BIO

Urodzona 25 stycznia 1896 w Gozdowie (województwo łódzkie); córka Aleksandra Lorentza, agronoma, i Heleny z Boernerów. Wczesne dzieciństwo spędziła w Supraślu. Po sześciu latach wraz z rodziną przeniosła się do Zgierza, gdzie rozpoczęła naukę w szkole powszechnej. Następnie uczęszczała do Gimnazjum im. J. Pryssewiczówny i do Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi; naukę tę przerwała I wojna światowa i konieczność zarobkowania. Od 1918 pracowała jako urzędniczka kolejno w Komendzie Miasta Łodzi, Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi i w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Krakowie. W 1923 została przeniesiona do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie, a następnie w 1926-39 pracowała w Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego, zajmując się dodatkowo organizacją, a następnie nadzorem bibliotek przy tamtejszych zakładach wytwórczych. Debiutowała w 1934 opowiadaniem pt. Sześciornica, opublikowanym na łamach czasopisma „Naokoło świata” (nr 119); drukowała tu swoje utwory także w roku następnym. Po wybuchu II wojny światowej pracowała jako sanitariuszka w szpitalu polowym w Warszawie; została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W czasie okupacji niemieckiej brała udział w działalności konspiracyjnej; jako członek Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej redagowała „Komunikat Informacyjny”, a następnie zajmowała się kolportażem „Biuletynu Informacyjnego.” Uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu wojny mieszkała początkowo w Zgierzu, a od 1949 w Łodzi, gdzie pracowała kolejno jako bibliotekarka w Izbie Przemysłowo-Handlowej, urzędniczka w Wydziale Kultury Prezydium Rady Narodowej, inspektor Dyrekcji Państwowych Teatrów Lalek. Od 1949 należała do Związku Literatów Polskich (1962-66 skarbnik zarządu Oddziału Łódzkiego). Kontynuowała twórczość literacką, drukując utwory i sztuki dla młodzieży. Opowiadania oraz reportaże dotyczące problematyki trudnej młodzieży publikowała na łamach tygodnika „Odgłosy” (1964-79). Pisała reportaże i słuchowiska radiowe dla łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia. Była kierownikiem literackim Teatru Arlekin w Łodzi. Jednocześnie prowadziła działalność społeczną, m.in. była wieloletnim ławnikiem w Sądzie dla Nieletnich, członkiem Zespołu Opiekuńczego Domu Dziecka im. H. Sawickiej w Łodzi, współpracowała z Domem Poprawczym dla Chłopców w Ignacewie pod Łodzią. W 1969 otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Sztuki. Odznaczona m.in. Medalem Wojska Polskiego (czterokrotnie), Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką Honorową miasta Łodzi (1967), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1969), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975). Zmarła 16 kwietnia 1980 w Łodzi; pochowana na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie.

Twórczość

1. Mali bohaterowie. Opowieść o dzieciach walczącej Warszawy 1940-1944. Łódź: Kultura Polska 1947, 100 s. Wyd. 2 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971.

Zawartość

Wstęp. — Bezrobotne bajki; Czerwony kapturek; Brzydkie kaczątko; Głupi Jaś; Dziewczynka z zapałkami; Stara latarnia; Tomcio Paluch; Żołnierz cynowy; Żółty pies Dingo; O straszliwym smoku; Latający kufer; Po upadku powstania.

2. Jaś i Małgosia. [Sztuka lalkowa]. Prapremiera: Łódź, Teatr Arlekin 1955.

3. Szpital polowy nr 4. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1955, 111 s.

4. Wesołe gody. Widowisko noworoczne. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny 1955.

5. Zapusty. (Widowisko regionalne w 8 odsłonach o diable Borucie i dzielnym Kubie). [Sztuka lalkowa]. Prapremiera: Łódź, Teatr Arlekin 1955.

6. Transport 77. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 267 s.

Zawartość

Zaprawa; Transport 77.

7. Choinka dla skrzatów. [Sztuka lalkowa]. Prapremiera: Poznań, Teatr Marcinek 1958.

8. Latający kufer. [Sztuka lalkowa]. Prapremiera: Toruń, Teatr Baj Pomorski 1958.

9. Wakacje pod blaszanym człowieczkiem. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1959, 143 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969; wyd. 3 1972.

10. Jasio z wody. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. przed 1962.

Nagrody

II nagroda w konkursie Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi i Oddziału Łódzkiego Związku Literatów Polskich na sztukę lalkową dla dzieci w 1962.

11. Daleko od jabłoni. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1963, 150 s.

12. Pierwsza runda. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr Propozycji przy Teatrze Nowym 1966. Por. poz. .

