BIO
Urodzony 21 czerwca 1934 we Lwowie; syn Romana Patelenza-Łukasiewicza, historyka sztuki, i Marii z Koczorowskich, romanistki. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Sulistrowej (powiat krośnieński). W 1945 przeniósł się wraz z rodziną do Leszna (Wielkopolska), gdzie ukończył liceum ogólnokształcące. Od 1951 studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.); w 1955 uzyskał magisterium. Debiutował w 1952 Wierszami (pod pseudonimem Gustaw Berger) oraz artykułem pt. Artykuł czy paszkwil w dodatku „Słowa Powszechnego” pt. „W młodych oczach” (nr 8), publikował tu do 1954; w 1953 otrzymał nagrodę tego czasopisma w dziale krytyki. W 1953-56 pracował w redakcji „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”. W tym samym czasie publikował w czasopiśmie „Dziś i jutro”. W następnych latach współpracował jako krytyk literacki głównie z „Tygodnikiem Powszechnym” (od 1958, z przerwami), „Więzią” (1958; 1960-88; tu w 1967-73 cykl pt. Ćwiczenia miesięczne), „Współczesnością” (1959, 1963-66), „Odrą” (od 1961), „Twórczością” (od 1967, z przerwami). W 1956 ożenił się z Teresą Mercik, nauczycielką polonistką. W 1961 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP); w 1961-68 i 1971-73 był członkiem zarządu Oddziału Wrocławskiego ZLP. W 1966 otrzymał za twórczość krytyczną nagrodę Pióra, przyznaną przez Klub Studentów Wybrzeża „Żak”. W 1970 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1971 rozpoczął pracę naukową na UWr. W następnym roku uzyskał doktorat na podstawie pracy Niektóre motywy tradycji literackiej w liryce współczesnej (pejzaż, ciało, symbole przymierza) (promotor profesor Bohdan Zakrzewski), i stanowisko adiunkta na UWr. W 1971-76 był członkiem redakcji miesięcznika „Odra”, z którym nadal współpracował. W 1975 został wyróżniony nagrodą miasta Wrocławia. W 1980 habilitował się na podstawie pracy pt. Mieczysława Jastruna spotkania w czasie, w 1982 otrzymał stanowisko docenta. W 1980 był członkiem Zarządu Głównego i wiceprezesem Oddziału Wrocławskiego ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). W 1989 został członkiem komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP), a następnie członkiem Zarządu SPP. W 1990-91 wchodził w skład zespołu redakcyjnego „Tygodnika Literackiego”, a od 1991 Rady Redakcyjnej „Odry”. W 1991 otrzymał tytuł naukowy profesora. W 1995 dostał nagrodę Polskiego PEN Clubu w dziedzinie eseju. W 1997 został wyróżniony nagrodą im. K. Wyki. W 1999-2006 był członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Wiersze, felietony i artykuły, recenzje publikował m.in. w „Nowych Książkach” (1999), „Tekstach Drugich” (2000-2001). W 2004 przeszedł na emeryturę; kontynuował pracę naukową. W 2004-2005 prowadził w „Odrze” cykl Notatki literackie. Wyróżniony Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1966) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1972). Zmarł 7 marca 2021 we Wrocławiu; pochowany tamże na Cmentarzu Grabiszyńskim.
Twórczość
1. Moje i twoje. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1959, 46 s.
2. Obraz siedzącej. [Wiersze]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, 44 s.
3. Szmaciarze i bohaterowie. [Eseje o literaturze współczesnej]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1963, 195 s.
Zawartość
4. Zagłoba w piekle. [Eseje krytycznoliterackie]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1964, 240 s.
Zawartość
5. Zabawy zimowe. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1968, 77 s.
6. Laur i ciało. [Eseje o poezji współczesnej]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 175 s.
Nagrody
Zawartość
7. Dolina. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1972, 49 s.
8. Razem. [Współautorzy:] Cz. Sobkowiak, J. Styczeń. Wrocław: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch”; Klub Młodzieży Pracującej Związku Młodzieży Socjalistycznej „Piwnica Świdnicka”; Zarząd Główny Związku Młodzieży Socjalistycznej 1974, 1 k.
9. Republika mieszańców. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1974, 382 s.
Zawartość
10. Podróże. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1976, 70 s.
Zawartość
11. Kozioł. [Szkic literacki o U. Kozioł]. Powst. przed 1981.
Przekłady
francuski
12. Mieczysława Jastruna spotkania w czasie. [Rozprawa o poezji]. Warszawa: Czytelnik 1982, 475 s.
Nagrody
13. Album. [Miniatury liryczne]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1983, 140 s.
14. Harasymowicz. [Szkic literacki]. Powst. przed 1983.
Przekłady
francuski
15. Światło mijania. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1986, 75 s.
16. Cztery poematy. Kłodzko: KKL [Kłodzki Klub Literacki] 1988, 30 s.
Zawartość
17. Oko poematu. [Szkice o poezji]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1991, 349 s.
Zawartość
18. Wiersze w gazetach 1945-1949. [Rozprawa]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1992, 140 s.
19. Mali mistrzowie. [Wiersze]. Świdnica: Pluton 1993, 51 s. Biblioteka Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
20. Rytm, czyli powinność. Szkice o książkach i ludziach po roku 1980. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1993, 308 s.
Zawartość
21. Poezja Zbigniewa Herberta. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1995, 166 s. Biblioteka Analiz Literackich.
22. Mickiewicz. [Praca biograficzna]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1996, 247 s.
Przekłady
litewski
23. Czas nie dopełniony. [Wiersze]. Wrocław: Okis 1998, 63 s.
24. Herbert. [Praca biograficzna]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2001, 260 s. A to Polska właśnie.
25. Grochowiak i obrazy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2002, 178 s.
Zawartość
26. Ruchome cele. [Szkice krytycznoliterackie]. Warszawa: Biblioteka „Więzi” 2003, 268 s.
Nagrody
Zawartość
27. Wiersze Adama Mickiewicza. Wrocław: Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne przy współpracy Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego 2003, 176 s.
28. Deszczyk i inne wiersze. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2005, 83 s.
29. Jeden dzień w socrealizmie i inne szkice. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych 2006, 232 s.
Zawartość
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Montaże utworów
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1973, 1996, 2006.
