MADEJ Antoni

Urodzony 13 czerwca 1899 w Pikulicach (Przemyskie) w rodzinie robotniczej; syn Karola Madeja i Anny z domu Węgier. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Przemyślu. Po śmierci rodziców, z powodu złej sytuacji materialnej, został w 1910 umieszczony w Rudkach najpierw w szkole koszykarskiej, będącej pod opieką społeczną, a następnie w szkole z bezpłatnym internatem. Po wybuchu I wojny światowej przebywał w 1914-15 w Brnie (Morawy) i w Budapeszcie. Po powrocie do Polski, ukończył w 1918 Seminarium Nauczycielskie w Samborze i rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole w Przemyślu. W 1918-20 z przerwami służył ochotniczo w Wojsku Polskim. Następnie uczył w szkołach podstawowych w Staszowie, Sandomierzu i Klimontowie. Zawarł związek małżeński ze Stanisławą Gorczycówną, nauczycielką. Od 1921 mieszkał w Lublinie i pracował jako nauczyciel w szkole średniej. Równocześnie w 1921-24 studiował polonistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz jako eksternista ukończył w 1922 wyższe kursy nauczycielskie w Lublinie. Debiutował w 1928 szkicem pt. Jakub Sobieski jako ojciec i wychowawca królów, opublikowanym na łamach tygodnika „Kurier Literacko-Naukowy” (nr 37); drukował tu do 1933. Wiersze, artykuły, recenzje oraz przekłady z języka czeskiego i słowackiego publikował w tym czasie m.in. także w czasopismach: „Gazeta Polska” (1929-33) i „Głos Literacki” (1929-33). W 1929-30 należał do grupy literackiej Kadra. Brał czynny udział w działalności Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP). Od 1929 należał do zespołu redakcyjnego wydawanego przez ZNP czasopisma „Ognisko Nauczycielskie”, w 1932-35 pełnił funkcję jego redaktora, a następnie w 1935-36 redagował „Mały Płomyczek Wiejski”. W 1933 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich, ZLP); był członkiem współzałożycielem, a następnie sekretarzem i wiceprezesem Oddziału Lubelskiego. Od 1932 stale współpracował z dwutygodnikiem społeczno-kulturalnym „Zet”, w którym publikował liczne artykuły, wiersze i przekłady. Ogłaszał także w „Kamenie” (1933-37) i „Miesięczniku Literatury i Sztuki” (1934/35-1935/36; tu też recenzje w dziale Sprawozdania). W 1935, z powodu złego stanu zdrowia, zrezygnował z pracy nauczycielskiej. W 1936-39 kierował działem literackim wychodzącego we Włocławku czasopisma „Promień Słońca”. W styczniu 1939 przeniósł się do Warszawy, gdzie też przebywał w czasie okupacji niemieckiej. Należał do podziemnej organizacji katolickiej Unia i czynnie uczestniczył w cywilnym ruchu oporu, współdziałając w organizowaniu imprez kulturalno-oświatowych; wykładał też we Wszechnicy Narodowej. Po zakończeniu wojny był w 1946-47 kierownikiem Działu Filmów Oświatowych w Instytucie Filmowym, a następnie od 1947 redaktorem technicznym i sekretarzem redakcji „Tygodnika Warszawskiego”; umieszczał tu także swoje recenzje i artykuły. W 1948 aresztowany za działalność polityczną w czasie wojny, otrzymał wyrok siedmiu lat więzienia; stworzył w tym okresie wiele wierszy; w 1958 został zrehabilitowany. W 1952 skreślony z listy członków ZLP, w 1957 został reaktywowany w prawach członkowskich. W 1958-62 redagował czasopismo przeznaczone do nauki języków obcych pt. „Mała Mozaika” (wersja angielska i niemiecka), a następnie do przejścia na emeryturę w 1969 „Mozaikę” i „Małą Mozaikę” (wersja niemiecka). Kontynuował twórczość poetycką (nie była w zasadzie publikowana). Należał do Klubu Inteligencji Katolickiej. Prowadził tu cykliczne wykłady z zakresu filozofii i religii, m. in. dotyczące Józefa Marii Hoene-Wrońskiego; artykuły i rozprawy z tego zakresu publikował także na łamach czasopism i książek zbiorowych. Wyróżniony m.in. Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Lubelszczyzny”. Zmarł 5 października 1989 w Warszawie.