BIO

Urodzony 21 marca 1937 w Zberzynie (województwo konińskie); syn Romana Maciejewskiego i Jadwigi z Jareckich, rolników. Ukończył Zasadniczą Szkołę Energetyczną w Strzelnie (1951-53) i rozpoczął pracę jako elektryk w Świdniku. Równocześnie uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących im. T. Kościuszki w Lublinie, filia w Świdniku (1953-54), i Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących w Świdniku, gdzie w 1956 zdał maturę. Następnie rozpoczął studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL); w 1961 uzyskał magisterium. Debiutował w 1957 w dodatku „Sztandaru Ludu” pt. „Kultura i Życie” (nr 5). W czasie studiów był redaktorem naczelnym czasopisma Koła Polonistów Studentów KUL, „Polonista” (1958-61). W 1959 ogłosił pierwszy artykuł naukowy pt. Uwagi o poezji lirycznej Karola Brzozowskiego, opublikowany w „Poloniście” (nr 8); za swój właściwy debiut uważał pracę pt. Rozeznać myśl wód...” (Glosy do liryki lozańskiej), opublikowaną w 1964 w „Pamiętniku Literackim” (z. 3). Po ukończeniu studiów związał się na stałe z KUL, początkowo przez dwa lata był stypendystą naukowym, a następnie asystentem i starszym asystentem II Katedry Historii Literatury Polskiej KUL. W 1964-68 pełnił obowiązki sekretarza Oddziału Lubelskiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. W 1969 uzyskał w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk (PAN) doktorat, na podstawie pracy pt. W kręgu narodzin polskiej powieści poetyckiej (promotor profesor Czesław Zgorzelski). W tymże roku został członkiem współpracownikiem Towarzystwa Naukowego KUL, w 1978 członkiem korespondentem, w 1984 członkiem czynnym. Od 1970 był redaktorem sprawozdań Towarzystwa Naukowego KUL, od 1972 członkiem Komitetu Redakcyjnego tych sprawozdań, wychodzących pt. „Summarium”. Należał do Komitetu Redakcyjnego prac wydawanych przez Komisję Badań nad Literaturą Religijną Towarzystwa Naukowego KUL (1970-74), a następnie Zakład Badań nad Literaturą Religijną. W 1972 został członkiem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. W 1978 uzyskał w IBL PAN habilitację, na podstawie rozprawy pt. Poetyka. – Gatunek. – Obraz. W kręgu poezji romantycznej. W tymże roku został mianowany docentem i kierownikiem II Katedry Historii Literatury Polskiej KUL, przemianowanej na Katedrę Historii Literatury Polskiej Oświecenia i Romantyzmu KUL. W 1979 wszedł do zespołu redakcyjnego „Roczników Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”. W 1982/83 był kierownikiem Sekcji Filologii Polskiej KUL. W 1983 i 1985 przebywał na kursie języka włoskiego w uniwersytecie dla obcokrajowców w Perugii we Włoszech. W 1986 wszedł do zarządu Zakładu Badań nad Twórczością Cypriana Norwida. W 1988 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Zmarł 22 września 2013 w Lublinie.

Twórczość

1. Narodziny powieści poetyckiej w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1970, 353 s.

Rozprawa doktorska.

Nagrody

Nagroda Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w 1970.

Zawartość

Wprowadzenie; Powieść poetycka w świadomości epoki; Tradycje retoryczne; Zagadka i tajemnica (m.in. dot.: A. Mickiewicz: Grażyna); „Maria” Malczewskiego w kontekście opozycji antyretorycznej; Historia i współczesność; Zamiast syntezy: próba modelowego określenia powieści poetyckiej.

2. Poetyka. – Gatunek. – Obraz. W kręgu poezji romantycznej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977, 170 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Rozprawa habilitacyjna.

Nagrody

Nagroda Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w 1978.

Zawartość

Wprowadzenie. – Sławianie – synowie sławy. (Epos jako wartość); Gawęda jako słowo przedstawione; Mickiewiczowskie „czucia wieczności”. (Czas i przestrzeń w liryce lozańskiej); „Kształty poetyckie i razem realne” w liryce mistycznej Słowackiego. (O dziecięcych mediach romantyzmu); „Spojrzenie w górę” i „wokoło” (Norwid – Malczewski).

3. ażeby ciało powróciło w słowo. Próba kerygmatycznej interpretacji literatury. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1991, 186 s.

