Ligocki Edward

BIO

Urodzony 5 marca 1887 w Tuczy pod Berdyczowem w rodzinie ziemiańskiej; syn Edwarda Ligockiego, inżyniera rolnika, i Marii z Korwin-Piotrowskich, stryjecznej siostry pisarki Gabrieli Zapolskiej. Dzieciństwo spędził w Jadwigopolu, w majątku dzierżawionym przez ojca, w następnych latach urzędnika syndykatu rolnego w Kijowie. W 1904 ukończył gimnazjum w Kijowie. Od 1904 studiował (z przerwami) na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Debiutował w 1905 szkicem dramatycznym Kuźnica Illmarowa, opartym na motywach fińskiego eposu Kalewala. W 1906 zaczął publikować pierwsze wiersze i recenzje w „Dzienniku Kijowskim”. Od 1907 kontynuował studia filozoficzne w Szwajcarii — w Lozannie i we Fryburgu oraz na paryskiej Sorbonie. W tym czasie nadsyłał utwory prozą, wiersze, artykuły i korespondencje do „Naszej Przyszłości” (Kijów, 1908; tu przegląd prasy warszawskiej pt. Literatura i krytyka podpisany edel) i lwowskiego „Naszego Kraju” (1907-08; tu m.in. korespondencje z Warszawy podpisany edel). W 1909 przerwał studia, powrócił do Kijowa i zajął się twórczością literacką i publicystyczną; utwory prozą, wiersze, recenzje i przekłady zamieszczał w czasopismach „Kronika Powszechna” (1911-12; tu m.in. podpisany Z. Luca), „Tygodnik Ilustrowany” (stale od 1912). W 1912 wyjechał do Szwajcarii; w 1913 ożenił się z Olimpią Gozdawa-Giżycką, autorką tomu wierszy Wieczór przed zmartwychwstaniem (wyd. pośmiertnie w 1928). W połowie 1913 przeniósł się wraz z żoną do Paryża, gdzie kontynuował studia na Sorbonie i w École Libre des Sciences Politiques. Podjął współpracę z „Bluszczem” (1913-14). Po wybuchu I wojny światowej prowadził wraz z Władysławem Zamoyskim akcję opieki nad internowanymi we Francji Polakami z armii niemieckiej. W 1915 powrócił do Szwajcarii; mieszkał początkowo w Lozannie, gdzie w 1916 był współzałożycielem pisma „Le Moniteur Polonais”. Należał do działającej na rzecz niepodległej Polski grupy La Pologne et la Guerre. Następnie wyjechał do Berna i od 1916 pracował w Centralnym Biurze Prasowym podległym krakowskiemu Naczelnemu Komitetowi Narodowemu. Od listopada 1918 do czerwca 1919 był sekretarzem poselstwa polskiego w Bernie. W tym czasie przyjeżdżał kilkakrotnie do kraju z misjami politycznymi. Kontynuował współpracę z „Tygodnikiem Ilustrowanym”, publikował też w „Myśli Polskiej” (1915-16), „Czasie” (1916-21) i petersburskim „Głosie Polskim” (1915-16). Latem 1919 powrócił do kraju i zamieszkał w Zakopanem. Związał się z kręgiem Hallerczyków; na początku 1920 brał udział w ekspedycji wojskowej pod dowództwem Józefa Hallera, mającej na celu objęcie Pomorza, zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego. Następnie prowadził Wydział Prasowy II Oddziału Sztabu Inspektoratu Generalnego Armii Ochotniczej. W 1920-21 był kierownikiem literackim wojskowego miesięcznika kulturalnego „Straż nad Wisłą.” Współpracował z czasopismami „Prawda” (1919-20), „Kurier Warszawski” (1920-37) i „Rzeczpospolita” (1920-21). Jesienią 1921 został zwolniony z wojska w randze majora, osiadł w Poznaniu i powrócił do pracy literackiej i dziennikarskiej. Krótko był kierownikiem literackim poznańskiego Teatru Nowego. Publikował w „Dzienniku Poznańskim” (1921-23). W 1921 przez kilka miesięcy pełnił funkcję prezesa Oddziału Poznańskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP), a następnie był krótko członkiem Zarządu ZZLP w Warszawie; w 1922 wystąpił ze Związku. W 1922 został członkiem Związku Hallerczyków (do 1939). Po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza, pod koniec grudnia 1922 został aresztowany razem z kilkoma osobami z kręgu J. Hallera, zwolniony po dwóch miesiącach na mocy aktu łaski prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. W 1923 został oskarżony przez Wojciecha Stpiczyńskiego o szpiegostwo na rzecz państw centralnych („Głos Opozycji” nr 5, 6); na wytoczonym przez pisarza procesie o zniesławienie, sprawa została zawieszona z powodu niedostatecznej liczby świadków. Współpracował z pismen „Hallerczyk” (Bydgoszcz, 1924-25). Na krótko przed zamachem majowym, w kwietniu 1926 wyjechał do Francji i osiedlił się jako emigrant polityczny w Tulonie. Zajmował się pracą literacką. Należał do prowansalskich stowarzyszeń literackich Académie du Var i Félibrige. Pod koniec 1933 przeniósł się na stałe do Paryża, gdzie zajmował się głównie pracą dziennikarską. Nadsyłał korespondencje m.in. do „Kuriera Warszawskiego” (do 1937), „Głosu Narodu” (1926-28), „Tęczy” (1927-29) i „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” (1929-39). W 1936 przebywał krótko w Warszawie, gdzie przyjął propozycję współpracy z Oddziałem II Sztabu Głównego jako agent diplomatique wywiadu do spraw politycznych we Francji. W 1939 ożenił się powtórnie, z Germaine Rale, poetką (pseudonim literacki Arel). Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w organizowaniu Wojska Polskiego na terenie Francji. Do kwietnia 1940 był kierownikiem referatu propagandy w emigracyjnym Ministerstwie Spraw Wojskowych w Paryżu. Po klęsce Francji, w czerwcu 1940 został razem z pracownikami Ministerstwa ewakuowany z Paryża i przewieziony do Szkocji. Przebywał w obozie wojskowym w Broughton pod Edynburgiem, potem w Dunfermline. W 1941 otrzymał nominację na oficera oświatowego do spraw kontaktów między polską komendą obozu a miejscowymi władzami (officer for public relations). W 1942 został zdymisjonowany z wojska za opublikowanie krytycznej wobec Józefa Piłsudskiego i jego linii politycznej broszury pt. Echa z martwego domu. Następnie, dzięki poparciu gen. J. Hallera, został delegatem Urzędu Oświaty i Spraw Szkolnych do spraw wydawniczych w Edynburgu. Od jesieni 1943 prowadził wykłady z zakresu literatury polskiej na uniwersytecie w Saint Andrews w Szkocji i był kierownikiem Head of Polish Department. Jesienią 1945 powrócił na stałe do Polski i zamieszkał najpierw w Gołąbkach pod Warszawą, następnie przeniósł się do Warszawy. W 1948-51 współpracował z Agencją Publicystyczno-Informacyjną, następnie do 1953 pracował w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa. Ożenił się z Marią Laskowską. Kontynuował twórczość literacką. Zmarł nagle 6 maja 1966 w Warszawie.

Twórczość

1. Kuźnica Illmarowa. Szkic dramatyczny w 5 obrazach. Kraków: G. Gebethner i Spółka 1905, 39 s.

2. Poezje. S[eria] I. [Kraków] 1906.

Informacja w poz. ↑: Mare Polonum. Toruń 1924 s. 4.

BIO

Twórczość

Nagrody

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Przekłady

chorwacki

Zawartość

Przekłady

francuski

Zawartość

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Utwory niepublikowane

Przekłady

Prace redakcyjne

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Ogólne

Artykuły

Thalassa

Tryumfatorzy

Komandor Sidi Numan zu Stollberg

Marszałek Foch

Noc na Palatynie

O Józefie Hallerze

Derwisz tańczący

Zwid złego ducha

Prawnuczka Fausta

Kurs na Gibraltar

Obczyzna

Gwiazdy nad Warmią

Drogi bezdomnych

Dialog z przeszłością