deutschen Sprachraums. Amsterdam 1982 s. 191-207.
Positivismus und Jungen Polen. [Przeł.] J. Nölle. W: Propyläen Geschichte der Literatur. Literatur und Gesellschaft der westlichen Welt. T. 5. Das bürgerliche Zeitalter. Berlin 1984 s. 371-390.
O pisarstwie krytycznym Stanisława Brzozowskiego. Ruch Literacki 1986 z. 2 s. 105-116.
Pytania do semiotyków. W: Teoretycznoliterackie tematy i problemy. Wrocław 1986 s. 61-78, przekład na język słowacki: Otázky pro sémiotiky. [Przeł.] P. Vidlák. W: Od poetiky k diskursu. Brno 2002 s. 60–79.
Teoria literatury i badań literackich po 1918 roku. W: Rozwój wiedzy o literaturze polskiej po 1918 roku. Warszawa 1986 s. 246-270.
Nauka o literaturze. W: Historia nauki polskiej. 1863-1918. T. 4. Cz. 3. Wrocław 1987 s. 703-725.
Teoria powieści niemieckiego realizmu. Ruch Literacki 1990 z. 6 s. 405-418.
Istota i semantyka gatunkowa powieści w zagranicznej teorii literatury drugiej połowy XX wieku. Przegląd Humanistyczny 1992 nr 6 s. 1-17.
Wiedza o literaturze. Współczesne kierunki i dziedziny. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Wrocław 1992 s. 1176-1186.
Biografistyka w twórczości naukowej Stefana Kieniewicza. [Współautorka: I. Homola-Skąpska]. Przegląd Historyczny 1993 z. 1 s. 13-27.
Konstrukcja powieści w ujęciu krytyki angloamerykańskiej 1920-1950. W: Primum philosophari. Warszawa 1993 s. 130-147.
Narrator i autor w światowej teorii literatury. Pamiętnik Literacki 1994 z. 4 s. 225-236.
Problemy fikcji we współczesnej teorii powieści za granicą. Ruch Literacki 1994 z. 3/4 s. 189-203.
Estetyka i technika powieści w polskiej świadomości literackiej przed rokiem 1863. W: W krainie pamiątek”. Prace ofiarowane profesorowi Bogdanowi Zakrzewskiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. Wrocław 1996 s. 279-296.
Pochwała polskiego pozytywizmu. Znak 1996 nr 2 s. 102-111.
Polska historiografia wobec cenzury rosyjskiej. Pamiętnik Literacki 1996 z. 3 s. 155-176.
Roman Ingarden o zadaniach wiedzy o literaturze. Ruch Literacki 1996 nr 3 s. 271-281.
Henryk Sienkiewicz. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Kraków 1997 s. 203-216.
Polskie spory o powieść historyczną (do końca XIX wieku). W: Kultura staropolska, kultura europejska. Warszawa 1997 s. 367-375.
Spory o powieść w ostatnim czterdziestoleciu. W: Przez znaki do człowieka. Poznań 1997 s. 193-207.
Blaski i cienie „Polskiego Słownika Biograficznego. W: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej. Opole 1998 s. 9-16.
Warszawscy pozytywiści w Krakowie. W: Trzy pokolenia. Pamięci profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni. Warszawa 1998 s. 209-222 [dot. m.in. A. Dygasińskiego, A. Świętochowskiego, E. Orzeszkowej, B. Prusa].
Laury i pamflety. 90 lat sporów z Boyem i o Boya. „Twórczość 2000 nr 11 s. 70-84.
Drobiazgi Boyowskie. W: W kręgu Młodej Polski. Kraków 2001 s. 373-387.
Dziedzictwo Młodej Polski w zwierciadle międzywojennym. W: Literatura, kulturoznawstwo, uniwersytet. Kraków 2005 s. 235-254.

Wybory tekstów w przekładach

hiszpański

Los estudios literarios, conceptos, problemas, dilemas. [Wybór i przekł.] D. Navarro. La Habana 2010.

