BIO

Urodzona 10 grudnia 1930 w miejscowości Dziepółć pod Radomskiem; córka Kazimierza Matysiaka i Marcjanny z Broniszewskich, rolników. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała w Dziepółci, a w pobliskim Radomsku uczęszczała na tajne komplety. Debiutowała w 1945 wierszem Rozkaz, opublikowanym w dodatku „Częstochowskiego Głosu Narodu” pt. „Przemiany” (nr 1). W 1949 zdała maturę w II Państwowym Gimnazjum i Liceum w Radomsku. W tymże roku rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim. Debiutowała w 1952 recenzją książki Fiodora Gładkowa «Cement» – epopea pracy socjalistycznej w tygodniku „Wieś” (nr 40). W tymże roku wyszła za mąż za Janusza Maciejewskiego, studenta polonistyki, później historyka literatury i krytyka. W 1952, po ukończeniu trzyletniego studium o specjalizacji pedagogicznej, została przeniesiona na studia magisterskie na Uniwersytet Warszawski (UW), które ukończyła w 1954. Jednocześnie w 1952-53 pracowała w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, jako zastępca asystenta. Następnie od 1953 pracowała na UW, jako asystentka i od 1956 starsza asystentka początkowo na Wydziale Dziennikarskim, a od 1961 na polonistyce. W 1956-68 była członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1958 ogłosiła pierwsze studia naukowe pt. Sylwetka literacka Adama Pługa, opublikowane w „Pamiętniku Literackim” (z. 1) i Twórczość powieściowa Mariana Gawalewicza w „Pracach Polonistycznych” (seria 14). W pracy badawczej zajmowała się literaturą okresu Młodej Polski i XX w. W 1964 uzyskała doktorat na podstawie pracy pt. Twórczość Leopolda Staffa w okresie lwowskim (promotor profesor Jan Zygmunt Jakubowski). W 1968 otrzymała nagrodę Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego II stopnia. W 1974 habilitowała się na podstawie rozprawy pt. Warszawski okres twórczości Leopolda Staffa. W 1976 otrzymała stanowisko docenta i do 1978 pracowała w Filii UW w Białymstoku. W 1980-93 była członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W 1981-87 kierowała studium zaocznym filologii polskiej w Warszawie. W 1989 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1992 profesora zwyczajnego. Zmarła 8 września 1994 w Warszawie.

Twórczość

1. Leopold Staff. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 1973.

[Cz. 1]. Lwowski okres twórczości. 1965, 344 s.

Zawartość

Zarys biografii Leopolda Staffa do roku 1915; „Sny o potędze” i „sny o znużeniu”. (Problematyka debiutu Staffa); „Samemu sobie zdany, dziś sam sobie tworzę”. (O „Mistrzu Twardowskim”); Młody Lwów literacki przełomu wieku XIX i XX; „Rekonwalescencja” liryki. (Początki staffowskiej poetyki codzienności); U podstaw „staffizmu”; Z zagadnień klasycyzmu autora „Gałęzi kwitnącej”.

[Cz. 2]. Warszawski okres twórczości. 1973, 453 s.

Zawartość

Części: Wojna i rewolucja; „Tęcza łez i krwi”; „Ścieżki polne” albo Staffowska filozofia pracy; Warszawa; W kręgu chrystianizmu; „Wysokie drzewa” i „Barwa miodu”; „I znów nadszedł wiek żelaza...”; Staff powojenny.

2. Wiersze Leopolda Staffa. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1977, 139 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1987. Biblioteka Analiz Literackich.

3. Literatura polska. T. 3. Młoda Polska. [Autorzy:] J. Kulczycka-Saloni, I. Maciejewska, A.Z. Makowiecki, R. Taborski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego 1991, 340 s. Instytut Literatury Polskiej.

Tu I. Maciejewskiej: Lwów; Tatry i Zakopane; Doświadczenia rewolucji 1904-1907. Międzyepoka; Literatura lat 1907-1918; Poezja; Wacław Berent; Bolesław Leśmian; Tadeusz Miciński; Leopold Staff.

