BIO

Urodzony 27 marca 1900 w Warszawie; syn Zygmunta Makowieckiego, publicysty, redaktora „Gońca Porannego”, i Zofii z Wartołowskich, konserwatora muzealnego. W 1918 ukończył Gimnazjum im. M. Reja w Warszawie i w tymże roku zgłosił się ochotniczo do służby wojskowej. Następnie od 1921 studiował polonistykę, filozofię i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1926 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy pt. Młodzieńcze poglądy Norwida na sztukę (promotor profesor Zygmunt Batowski). W tymże roku opublikował pierwszy artykuł naukowy pt. Z lat szkolnych Cypriana Norwida w „Ruchu Literackim” (nr 4); z pismem tym współpracował stale do 1936. W 1927-29 pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, początkowo jako stypendysta Instytutu Bibliograficznego, potem jako kierownik Działu Rękopisów. Jednocześnie był adiunktem I Katedry Historii Literatury Polskiej UW. W 1928 wyjechał na półroczne studia do Francji. Po powrocie pracował przez kilka miesięcy w redakcji „Nauki Polskiej”, następnie w Dyrekcji Funduszu Kultury Narodowej. W 1929 był współzałożycielem czasopisma „Pamiętnik Warszawski” (publikował w nim do 1930). Był aktywnym członkiem Klubu Literackiego i Naukowego (KLiN), członkiem Związku Historyków Sztuki i Kultury, Związku Literatów Polskich. W 1930-31 współpracował z Komisją do Badań nad Historią Literatury i Oświaty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego; w 1936 został wybrany na członka korespondenta. Równocześnie w 1930-33 był kierownikiem działu literackiego Polskiego Radia. W 1933 wchodził w skład Komitetu Organizacyjnego Wystawy Stanisława Wyspiańskiego, urządzonej w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1934 brał udział w organizowaniu kwartalnika „Marchołt” (ale do redakcji pisma nie należał) i publikował w nim do 1936. Rozprawy, studia i artykuły zamieszczał też w „Poloniście” (1931-33), „Nauce Polskiej” (1932-39), „Roczniku Literackim” (1933-37). W 1936 habilitował się na UW na podstawie rozprawy Poeta – malarz. Studium o Stanisławie Wyspiańskim i otrzymał stanowisko docenta. W tymże roku powrócił do pracy w Bibliotece Uniwersyteckiej, gdzie był kolejno kustoszem, kierownikiem działu czytelni i czasopism i równocześnie zastępcą dyrektora. W 1938-39 przebywał przez kilka miesięcy w Wiedniu, potem w Paryżu, prowadząc badania naukowe. W 1939 redagował kwartalnik „Glossy Poświęcone Kulturze i Piśmiennictwu” (kontynuacja „Marchołta”). W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej. W 1941-44 prowadził wykłady i ćwiczenia na działającym tajnie UW. Od początku listopada do końca grudnia 1944 organizował ewakuację i ukrycie przed Niemcami około 80 tysięcy woluminów księgozbioru podręcznego Biblioteki Uniwersyteckiej. Po zakończeniu wojny w 1945 zamieszkał w Toruniu i podjął pracę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W 1946 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W tymże roku został kierownikiem Katedry Historii Literatury Polskiej. W 1946-48 wchodził w skład komitetu redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”. Ożenił się z Hanną Abramowicz, graficzką, pracowniczką muzeum w Toruniu. Od 1947 był członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu, od 1948 przewodniczącym Komisji Filologicznej Wydziału II Towarzystwa. Od 1948 jako profesor kontraktowy prowadził zajęcia dydaktyczne także w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. Zmarł 5 maja 1952 w Toruniu; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Twórczość

1. Poeta – malarz. Studium o Stanisławie Wyspiańskim. Warszawa: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza 1935, 254 s. Wyd. 2 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969.

Rozprawa habilitacyjna.

Nagrody

Nagroda im. P. Barczewskiego Polskiej Akademii Umiejętności w 1936.

2. Archiwum planów Tylmana z Gameren, architekta epoki Sobieskiego. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie 1938, 40 s.

3. W Soplicowie po latach. (Z teki pośmiertnej). [Poemat]. Powst. przed 1939. „Zeszyty Wrocławskie” 1952 nr 3 s. 129-143. Wyd. osobne pt. Pani Zosia. Wstęp i notę biograficzną napisała T. Freidelówna. Toruń: Towarzystwo Bibliofilów im. J. Lelewela 1988, 25 s.

Fragment poetycki o dalszych losach bohaterów „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza.