słowacki

Aspekty literatúry. [Wybór i przekł.:] P. Winczer. Bratislava 1979.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. B. Prus: Wybór pism. Oprac. i wstęp: H. Markiewicz. Przypisy: H. Markiewicz, J. Kulczycka-Saloni, W. Wasilewska, F. Przyłubski. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, XXVI, 986 s. Wyd. 2 zmienione i uzupełnione tamże 1952.
2. B. Prus: Lalka. Wstęp J. Kott, przypisy H. Markiewicz. T. 1-3. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 296 + 320 + 272 s. Wyd. nast.: Przedmowa, przypisy H. Markiewicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1991; Przedmowa, przypisy H. Markiewicz. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak 2017.
3. B. Prus: Lalka. Wyd. nowe. Wstęp J. Kott. Przypisy H. Markiewicz. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 531 + 444 s. Wyd. nast.: tamże: 1954; [Posłowie] i przypisy: H. Markiewicz 1956; Wstęp, przypisy i aneks: H. Markiewicz: 1959, 1960, 1961,1964, 1965, 1977, Posłowie, aneks i przypisy: H. Markiewicz: 1975, 1977; Przedmowa, przypisy: H. Markiewicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1981, Posłowie, aneks, przypisy: H. Markiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, tamże: 1985, 1986; Przedmowa i przypisy: H. Markiewicz. Warszawa: „Świat Książki” 1998; Przypisy: H. Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie; Warszawa: Ringier Axel Springer Polska 2016.
4. S. Żeromski: Przedwiośnie. Posłowie i przypisy: H. Markiewicz. Warszawa: Czytelnik 1954, 357 s. Wyd. nast. tamże: 1955, 1956, 1961, 1963, 1964, 1965 [przy współpracy S. Eilego], 1966, 1969, 1973, 1974, 1976, 1978.
5. W.S. Reymont: Dzieła wybrane. Wybór i red.: H. Markiewicz, J. Skórnicki. T. 1-14. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1955-1957.
W t. 12 „Rok 1794” – także posłowie H. Markiewicza.
6. T. Boy-Żeleński: Pisma. Pod red. H. Markiewicza. Noty bibliograficzne: B. Winklowa. Seria I-IV. T. 1-29. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956-1992.

Tomy w opracowaniu H. Markiewicza:.

T. 3. Ludzie żywi. Oprac.: H. Markiewicz. 1956, 473 s. Wyd. 2 tamże 1975.

T. 4. Brązownicy i inne szkice o Mickiewiczu. Oprac.: H. Markiewicz. Wstęp: M. Janion. 1956, 433 s.

T. 5. Obrachunki fredrowskie. Oprac. i przedmowa: H. Markiewicz. 1956, 413 s. Wyd. nast.: Oprac. i posłowie: H. Markiewicz. Wyd. 5 Warszawa: Książka i Wiedza 1989.

T. 6. Szkice literackie. Oprac.: H. Markiewicz. 1956, 302 s.

T. 7. Marysieńka Sobieska. Oprac.: H. Markiewicz. Przedmowa i przypisy: W. Czapliński. 1956, 496 s.

7. W. Danek: Publicystyka Józefa Ignacego Kraszewskiego w latach 1859-1872. Red. naukowy: H. Markiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, 220 s.
8. M. Żmigrodzka: Edward Dembowski i polska krytyka romantyczna. Red. naukowy: H. Markiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 420 s.
9. S. Żeromski: Utwory wybrane. Oprac.: H. Markiewicz. T. 1-5. Warszawa: Czytelnik 1958, 482 + 496 + 726 + 370 + 270 s. Wyd. nast. tamże: 1961, 1964, 1973.
10. Teoria badań literackich w Polsce. Wypisy. Oprac.: H. Markiewicz. T. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1960, VIII, 423 + 390 s.
11. P. Chmielowski: Pisma krytycznoliterackie. Oprac.: H. Markiewicz. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 585 + 498 s.
12. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Red.: K. Wyka, H. Markiewicz, I. Wyczańska. Seria 4. Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu. T. 1-4. Red.: J. Kulczycka-Saloni, H. Markiewicz, Z. Żabicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 1966, 1969, 1971, 492 + 541 + 790 + 626 s. Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN.
13. Z problemów literatury polskiej XX wieku. Księga zbiorowa. Komitet red.: S. Żółkiewski, H. Wolpe, H. Markiewicz. T. 1-3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 547 + 493 + 441 s.
14. Z. Łempicki: Wybór pism. Oprac.: H. Markiewicz. T. 1-2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966, 440 + 558 s.
15. T. Boy-Żeleński: O Krakowie. Oprac.: H. Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, XVI, 670 s. Wyd. 2 przejrzane i uzupełnione tamże 1974.
16. Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprac.: H. Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie .1970, 1972, 1973, 1976, 1992, 1996.

T. 1. Metody stylistyki literackiej; Kierunki ergocentryczne. 1970, 428 s. Wyd. nast. tamże: przejrzane i zmienione 1976, przejrzane i zmienione 1992.

T. 2. Strukturalno-semiotyczne badania literackie; Literaturoznawstwo porównawcze; W kręgu psychologii głębi i mitologii. 1972, 422 s. Wyd. nast. tamże: przejrzane i zmienione 1976, przejrzane i zmienione 1992.

T. 3. Socjologia literatury; Marksizm w badaniach literackich i jego promieniowanie. 1973, 424 s. Wyd. nast. tamże: przejrzane i zmienione 1976, przejrzane i zmienione 1992.

