BIO

Urodzony 27 października 1926 w Zawierciu w rodzinie robotniczej; syn Tadeusza Łączkowskiego i Wiktorii z Sewerynów. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Ząbkowicach. W czasie okupacji niemieckiej pracował jako pomocnik w piekarni, pomocnik ślusarski w Szkole Górniczej w Dąbrowie Górniczej, robotnik w Bankowej Hucie w Dąbrowie Górniczej i w Milowicach pod Sosnowcem, goniec w sklepie spożywczym w Sosnowcu. Po wojnie ukończył w 1948 Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika w Będzinie i podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz studia w Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. W 1949 przeniósł się do Lublina, gdzie studiował polonistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; w 1952 uzyskał dyplom ze specjalnością edytorsko-dziennikarską. Debiutował w 1950 wierszami pt. Pokój i Przecięta twarz, ogłoszonymi w „Tygodniku Literackim” (dodatek „Sztandaru Ludu” nr 23); za właściwy debiut uważa wiersz pt. Tolkmicko nocą, opublikowany w 1952 w tygodniku „Dziś i jutro” (nr 25). W 1952 zamieszkał w Warszawie i rozpoczął pracę w redakcji „Słowa Powszechnego”; w tym samym roku objął funkcję kierownika działu światopoglądowego, a w 1954 zastępcy kierownika działu kulturalnego tego dziennika. W 1954 został członkiem Stowarzyszenia Pax, a w 1957 członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (w 1977-82 członek zarządu Oddziału Warszawskiego). Rozwijając twórczość literacką, publikował wiersze, fragmenty prozy oraz recenzje literackie i filmowe m.in. w „Dziś i jutro” (1952-55), „Słowie Powszechnym” (1953-93, z przerwami; tu w 1974 cykl pt. Fraszki pod pseudonimem Skorpionek; recenzje filmowe pod pseudonimem Zdzisław Seweryn), „Słowie na Warmii i Mazurach” (1953-66, z przerwami), „Kierunkach” (1956-67, 1977-79, 1982-89), „Życiu Katolickim” (1957-61, z przerwami), „Życiu i Myśli” (1958-73, z przerwami). Otrzymał dwukrotnie nagrodę im. W. Pietrzaka (1958 i 1979). W 1969 został członkiem Związku Literatów Polskich. W 1970-93 pełnił funkcję kierownika działu kulturalnego „Słowa Powszechnego”. Od 1975 uczestniczył w warszawskich Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej. Od 1978 współpracował z Polskim Radiem, jako autor felietonów literackich. W 1979 został członkiem Zarządu Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W 1983 należał do Rady Warszawskiej Wszechnicy Literatury. W 1983-86 był sekretarzem Zarządu Oddziału Warszawskiego, a w 1985-88 członkiem Zarządu Klubu Poetów przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1985-87 pełnił funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Kultury Słowiańskiej. W 1987 otrzymał nagrodę „Kierunków” w dziedzinie literatury, a w 1989 międzynarodową włoską nagrodę literacką Premio Internazionale di Narrativa e Poesia Giorgio la Pira. W 1992 wystąpił z ZLP, w tymże roku został członkiem Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy. Od 1992 był prezesem warszawskiego Klubu im. C. Norwida. W 1993-94 kierował działem kultury „Słowa – Dziennika Katolickiego.” Kontynuując twórczość literacką, publikował wiersze, fragmenty prozy oraz recenzje literackie m.in. w czasopismach „Akcent” (2002), „Akant” (2002-03), „Metafora” (2002/03, 2004/05) i „Poezja Dzisiaj” (2003). Współpracował z Polskim Radiem, w Radiu dla Ciebie w Warszawie prowadził cykl spotkań z młodymi twórcami. Występował też w Radiu św. Józef w Warszawie. Prowadził warsztaty literackie w ośrodkach regionalnych, współpracując m.in. z Domem Kultury w Łomiankach, Staszowskim Towarzystwem Kulturalnym, Świętokrzyskim Towarzystwem Regionalnym w Zagnańsku i Miejską Biblioteką Publiczną im. G. Daniłowskiego w Sosnowcu. W 2006 otrzymał Nagrodę Jubileuszową Ministra Kultury. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1977), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1987), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1987). Mieszkał w Warszawie. Zmarł 30 marca 2019 w Jaroszowcu.

