BIO

Urodzony 28 stycznia 1897 we Lwowie; syn Zygmunta Lisiewicza, doktora praw, adwokata, i Eugenii z Kubickich, pianistki; starszy brat Teodozji Lisiewicz, dramatopisarki i prozaika. Do 1914 mieszkał we Lwowie, gdzie uczęszczał do Prywatnego Gimnazjum im. A. Mickiewicza prowadzonego przez Karola Petelenza. Pierwsze wiersze ogłaszał w 1915 w pisemku szkolnym. W tymże roku wyjechał do Wiednia i tam, po zdaniu w 1916 matury, przez rok studiował prawo. Następnie służył w 13. Pułku Ułanów armii austro-węgierskiej, a od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Brał udział w obronie Lwowa jako oficer pociągu pancernego, zbudowanego przez kolejarzy. W 1918-19 ogłaszał wiersze w pismach wojskowych „Pobudka” i „Placówka”. Od 1918 był adiutantem generała Władysława Sikorskiego. Brał udział w bitwie warszawskiej 1920, jako szef oddziału operacyjnego 5. Armii Wojska Polskiego. Następnie, razem z generałem W. Sikorskim, przeszedł jako sekretarz do Prezydium Rady Ministrów. W 1921-24 ogłaszał (pod pseudonimami: M. Fox, E. Hardt) wiersze i opowiadania w pismach warszawskich „Pani”, „Naokoło świata”, „Polska Zbrojna”. Pisał nadto powieści Zaloty śmierci i Tragedia Lady Doghert Malmaison oraz przełożył dramat Hugo von Hofmannsthala Die Hochzeit der Sobeide (teksty zaginęły). W 1924-26 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W 1927 przeniósł się do lotnictwa. Ukończył kurs dowódców eskadr i objął eskadrę w 6. Pułku Lotniczym we Lwowie. Po odbyciu stażu lotniczego w Rumunii, został przeniesiony do 2. Pułku Lotniczego w Krakowie. W 1929 nawiązał współpracę z dziennikiem „Czas” (tu liczne wiersze i artykuły). W 1931 ożenił się z Olgą Jadwigą z Fromerów, pisarką i publicystką. W 1934 oficjalnie ze względu na stan zdrowia, a faktycznie ze względów politycznych został przeniesiony na emeryturę. W tymże roku na zaproszenie Wilama Horzycy objął stanowisko sekretarza literackiego Teatrów Miejskich we Lwowie. W 1934-37 redagował czasopismo „Scena Lwowska”. Publikował też wiersze i artykuły w tygodniku „Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie” (1933-39) oraz w piśmie „Nowe Czasy” (1935-36). W 1937 z powodu choroby przeniósł się do Krakowa. Współpracował nadal z dziennikiem „Czas”; w 1937-39 wchodził w skład redakcji tego pisma. W 1938-39 publikował opowiadania w tygodnikach „As” i „Pion”. W 1938 otrzymał nagrodę miasta Lwowa. Latem 1939 został powołany do 2. Pułku Lotniczego w Krakowie. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się przez Rumunię do Paryża i od listopada 1939 pracował w sztabie generała W. Sikorskiego. Publikował wiersze i artykuły w wydawanych w Paryżu pismach „Głos Polski”, „Polska Walcząca”, „Wiadomości Polskie”. Po upadku Francji w czerwcu 1940 i ewakuacji z wojskiem do Wielkiej Brytanii, przebywał w Szkocji, gdzie pozostawał nadal w ścisłym kontakcie z generałem W. Sikorskim, kierując działem oświaty i propagandy, a następnie pracował w dowództwie polskiego lotnictwa. Jako podpułkownik dyplomowany pełnił funkcję obserwatora Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Wiersze, prozę, artykuły i korespondencje wojenne ogłaszał m.in. nadal w „Wiadomościach Polskich” (Londyn, do 1941; także pod pseudonimem Adam Sterbałła), „Polsce Walczącej” (Londyn, do 1945; też pod pseudonimem A. Sterbałła; tu m.in. w 1942-45 cykl artykułów pt. Nowości lotnicze podpisany Adam Sterbałła, a od 1943 M.J. Gordon), „Dzienniku Polskim” (Szkocja, 1940-42), „Skrzydłach” (Londyn, 1943-44) i „Nowej Polsce” (Londyn, 1944-45). Po wojnie pozostał w Anglii i zamieszkał w Londynie. W 1946 stanął na czele komitetu powołanego przez dowództwo lotnicze dla upamiętnienia udziału polskiego lotnictwa w II wojnie światowej, w wyniku czego w 1949 ukazała się w języku angielskim księga pt. Destiny can wait. Po demobilizacji w 1949 pracował jako sprzedawca antyków, robotnik w fabryce lodów, elektrotechnik, ciastkarz oraz niższy urzędnik w firmie ogłoszeniowej. Kontynuując twórczość literacką, wiersze, prozę, recenzje literackie i teatralne (podpisywane przeważnie pseudonimem Dobrowolski) publikował w czasopismach londyńskich „Życie” (1950, 1954), „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (1954-55, 1963) i jego dodatku „Tydzień Polski” (1963-75). Zajął się też twórczością dla dzieci, pisząc utwory sceniczne dla Teatru dla Dzieci w Londynie. Był członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1964 otrzymał nagrodę w konkursie literackim, ufundowaną przez Polskie Koło Kulturalno-Artystyczne im. S. Gruszki w Sydney, a w 1965 nagrodę Domu Polskiego im. gen. W. Sikorskiego w Glasgow. W 1968 został wybrany na prezesa PEN Club Center for Writers in Exile. W 1971 otrzymał za całokształt twórczości nagrodę im. H. Naglerowej, przyznaną przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Należał do Związku Artystów Scen Polskich za Granicą, Związku Dziennikarzy, Koła Lwowian, a także do Stowarzyszenia Lotników Polskich i Koła Seniorów Lotnictwa Polskiego. Odznaczony wieloma odznaczeniami polskimi i zagranicznymi, m.in. czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Lotnictwa, francuskim Krzyżem Legii Honorowej i Étoile Noire oraz włoską Corona d'Italia. Zmarł 2 września 1975 w Londynie; pochowany na cmentarzu w Gunnersbury.