4. Rewolucja i niepodległość. Z dziejów literatury polskiej lat 1905-1920. Kielce: Szumacher 1991, 247 s.

Zawartość

Części: Literatura Młodej Polski a rewolucja 1905-1907; Listopad 1830 w literaturze Młodej Polski; Poezja czynu niepodległościowego; Proza polska lat 1914-1918 wobec wojny światowej; Pisarze polscy wobec wojny roku 1920.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Sylwetka literacka Adama Pługa. Pamiętnik Literacki 1958 z. 1 s. 17-48.
Twórczość powieściowa Mariana Gawalewicza. „Prace Polonistyczne” Seria 14: 1958 s. 5-30.
Nieznany Staff [Ludwik Maria]. Twórczość 1961 nr 10 s. 41-51.
Z zagadnień redakcyjnych. „Wiadomości Literackich”. Biuletyn Naukowy Wydziału Dziennikarstwa 1961 nr 1 s. 120-132.
Początki twórczości Leopolda Staffa. Przegląd Humanistyczny 1963 nr 2 s. 35-67.
O poezji Leopolda Staffa. W: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 1. Młoda Polska. Warszawa 1965 s. 206-237.
M. Gawalewicz. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 4. Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu. T. 2. Warszawa 1966 s. 337-355.
A. Niemojewski. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 1. Warszawa 1968 s. 391-409.
Ludwik Maria Staff (1890-1914). W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 1. Warszawa 1968 s. 619-626.
Inter arma. (Okolicznościowa poezja polska okresu I wojny światowej). Odra 1969 nr 4 s. 37-42, nr 5 s. 55-61.
Italia Leopolda Staffa. Przegląd Humanistyczny 1970 nr 5 s. 41-56.
Getto warszawskie w literaturze polskiej. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1973 nr 2/3 s. 85-109, przedruk w: Literatura wobec wojny i okupacji. Wrocław 1976 s. 135-162.
Konstanty M. Górski. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 3. Kraków 1973 s. 439-447.
Kazimiera Iłłakowiczówna. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 2. Kraków 1979 s. 63-76.
Wacław Berent – pisarz warszawski. Kronika Warszawy 1979 nr 4 s. 91-111.
Proza polska lat 1914-1918 wobec wojny światowej. Pamiętnik Literacki 1981 z. 1 s. 39-80.
Listopad 1930 w literaturze Młodej Polski. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 1982/83.
Wielkie miasto w prozie okresu Młodej Polski a problemy naturalizmu. W: Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu. Seria 3. Wrocław 1984 s. 197-222.
Powstanie listopadowe w literaturze Młodej Polski: rekonesans. W: Dziedzictwo Powstania Listopadowego w literaturze polskiej. Warszawa 1986 s. 513-532.
Topika niepodległościowa polskiej literatury początków wieku dwudziestego. W: Dziedzictwo romantyczne w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Lublin 1988 s. 123-169.
Poezja polska wobec Powstania w getcie warszawskim. Kronika Warszawy 1989 nr 1 s. 77-98.
Kornel Filipowicz. W: Literatur Polens 1914 bis 1985. Berlin 1990 s. 383-396.
Literatura pisana życiem. W: Strefy milczenia. (Materiały z sesji naukowej w 50 rocznicę wybuchu II wojny światowej). Tarnów 1990 s. 27-35.
Franciszkanizm w poezji Młodej Polski. W: Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Lublin 1993 s. 309-327.
Obrazy domu – ojczyzny w poezji polskiej z lat drugiej wojny światowej (związki z tradycją romantyczną). W: Z badań nad polską tradycją literacką. Wrocław 1993 s. 97-128.
Stefan Napierski 1899-1940. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 3. Kraków 1993 s. 473-498.
Choćbym żył wiecznie nie zdążę opowiedzieć. O poezji Henryka Grynberga. W: Wiary i słowa. Wrocław 1994 s. 217-230.
Zagłada Żydów w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. W: Stawisko. T. 1. Podkowa Leśna 1994 s. 119-136.
Franciszkanizm w poezji polskiej po roku 1918. W: Religijne aspekty literatury polskiej XX wieku. Lublin 1997 s. 37-64.

