BIO

Born on 6 November 1962 in Poznan; son of the classical philologist Andrzej Czapliński and the doctor Zofia Opatowicz-Czaplińska. He attended the K. Marcinkowski Grammar School (No. 1) in Poznan, where he completed his advanced secondary education in 1981. The same year he started a degree in Polish philology at Adam Mickiewicz University in Poznan (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu – UAM), where he also studied the history of art and philosophy for four semesters. In 1986 he was awarded a master's degree in Polish philology and became a teaching assistant at the Department of Literary Theory (which in 1988 became a chair) at the Institute of Polish Studies at UAM (Zakład Teorii Literatury Instytutu Filologii Polskiej UAM). While focused on contemporary Polish prose, his research also applied approaches drawn from literary theory and criticism. He made his debut in 1988 with the article Powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza wobec Teorii Czystej Formy (Stanisław Ignacy Witkiewicz's Novels and the Theory of Pure Form), which was published in "Pamiętnik Literacki" (no. 2). He continued to collaborate with this journal until 1993, likewise as a translator of English-language works in literary studies. He also published texts in the periodical "Kultura Niezależna" (1989), which was not subject to state censorship, and the underground glossary Do współczesności (To the present; 1989), under the name Pseudo Nim). He was awarded a doctoral degree in 1992 for his thesis Poetyka manifestu literackiego w dwudziestoleciu międzywojennym (The Poetics of Literary Manifestos in the Interwar Period), which was supervised by Prof. Jerzy Ziomek and then, following his death in 1990, by Prof. Janina Abramowska. He was appointed lecturer at the Department Historical Poetics (Zakład Poetyki Historycznej) at IFP at UAM in 1993. In 1994 he spent several weeks in Rennes, France, on a fellowship. His articles, reviews, essays, columns and interviews have appeared in publications including "Wprost" (including contributions to the series Literatura na nowo obecna [Literature that is present again] in 1990, alongside Jan Karłowski, Wiesław Kot and Piotr Śliwiński), "Kresy" (since 1992), "Teksty Drugie" (intermittently between 1992 and 2005), "Tytuł" (1992-1997), "Arkusz" (1995-96; including a series of articles written with P. Śliwiński, Książki, zabawki, artykuły papiernicze [Books, toys, stationery]), the bulletin "Megaron"
(1996-98, under the pen name and abbreviation P.Cz.; mainly interviews conducted alongside P. Śliwiński) and "Res Publica Nowa" (1996-97 and intermittently between 2000 and 2007). He has served on the juries of many literary prizes including the prestigious Nike Literary Prize (1997-2001 and 2011-2013), the prize of the Polish Book Publishers’ Association (Polskie Towarzystwo Wydawców Książek – since 1997), and the City of Poznan Artistic Prize (since 1998). In 1997 he was awarded a habilitation degree for his study Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996 (Traces of a Breakthrough: Polish Prose, 1976-1996), before being appointed associate professor at Adam Mickiewicz University the following year. He has collaborated with numerous publications, including the daily newspaper "Gazeta Wyborcza" (since1997), the Catholic weekly "Tygodnik Powszechny" (intermittently between 1998 and 2008), the current affairs weekly "Polityka" (1999-2002 and 2005), and the political magazine "Przegląd Polityczny" (2001-2007). He has won various prizes and awards for his work in literary studies and literary criticism, including Medal Młodej Sztuki (Young Arts Medal), awarded by the editors of the Poznan-based newspaper "Głos Wielkopolski" (1996), the L. Fryde Prize, which is funded by the Polish section of L'Association Internationale des Critiques Littéraires (AICL; 1997), the UAM Rector's Prize (2002), and the 2004 K. Wyka award (2005). In 2001, he initiated the formation of the Centre for Literary Criticism (Pracownia Krytyki Literackiej) at the Institute of Polish Philology at UAM, serving as its director until 2006. Between 2001 and 2008 he was a member of the editorial board of the yearbook "Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” (alongside P. Śliwiński and Z. Przychodniak). In 2002 he was made a state-appointed professor, Between 2003 and 2006 he was a member of the Committee on Literary Studies of the Polish Academy of Sciences (Komitet Nauk o Literaturze Polskiej PAN). In 2005, together with P. Śliwiński, he established a degree programme in literary criticism at the Institute of Polish Philology at UAM, which from 2015 was named Literary Criticism and Praxis, later serving as programme director. In 2006, together with Barbara Sienkiewicz, he established the Centre for Literary Anthropology within the Institute of Polish Philology where he then worked. In 2007 he was appointed full professor. Since 2004 has served on the jury of Konkurs Teatralny Sztuk dla Dzieci i Młodzieży (a competition for the best plays for children and youth), while making nominations from the realm of literature for the prestigious "Paszport Polityki" awards (between 2005 and 2014). He also served on the jury of the Silesius Poetry Prize in Wroclaw (2008-2010) and the national drama competition Metafory rzeczywistości (Metaphors of Reality; since 2008). He has been a visiting lecturer at many international universities, including institutions based in Berlin, Budapest, Brussels, Dresden, London, Boston and Chicago. He became a corresponding member of the Polish Academy of Sciences (PAN) in 2016. The same year he became a member of the editorial board of the journal "Teksty Drugie". He received the silver Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2014.
In 1984, he married the literary historian and theatre studies scholar Ewa Guderian. He lives in Poznan.

Twórczość

1. Tadeusz Konwicki. [Monografia]. Poznań: Rebis 1994, 212 s. Czytani Dzisiaj.

2. Poetyka manifestu literackiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1997, 215 s. Instytut Badań Literackich PAN Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Rozprawy Literackie, 75. Z prac Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytutu Badań Literackich PAN.

Skrócona wersja rozprawy doktorskiej.

Nagrody

Nagroda w konkursie Fundacji im. K. i M. Górskich w 1993.