Twórczość

1. Słoneczniki gorejące. [Wiersze i proza poetycka]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1957, 79 s.

Zawartość

Cykle: Proza poetycka: Wyspa pieśni; Baśnie zimowe. – Wiersze i poematy: Słowa o zmierzchu; Narodziny rzek; Wizja pierwsza; Mikołaj Kopernik; Słoneczniki gorejące.

2. Ciemność z bursztynu. [Wiersze i proza poetycka]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1959, 94 s.

Zawartość

Cykle: Wiersze: Pejzaż z diabłem; Brewiarz miłosny. – Proza poetycka: Oczekiwanie; Koncert na blaszane skrzypce; Dojrzewanie kamieni; Zeznania noktambulika; Hazard; Czas gniewu; Małe trzecie; Igraszki; Ogród przypomnień.

3. Monogram z wiewiórką. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1963, 76 s.

4. Piękna Rahab. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1963, 177 s. Przedruk zob. poz. .

5. Kartofliska. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1966, 63 s.

6. Gad. [Powieść poetycka]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1970, 169 s. Przedruk zob. poz. .

7. Żałoba z Antygoną. [Mikrodramat poetycki]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1973, 39 s. Prapremiera: Drezdenko pod Gorzowem Wielkopolskim, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury 1995.

Części: Liczby; Żałoba z Antygoną; Modlitwa Antygony.

8. Nadzy pod winogradem. Wybór poezji. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1975, 180 s.

Wybór utworów z poz. , , , , .

9. Wszystkie stoły sprawiedliwości. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1979, 60 s.

Zawartość

Zawiera m.in. cykle: Lamentacje na temat zabijania ptaków; Laudesy szpitalne.

10. Syn Ziemi swojej. Notatek poetyckich części dwie. [Poemat]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1980, 40 s.

Części: Domu błogo-sławienie; Syn Ziemi swojej.

11. Tobie przystoi pieśń... Wybór poezji. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1982, 75 s. Wyd. 2 poszerzone tamże 1986.

Zawartość

Zawiera m.in.: Z poematu „Mikołaj Kopernik” [poz. ]; Z mikrodramatu „Żałoba z Antygoną” [poz. ]; Z poematu „Laudesy szpitalne” [poz. ]; Syn Ziemi swojej [poz. ].

12. Wyśpiewać Tęsknotę Człowieka. [Monodram]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Stara Prochownia 1984.

13. Litania do Najświętszej Panny. [Poemat]. Muzyka: Cz. Grudziński. Prapremiera: Gdańsk, Katedra Najświętszej Marii Panny 1985.

14. Snu otwieranie; Piękna Rahab [poz. ]; Gad [poz. ]; Dziennik z lat 1960-1964. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX1989 , 408 s.

15. Tańczący rycerze. [Mikrodramat poetycki]. Piła: Instytut Wydawniczy „PAX 1990, 19 s. Wystawienie: Polskie Radio 1992; Drezdenko pod Gorzowem Wielkopolskim, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury 1994.

16. Zaklęty jeleń. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1992, 107 s.

Zawartość

Zawiera wybór prozy poetyckiej z lat 1950-1990.

17. Anegdariusz. Kielce, Staszów: Agencja Wydawnicza Gens, Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 1996, 47 s.

Zbiór anegdot o znanych literatach i pisarzach.

18. Gwiazdobranie. Wiersze i fragmenty poematów. Wybór: Z. Irzyk. Posłowie: P. Smogorzewski. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1996, 133 s.

Wybór z dotychczasowej twórczości.

19. Noc z guślarzem. [Wiersze]. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1996, 75 s.

Zawartość

Zawiera m.in. cykle: Samemu sobie pisane; Noc na wieży z guślarzem.

20. Wolność nie zniewolona czyli Spacerkiem przez sacrum i profanum. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1997, 247 s.