4. O Norwidzie pięć studiów. [Autorzy:] K. Górski, I. Sławińska, T. Makowiecki. Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny 1948 [właśc. 1949], 129 s.

Tu T. Makowiecki: „Promethidion”, s. 5-32; Za kulisami Tyrteja. [Współautor:] I. Sławińska, s. 33-64; „Fortepian Szopena”, s. 111-129.

5. Muzyka w twórczości Wyspiańskiego. Powst. 1950. Wyd. pod red. i z przedmową K. Górskiego. Toruń : Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955, VII, 106 s.

6. Poezje. Toruń: [b.w.] 6 V 1953, 46 s.

Wyd. bibliofilskie.
Zawiera 46 utworów.

7. Wybór wierszy. Zebrał i posłowiem opatrzył Cz. Niedzielski. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1966, 69 s.

Wybór z lat 1929-1952.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Młodzieńcze poglądy Norwida na sztukę. Pamiętnik Literacki 1927 s. 24-85.
Listy Cypriana Norwida z roku 1863. Pamiętnik Literacki 1929 s. 680-724.
Norwid wobec powstania styczniowego. Pamiętnik Literacki 1929 s. 564-581.
Stanisław Wyspiański jako malarz. W: Stanisław Wyspiański. [Katalog wystawy]. Warszawa 1933 s. 5-18.
Tylman z Gameren (Gamerski). Przedstawił Z. Batowski. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wydział II 1934 z. 1/6 s. 11-27.
Do genezy pałacu zwanego Brühlowskim. Architektura i Budownictwo 1936 nr 1 s. 14-21.
Józef Piłsudski i nauka. Nauka Polska 1936 t. 21 s. 11-18.
Kościół w Czerniakowie. Biuletyn Historii Sztuki i Kultury 1938 nr 1 s. 17-38.
Norwid – myśliciel. W: Pamięci Cypriana Norwida. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie 1946 s. 50-60.
Warszawska Biblioteka Uniwersytecka 1939-1944. „Tygodnik Polskich Pisarzy UNRRA [United Nations Relief and Rehabilitation Administration] dla Polaków w Strefie Amerykańskiej”, Niemcy 1946 nr 29, odbitka. Frankfurt am Main 1947, 7 s.
Norwid a rok 1848. Pamiętnik Literacki 1952 s. 71-92.
Ze studiów nad Słowackim. Roczniki Humanistyczne 1954-1955 t. 5 s. 187-220.

Nadto w rękopisie studia o twórczości J. Słowackiego i S. Żeromskiego.

Prace edytorskie

1. J. Słowacki: Lilla Weneda. Tekst przygotował, posłowie i objaśnienia oprac.: T. Makowiecki. [Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy 1946], 123 s.
2. A. Mickiewicz: Pisma estetyczno-krytyczne. Przeł. [z języka francuskiego] A. Górski. Oprac.: T. Makowiecki, S. Pigoń, L. Płoszewski. (Dzieła. [Wyd. Sejmowe]. T. 7. Pisma prozaiczne francuskie przełożone. Cz. 1). Warszawa: Nakład Skarbu Rzeczpospolitej Polskiej 1936, 535 s.
Tu też w oprac. T. Makowieckiego rozdział wstępu pt. De la peinture religieuse moderne des Allemands. (O nowoczesnym malarstwie religijnym w Niemczech).
3. A. Mickiewicz: Konrad Wallenrod. Tekst przygotował, posłowie i objaśnienia oprac.: T. Makowiecki. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy 1949, 100 s.
4. Księga pamiątkowa 75-lecia Towarzystwa Naukowego w Toruniu. [Red.: T. Makowiecki i in.]. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruń 1952, 236 s.

Omówienia i recenzje

Autor o sobie

T. Makowiecki: Pięć lat w obronie Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Nowa Epoka 1946 nr 7 s. 6-7.
T. Makowiecki: W obronie zbiorów bibliotecznych. Wspomnienie z 1944 roku. Powst. 1946-1947. Druk w: Tadeusz Makowiecki. Toruń 1956 s. 45-70, przedruk w: Walka o dobra kultury. Warszawa 1970.

Słowniki i bibliografie

M. Alexandrowicz: Bibliografia prac Tadeusza Makowieckiego. W: Tadeusz Makowiecki. Toruń 1956.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Słownik pracowników książki polskiej. Łódź 1972 (W. Sokołowska).
Polski Słownik Biograficzny. T. 19 cz. 3. Wrocław 1974 (Z. Mołodcówna).
Biogramy uczonych polskich. Cz. 2. Wrocław 1984.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (I. Sławińska).