Zawartość

Literatura w świetle kerygmatu; Śmierci „czarne w piersiach blizny”: O „Marii” Malczewskiego; „ażeby ciało powróciło w słowo”. Próba kerygmatycznej interpretacji liryki religijnej Mickiewicza; Przesłanie z „drugiego brzegu”; Mickiewicza liryka lat ostatnich; Słowackiego „praca na wieczność”; Norwida Fatum ukrzyżowane; „Choć Radziwiłł, alem człowiek i grzeszny ...”. Gawęda o gawędzie Panie Kochanku.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Uwagi o poezji lirycznej Karola Brzozowskiego. Polonista 1959 nr 8 s. 31-42.
Poemat poetyckich przeobrażeń. Polonista 1960 nr 10/11 s. 14-36. [dot.: J. Słowacki: W Szwajcarii].
Rozeznać myśl wód .... (Glosy do liryki lozańskiej). Pamiętnik Literacki 1964 z. 3 s. 33-52 [dot.: A. Mickiewicz: Nad wodą wielką i czystą].
Natury poznanie” w lirykach Słowackiego. (Dzieje napięć między podmiotem a przedmiotem). Pamiętnik Literacki 1966 z. 1 s. 83-107.
Od erudycji do poznania. (Z dziejów romantycznej liryki opisowej). Roczniki Humanistyczne 1966 nr 1 s. 5-79.
Od „Sonetów krymskich” [A. Mickiewicza] do „pełtewnych” [J. Dunin-Borkowskiego]. Ruch Literacki 1967 nr 6 s. 343-353.
Zagadka i tajemnica. (Z zagadnień świadomości literackiej w okresie przełomu romantycznego). Roczniki Humanistyczne 1968 nr 1 s. 5-28.
Poezja północy” w „Marii” Malczewskiego. W: Literatura i metodologia. Wrocław 1970 s. 35-79.
Tradycje epiki ariostyczno-wielandowskiej w „Grażynie” [A. Mickiewicza]. Roczniki Humanistyczne 1970 nr 1 s. 105-133.
Gawęda jako słowo przedstawione. (Z zagadnień teorii gatunku). Roczniki Humanistyczne 1973 nr 1 s. 101-120.
Henryk Rzewuski „Kazania konfederackie. W: Nowela, opowiadanie, gawęda. Warszawa 1974 s. 15-34.
Epos (epopeja, poemat heroiczny). W: Słownik literatury polskiego Oświecenia. Wrocław 1977 s. 125-133.
Jeszcze o liryce rzymsko-drezdeńskiej Mickiewicza. (Próba interpretacji kerygmatycznej). Roczniki Humanistyczne 1980 nr 1 s. 229-253, przedruk w: Sacrum w literaturze. Warszawa 1983 s. 229-255.
Karol Brzozowski 1821-1904. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. 2. Kraków 1988 s. 881-905.
Kanonizacja Radziwiłła „Panie Kochanku” w gawędzie romantycznej. W: Miscellanea Historico-Archivistico. T. 3. Warszawa 1989 s. 277-289.
Biblia; Powieść poetycka; Tajemnica. W: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław 1991 s. 81-92, 749-755, 928-932.
Ignacy Chodźko 1794-1861. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. 3. Warszawa 1992 s. 126-183.
Kerygmatyczna interpretacja przesłania Pana Cogito. Polonistyka 1992 nr 7/8 s. 399-410.
Biblia romantyków. W: Religijny wymiar polskiego romantyzmu. Lublin 1995 s. 7-42.
Norwidowskie „łagodne oko błękitu. W: Literatura i jej konteksty. Rzeszów 2005 s. 127-136.
Jeszcze o romantykach Jana Lechonia. W: Wobec romantyzmu. Lublin 2006 s. 147-155.
Największa jest miłość. (1 Kor 13, 13). W: Literatura historia – dziedzictwo. Warszawa 2006 s. 255-259.

Prace redakcyjne

1. Historycznoliterackie prace ćwiczeniowe. Opiekun naukowy: M. Maciejewski. [Cz.] 3. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1979 s. 125. Koło Polonistów Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
2. Choć Radziwiłł, alem człowiek.... Gawęda romantyczna prozą. [Antologia]. Oprac.: M. Maciejewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 469, [45] s.

Zawartość

Zawiera szkic M. Maciejewskiego pt. Gawęda o gawędzie Panie Kochanku [Karola II Stanisława Radziwiłła], s. 7-54, antologię tekstów w wyborze M. Maciejewskiego, s. 55-317 oraz w jego oprac. Komentarze i przypisy do antologii, s. 319-469.
3. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Red. naczelni: K. Wyka, H. Markiewicz, I. Wyczańska. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. 2. Red.: M. Janion, M. Dernałowicz, M. Maciejewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 995 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
4. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Red. naczelni: S. Żółkiewski, H. Markiewicz, I. Wyczańska. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. 3. Red.: M. Janion, M. Maciejewski, M. Gumkowski. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 1992, 529 s.
5. Religijny wymiar literatury polskiego romantyzmu. Red. [i wstęp:] D. Zamącińska, M. Maciejewski. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1995, 279 s.
6. J. Słowacki: Gdzie po dolinach moja Ikwa płynie. De po dolinach moja Ikva pline. Poezje liryczne w oryginale i przekł. na język ukraiński. Wyboru dokonał i wstępem poprzedził M. Maciejewski. Lublin: Norbertinum 1999, 223 s.
7. Czesław Zgorzelski. Uczony i wychowawca. Red.: D. Paluchowska, M. Maciejewski. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 2002, 255 s.
8. Wobec romantyzmu. Studia i szkice ofiarowane Profesor Danucie Zamącińskiej-Paluchowskiej. Red.: M. Łukaszuk, M. Maciejewski. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II 2006, 498 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1989, 1996.

Narodziny powieści poetyckiej w Polsce

M. Kwapiszewski. „Pamiętnik Literacki1973 z. 2.

Poetyka. – Gatunek. – Obraz.

M. Korzeniewicz. „Ruch Literacki1978 nr 6.

„ażeby ciało powróciło w słowo”

E. Nowicka: Szkice o kerygmatycznej lekturze romantyków. Polonistyka 1992 nr 7/8.
D. Sawicka: Surowe oko kerygmatu. Teksty Drugie 1992 nr 3.

„Choć Radziwiłł, alem człowiek...”

M. Tazbir. „Przegląd Historyczny1986 nr 2.
A. Witkowska: W litewskim królestwie gawędy. Nowe Książki 1986 nr 4.