Twórczość

1. U-33. [Wiersze]. Kraków: Towarzystwo Miłośników Książki 1931, 27 s.

2. Suita lotnicza. [Wiersze]. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1932, 53 s.

3. Legendy i ballady. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1933 [właśc. 1932], 89 s.

4. Coronel. [Poemat]. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1934, 28 s.

5. Nocne loty. Dramat w 3 aktach. [Współautor:] A. Lisiewicz. Prapremiera: Lwów, Teatr Rozmaitości 1934.

6. [Teksty piosenek w:] R. Niewiarowicz: Opera w kratkę. Komedia muzyczna w 3 aktach z prologiem. Prapremiera: Lwów, Teatr Wielki 1935.

Teksty M. Lisiewicza podpisane: E. Hardt.

7. Łucja od jutra szczęśliwa. [Utwór sceniczny]. Powst. ok. 1936.

Sztuka wycofana przez autora z prób w Teatrach Miejskich we Lwowie [inf. autora].

8. Trop nad jeziorem. Opowieść naroczańska. Kraków: Księgarnia Powszechna 1938, 347 s. Wyd. nast.: [wyd. 3] Londyn: Orbis 1946.

Wyd. 2 zostało w całości spalone podczas bombardowania Londynu.

9. Alarm na wybrzeżu. Taka sobie historia. Gawęda. Kraków: Księgarnia Powszechna [1939], 409 s.

10. Kroniki Naroczańskie. [Wspomnienia]. Powst. 1939. Wyd. Glasgow: Książnica Polska 1943, 221 s.

Rękopis ocalony i przewieziony w 1942 przez żonę pisarza przez łagry sowieckie na północy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, a następnie Kujbyszew, do Anglii.

Zawartość

Słowo wstępne autora. – Nad Adriatykiem; Mapa; Na hatowickim brzegu; A wszystkiemu ryby winne; Tragedia naroczańska; Wiosna nad jeziorem; Strachy przy wyspie; Kościół na wybrzeżu; Legenda o smutnej prawdzie; Aza ma przyjaciela; Pierwsze kroki; Noce pod żaglami; Śmierć Azy; Jesienne uroki; Piekło grzesznych sportowców; Zima na jeziorze; Lat temu dwadzieścia trzy; Wiersze na śniegu; Jak tragedia wpadł w błoto; Wilcze łowy. – Nieprzewidziane zakończenie.