Zawartość

Wstęp: Dlaczego manifest. – Cz. 1. Zasady działania: „Nie potrzeba nam dla naszej sztuki pośredników”, czyli utopia bezpośredniości; „Nawoływanie, pragnące zbudzić echo”, czyli jak stwarzać historię za pomocą słów. – Cz. 2. Poetyka obwieszczania i agitacji: Zobowiązanie, czyli manifest literacki jako jednostka procesu historycznoliterackiego; Agitka i dekret, czyli historia pewnego przywództwa. – Cz. 3. Poetyka objawienia i skandalu: Proroctwo, czyli warianty końca świata; Bluźnierstwo, czyli skandal semantyczny awangardy. – Cz. 4: Poetyka objaśniania i demonstracji: „Jednak nikt nie zna się na poezji lepiej ode mnie”, czyli manifest znawcy; „Kiedy artysta mówi o sztuce, powinien o niej robić”, czyli manifest artystowski. – Zakończenie: Zamiast manifestu.

3. Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997, 265 s. Obrazy Współczesności.

Rozprawa habilitacyjna.

Nagrody

Nagroda dla Młodego Krytyka Polskiej Sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Literackich w 1997, Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie w 1998, Nagroda Prezesa Rady Ministrów w 1999.

Zawartość

Wstęp: Ślady przełomu. – Ślady końca: Wobec literackości: przygoda antyfikcji; Wobec powinności: o realizmie antysocjalistycznym; Wobec biografii: kryzys „autentyku” i sylwy; Wobec tożsamości: tożsamość i nienawiść. – Ślady początku: Wobec literackości (1): metafikcja i powrót fabuły; Wobec literackości (2): metafikcja i nieepicki model prozy; Wobec powinności: portret twórcy w czasach przełomu; Wobec biografii: Nowa proza – rytuały inicjacji; Wobec tożsamości: tożsamość i wolność, czyli bohatera nowej prozy portret zbiorowy.

4. Kontrapunkt. Rozmowy o książkach. [Współautor:] P. Śliwiński. Poznań: Obserwator 1999, 247 s.

Zawartość

O czym to jest i dlaczego [wstęp]. – Wartości republikańskie: Czy wiedza jest do zbawienia potrzebna? Rozmowa z ks. Józefem Tischnerem; „Jak mogło być fajnie i jak się to wszystko spieprzyło”. O książce Adama Michnika, Józefa Tischnera i Jacka Żakowskiego „Między Panem a Plebanem”; Mały wielki człowiek. O książce Krzysztofa Kąkolewskiego „Diament odnaleziony w popiele”; WC. O książce Wojciecha Cejrowskiego „Kołtun się jeży”; Harlequin dla prawicowych intelektualistów. O książce Cezarego Michalskiego „Powrót człowieka bez właściwości”; Dziennik, czyli osobnik. O książce Stefana Kisielewskiego „Dziennik”; Republika, publika i publicystyka. O tematyce „obywatelskiej” w książkach Teresy Boguckiej „Polak po komunizmie”, Andrzeja Szczypiorskiego „Grzechy, cnoty, pragnienia” i monograficznym numerze „Res Publiki Nowej”: „Praca to skandal”; Wartości „respublikańskie”. Rozmowa z Markiem Zaleskim; Przemoc nasza powszednia. O „Res Publice Nowej” raz jeszcze; „Wypisać się z polityki”. Rozmowa z Włodzimierzem Boleckim. – Nowe czasy, nowa literatura: „Chcieliśmy, żeby literatura pozwalała sobie na więcej”. Rozmowa ze Stefanem Chwinem; Bezdomność i gry dorosłe. O powieści Juliana Kornhausera „Dom, sen i gry dziecięce”; Postmodernistyczne kaprysy. O książce Tony’ego Thorne’a „Słownik pojęć kultury postmodernistycznej”; Apokaliptyczna randka. O powieści Jerzego Pilcha „Inne rozkosze”; „Świat w zwierciadle prozy.” Rozmowa z Jerzym Jarzębskim; Pomarańczowa alternatywa literatury polskiej? O „Lampie i Iskrze Bożej”; Dokąd przez rzekę? O tomie opowiadań Andrzeja Stasiuka „Przez rzekę”; Dlaczego klasycy? O tomach poetyckich Wojciecha Wencla „Oda na dzień św. Cecylii” i Krzysztofa Koehlera „Partyzant prawdy”; Klasyk i barbarzyńcy. Rozmowa z Krzysztofem Koehlerem; Obecni nie mają racji. O książce „Lekcja pisania”; Świat stoi przed nim potworem. O tomiku poetyckim Marcina Świetlickiego „Pieśni profana”; Calvino, Marquez i pewna pani. Rozmowa z Magdaleną Tulli; Magia Sophia. O powieści Magdaleny Tulli „W czerwieni”; Misja. Rozmowa z Arkadiuszem Bagłajewskim i Andrzejem Niewiadomskim; Czas normalności. O literaturze A.D. 1996; Od choinki do choinki. O literaturze A.D. 1997; Bieg bez przeszkód? O literaturze A.D. 1998. – Rynek: Paragon kasowy, czyli historia literatury w odcinkach. O listach książkowych bestsellerów; Arcydzieło na tydzień. O powieści Małgorzaty Saramonowicz „Siostra”; Ku zasmuceniu serc. O powieści Andrzeja Stojowskiego „W ręku Boga”; Po prostu powieść? O powieści Hanny Kowalewskiej „Tego lata, w Zawrociu”; Historie miłosne. O tomie reportaży Andrzeja Mularczyka „Polskie miłości”. – Poza koniunkturami: Kłopoty z Miłoszem. O książce Czesława Milosza „Piesek przydrożny”; Odzyskiwanie mitu. O książce Zygmunta Kubiaka „Mitologia Greków i Rzymian” oraz innych „antykaliach”; Zbigniew Herbert – powrót. O Zbigniewie Herbercie z okazji wydania kolejnego tomu jego wierszy „Epilog burzy”. – Linguae feminae: Własnym głosem. Rozmowa z Kolektywnym Kobiecym Podmiotem; Gorszycielka na rynku książki. O Manueli Gretkowskiej; Eros, śmierć, literatura. Rozmowa z Zytą Rudzką; One. O literaturze kobiecej w ogólności oraz „Niebieskiej menażerii” Izabeli Filipiak w szczególności; „Nowy Jork, mój Drohobycz”. Rozmowa z Izabelą Filipiak; Dlaczego ona? O powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”; Nie tu i nie teraz. Rozmowa z Olgą Tokarczuk. (Część I); Chciałabym pilnować środka. Rozmowa z Olgą Tokarczuk. (Część II).

5. Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji. [Współautor:] P. Śliwiński. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 428 s. Wyd. nast. tamże: dodruk 2000, wyd. 2 poprawione 2000, wyd. 3 2002.

Nagrody

Nominacja do Nagrody im. J. Długosza w 1999, Nagroda Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 2000.

6. Stefan Chwin. [Szkic]. [Przeł.] R. Stapf. Kraków: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000, 2000 , 23 s.

Tekst w języku niemieckim.
Tu również wybór fragmentów wywiadów i opracowań dot. S. Chwina oraz przekłady jego prozy.

7. Mikrologi ze śmiercią. Motywy tanatyczne we współczesnej literaturze polskiej. [Szkice]. Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne Seria Literacka 2001, 220 s. Biblioteka Literacka „Poznańskich Studiów Polonistycznych, 27. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Zawartość

Szczeliny śmierci [wstęp]. – Mikrologi poetyckie: Śmierć, czyli świat bez dna – Józef Czechowicz; Śmierć, albo o znikaniu – Stanisław Grochowiak [analiza wiersza pt. W przeciągu słowa]; Śmierć, czyli o niedoskonałości – Zbigniew Herbert. – Mikrologi prozatorskie: Śmierć totalitarna. „Człowiek nie umiera” Kazimierza Brandysa; Śmierć nostalgiczna. Powieści inicjacyjne Tadeusza Konwickiego [rozszerzona wersja jednego z rozdziałów z poz. ]; Śmierć chaotyczna. „Katar” Stanisława Lema; Śmierć apokryficzna. O prozie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego; Śmierć podejrzana – obrazy umierania w prozie lat dziewięćdziesiątych; Śmierć zamieszkana. „Dom dzienny, dom nocny” Olgi Tokarczuk.

8. Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 269 s.

Zawartość

Wstęp. – Cz. 1. Tęsknoty chroniczne. Proza lat dziewięćdziesiątych w poszukiwaniu przeszłości: Wznoszenie biografii; Tęsknota za początkiem. (J. Kornhauser: Dom, sen i gry dziecięce); Epopeja spełnionej nostalgii. (W. Myśliwski: Widnokrąg); W poszukiwaniu utraconej jedności. (A. Jurewicz: Pan Bóg nie słyszy głuchych); Wyprawa po wzniosłość. (A. Stasiuk: Biały kruk); Między nostalgią i teraźniejszością. (W. Kowalewski: Powrót do Breitenheide). – Cz. 2. Miejsca wypisane. Proza lat dziewięćdziesiątych w poszukiwaniu ojczyzny: Mapa, córka nostalgii; Zamieszkać w krajobrazie. (A. Stasiuk: Opowieści galicyjskie); Sielanka metafizyczna. (Z. Żakiewicz: Ujrzane, w czasie zatrzymane); Pamięć i rozpacz. (W. Odojewski: jedźmy, wracajmy…); Odzyskiwanie Miasta. (A.D. Liskowacki: Eine, kleine). – Cz. 3. Dalekie dziś. Proza lat dziewięćdziesiątych w poszukiwaniu teraźniejszości: Przetwarzanie nostalgii; O kruchości istnienia. (S. Chwin: Hanemann); W stronę dojrzałości. (P. Huelle: Pierwsza miłość i inne opowiadania; A. Stasiuk: Przez Rzekę); Jerzego Pilcha groteska nostalgiczna. (J. Pilch: Tysiąc spokojnych miast); Rozstania i powroty. (I. Filipiak: Niebieska menażeria); Między nostalgią i melancholią. (A. Libera: Madame).

9. Ruchome marginesy. Szkice o literaturze lat 90. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2002, 193 s.

Zawartość

Cz.1. Marginesy przełomu: Niekonieczność. („Apetyt na przemianę” J. Jarzębskiego) [recenzja]; Rzemiosło („Lekcja pisania”) [recenzja]; „Cóż po poecie w czas medialny” [odpowiedź na ankietę „Polonistyki” pt. „Pisarze źle obecni – dzisiaj”]; Niezależność. (O dziedzictwie „bruLionu”); Apetyt na koniec. („Oko smoka” P. Dunin-Wąsowicza) [recenzja]. – Cz. 2. Marginesy PRL-u: Różnicowanie; Zaraz po wojnie. („Szkoła bezbożników” W. Dichtera); Portret artysty z czasów nieprawości. („Niemoc” J. Krasińskiego); Historia niezakończona. („Wolna Trybuna” Ch. Skrzyposzka); Gdyby stanu wojennego nie było. („Krfotok” E. Redlińskiego); Osobne historie. („Dryf” J. Sobczaka). – Cz. 3. Marginesy współczesności: Marginesowanie; Raport o stanie przyziemnym. („Prawo prerii” M. Nowakowskiego); Zagłada centrum. („Dziewięć” A. Stasiuka); Irytująca normalność. („Obciach” K. Dunin); Prowincjonalne centrum. („Ławka pod kasztanem” R. Sadaja). – Cz. 4. Marginesy przyszłości: Wyzwania przyszłości; Przeszkadzanie teraźniejszości. („Bóg zapłacz!” W. Kowalewskiego); Stanisław Lem – spirala pesymizmu.

10. Kalendarium życia literackiego 1976-2000. Wydarzenia, dyskusje, bilanse. [Autorzy:] P. Czapliński, M. Leciński, E. Szybowicz, B. Warkocki. Red. prowadzący: M. Rola. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, XII, 629 s.

11. Świat podrobiony. Krytyka i literatura wobec nowej rzeczywistości. [Szkice]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2003, 272 s.

Nagrody

Nagroda Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 2004.

Zawartość

Podrabianie [o współczesnych strategiach pisarskich]; Języki przełomu [w komunikacji literackiej]; Mickiewicz albo proza najnowsza wobec tradycji; Rzecz w literaturze: wyzwanie mimetyczne; Nuda przedstawiona albo proza najnowsza wobec istnienia [dot.: N. Goerke: Księga Pasztetów, J. Pilch: Tysiąc spokojnych miast, A. Stasiuk: Dukla]; Polak naszych czasów: konstruowanie obcego; Polska poróżniona. Dylematy realizmu w prozie lat dziewięćdziesiątych; Wątpliwe rozstanie z utopią.

12. Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 235 s.

