ŁASTIK Salomon

Urodzony 14 marca 1907 w Aleksandrii nad Horyniem (Wołyń); syn Szyi Łastika, krawca, i Miszkit z domu Wilner. Uczęszczał do rosyjskiej szkoły średniej w Równem, przekształconej w 1922 w polskie Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze; w 1926 zdał maturę. W tymże roku wstąpił na III rok Żydowskiego Seminarium Nauczycielskiego w Wilnie, które ukończył w 1929. Następnie do 1937 pracował jako nauczyciel w szkołach na Wileńszczyźnie. Równocześnie uprawiał krytykę literacką i publicystykę w języku jidysz. Debiutował w 1931 recenzją z wystawy malarstwa, opublikowaną na łamach białostockiego czasopisma „Dos Naje Lebn”; pisał tu też w następnym roku. Artykuły o tematyce literackiej, pedagogicznej i politycznej drukował także m.in. w żydowskich czasopismach „Wilner Tog” (1933-35), „Etiudy” (1933-35), „Szul-Wegn” (1935-37) i w nielegalnym piśmie „Professinele Fragn” (1935; pod pseudonimami: S. Wilner, A. Wajzer, A. Lerer, A. Rowner, S. Miszkies). W 1937 przeniósł się do Warszawy, gdzie zajął się wyłącznie pracą literacką i publicystyczną oraz współpracował z Żydowskim Instytutem Naukowym (IWO), dla którego przygotował dwie prace, zniszczone w czasie wojny. W 1939 został przyjęty do Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich. Po wybuchu II wojny światowej, wyjechał w październiku 1939 na tereny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Przebywał kolejno w Białymstoku, gdzie był nauczycielem literatury w szkole średniej, następnie w Stołpcach, gdzie pracował w rejonowej gazecie „Hołos Sielanina i w Równem. Tu początkowo uczył w polskiej szkole, a następnie był instruktorem kadr i zaocznego kształcenia w Obwodowym Domu Twórczości Ludowej; pełnił także funkcję instruktora do spraw teatralnych oraz lektora lekcyjnego biura przy Obwodowym Wydziale Oświaty. Kontynuował pracę literacką i publicystyczną; artykuły, recenzje teatralne i reportaże w języku jidysz drukował m.in. w „Białystokier Sztern” oraz w ukraińskim organie obwodowym „Czerwony Prapor”. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej w 1941 ewakuował się do Tałgaru w Kazachstanie. Współpracował z miejscowym radiem i gazetą „Stalin Tui”, a następnie był korespondentem centralnej gazety kazaskiej w języku rosyjskim „Kazachstanskaja Prawda” (tu podpisywał się L. Petrow). Zawarł związek małżeński z Jenny Laine. Od 1943 pełnił funkcję przewodniczącego rejonowego Związku Patriotów Polskich. W 1944 został wcielony do armii radzieckiej i przeniesiony do wojskowych batalionów robotniczych na Syberię. W 1945 uzyskał zwolnienie ze służby wojskowej i udał się do Ałma-Aty, gdzie kontynuował pracę polityczno-społeczną jako sekretarz Obwodowej Komisji Opieki Społecznej w Związku Patriotów Polskich. W maju 1946 powrócił do Polski i mieszkał początkowo w Łodzi, a od 1949 w Warszawie. W 1949-50 był redaktorem działu literackiego pisma „Dos Naje Lebn”, a następnie do 1952 pisma „Fołks-Sztyme.” W 1950 został członkiem Związku Literatów Polskich. Należał do Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Od 1952 pisał w języku polskim, kontynuując twórczość publicystyczną i krytycznoliteracką. Debiutował w tym języku artykułem pt. O wielostronnie niesłusznym pamflecie A. Bruna – uwag kilka, opublikowanym na łamach tygodnika „Nowa Kultura” (nr 14); z pismem tym współpracował następnie do 1957 (w 1957 też podpisywał się Łast). Artykuły, recenzje, reportaże drukował także m.in. w pismach „Przegląd Kulturalny” (1952-54, 1957), „Twórczość” (1952-54, 1958-59), „Słowo Tygodnia” (1953-55), „Przekrój” (1966-67). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1971). Zmarł 7 grudnia 1977 w Warszawie.