Przekłady

angielski

Chronicles of lake Narocz. [Przeł.] A. Maitland-Chuwen. Glasgow 1945.

11. Posucha. [Powieść]. Paryż: Falanga 1940.

Cały nakład, wraz z rękopisem został zniszczony po zajęciu Paryża przez Niemców [inf.: S. Legeżyński: Mieczysław Lisiewicz. „Zeszyty Lwowskie”, Londyn 1972 z. 3].

12. Przybieżeli do Betlejem żołnierze. Szopka. [Kukiełkowe widowisko sceniczne w 3 odsłonach]. [Współautor:] E. Ligocki. Prapremiera: Paryż, Zespół Wydziału Propagandowo-Oświatowego Ministerstwa Spraw Wojskowych. 10 I 1940. Druk: „Głos Polski”, Paryż 1940 nr 37; [fragmenty] pt. Z szopki żołnierskiej. „Polska Walcząca”, Coëtquidan 1940 nr 1; „Ameryka-Echo”, Toledo, Ohio 1940 nr 51 [druk anonimowy].

13. Z pamiętnych dni. Wspomnienia adiutanta. Londyn: Skład główny „Nowa Polska”; [drukarnia] Bale & Staples 1944, 140 s.

Zawartość

Cz. 1 zamierzonej większej całości dotyczącej lat 1918-1925 zawiera wspomnienia M. Lisiewicza jako adiutanta generała W. Sikorskiego, obejmujące okres od I 1919 do XII 1922.

14. Kubek Ulissesa. [Komedia w 3 aktach 5 odsłonach]. Powst. Londyn 1951. Prapremiera: Londyn, Teatr Polski 1963.

Przekłady

angielski

D. Hamilton. Powst. 1951. [Inf. autora].

15. Gdzie goręcej biją serca. Powieść. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” [1954], 286 s.

16. Sny na sprzedaż. [Komedia]. Powst. Londyn 1957.

Przekłady

angielski

[Przeł.] A. Truscoe. [Inf. autora].

17. Awantura na całego. Niezwykłe przygody dwóch chłopców. [Opowieść dla młodzieży]. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” [1958], 36 s.

18. Horoskop, czyli fatalny poniedziałek. [Komedia wierszem z XVI w.; sztuka czytana]. Prapremiera: Londyn, Związek Pisarzy 1959.

19. Powrót pana Twardowskiego. [Bajka sceniczna dla dzieci w 3 obrazach]. Prapremiera: Londyn, Teatr dla Dzieci 1959.

Przekłady

angielski

[Przeł.] D.M. Patrick. Wystawienie: Londyn, Ealing Town Hall Theatre 1959. [Inf.: [J. Ostrowski] (On). „Syrena”, Londyn 1960 nr 7].

20. Zaczarowane noce. Opowieść sceniczna o młodym Chopinie [w 4 aktach]. Prapremiera: Londyn, Teatr dla Dzieci i Młodzieży „Syrena 1960.

21. Duchy na strychu. Prawdziwe zdarzenia na wakacjach. [Opowiadanie dla młodzieży]. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” [1961], 32 s.

22. W noc wigilijną. [Fantazja sceniczna]. Prapremiera: Londyn, Teatr dla Dzieci i Młodzieży „Syrena 1962.

23. Nim Kraków zbudowano. [Baśń sceniczna dla dzieci w 3 aktach]. Prapremiera: Londyn, Teatr dla Dzieci i Młodzieży „Syrena 1966.

Utwory niepublikowane, niedatowane

Według informacji autora (w ankiecie z 1967) sztuki niewystawione:.

Płomień bez światła . [Jednoaktówka].
Żołnierze ołowiani .

Przekłady

1. M. Bochdan-Niedenthal: Pędziwiatr. [Powieść]. Warszawa: Polska Drukarnia w Białymstoku [1928], 197 s.
2. V. Berge, H.W. Lanier: Poławiacze pereł. [Powieść]. Kraków: Księgarnia Powszechna 1938, 311 s.
3. E. Ferber: Dziedzictwo amerykańskie. [Powieść]. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas 1959, 212 s.

Prace redakcyjne

1. Destiny can wait. The Polish Air Force in the Second World War. [Red. i współautor] M. Lisiewicz. [Przedmowa:] V. Portal of Hungerford. Melbourne, London, Toronto: W. Heinemann Ltd. 1949, 402 s.
Przedmowa autorstwa marszałka Royal Air Force [RAF].