Zawartość

Wstęp. – Zaklinanie normalności: literatura wobec Innego. – [Cz.] 1. Przedłużone dorastanie: Harlequin dla naszych dzieci. (J. Rowling: „Harry Potter”); Galernicy normalności. (W. Kuczok: „Szkieleciarki”); Strategia ksenofoba. (J. Sosnowski: „Linia nocna”); Pokonać Królewnę Śnieżkę. (M. Dygat: „Rozstania”); Schodzenie na ziemię. (D. Terakowska: „Poczwarka”). – [Cz.] 2. Uzbrajanie konfliktów: Kobiety i duch tożsamości. Pułapka na pisarkę. (H. Samson: „7 opowiadań o miłości…”); Zdradliwy realizm. (O. Tokarczuk: „Gra na wielu bębenkach”); Frustrejszen. (E. Redliński: Transformejszen). – [Cz.] 3. Ułatwione publiczne: Literatura, polityka i sfera publiczna; Socjoza. O brutalizmie z perspektywy widza; Liberalizm kołtuński. (P. Siemion: „Finimondo”); Tyrania parlamentarna. (R. Przybylski: „Sardanapal”).

13. Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007, 209 s.

Nagrody

Nagroda Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w 2008.

Zawartość

Opowieść o potrójnym wybuchu [przywołanie koncepcji literackich J. Sławińskiego, J. Jarzębskiego i M. Janion]. – Inwolucja [dot. sytuacji na pol. rynku wydawniczym]. – Krótka historia pism literackich 1989-2000. – Zwycięstwa i zwyciężeni [dot. nagród literackich]. – Na tropach czytelnika [dot. badań nad czytelnictwem]. – Żywy trup. Krytyka literacka 1989-2004. – Zanikanie alternatyw, czyli krótka historia komunikacji niezależnej. – Nieruchomienie centrum.

14. Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje. Warszawa: W.A.B. 2009, 378 s. Seria z Wagą.

Zawartość

Wymiana wielkich narracji. – 1. Późna nowoczesność: Kapitalizm a sprawa polska; Mimesis, która się nie waha; Mieszczański realizm magiczny; Kapitalizm, patriotyzm i terror; Kościół i ciało; Spór z ponowoczesnością. – 2. Braterstwo: Wypowiadanie wojny; PRL i oczyszczanie nowoczesności. – 3. Braterstwo i wolność: Polityka i erotyka. (Powieść o władzy w czasach demokracji); Wspólnota wyobrażona. (Literatura i doświadczenia solidarności). – 4. Braterstwo, wolność i równość: Kanon; Nasi odmieńcy.

Przekłady

rumuński

Polonia în schimbare. Modernitatea târzie şi marile noastre naraţiuni. [Przeł.:] C. Geambaşu. Bucureşti 2015.

15. Resztki nowoczesności. Dwa studia o literaturze i życiu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2011, 310 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016, pliki w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Przedmowa. – Resztki tradycji. Sarmatyzm, uwłaszczenie ciał i późna nowoczesność. – Resztki przyszłości. Literatura i wytwarzanie utopii. – Wymowa [zakończenie].

Przekłady

angielski

The Remnants of Modernity. Two essays on sarmatism and utopia in Polish contemporary literature. [Przeł.:] T. Anessi. Frankfurt am Main 2015.

16. Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016, 416 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016, pliki w formacie EPUB, MOBI.

Nagrody

W 2017 Nagroda im. J. Długosza za najlepszą pracę w dziedzinie humanistyki oraz nominacje do nagrody im. J. Giedroyca i do Górnośląskiej Nagrody Orfeusz.

Zawartość

Wstęp. – Wschód, czyli brud Europy [dot. m.in.: R. Kapuściński: Imperium, K. Kurczab-Redlich: Pandrioszka; Głową o mur Kremla, J. Hugo-Bader: W rajskiej dolinie wśród zielska; Biała Gorączka; Dzienniki kołymskie, O. Tokarczuk: Bieguni, M. Wilk: Wilczy notes; Dom nad Oniego; Wołoka, E. Rylski: Warunek, J. Dukaj: Lód, D. Masłowska: Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną, A. Stasiuk: Wschód, Z. Szczerek: Siódemka]. – Zachód, czyli płynna forma [dot. m.in.: J.J. Lipski: Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy, A. Szczypiorski: Początek, S. Chwin: Hanemann, J.M. Rymkiewicz: Kinderszenen]. – Południe, czyli krajobraz osobności: 1. Znikający Środek [dot. m.in.: M. Kundera: Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej oraz prozy S. Chwina, K. Czyżewskiego, A. Stasiuka]; 2. Wątpliwe Południe [dot. m.in.: M. Szczygieł: Gottland; Zrób sobie raj, K. Varga: Gulasz z turula; Czardasz z mangalicą]. – Północ, czyli inna nowoczesność: 1. Nieustająca korekta [dot. m.in.: A. Zagajewski: Solidarność i samotność, J. Pilch: Spis cudzołożnic, D. Masłowska: Paw królowej, M. Zaremba: Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji]; 2. Śledztwo w sprawie dalszego ciągu [dot. m.in. cyklu powieści kryminalnych H. Mankella o komisarzu Wallanderze oraz trylogii S. Larssona: Millenium]. – Geografia późnej nowoczesności [zakończenie].

17. Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich. [Współautorzy]: J.B. Bednarek, D. Gostyński. Poznań: Rys 2017, 220 s.