T. 4. Cz. 1. Badania strukturalno-semiotyczne (uzupełnienie); Problemy recepcji i interpretacji; Cz. 2. Literatura jako produkcja i ideologia; Poststrukturalizm; Badania intertekstualne; Problemy syntezy historycznoliterackiej. 1992, 318 + 439 s. Wyd. 2 zmienione i poprawione 1996.

17. Sztuka interpretacji. Wybór i oprac.: H. Markiewicz. T. 1-2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1971, 1973, 606 + 331 s.; T. 3. Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu. Wybór i oprac.: H. Markiewicz, współudział: T. Walas. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2011, 758 s.
18. Stanisław Pigoń. Człowiek i dzieło. Charakterystyki, wspomnienia, materiały. Praca zbiorowa pod red. H. Markiewicza, M. Rydlowej i T. Ulewicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 530 s.
19. Z. Nowakowski: Lajkonik. Wybór felietonów z lat 1931-1939. Oprac.: H. Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 596 s.
20. Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa. Pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 541 s.
21. Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977,1988.

[T.] 1. [1968-1974]. Red.: M. Głowiński i H. Markiewicz, 1977, 379 s.

[T.] 2. [1976-1981]. Red.: K. Bartoszyński, M. Głowiński i H. Markiewicz, 1988, 453 s.

22. S. Tarnowski: O literaturze polskiej XIX wieku. Wybór i oprac.: H. Markiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1977, 904 s.
23. Kazimierz Wyka. Charakterystyki, wspomnienia, bibliografia. Praca zbiorowa pod red. H. Markiewicza i A. Fiuta. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 583 s.
24. R. Wellek: Pojęcia i problemy nauki o literaturze. Wybrał i przedmową poprzedził H. Markiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 621 s.
25. Problemy teorii literatury w Polsce międzywojennej. Wyboru prac dokonał H. Markiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1982, 345 s.
26. K. Wyka: Z pism. Pod red. H. Markiewicza i M. Wyki. [T. 1-8]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984-2003.

[T. 1]. Życie na niby; Pamiętnik po klęsce. 1984, 300 s.

[T. 2]. Młoda Polska. Wyd. 2. T. 1. Modernizm polski. T. 2. Szkice z problematyki epoki. 1987, 375 + 386 s.

[T. 3]. Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje. 1989, 370 s.

[T. 4]. Pokolenia literackie. 1989, 303 s.

[T. 5]. Baczyński i Różewicz. 1994, 241 s.

[T. 6]. Rzecz wyobraźni. 1997, 635 s.

[T. 7]. Stara szuflada i inne szkice z lat 1932-1939. 2000, 773 s.

[T. 8]. Pogranicze powieści. 2003, 535 s.

27. Problemy teorii literatury. Wyboru prac dokonał H. Markiewicz. Seria 1-4. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1987-1998.

Seria 1. Prace z lat 1947-1964. 1967, 525 s. Wyd. 2 poszerzone tamże 1987.

Seria 2. Prace z lat 1965-1974. 1976, 321 s. Wyd. 2 poszerzone tamże 1987.

Seria 3. Prace z lat 1975-1984. 1988, 543 s.

Seria 4. Prace z lat 1985-1994. 1998, 495 s.

28. Z dziejów polskiej nauki o literaturze. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Filologii Polskiej w 200 rocznicę powstania Katedry Literatury w Szkole Głównej Koronnej (22-24 listopada 1982). Pod red. H. Markiewicza i G. Matuszek. T. 1-3. Kraków: Uniwersytet Jagielloński 1987, 1988, 1990, 184 + 122 + 144 s. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” nr 794, 850, 947.
29. T. Boy-Żeleński: O literaturze niemoralnej. Szkice literackie. Wstęp, wybór i oprac.: H. Markiewicz. Warszawa: Czytelnik 1990, 286 s.
30. S. Brzozowski: Eseje i studia o literaturze. Wybór, wstęp i oprac.: H. Markiewicz. T. 1-2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1990, XCII, 688 + 689-1224 s. Biblioteka Narodowa I, 258.
31. Z. Nowakowski: Pisma wybrane. Rubikon. Pod red. H. Markiewicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1990, 269 s.
32. Skrzydlate słowa. [Wybór, oprac. i wstęp:] H. Markiewicz, A. Romanowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 1211 s. Wyd. nast.: tamże 1998, 1460 s.; wyd 2 nowe, poprawione i znacznie rozszerzone z podtytułem: Wielki słownik cytatów polskich i obcych. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 1212 s.; tamże: 2007; wyd. przy współudziale M. Kotowskiej-Kachel i A. Romanowskiego z podtytułem: Wielki słownik cytatów polskich i obcych 2, 2012.