Zawiera teksty (publikowane wcześniej w prasie katolickiej i Polskim Radiu) w działach: Wywiady [z księdzem W.A. Niewęgłowskim i księdzem J. Sochoniem]; Spacerkiem przez sacrum i profanum [krótkie eseje na temat osób duchownych tworzących poezję]; Aby nie zapomnieć [antologia wierszy]; Słownik [noty biograficzne o autorach].

21. Anegdariusz drugi. [Posłowie: M.A. Zarębski]. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 1998, 55 s. Por. poz. .

Zbiór anegdot o znanych literatach i pisarzach.

22. Schizofrenia. [Wiersze]. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1999, 52 s.

23. Trzy poematy. [Posłowie: M.A. Zarębski]. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2000, 48 s.

24. Piaskiem naprędce wpisane. Dziennik z lat 1960-1964. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2001, 190 s.

25. Tak, tak. Nie, nie. Dziennik 1969-1971. [Posłowie: M.A. Zarębski]. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2003, 170 s.

26. Dysputa. Mikrodramaty poetyckie. [Posłowie: E. Dymowski]. Zagnańsk, Warszawa: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2004, 50 s.

Zawartość

Poeta i królowa. (Mikrotragedia w 3 aktach, z epilogiem, muzyką i pieśnią); Tańczący rycerze; Żałoba z Antygoną.

27. Inność. [Wiersze]. Bydgoszcz: Gradar 2004, 132 s.

28. Poeci Pańskiej Winnicy. Słownik osób duchownych piszących wiersze. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 2004, 90 s.

29. Wiktoria. (Opowieść o matce, matkach). Zagnańsk: Świętokrzyskie Towarzystwo Regionalne; Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2005, 96 s.

30. Czekanie na kometę. Dziennik 1972-1974. Zagnańsk: Świętokrzyskie Towarzystwo Regionalne 2006, 170 s.

31. Czy wszystko już powiedziałem? Poematy naiwne. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 2006, 71 s.

Montaże utworów

Conservatorium. Scenariusz: L. Terpiłowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Żydowski 1989.
Montaż poetycki oparty na twórczości Z. Łączkowskiego.

Prace redakcyjne

1. Co zostanie... Antologia młodej poezji. Wybór i oprac.: M. Kisiel, Z. Łączkowski. [Halin: Wydział Kultury, Nauki i Edukacji Narodowej. Stowarzyszenie Pax 1990], 109 s.
2. R. Zasowski: Mucha w piwie. [Wiersze]. Red. [i posłowie:] Z. Łączkowski. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury 1998, 16 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1978, 1988, 1996.

Wywiady

Człowiek... cudownie godny naszej pieśni – mówi Z. Łączkowski. Rozm. S. Jończyk. Słowo Powszechne 1963 nr 266.
Rozmowy z pisarzami: Z. Łączkowski. Rozm. K. Irzyk. Kierunki 1979 nr 4.
Poszukiwanie absolutu. Rozm. W. Turant. Katolik 1985 nr 27.
Pragnąłem opowiedzieć o człowieku. Rozm. P. Smogorzewski. Kierunki 1990 nr 5.
Zdzisław Łączkowski poeta człowieczej dobroci. Rozm. K. Wójcik. Przełom”, Toronto 1992 nr z 6 VII.
Człowiek rodzi się wolny. Rozm. T. Stankiewicz-Podhorecka. Słowo – Dziennik Katolicki 1995 nr 216.
Pisarz niezależny. [Rozm.] S. Stanik. Myśl Polska 2001 nr 15.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (F. Lichodziejewska).

Ogólne

Artykuły

J. Szczypka: Udręki Arkadyjczyka. Kierunki 1974 nr 25, przedruk w tegoż: Przypomnienia. Warszawa 1975.
J. Rogoziński: Zauroczony i oczarowany. Miesięcznik Literacki 1978 nr 12, przedruk pt. O wierszach Zdzisława Łączkowskiego. W tegoż: Preteksty. Warszawa 1985.
T. Stankiewicz-Podhorecka: Szkic o twórczości Zdzisława Łączkowskiego. Poeta warszawski. Kronika Warszawska 1995 nr 4.