Prace redakcyjne

1. I. Krasicki: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. (Fragmenty). Oprac.: I. Maciejewska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 142 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1954.
2. Leopold Staff. [Wybór] i oprac.: I. Maciejewska. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1965, 283 s.Biblioteka Polonistyki”.
3. L. Staff: W kręgu literackich przyjaźni. Listy. Oprac.: J. Czachowska, I. Maciejewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 696 s.
4. L. Staff, J. Tuwim: Z tysiącem serdeczności... Korespondencja z lat 1911-1953. Oprac.: T. Januszewski, J. Stradecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 133 s.
5. L.M. Staff: Zgrzebna kantyczka. Poezje. Oprac.: I. Maciejewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 101 s.
6. W. Szlengel: Co czytałem umarłym. Wiersze getta warszawskiego. Zebrała i oprac.: I. Maciejewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 170 s. Wyd. 2 uzupełnione i poprawione tamże 1979.
7. Poeci dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki. Red. i wstęp: I. Maciejewska. T. 1-2. Warszawa: Wiedza Powszechna 1982, 582 + 586 s.
8. S. Napierski: Aforyzmy. Wybór i wstęp: I. Maciejewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, 107 s.
9. J. Iwaszkiewicz: Razem słuchajmy życia. Wybór i posłowie: I. Maciejewska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, 80 s.
Teksty wierszy według J. Iwaszkiewicz: Wiersze zebrane. Warszawa: Czytelnik 1968.
10. E. Zegadłowicz: Wybór poezji. Wybór, wstęp i nota edytorska: I. Maciejewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, 205 s.
11. S. Żeromski: Ludzie bezdomni. Oprac. i wstęp: I. Maciejewska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1987, CXLVII, 408 s. Biblioteka Narodowa, I 254.
12. Męczeństwo i zagłada Żydów w zapisach literatury polskiej. Wybór, oprac. i wprowadzenie: I. Maciejewska. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 431 s.
13. K. Iłłakowiczówna: Zaczynam się i kończę śpiewem. [Wiersze]. Wybór i posłowie: I. Maciejewska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1989, 56 s.
14. Młoda Polska. [Materiały do ćwiczeń]. Cz. 1. Wyboru dokonała I. Maciejewska; cz. 2. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski Wydział Polonistyki 1993, 285 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerzone 2000, 460 s., wyd. 3 rozszerzone 2002, 522 s.
15. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Red. naczelni: S. Żółkiewski, H. Markiewicz, I. Wyczańska. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. Zespół red.: I. Maciejewska, J. Trznadel, M. Pokrasenowa. T. 3-4. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993, 594 + 444 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (G. Borkowska).

Ogólne

• Inf. Janusza Maciejewskiego 1996.

Artykuły

A.Z. Makowiecki: Irena Maciejewska. Pamiętnik Literacki 1995 z. 3.
K. Meloch: Żydowskie tematy Ireny Maciejewskiej. Więź 1995 nr 1.

Leopold Staff [Cz. 1-2]

S. Melkowski: Książki o Staffie. Ruch Literacki 1966 nr 3 [dot. Cz. 1].
J. Trznadel: Poeta rzeczy niedomówionych. Nowe Książki 1966 nr 6 [dot. Cz. 1].
M. Ziółek: Druga część opowieści o Staffie. Miesięcznik Literacki 1975 nr 2.
T. Weiss. „Ruch Literacki1976 nr 4 [dot. Cz. 2].

Literatura polska. T. 3. Młoda Polska

J. Paszek. „Ruch Literacki1991 nr 6.
T. Lewandowski: O podręczniku „Młoda Polska” z roku 1991 nie tylko polemicznie. „Teksty Drugie1992 nr 4.

Rewolucja i niepodległość

M. Giermańska: Z dziejów „idealistów polskich. Polonistyka 1994 nr 2.

L. Staff: W kręgu literackich przyjaźni

A. Gronczewski: Sztuka dyskrecji. Miesięcznik Literacki 1967 nr 6.
E. Jankowski: Staff zawsze młody. Nowe Książki 1967 nr 7.
T.J. Żółciński: Aneksy do biografii poety. Więź 1967 nr 7/8.

L.M. Staff: Zgrzebna kantyczka

J. Gondowicz: Noc powie mi więcej. Nowe Książki 1977 nr 22.

Poeci dwudziestolecia międzywojennego

A. Zawada: Trzydziestu świadków. Twórczość 1983 nr 12.

Męczeństwo i zagłada Żydów w zapisach literatury polskiej

N. Aleksiun-Mądrzak. „Kronika Warszawy1995 [nr] 1.