Zawartość

P. Czapliński: Maszyny znikania, albo jak istnieje to, co nie istnieje [wstęp]. – Część I: Peter Barry, Ekokrytyka; Ewelina Rąbkowska, Zwierzęta i ich dzieci – poznanie, empatia, etyka; Perspektywa ekokrytyczna w literaturze dla dzieci i młodzieży. – Część II: „Na początku…”, czyli węzły relacji. Opisy stworzenia w Księdze Rodzaju; Nowy uniwersalizm. Encyklika papieża Franciszka „Laudato si’ ”; Obywatel, człowiek, wyjątek. „Antygona” Sofoklesa; Co jest ludzkie? „Frankenstein” Mary Shelley; Mistycyzm i turystyka. „Sonety krymskie” Adama Mickiewicza; Natura jako mit. „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza; Natura i działanie. „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej; W gruncie rzeki. „Jądro ciemności ” Josepha Conrada; Natura: instrukcja obsługi. „Chłopi ” (Tom I – „Jesień”) Władysława Reymonta; Bio-Polska, albo przedwiośnie nowoczesności. „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego; Związki. „Topielec” Bolesława Leśmiana; Spektakl i metamorfoza. „Karakony” Brunona Schulza; „Las ten, co gorsza, był zielony”. „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza; Oran – miasto zamknięte. „ Dżuma” Alberta Camusa; Zwierzę, czyli oskarżenie. „Tarsjusz” Wisławy Szymborskiej; Mroczna fanaberia. „Prowadź swój pług przez kości umarłych” Olgi Tokarczuk; Wymiana wstrętów. „Śmierć czeskiego psa” Janusza Rudnickiego; Rozbijanie sensu. Śmierć zwierzęcia w sztuce XX wieku. („Guernica” Pabla Picassa, „Ukrzyżowanie” Francisa Bacona, „Piramida zwierząt” Katarzyny Kozyry). – Część III: Od A(ntropocenu) do Z(wierzęcia). Podręczny słownik pojęć ekologicznych. – Część IV: Bibliografia adnotowana.