Nagrody

Nagroda edytorska Polskiego PEN Clubu w 1990.
33. Nowe problemy metodologiczne literaturoznawstwa. Pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992, 364 s.
34. Polnischer Realismus. Ein literarisches Lesebuch. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag 1996, 375 s.
35. Żydzi w Polsce. Antologia literacka. Oprac. H. Markiewicz. Kraków: Universitas 1997, 496 s.
Część składowa wydawnictwa: Żydzi w Polsce. Obraz i słowo. Pod red. H. Rostworowskiego.
36. Poloniści Uniwersytetu Jagiellońskiego. Portrety i życiorysy. Wyd. H. Markiewicz. Kraków: Universitas 1998, 557 s.
Tu H. Markiewicza: Kazimierz Wyka (1910-1988), zob. poz. oraz [we współpracy z Z. Jagodą]: Juliusz Kijas (1899-1967), zob. poz. .
37. T. Boy-Żeleński : Słówka. Wybrane przez H. Markiewicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 139 s.
38. Cytaty mądre i zabawne. Wybrał H. Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 267 s. Wyd. nast. tamże: 2003, 2006, 2007.
Antologia aforyzmów i przysłów z różnych języków.
39. Zabawy literackie krakowskich uczonych. Zebrał i oprac. H. Markiewicz. Kraków: Collegium Columbinum 2007, 308, XL s. Biblioteka Tradycji, nr 63.
40. Igraszki literackie polonistów. Antologia. Wybrali H. Markiewicz i M. Rusinek. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2012, 262 s.
41. Z. Blumenfeld: Dzienniki zesłańca i żołnierza. Oprac. H. Markiewicz. Posłowie: A. Romanowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2013, 284 s., [10] s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1953, 1957, 1978, 1988, 1997.

Autor o sobie

O mojej bibliotece i trochę o mnie samym. W tegoż: Zabawy literackie. Kraków 1992 zob. Twórczość poz. .
Ze wspomnień studenckich. Pogranicza 2009 nr 3.
Mój alternatywny życiorys polonistyczny. Przemówienie na jubileuszu dziewięćdziesięciolecia. Nowa Dekada Krakowska 2012 nr 3/4.

Wywiady

• Zob. Twórczość poz. , ,.
Droga do literatury. Rozmowa z prof. Henrykiem Markiewiczem. [Rozm.] Z. Szlachta. Gazeta Krakowska 1974 nr 188.
...Ja pobruszę, a ty poczywaj. [Rozm.] K. Nastulanka. Polityka 1981 nr 29.
Hobby Profesora... Rozmowa z prof. Henrykiem Markiewiczem, współautorem „Skrzydlatych słów”. [Rozm.] J. Pieszczachowicz. Przekrój 1992 nr 2449.
Od żartu do teorii. [Rozm.] S. Bortnowski. Polonistyka 1993 nr 8.
Moje życie naukowe jest dość długie... [Rozm.] A. Koss. „Kresy1994 nr 18.
Interpretacja spadającego jabłka. [Rozm.] B. Dopart. Universitas 1995 nr 13.
O literaturze, literatach i badaniach literackich. Rozmowa z Henrykiem Markiewiczem. [Rozm.] M. Kisiel. „Śląsk1995 nr 1, przedruk w tegoż: Critica varia. Katowice 2013.
Praca edytora widziana okiem historyka literatury. Z Henrykiem Markiewiczem rozmawiał Ł. Garbal. Nowa Dekada Krakowska 2018 nr 2/3.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
W. Twardzik: Materiały do bibliografii prac Henryka Markiewicza z dziedziny nauki o literaturze i krytyki literackiej 1935-1992. Kraków: Universitas 1994, 136 s.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).
Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T. 3. Warszawa 2000.
Aneks bibliograficzny. Oprac. B. Dorosz. W: H. Markiewicz: Mój życiorys polonistyczny z historią w tle. Kraków 2002 zob. Twórczość poz. .

Ogólne

Książki

Księga Henrykowska. Pamiątka wieczoru promocyjnego książek Henryka Markiewicza „Literatura i historia” oraz „Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury. Henrykowi Markiewiczowi w darze”. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas 1995, 34 s.
Nadanie Henrykowi Markiewiczowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk-Oliwa dnia 17 X 1996 roku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1997, 113 s. [zawiera m.in.: Kalendarium przewodu doktorskiego. – Opinie recenzentów: S. Balbusa; E. Pieścikowskiego; M. Głowińskiego. – Przemówienie Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Marcina Plińskiego. – Przemówienie Dziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego prof. dr hab. Jana Daty. – Laudacja promotorska: J. Bachórz. – Wykład Doktoranta: H. Markiewicz: Fikcja i prawda literatury].