Słoneczniki gorejące

B. Biernacka: Człowiek ze słońcem na sznurku. Nowe Książki 1958 nr 3.
Z. Dolecki: Poezja świetlistych witraży. Kierunki 1958 nr 5.
T. Kłak: Tryptyk poetycki. Kamena 1958 nr 15.

Ciemność z bursztynu

[J. Dziuba] J. Dz.: Świat kreowany. Życie i Myśl 1960 nr 7/8.
M. Rostworowski: O czterech niepodobnych. Słowo Powszechne 1960 nr 66, przedruk w tegoż: Czas niecierpliwych. Warszawa 1962.
A. Świderska: Poezja oprawna w bursztyn. Życie Literackie 1960 nr 37.

Monogram z wiewiórką

Z. Dolecki: Gotyk i nadrealizm. Słowo Powszechne 1963 nr 119.
Z. Irzyk: Liryka, baśniowość i zaduma. Kierunki 1963 nr 39.

Piękna Rahab

A. Borkowska: Czas liczony na róże i na łzy. Kierunki 1964 nr 5.

Kartofliska

W. Tkaczuk: W jabłoni się przegląda. Za i Przeciw 1967 nr 17.

Gad

Z. Dolecki: Miłość – siostra piękna. Kierunki 1970 nr 26.
S. Jończyk: Przypowieść o nędzy i chwale człowieka. Życie i Myśl 1970 nr 9.

Żałoba z Antygoną

S. Jurkowski: Liczby i żałoba. Kierunki 1974 nr 1.
W. Natanson: Poetyckie kształtowanie mitów. Poezja 1974 nr 11.

Nadzy pod winogradem

Z. Irzyk: Bezbronne piękno. Kierunki 1976 nr 11.

Wszystkie stoły sprawiedliwości

W. Natanson: Poeta szuka sprawiedliwości. Nowe Książki 1979 nr 18.
L. Żuliński: Stoły sprawiedliwości. Kierunki 1979 nr 40.
A.K. Waśkiewicz: Kto jest klasykiem?Życie Literackie1980 nr 26.

Syn Ziemi swojej

Z. Dolecki: Pasterz człowieczego przymierza. Kierunki 1981 nr 11.
W. Natanson: Droga cierpienia i uspokojeń. Nowe Książki 1981 nr 7.

Tobie przystoi pieśń...

Z. Dolecki: W płomieniach modlitwy.... Kierunki 1983 nr 17.
J. Jaśniak: Poezja moralnego niepokoju. Katolik 1983 nr 37.
W. Natanson: Poezja metaforyczna i... codzienna. Nowe Książki 1983 nr 6.
W. Natanson: Tęsknota w locie jastrzębim. Nowe Książki 1987 nr 10.

Snu otwieranie

T. Olszewski: Życie, czyli cierpienie. Nowe Książki 1990 nr 10.
M. Szyszkowska: Żarliwość i siła doznań. Kierunki 1990 nr 5.

Tańczący rycerze

J. Sikora: Być władcą i nade wszystko człowiekiem. Nowe Książki 1992 nr 2/3.

Zaklęty jeleń

J. Sikora: Szukanie źródła wśród brudów tego świata. Nowe Książki 1994 nr 3.

Gwiazdobranie

S. Sadowski: Dotknąć sensu życia. Nowe Książki 1997 nr 2 [dot. też: Noc z guślarzem].

Noc z guślarzem

S. Sadowski: Dotknąć sensu życia. Nowe Książki 1997 nr 2 [dot. też: Gwiazdobranie].

Schizofrenia

E. Dymowski: Poezja, ta gorzka miłość. Nowe Książki 2000 nr 5.

Piaskiem naprędce wpisane

S. Rogala: Dziennik poety. Akant 2001 nr 9.

Inność

S. Jurkowski: W klamrze czasu. Nowe Książki 2004 nr 12.

Poeci Pańskiej Winnicy

S. Stanik: Poezja z gruntu nieświecka. Myśl Polska 2005 nr 6.

Wiktoria

S. Stanik: O tych, które bezgranicznie kochają. Myśl Polska 2006 nr 3.

Czekanie na kometę

S. Stanik: Historia to nie kometa Halleya. Myśl Polska 2006 nr 9.