Ogólne

Książki

Tadeusz Makowiecki. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruń 1956, 80 s. [zawartość: S. Srebrny: Przedmowa; K. Górski: Tadeusz Makowiecki – historyk literatury, przedruk w tegoż: Z historii i teorii literatury. Warszawa 1964; J. Puciata-Pawłowska: Tadeusz Makowiecki – historyk sztuki; H. Elzenberg: Tadeusz Makowiecki artysta i teoretyk sztuki; Z. Dokurno: Profesor Tadeusz Makowiecki. Wspomnienie ucznia; Z. Kossonogowa: Działalność bibliotekarska Tadeusza Makowieckiego].
K. Wyka: Pan Tadeusz. Studia o tekście. Warszawa 1963.

Artykuły

W. Borowy: Norwidiana 1925-1929. „Pamiętnik Literacki” 1930 [dot. art. Młodzieńcze poglądy Norwida na sztukę. „Pamiętnik Literacki” 1927, s. 24-85].
S. Cywiński. „Ruch Literacki1927 nr 10 [dot. art. Młodzieńcze poglądy Norwida na sztukę. „Pamiętnik Literacki” 1927, s. 24-85].
S. Cywiński. „Ruch Literacki1931 nr 2 [dot. art. Norwid wobec powstania styczniowego. „Pamiętnik Literacki” 1929 s. 564-581].
K. Górski: Tadeusz Makowiecki. Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 1952.
K. Górski: Tadeusz Makowiecki. Tygodnik Powszechny 1952 nr 24.
Z. Stefanowska. „Pamiętnik Literacki1958 z. 1 [dot. art. Ze studiów nad Słowackim. „Roczniki Humanistyczne” 1954-1955 t. 5 s. 187-220 ].
W. Sokołowska: Custos” Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie – Tadeusz Makowiecki. W: Portrety bibliotekarzy polskich. Wrocław 1980.
W. Sokołowska: Prof. Tadeusz Makowiecki jako kustosz Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. „Kronika Warszawy1981 nr 2.
Cz. Zgorzelski: Tadeusz Makowiecki. W tegoż: Mistrzowie i ich dzieła. Kraków 1983.
E. Sztraj: Materiały Tadeusza Makowieckiego. „Biuletyn Archiwum Polskiej Akademii Nauk1985.
A. Hutnikiewicz: U początków polonistyki toruńskiej. (Eugeniusz Kucharski i Tadeusz Makowiecki). Głos Uczelni 1992 nr 4.
M. Kalota-Szymańska: Z kart historii UMK. Wspomnienie o prof. Tadeuszu Makowieckim. PAL Przegląd Artystyczno–Literacki 1998 nr 7/8.
M. Buś: Uwagi o Makowieckim – norwidyście. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria 2005 nr 5.

Poeta – malarz

K. Czachowski: Dwie książki o Wyspiańskim. Gazeta Polska 1936 nr 263, przedruk w tegoż: Pod piórem. Kraków 1947.
J. Dürr: Wyspiański w mroku nowych nieporozumień. Ruch Literacki 1936 nr 4, polemika: T. Makowiecki: Uwagi do recenzji J. Dürra, J. Dürr: Odpowiedź T. Makowieckiemu. Tamże nr 5.
S. Kołaczkowski: Nowa książka o Wyspiańskim. Marchołt 1936 nr 2.
M. Kridl. „Rocznik Literacki 1935”wyd. 1936.
A. Fei: Ku źródłom duchowym twórczości Wyspiańskiego. Droga 1937 nr 1/2.
A.F. Kowalkowski. „Miesięcznik Diecezji Chełmińskiej1937 nr 3.
W. Kubacki: Studium o Wyspiańskim. Wiadomości Literackie 1937 nr 20.
Z. Niesiołowska-Rothertowa: Nowa książka o Wyspiańskim. Nike 1937.
J. Buszyński: Studium o Wyspiańskim. Nowe Książki 1970 nr 13.

W Soplicowie po latach

J. Budkowska: Pani Zosia Tadeusza Makowieckiego. (Próba interpretacji). W: Księga pamiątkowa ku czci Konrada Górskiego. Toruń 1967 [dot. wyd. pt. Pani Zosia].

O Norwidzie pięć studiów

[J. Rostworowski] J.R.Przegląd Powszechny1950 nr 1.

Muzyka w twórczości Wyspiańskiego

H. Markiewicz. „Rocznik Literacki 1955” wyd. 1956.

Wybór wierszy [2000]

M. Kalota-Szymańska: Tylko obietnica. Poezja 1968 nr 6.
J.J. Lipski. „Rocznik Literacki 1966” wyd. 1968.