18. Strach = Fear. [Katalog wystawy: Galeria Arsenał w Białystoku, 2020]. Tekst: P. Czapliński. Red. i korekta: E. Borowska. Tłumaczenie: z i na język angielski: A. Sobczak-Kövesi, z języka niemieckiego na polski: E. Borowska, z języka niemieckiego na angielski: A. Sobczak-Kövesi, z języka rosyjskiego na polski: A. Łazar. Białystok: Galeria Arsenał w Białymstoku 2020, 99 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza wobec teorii czystej formy. Pamiętnik Literacki 1988 z. 2 s. 75-105.
Powieść źle skrojona. (O kłopotach aksjologii z prozą Witkacego). Pamiętnik Literacki 1989 z. 3 s. 39-63.
Siedem cytatów w poszukiwaniu cenzora głównego. „Kultura Niezależna”* 1989 nr 55 s. 48-57 [dot. ingerencji cenzury państwowej].
Metafizyka śmierci. (O rozterkach myślowych w powieściopisarstwie Mieczysława Piotrowskiego). Twórczość 1990 nr 6 s. 61-83.
Paradoksy sporu o powieść w latach 1944-1949. Studia Polonistyczne 1991 t. 16/17 s. 381-395.
Piękni, dwudziestoletni”, czyli jak nie stracić (urody) twarzy w brzydkich czasach. W: Glosariusz od Młodej Polski do współczesności. Wrocław, Warszawa, Kraków 1991 s. 273-278 [dot. utworu M. Hłaski].
Retoryka manifestów literackich dwudziestolecia międzywojennego – elementy mozaiki. W: Dwór mający w sobie osoby i mózgi rozmaite. Poznań 1991 s. 243-257.
Manifest literacki jako tekst literaturoznawczy. Pamiętnik Literacki 1992 z. 1/2 s. 62-82.
Warianty końca świata w manifestach literackich awangardy. W: Wizje końca świata w literaturze. Szczecin 1992 s. 107-128.
Narracje manifestowe, czyli manifest literacki jako tekst literacki. W: Formy i strategie wypowiedzi narracyjnej. Toruń 1993 s. 99-110.
Nieodparta potrzeba pisania. Literackie pasje Aleksandra Janty-Połczyńskiego. Kresy 1993 nr 13 s. 104-114, przedruk w: Opowieść o cynowym raju i kilka innych historii z XX wieku. Poznań 1993 s. 89-105.
Obecna, nieusprawiedliwiona. Teksty Drugie 1994 nr 5/6 s. 115-127 [dot. stosunku awangardy do modernizmu].
Trivia. W: Kryzys czy przełom. Kraków 1994 s. 137-149 [metody i orientacje w badaniach dzieła literackiego od lat 60. do współczesności].
Odrodzeni po socrealizmie. Polonistyka 1996 nr 8 s. 528-533 [dot. literatury polskiej po 1956 r.].
Na początku jest śmierć. O prozie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W: Problemy współczesnej tanatologii. [T.] 1. Wrocław 1997 s. 325-334.
Sztuka prozatorska Manueli Gretkowskiej. Kresy 1997 nr 2 s. 72-84.
Życie literackie wobec wyzwań lat dziewięćdziesiątych. W: Biblioteki na przełomie wieków. Warszawa 1999 s. 35-48.
Literatura małych ojczyzn wobec problemu tożsamości. W: Kultura wobec kręgów tożsamości. Poznań, Wrocław 2000 s. 24-33.
The „Mythic Homeland” in contemporary Polish prose. W: New Polish writing. Chicago 2000 s. 357-365.
Ciało i wzniosłość. W: Między słowem a ciałem. Bydgoszcz 2001 s. 149-164 [dot.: Z. Rudzka: Uczty i głody; Pałac Cezarów].
Marginesy i centrum. Proza polska 1999-2000. „Kresy2001 nr 4 s. 132-160.
Harry Potter” czyli o tym, jak magia przegrywa z codziennością. Zeszyty Karmelitańskie 2002 nr 2 s. 98-106 [dot. powieści J.K. Rowling].
Literatura małych ojczyzn – koniec i początek. W: Pisać poza rok 2000. Warszawa 2002 s. 110-127.
Marginesy i centrum. Literatura lat dziewięćdziesiątych wobec normalności. W: Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Izabelin [2002] s. 15-38.
Proza 1999-2000 – szanse rewizji. W: Literatura, piśmiennictwo, biblioteki. Warszawa 2002 s. 40-59.
Stefan Szymutko: Nagrobek ciotki Cili. W: Śląski Wawrzyn Literacki 2001. Katowice 2002 s. 47-64 [laudacja w związku z nominowaniem książki do nagrody].
Recovering the Holocaust. Literature in the 1990s in the face of Shoah. Kultura Współczesna 2003 nr 4 s. 158-174.
Zagłada jako wyzwanie dla refleksji o literaturze. Teksty Drugie 2004 nr 5 s. 9-22.
Wolność i wspólnota. Doświadczenie solidarności. Przegląd Polityczny 2005 nr 72 s. 48-57.
Wspólnotowy rytuał ofiarniczy. „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. Teksty Drugie 2005 nr 3 s. 27-37.
Dziedzictwo niezależności. Krótka historia komunikacyjnego podziemia. W: Literatura II obiegu w Polsce w latach 1976-1989. Koszalin 2006 s. 39-52, przedruk „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2007 nr 5 s. 129-152.
Końce historii. Przegląd Polityczny 2006 nr 75 s. 69-79.
Wypowiadanie wojny. Literatura najnowsza wobec okresu 1939-1945. W: Wojna – doświadczenie i zapis. Kraków 2006 s. 417-439.
Przesilenie nowoczesności. Proza polska 1989-2005 wobec Wielkich Narracji. W: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Warszawa 2007 s. 34-55, toż w: Transformacja w kulturze i literaturze polskiej 1989-2004. Poznań 2007 s. 69-98.
Języki zdrady. „Krytyka Polityczna” [2008 nr] 16/17 s. 416-424.
Dojczland. Obraz Niemców w literaturze polskiej. Res Publica Nowa 2009 nr 7 s. 186-195.
Niebezpieczne arcydzieło. [Posłowie do:] J. Conrad: Jądro ciemności. Poznań 2009 s.121-170.
Polityka literatury, czyli pokazywanie języka. [Wstęp do:] Polityka literatury. Przewodnik „Krytyki Politycznej. Kraków 2009 s. 6-39.
Zacieśnianie pola walki. O sztuce dramatopisarskiej Pawła Demirskiego. Dialog 2009 nr 5 s. 5-25.
Zagłada i profanacje. Teksty Drugie 2009 nr 4 s. 199-213 [dot. problematyki Holokaustu we współczesnej sztuce], przekł. niemiecki: Holocaust und Profanierung. W: Der Holocaust in der polnischen Erinnerungskultur. T. 2. Frankfurt am Main 2012 s. 289-313.
Resztki utopii. Literatura najnowsza i wymyślanie przeszłości. W: Nowe Dwudziestolecie. (1989-2009). Warszawa 2010 s. 40-79.
Tekst drugi. Teksty Drugie 2010 nr 1/2 s. 34-40 [o współczesnym literaturoznawstwie].
Uszy szeroko zamknięte. Dialog 2010 nr 9 s. 5-11 [dot. A. Barta].
Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. [Współautorzy:] A. Legeżyńska, M. Telicki. Wstęp do: Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Poznań 2010 s. VII-XXI.
Języki niezależności. Res Publica Nowa 2011 nr 13 s. 121-133 [dot: E. Redliński: Krfotok czyli Stanu wojennego nie było…, J. Tischner: Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, I. Filipiak: Absolutna amnezja].
Pank's not dead, czyli pisarz XX-wieczny wobec kanonu. Teksty Drugie 2011 nr 6 s. 29-48.
Upadek w nowoczesność. Szkic o Dostojewskim. W: Więcej życia niż słów. Poznań 2011 s. 319-330.
Kanon i wolność. Życie literackie w Polsce po roku 1989. W: Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku. Warszawa 2012 s. 69-81.