Artykuły

A. Brodzka: Dwa polskie ujęcia teoretyczne. (Henryk Markiewicz, Stefan Żółkiewski). W tejże: O kryteriach realizmu w badaniach literackich. Warszawa 1967.
S. Dąbrowski: Meta-epilegomena, czyli Henrykowi Markiewiczowi odpowiedź. Pamiętnik Literacki 1968 z. 1.
K. Rosner: O badaniach Jerzego Pelca i Henryka Markiewicza nad funkcją poznawczą literatury. Studia Estetyczne 1969 t. 6.
J. Ziomek: Henryk Markiewicz. Nauka Polska 1978 nr 3/4.
Z. Bauer: Urok pracowitego porządku. Zdanie 1982 nr 9.
J. Pieszczachowicz: Humanista długiego dystansu. Polityka 1988 nr 30.
J. Pacławski: Profesor Henryk Markiewicz. Studia Kieleckie 1989 nr 4.
S. Balbus: Żyć poza klatkami. Henrykowi Markiewiczowi na 70-lecie. Tygodnik Powszechny 1992 nr 51.
D. Ulicka: Zbliżenie do nowego przekroju. Nowe Książki 1993 nr 2 [dot.: Współczesna teoria badań literackich za granicą; Teorie powieści za granicą; Zabawy literackie].
S. Balbus: Henryk Markiewicz jako krytyk literatury. W: Kryzys czy przełom. Kraków 1994.
S. Dąbrowski: Rola niezbędnego słowa. (Głos w sporze o określenie postawy naukowej Henryka Markiewicza). Twórczość 1994 nr 7.
J. Prokop: Polonista jako utrwalacz władzy ludowej. W tegoż: Sowietyzacja i jej maski. PRL w latach stalinowskich. Kraków 1997 [dot. H. Markiewicza, K. Wyki, S. Żółkiewskiego].
S. Gębala: Życie jako literatura, czyli fenomen Henryka Markiewicza. Twórczość 1999 nr 5.
M. Kubik: Przypis do Markiewicza, czyli o pewnym wykładzie. Gazeta Uniwersytecka. Miesięcznik Uniwersytetu Śląskiego 2000 nr 9.
S. Balbus: Na jubileusz 80-lecia profesora Henryka Markiewicza. Zdanie 2003 nr 1/2.
J. Pieszczachowicz: Żywot człowieka rozważnego. Gazeta Wyborcza 2003 nr 284.
M. Wołk: Biograficzno-metodologiczne gawędy Henryka Markiewicza. Teksty Drugie 2006 nr 5.
Pogranicza 2009 nr 3 [zawartość: A. Sulikowski: Mistrz Henryk; P. Michałowski: Na sprowadzenie księgozbioru Profesora Henryka Markiewicza znad Wisły nad Odrę do Książnicy Pomorskiej (poezja); E. Kuźma: Teorie Henryka Markiewicza; A. Skrendo: Interpretacja według Henryka Markiewicza; P. Michałowski: Koncepcja genologiczna Henryka Markiewicza; P. Krupiński: Profesora Henryka Markiewicza gatunki pomniejsze; A. Zawiszewska: Henryk Markiewicz jako boyszewik; C. Judek: Biblioteka Profesora Henryka Markiewicza].
A. Łebkowska: Henryk Markiewicz 16 XI 1922–31 X 2013. „ Ruch Literacki2013 nr 6.
M.P. Markowski: Kot i pies: Henryk Markiewicz (1922-2013). Pożegnanie. Tygodnik Powszechny 2013 nr 45.
B. Rogatko: Profesor Henryk Markiewicz w mojej pamięci. Nowa Dekada Krakowska 2013 nr 6.
A. Romanowski: Ostatni polihistor. Gazeta Wyborcza 2013 nr 256 dod. „Magazyn Świąteczny”.
A. Romanowski: Żegnaj, Mistrzu. Po śmierci prof. Henryka Markiewicza. „Kraków2013 nr 12.
J. Tazbir: Henryk Markiewicz (wspomnienie). LiteRacje 2013 nr 3.
S. Balbus: Henryk Markiewicz (16 XI 1922–31 X 2013). „Przestrzenie Teorii2014 nr 22.
• „Wielogłos2014 nr 1 [numer poświęcony H. Markiewiczowi; zawiera artykuły i wspomnienia: S. Balbus: Henryk Wielki; A. Łebkowska: Henryk Markiewicz o teoriach powieści; T. Bujnicki: Pozytywistyczne spotkania z Markiewiczem; E. Kuźma: Henryk Markiewicz między systemem a chaosem; M. Urbanowski: Zdziwienia Henryka Markiewicza; T. Mizerkiewicz: Polemika jako praktyka instytucjonalna. O Moich zdziwieniach Henrykiem Markiewiczem; J. Święch: Róbmy swoje, czyli kilka myśli o Henryku Markiewiczu niezupełnie nowych; A. Romanowski: Łącznik; D. Ulicka: Utarczki i perswazje ( 1982-2013); K. Bartoszyński: Wielki Nauczyciel Polonistów – Henryk Markiewicz; M. Głowiński: Strażnik dyscypliny; A. Burzyńska: Niezwykła otwartość umysłu. Wspomnienie o Profesorze Henryku Markiewiczu].
D. Korwin-Piotrowska: Prof. dr Henryk Markiewicz (16 XI 1922 – 31 X 2013). Znak 2014 nr 1.
L. Martinek: Henryk Markiewicz 1922–2013. Stručný profil významného polského literárního vědce. „Slavica Wratislaviensia2014.
G. Nieć: O wielkim uczonym i jego wielkiej bibliotece – w kręgu zainteresowań bibliofilskich i bibliologicznych Henryka Markiewicza 1922–2013. „Roczniki Biblioteczne2014.
R. Nycz: Henryk Markiewicz (16 XI 1922-31 X 2013). „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności2014.
J. Popiel, R. Przybylska: Profesor Henryk Markiewicz (16 listopada 1922-31 października 2013). „Alma Mater2014 nr 163-164.
Ł. Żurek: Czego Henryk Markiewicz mógłby się dowiedzieć o młodej poezji, gdyby przeczytał wiersz „Do Tomka Pułki (Cover). Mały Format 2017 nr 7/8.