13. Pierwsza runda. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1967, 132 s. Wyd. 2 tamże 1968. Por. poz. .

14. Końce w wodę. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1968, 156 s.

Zawartość

Nocny dyżur; Byłam tam znowu; Dębowa przypowieść; Gryps; Upiory; Końce w wodę; Miłość odrzucona; Nie zauważyli; Dzień Matki; Sześciornica; Płaszcz ortalionowy; Nowoczesność; Łaska przebaczenia.

15. Mgła. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr Propozycji przy Teatrze Nowym 1969. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1971 nr 3 s. 75-92. Polskie Radio 1971.

Adaptacje

telewizyjne

Telewizja Polska 1971.

16. Niebezpieczna tajemnica. [Powieść dla młodzieży]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971, 185 s.

17. Na niby i naprawdę. [Powieść dla młodzieży]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 318 s. Wyd. 2 tamże 1980.

18. Punkt na ulicy Różanej. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1973, 203 s.

Rozszerz. wersja opowiadania pt. „Zaprawa” [poz. ].

19. Śledztwo umorzone albo drugie wydanie. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr Propozycji Polskiej Sztuki Współczesny 1976.

20. Wrześniowa ballada. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1977, 122 s.

21. Przed i po. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1980, 188 s.

Zawartość

Okrucieństwo kobiety. (Opowiadanie sadystyczne); Bandzior. (Opowiadanie okrutne); Poszukiwany. (Opowiadanie bolesne); Kłopot komisarza Suszko. (Opowiadanie banalne); Sprawdzili. (Opowiadanie przekorne); Wdzięczność. (Opowiadanie liryczne); Wątpliwość. (Opowiadanie ryzykowne); Inne macierzyństwo. (Opowiadanie niecodzienne); Pokoje sublokatorskie; Przed i po. (Opowiadanie burżuazyjne); Portofino. (Opowiadanie optymistyczne); Zielona firanka. (Opowiadanie okultystyczne); Zjawa. (Drugie opowiadanie okultystyczne); Kurierka. (Opowiadanie historyczne); Czarna Mańka. (Opowiadanie polityczne); Groteska rodzinna [tekst dramatyczny]; Bruzdy starości. (Opowiadanie żałosne); Oda do starości.

Utwory niepublikowane

Według informacji autorki:.

Przygody dzielnego Jasia. [Sztuka kukiełkowa]. Powst. przed 1954.
Nie wszystek umarłem. [Wspomnienie o bracie autorki, Zygmuncie Lorentzu, pedagogu, działaczu kulturalnym w Łodzi]. Powst. przed 1977.
Orzeł czy reszka. [Zbiór opowiadań dot. powstania styczniowego na ziemi łódzkiej]. Powst. przed 1977.
Rykoszet. [Scenariusz telewizyjny]. Powst. przed 1977.

Utwory niepublikowane, niedatowane

Według informacji autorki słuchowiska radiowe:.

O diable Borucie i dzielnym Kubie. [Por. Twórczość poz. ].
Orzeł czy reszka. [Por. Twórczość poz. ].
Szopen w Luciejowie.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1978.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (F. Lichodziejewska).
Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wyd. 2. Warszawa 1984 (B. Tylicka).

Ogólne

Artykuły

E. Pleszkun-Gawlikowa: Zofia Lorentz. Odgłosy 1975 nr 17.
T. Chróścielewski: Pani Zofia; T. Papier: Pani Zofia. Odgłosy 1980 nr 18.
F. Lewandowski: Zofia Lorentz. Kochana pani Zofia. Dziennik Łódzki 1994 nr 294 [wspomnienie].

Szpital polowy nr 4

J. Panasewicz: Wspomnienie o wrześniu. Kronika 1955 nr 16.

Pierwsza runda

J. Niecikowski. Współczesność 1967 nr 17.
J. Tynecki: Starcie romantyzmów. Odgłosy 1967 nr 38.

Końce w wodę

W. Jażdżyński: Tamte i dzisiejsze lata. Odgłosy 1968 nr 19.
M. Wiśniewska: Historia i teraźniejszość. Nowe Książki 1968 nr 17.

Mgła

W. Orłowski: Rzecz o cudzym sercu w piersi. Odgłosy 1971 nr 26.

Niebezpieczna tajemnica

J. Maruszewski: Czy wart byłeś tych ofiar, „Orliku”? Nowe Książki 1971 nr 22.

Na niby i naprawdę

W. Sonczyk: Młodzież — wychowanie — literatura. Nowe Książki 1973 nr 5.

Punkt na ulicy Różanej

B. Nawrocka-Dońska. Odgłosy 1974 nr 6.