Literatura i życie. Perspektywy biopoetyki. W: Teoria – literatura – życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Warszawa 2012 s. 63-93.
No future. W: Fantastyka w obliczu przemian. Poznań 2012 s. 37-62. Prace Komisji Filologicznej, t. 71 [pierwotna wersja studium, które w rozszerzonej postaci (pt. Resztki przyszłości. Literatura i wytwarzanie utopii) ogłoszone zostało w książce P. Czaplińskiego, zob. Twórczość poz. ].
Historia z dziurą w środku. W: Wielcy artyści ucieczek. Antologia tekstów o „Życiu i czasach Michaela K.” Johna Maxwella Coetzeego w trzydziestą rocznicę publikacji powieści. Kraków 2013 s. 129-151 .
Horror Polonicus. W: Kim są Polacy. Warszawa 2013 s. 96-123.
Kontury mobilności. Wstęp do: Poetyka migracji. Katowice 2013 s. 9-42 [dot. granic w literaturze].
Literatura i nadmiar. Kultura Współczesna 2013 nr 1 s. 118-130.
Literatura jest gdzie indziej. W: Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89. Warszawa 2013 s. 95-125.
Polityczność w literaturze i polityczność literatury. [Współautorka:] J. Jastrzębska. „Refleksje2013 vol. 8 s. 1-16.
Poza zasadą autonomii. Postscriptum Polonistyczne 2013 nr 1 s. 215-229 [dot.: D. Nowacki: Kto im dał skrzydła].
Une cartographie changeante. De l’Europe centrale au non-espace. W: Mémoire(s) des lieux dans la prose centre-européenne après 1989. Lausanne 2013 s. 15-30.
Źle przemieszani. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 2013 t. 22 s. 97-118 [problematyka żydowska we współczesnej literaturze].
Awaria cmentarza. Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo 2014 nr 4 s. 195-208 [o cmentarzach i żałobie we współczesnej literaturze polskiej].
Biografia. [Współautorki:] K. Kaźmierska; V. Julkowska; Narracja. [Współautor:] M. Bugajewski; Oralność. W: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa 2014 s. 61-67, 259-267, 311-317.
Literatura i świat. Od „Weltliteratur” do „World Literature”. W: Romantyzm w lustrze postmodernizmu (i odwrotnie). Warszawa 2014 s. 268-292 .
Literatura światowa i jej figury. Teksty Drugie 2014 nr 4 s. 13-40.
Normalność i przemoc. W: (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2014 s. 136-155.
Przekraczanie horroru. „Radar2014 nr 1 s. 3-12, przekł. niemiecki: Den Horror hinter sich lassen. [Przeł.:] U. Kiermeier. Tamże [dot. współczesnej polskiej literatury grozy].
Wirus Auschwitz. „Zagłada Żydów2014 nr 10 t. 2 s. 874-884. [Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 14 marca 2024] [dot.: S. Buryła: Tematy (nie)opisane].
Wojny pamięci. W: Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości. Warszawa 2014 s. 239-263.
Zagłada jako nieczystość. Wielogłos 2014 nr 4 s. 33-44 [dot.: J. Błoński: Biedni Polacy patrzą na getto].
Narodziny i upadek artysty nowoczesnego. W: Czarodziejska góra na podstawie powieści Tomasza Manna. Poznań 2015 s. 48-67 .
Oś Północ-Południe – mapa performatywna. Z „geograficznym położeniem niekorzystnym zacznijmy wreszcie walczyć Polski”. Kultura Współczesna 2015 nr 2 s. 141-161.
Plebejski, populistyczny, posthistoryczny. Formy polityczności sarmatyzmu masowego. Teksty Drugie 2015 nr 1 s. 21-45.
Po Zagładzie. Narracje postkatastroficzne w literaturze polskiej. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka2015 vol. 25 s. 9-18 .
Poetyka afektywna i powieść o rodzinie. W: Kultura afektu – afekty w kulturze. Warszawa 2015 s. 372-401 .
Uniwersytet, państwo, rynek. Czyj kryzys? „Czas Kultury 2015 nr 3 s. 14-22.
Zamykanie laboratorium. „Praktyka Teoretyczna2015 vol. XVI s. 1-15 .
Bunt w ramach pamięci. „Solidarność”, rewolucja, powstanie. Teksty Drugie 2016 nr 6 s. 204-225 [z problematyki dziejów najnowszych Polski].
Krańce wyobraźni. Kultura i Rozwój 2016 nr 1 s. 35-50 [dot. prozy polskiej], przedruk w: Myślenie z wnętrza kryzysu. Gdańsk [2018].
Mroczne libido. Gry z przemocą w polskiej literaturze późnej nowoczesności. „Nowa Res Publica2016 vol. 2 s. 74-84 .
Państwo bez wstrętu. Teksty Drugie 2016 nr 1 s. 108-125 [dot.: S. Żeromski: Przedwiośnie].
Przemieszczenia. O powojennej prozie chłopskiej. W: Migracyjna pamięć, wspólnota, tożsamość. Warszawa 2016 s. 189-205 .
Wojna wstydów. Teksty Drugie 2016 nr 4 s. 17-45 [dot. wstydu w literaturze].
Zagłada jako horror. Kilka uwag o literaturze polskiej 1985-2015. Zagłada Żydów 2016 nr 12 s. 375-394.
Dyslokacje. Przymiarka do historii powojennej literatury polskiej. W: Sam początek. Lata 1944-1948 w literaturze okresu Polski Ludowej. Warszawa 2017 s. 9-25.
Dystynkcje i wiązania. Historia konfliktu dwóch kultur prawomocnych. W: Pomorskie poszerzanie pola kultury. Dylematy-konteksty-działania. Gdańsk 2017 s. 75-92.
Fałdowanie gór. Dwa zejścia łotrzykowskie. W: Krajobrazy kulturowe. Sposoby konstruowania i narracji. Warszawa 2017 s. 314-328, przekład na język niemiecki: Dekolonisierung der Berge. Zwei Abstiege nach Schelmenart. [Przeł.] L. Palmes. W: Kulturlandschaften in Deutschland und Polen. Akteure und Modi ihrer Konstruktion und Narration. Göttingen 2020 s. 235-248 [dot.: A. Kroh: Sklep potrzeb kulturalnych, W. Kuczok: Spiski].
Metanoja albo Postoświeceniowe filmy o Zagładzie. W: Pomniki pamięci – miejsca niepamięci. Warszawa 2017 s. 95-117.
Pogranicznik. W: Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei. Sejny 2017 s. 217-242 .
Poszerzanie pola Zagłady. Teksty Drugie 2017 nr 2 s. 7-16.
Sploty. W: Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii. Warszawa 2017 s. 9-22 [wstęp].
Śmierć, śmierć, inne życie. Wieś w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku. „Teksty Drugie2017 nr 6 s. 13-35, przedruk w: Chłopska (nie)pamięć . Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze. Kraków [2019].
Eine verspätete Moderne – Der Hintergrund der Krise. W: Polska first. Über die polnische Krise. Bonn 2018 s. 213-233. Wyd. 2 Berlin 2018 .
Introduction: „ex pluribus plures. Cultural histories in the twenty-first century. [Współautorki:] T. Trojanowska, J. Niżyńska. W: Being Poland. A new history of Polish literature and culture since 1918. Toronto; Buffalo; London 2018 s. XV-XXIV.
Krańce wyobraźni; Stąd do większości. Literatura i demokracja afektywna. W: Prognozowanie teraźniejszości. Myślenie z wnętrza kryzysu. Gdańsk [2018] s. 61-85; 321-349.
Marcowe pisanie. O dwóch modelach przetwarzania historii. Teksty Drugie 2018 nr 3 s. 202-226.