"Lalka" Bolesława Prusa [Warszawa 1951]

M. Puchalska: Książki Markiewicza o Prusie i Żeromskim. Życie Literackie 1954 nr 43 [dot. też: „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego].

O marksistowskiej teorii literatury

A. Nofer, Z. Żabicki. „Twórczość1952 nr 7.
S. Morawski. „Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki oraz Badań nad Sztuką1953 nr 3/4.
S. Sandler. „Pamiętnik Literacki1953 z. 3.
S. Sandler. „Twórczość1953 nr 3, przedruk w: Szkice o literaturze współczesnej. Warszawa 1954.

„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego

J.Z. Jakubowski: W kręgu „Przedwiośnia. Polonistyka 1954 nr 2.
R. Matuszewski: Studia o Prusie i Żeromskim. Nowa Kultura 1954 nr 32 [dot. też: Prus i Żeromski].
M. Puchalska: Książki Markiewicza o Prusie i Żeromskim. Życie Literackie 1954 nr 43 [dot. też: „Lalka” Bolesława Prusa].

Prus i Żeromski

F. Araszkiewicz: Studia Henryka Markiewicza o Prusie i Żeromskim. Tygodnik Powszechny 1954 nr 50.
Z. Macużanka: O nowych szkicach Markiewicza.Polonistyka 1954 nr 6.
R. Matuszewski: Studia o Prusie i Żeromskim. Nowa Kultura 1954 nr 32 [dot. też: „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego].

Tradycje i rewizje

M. Janion: Wartości marksizmu. Nowa Kultura 1958 nr 18.
S. Morawski: O istotnych problemach estetyki marksistowskiej. Twórczość 1958 nr 4.
J. Sławiński. „Twórczość1958 nr 9.
S. Treugutt. „Przegląd Kulturalny1958 nr 20.
Z. Żabicki: Henryka Markiewicza tradycje i rewizje. Życie Literackie 1958 nr 12, przedruk w tegoż: Tradycje, styl, obyczaj. Warszawa 1963.

„Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego

J. Pelc: O „Ludziach bezdomnych. Nowe Książki 1963 nr 8.

Główne problemy wiedzy o literaturze

M. Janion: Nauka i literatura. Nowe Książki 1965 nr 18.
Cz. Zgorzelski: U podstaw badań literackich. Tygodnik Powszechny 1965 nr 28.
K. Bartoszyński. „Pamiętnik Literacki1966 z. 3.
A. Brodzka. „Kultura i Społeczeństwo1966 nr 3.
S. Dąbrowski: Na marginesie „Głównych problemów wiedzy o literaturze. Pamiętnik Literacki 1966 z. 4.
J. Ziomek: Główne problemy, lecz nie pospolite. Ruch Literacki 1966 z. 5.

Przekroje i zbliżenia

J. Detko: Ważkie i dyskusyjne. Współczesność 1968 nr 21.
W. Maciąg: Jak kochają profesorowie?Życie Literackie1968 nr 9.
E. Balcerzan. „Pamiętnik Literacki1969 z. 1, przedruk w tegoż: Oprócz głosu. Warszawa 1971.
S. Melkowski: Bardzo różne rzeczy. Twórczość 1969 nr 6.