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1959, 1967.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
S. Legeżyński: Mieczysław Lisiewicz. Zeszyty Lwowskie”, Londyn 1972 z. 3.

Ogólne

Artykuły

Piewca „wileńskiego morza. (Na 50-lecie twórczości Mieczysława Lisiewicza) „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1969 nr 259.
L. Kielanowski: Mieczysław Lisiewicz – ostatni romantyk. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 37 dod. „Tydzień Polski”,.
T. Kudliński: Poeta – żołnierz – tułacz. Tygodnik Powszechny 1975 nr 39.
S. Legeżyński: Mieczysław Lisiewicz. Gazeta Niedzielna”, Londyn 1975 nr 38.
J. Tokarska: Wspomnij mnie i moją duszę.... „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 39 dod. „Tydzień Polski”.
W. Wohnout: Mietek; Na Rakowicach; Kąpiel borowinowa. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 228, 240, 252.
[O. Lisiewiczowa] O.L.: W pierwszą rocznicę zgonu. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1976 nr 36 dod. „Tydzień Polski”.

U-33

J. Birkenmajer. „Polonista1932 z. 4 [dot. też: Suita lotnicza].
[Z. Rabska] Z.R.: Kronika literacka. Kurier Warszawski 1932 nr 86.

Suita lotnicza

J. Birkenmajer. „Polonista1932 z. 4 [dot. też: U-33].
[T. Sinko] R.: Wiosna poezji. Kurier Literacko–Naukowy 1932 nr 13.

Legendy i ballady

S. Napierski. „Wiadomości Literackie1933 nr 22.
K.W. Zawodziński: Kilka tomików poezji. Przegląd Współczesny 1933 t. 47.

Coronel

S. Furmanik: Poezje. Polonista 1935 z. 5/6.

Nocne loty

[T. Hollender] tholl. Nowe Czasy 1934 nr 3.
K. Irzykowski: Dramat. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935.

Trop nad jeziorem

[W. Zechenter] (w.z.): Od Naroczy do Chin i na dalekie oceany. Ilustrowany Kurier Codzienny 1938 nr 335.
K. Irzykowski: Pedagogia nad Naroczem. Pion 1939 nr 8.
Z. Nowakowski: Zaległości: Nasza własna wina. Wiadomości”, Londyn 1950 nr 2.

Kroniki Naroczańskie

A. Bogusławski. „Dziennik Polski”, Londyn 1943 nr 1020.
[M. Święcicki] (m.św.): Echa sprzed wojny. Dziennik Żołnierza”, Szkocja 1943 nr 244.

Przybieżeli do Betlejem żołnierze

K.H.: „Marsz, marsz, to grzmi Rzeczpospolita czerwienią naszej krwi pokryta”. Głos Polski”, Paryż 1940 nr 56.
L.R.: Szopka żołnierska w Lille. Wiarus Polski”, Lille-Lyon 1940 nr 10.

Z pamiętnych dni

[J. Święcicka] J.Ś.: Nowe książki. Poradnik Świetlicowy”, Londyn 1945 nr 53.
A. Dąbrowski: Wspomnienia adiutanta. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1968 nr 28 dod. „Tydzień Polski”.

Kubek Ulissesa

S. Baliński: Fantazja, muzyka i miłość w „Ognisku. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1964 nr 2.
W. Günther. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1964 nr 2 dod. „Tydzień Polski”.

Powrót pana Twardowskiego

M. Danilewiczowa: Prawdziwy teatr dla dzieci. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1959 nr 26 dod. „Tydzień Polski”.
Cz. Dobek: Czerwony kwiat paproci. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1959 nr 152.
T. Terlecki: Twardowski – powrotnik. Wiadomości”, Londyn 1959 nr 33.

Zaczarowane noce

[J. Ostrowski] (n.): Teatr dla dzieci. Syrena”, Paryż-Londyn 1960 nr 41, 46.

W noc wigilijną

M. Samozwaniec: W teatrze dla dzieci. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1962 nr 3 dod. „Tydzień Polski”.
T. Terlecki: Baśń wigilijna. Wiadomości”, Londyn 1962 nr 6.

Nim Kraków zbudowano

M. Cybulski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1966 nr 268.
M. Goławski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1966 nr 274.