Nowe przekroje i zbliżenia

A. Grzegorczyk: Antynomie i kompromisy. Teksty 1975 nr 3.
Z. Jarosiński. „Pamiętnik Literacki1975 z. 4.
S. Jaworski: Przekroje i zbliżenia Henryka Markiewicza. Życie Literackie 1975 nr 20.
Z. Mentzel: Szkoła odpowiedzialności. Twórczość 1975 nr 3.

Przekroje i zbliżenia dawne i nowe

J. Kądziela: Przekroje i zbliżenia. Nowe Książki 1977 nr 14.

W kręgu Żeromskiego

W. Adamiec: Tradycje i rewizje. Nowe Książki 1977 nr 19.
A. Werner: Czy Żeromski był reporterem. Krytyka. Kwartalnik Polityczny 1986 nr 21, przedruk w tegoż: Pasja i nuda. Warszawa 1991.

Pozytywizm

J. Detko: Summa pozytywizmu. Przegląd Humanistyczny 1978 nr 11.
S. Frybes: Sztuka syntezy. Polityka 1978 nr 36.
T. Bujnicki. „Ruch Literacki1979 z. 3.
A. Martuszewska. „Pamiętnik Literacki1979 z. 4.
A. Sulikowski: Powtórka z pozytywizmu. Twórczość 1979 nr 1.

Polska nauka o literaturze

E. Czaplejewicz: Jak badać dzieje polskiej nauki o literaturze?Przegląd Humanistyczny1982 nr 12.
S. Skwarczyńska: W polu widzenia polskiej nauki o literaturze. Nowe Książki 1982 nr 1.
S. Burkot. „Ruch Literacki1983 z. 1.

Wymiary dzieła literackiego

E. Kuźma. „Pamiętnik Literacki1985 z. 4.
W. Próchnicki: W nawiasie. „Pismo Literacko-Artystyczne1985 nr 5.
S. Żółkiewski: Rozwinięcia teorii literatury. Nowe Książki 1985 nr 2.
D. Ulicka: Nowe wymiary i zbliżenia. Miesięcznik Literacki 1986 nr 6.

Świadomość literatury

B. Faron: Porządkowanie wiedzy o literaturze. Życie Literackie 1986 nr 7, przedruk w tegoż: Spotkania i powroty. Warszawa 1995.
T. Komendant: Świadomość i nieświadomość literatury. Twórczość 1986 nr 11/12.
W. Tomasik. „Ruch Literacki1986 nr 5.
E. Kuźma. „Pamiętnik Literacki1988 z. 3.

Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa

S. Balbus. „Ruch Literacki1990 z. 6.
W. Tomasik: Cnota i Rozkosz. Teksty Drugie 1990 nr 5/6.

Teorie powieści za granicą. Od początków do naturalizmu

A. Lubaszewska. „Ruch Literacki1992 z. 4.
A. Sobieska: Markiewicza teorie powieści za granicą. Przegląd Humanistyczny 1994 nr 3.
B. Pawłowska-Jądrzyk: Henryka Markiewicza najnowsza synteza teorii powieści. Przegląd Humanistyczny 1996 nr 3.
A. Martuszewska. „Pamiętnik Literacki1997 z. 1.

Zabawy literackie

S. Balbus: Zaproszenie do zabawy (literackiej). Dekada Literacka 1992 nr 17.
M. Cisło: Przyjemne i pożyteczne. Nowa Res Publica 1992 nr 2.
L. Szaruga: Wchodzę do gry. Nowe Książki 1999 nr 2.

Literatura i historia

J. Tomkowski: Na tropie kapitana Wokulskiego. Znak 1995 nr 5.

Prace wybrane

B. Faron: Sumienny badacz literatury. Ojczyzna Polszczyzna 1996 nr 3, toż: „Wiadomości Kulturalne” 1996 nr 30.
J. Paszek: Polonista-poliglota. Śląsk 1996 nr 6 [dot. T. 1-2].
J. Paszek: Księgi Henrykowe. Śląsk 1997 nr 4 [dot. T. 3-4].

Teorie powieści za granicą. Od początków do schyłku XX wieku

A. Łebkowska. „Ruch Literacki1996 nr 3.
B. Pawłowska-Jądrzyk. „Przegląd Humanistyczny1996 nr 3.
D. Ulicka: Przy-powieści-(p)o-po-wieści. Nowe Książki 1996 nr 5.
A. Kowalska, A.-M. Zarychta. Zagadnienia Rodzajów Literackich 1997 z. 1/2.
A. Martuszewska. „Pamiętnik Literacki1997 z. 1.

Polskie teorie powieści

B. Chamot. „Zagadnienia Rodzajów Literackich2000 z. 1/2.

Dopowiedzenia

D. Ulicka: Z punktu widzenia synekdochy. Nowe Książki 2000 nr 3.
A. Zawadzki: O pożytkach z archeologii pojęć (i nie tylko). Teksty Drugie 2003 nr 2/3.

Boy-Żeleński

J.R. Krzyżanowski: Literacki portret Boya. „Nowy Dziennik, Nowy Jork 2001 nr z 22 VI dod. „Przegląd Polski”.
B. Faron. „Ruch Literacki2002 nr 1.

Mój życiorys polonistyczny z historią w tle

• [T. Fiałkowski] Lektor: Żywot pożeracza książek. „Tygodnik Powszechny2002 nr 48.
T. Kijonka: W panoramie życia. Śląsk 2003 nr 12.
S. Gębala: Byłem człowiekiem książkowym. Twórczość 2003 nr 9.
J. Ładyka: Henryka Markiewicza spełnione nadzieje. Res Humana 2003 nr 1.
J. Madejski: Ale. „Pogranicza 2003 nr 4.

Przygody dzieł literackich

B. Faron: Żywoty dzieł literackich. Nowa Polszczyzna 2005 nr 1.
D. Ulicka: Sporu o interpretację ciąg dalszy. Nowe Książki 2005 nr 5.

Kto jest autorem?

D. Ulicka: W poszukiwaniu utraconego autora. Nowe Książki 2006 nr 2.

Jeszcze dopowiedzenia: rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze

P. Rojek: Eklektyk, eklezjasta. „Teksty Drugie2012 nr 1.

Od Tarnowskiego do Kotta

A. Komorowski: Raporty z opuszczonego miasta. „Twórczość2010 nr 11.
T. Tisończuk. „ Perspektywy Kultury2011 nr 1.

Czytanie Irzykowskiego

K. Bartoszyński: Karol Irzykowski – teoretyk języka poezji. Na marginesie książki Henryka Markiewicza pt. „Czytanie Irzykowskiego” (2011). Teksty Drugie 2012 nr 1-2.
W. Kaliszewski: Czytać Irzykowskiego. „Nowe Książki2012 nr 7.
M.O. Bulanowski: Przyjemność lektury. „Przestrzenie Teorii2014 nr 22.

Mowy i rozmowy 1961-2010

A. Komorowski: Odpytany. „Twórczość2012 nr 1.

Teoria badań literackich w Polsce

[Z. Najder] zn: Dzieło wzorowe. Twórczość 1960 nr 12.
I. Sławińska. „Tygodnik Powszechny1960 nr 47.
S. Żółkiewski. „Nowa Kultura1960 nr 28.
J. Kwiatkowski: Antologia metodologii. Życie Literackie 1961 nr 22.
S. Sawicki. „Ruch Literacki1961 nr 1.

Współczesna teoria badań literackich za granicą

M. Głowiński: Wieża Babel? (Wokół antologii Henryka Markiewicza). W tegoż: Style odbioru. Kraków 1977 [dot. też: Sztuka interpretacji].

Sztuka interpretacji

M. Głowiński: Wieża Babel? (Wokół antologii Henryka Markiewicza). W tegoż: Style odbioru. Kraków 1977 [dot. też: Współczesna teoria badań literackich za granicą].

Skrzydlate słowa

S. Bąba. „Życie i Myśl1990 nr 9/10.
J. Pilch: A słowa się po niebie włóczą i łajdaczą. Tygodnik Powszechny 1990 nr 23.
J. Tazbir: Słowa mają skrzydła. Wokanda 1990 nr 29.
J. Paszek: Florilegium. Teksty Drugie 1992 nr 1/2.
J. Gondowicz: Sowa Minerwy wylatuje w powietrze!Nowe Książki1998 nr 7 [dot. Serii 2].
A.Z. Makowiecki: Karuzela z cytatami. „Gazeta Wyborcza1998 nr 5 dod. „Książki” [dot. Serii 2].
J. Paszek: Tomy i tony lotnych słów. Śląsk 1998 nr 11 [dot. Serii 2].
S. Salmonowicz: Skrzydlate słowa”, czyli wśród kodów i tropów kultury. Przegląd Humanistyczny 1999 nr 6.
E. Sawicka: Co się stało temu misiu?Rzeczpospolita2005 nr 54.

Żydzi w Polsce

R. Matuszewski: O antologii Henryka Markiewicza „Żydzi w Polsce. W tegoż: Zapiski świadka epoki. Warszawa 2004.

Cytaty mądre i zabawne

Ł. Wróbel: Cytaty mądrością narodu. Nowe Książki 2002 nr 4.