New Polish idiom. (Mariusz Szczygieł). [Współautor:] A. Kaczorowski. [Przeł.] A. Polakowska. W: Being Poland. A new history of Polish literature and culture since 1918. Toronto; Buffalo; London 2018 s. 663-667.
Rocznicowa utopia. W: Moc truchleje. Wielogłos o polskim katolicyzmie. Poznań 2018 s. 59-68.
Rozmowa przeciw ekstazie. O kłopotach z autobiografią (nie tylko) komunistyczną. „Teksty Drugie2018 nr 6 s. 11-30.
Shifting sands. History of Polish prose, 1945-2015. [Przeł.] A. Polakowska. W: Being Poland. A new history of Polish literature and culture since 1918. Toronto; Buffalo; London 2018 s. 372-406.
Brzozowski and the question of engagement. On a different concept of the autonomy of art. [Przeł.] Z. Ziemann. W: Stanisław Brzozowski and the migration of ideas. Transnational perspectives on the intellectual field in twentieth-century Poland and beyond. Bielefeld 2019 s. 321-338. Tekst także [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob link [dostęp 13 marca 2024] .
Czczone i zakryte albo o początkach II Rzeczpospolitej. „Czas Kultury2019 nr 4 s. 169-176.
Gatunek orientacyjny. Reportaż polski na przełomie XX i XXI wieku. „Teksty Drugie2019 nr 6 s. 19-41.
Księga założycielska polskiego kapitalizmu. O „Ziemi obiecanej” Reymonta. „Teksty Drugie2019 nr 5 s. 309-325.
Les limites de l'imagination. W: Hourras et désarrois. Scènes d'une guerre culturelle en Pologne. Paris; Lausanne 2019 s. 61-76 .
Marzec ’68: od tragedii do melodramatu. W: Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca '68. Warszawa [ 2019] s. 56-85 .
Refugees and democracy, or on the origins of a post-enlightened nation. W: On the edge. Warszawa 2019 s. 41-49.
Uniwersytet antyludowy. „Kultura i Rozwój2019 t. 7 s. 121-129.
Więcej niż las. [Współautorzy:] J.B. Bednarek, D. Gostyński; Co łączy macicę z Puszczą Białowieską. W: O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce. Warszawa 2019 s. 7-23; 263-276 .
Wstęp. Długi cień Marca. [Współautorka:] A. Molisak. W: Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca '68. Warszawa 2019 s. 7-18.
Końca świata nie będzie. Parafraza krytycznoliteracka. „Teksty Drugie2020 nr 1 s. 65-93 [dot. współczesnych polskich powieści].
Literature and geography. [Przeł.] M. Tereszewski. „Porównania2020 nr 2 s. 143-166.
Narracje i przemoc. „Dialog2020 nr 12 s. 129-137.
Nawiedzona proza. O pisarstwie Sebalda. W: Znaki katastrofy, spacje ocalenia. O twórczości W.G. Sebalda. Warszawa 2020 s. 83-106 .
Wstęp: przemieszczenia. [Współautorka:] K. Kończal. W: Znaki katastrofy, spacje ocalenia. Warszawa 2020 s. 9-20.
Concatenations. On the works of Olga Tokarczuk. „Polish Review”, Nowy Jork 2021 nr 2 s. 8–35.
Katastrofa wsteczna. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2015 t. 25 s. 37-66, przekład angielski: Retroactive catastrophe. [Przeł.] J. Trzeciak Huss. „East European Politics and Societies2021 nr 3 s. 568-592 [Nagroda Michaela Henry'ego Heima za rok 2020 (The 2020 Michael Henry Heim Prize in Collegial Translation)] [dot. holocaustu w literaturze polskiej].
Konieczny, prawie niemożliwy. Postwzrost i jego sprzeczności. W: Pomiędzy wzrostem a katastrofą. Identyfikacje i analizy. Wrocław 2021 s. 9-24.
Laboratorien der Ungewissheit. [Przeł.] A. Gall. W: Kosmos Stanisław Lem. Zivilisationspoetik, Wissenschaftsanalytik und Kulturphilosophie. Wiesbaden 2021 s. 89-106.
Ludowa historia Kresów. W: Apetyt na literaturę. Kraków 2021 s. 301-322.
Niewspólna. Kilka uwag o ojczyźnie. „Teksty Drugie2021 nr 3 s. 7-16 [wokół eseju J.J. Lipskiego: Dwie ojczyzny?].
Od miazgi do kodeksu. Przemiany świadomości prawa w kulturze polskiej lat siedemdziesiątych XX wieku. W: Prawo, literatura i film w Polsce Ludowej. Warszawa 2021 s. 7-31.
Opiekuńcza utopia. „Teksty Drugie2021 nr 1 s. 7-18 [artykuł wstępny].
Polska podziemna. „Dialog2021 nr 5 s. 49-59.
Zaplątani w bunt. „Teksty Drugie2021 nr 6 s. 7-15 [artykuł wstępny].
Alternowanie dziejów. Wyobraźnia historyczna w polskiej prozie przełomu XX i XXI wieku. „Teksty Drugie2022 nr 3 s. 19-41.
Bunt w imię codzienności. „Dialog2022 nr 1 s. 115-125 [dot. M. Prześluga: Kobieta i życie].
Ekstatik und Ästhetik, oder Schwierigkeiten einer kommunistischen Autobiographie. W: Kommunismus autobiographisch. Berlin [2022] s. 155-177 .
La Shoah comme horreur. Quelques remarques sur la littérature polonaise des années 1985-2015. W: Représenter la Shoah après 1989. Entre la France et la Pologne. Paris 2022 s. 35-66 .
Otwieranie przyszłości. [Współautorka:] J. Tabaszewska. „Teksty Drugie2022 nr 3 s. 7-18 [artykuł wstępny].
Pochwała parafrazy. „Dialog2022 nr 7/8 s. 269-277 [dot.: D. Masłowska: Bowie w Warszawie].
Pożegnanie z demokracją. Literatura, polityka i katastrofa klimatyczna. W: To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii. Warszawa 2022 s. 409-434.
Chaosmos. Stanisław Lem’s „Solaris” and polish post-avant-garde prose. „Polish Review2023 nr 2 s. 46–64 .
Odwrócona Oresteja. „Dialog2023 nr 1 s. 211-221 [dot. spektaklu: Odpowiedzialność, wystawionego w Teatrze Powszechnym w Warszawie w reżyserii M. Zadary].
Plebeian, populist, post-enlightenment-mass sarmatism and Its political forms. W: Rethinking modern polish identities. Transnational encounters. [B.m.]: Boydell & Brewer 2023 s. 256-276 .
Tożsamość, autonomia, solidarność. Kilka uwag o polonistyce XXI wieku. „Teksty Drugie2023 nr 3 s. 214-230.
Wszechstronna osobność. „Teksty Drugie2023 nr 1 s. 7-18 [artykuł wstępny; wokół problematyki autoetnografii].

Przekłady

1. J. Dever: Wojownik autostrady. Jesteś wojownikiem jutra – wybierz swój los. [Gra paragrafowa]. [T.] 2-3. Warszawa: Amber 1991-1992 . Gry.
[T.] 1 przeł. J. Karłowski; [t.] 4 przeł. K. Karłowska.

[T.] 2. Przejście przez Góry Masakry. Przeł.: P. Spałek, P. Czapliński. 1991, 250 s.

[T.] 3. Strefa śmierci. Przeł. P. Czapliński. 1992, 272 s.

2. J. F. English: Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej. Przeł.: P. Czapliński. Ł. Zaremba. Wstęp: P. Czapliński. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2013, 260 s. Kultura się Liczy!.

Prace redakcyjne

1. Czytanie Herberta. Pod red. P. Czaplińskiego, P. Śliwińskiego, E. Wiegandt. Poznań: Zakład Poetyki Historycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; Wydawnictwo WIS 1995, 279 s.
2. Nuda w kulturze. Red.: P. Czapliński, P. Śliwiński. Poznań: Rebis 1999, 382 s. Konstatacje..
Materiały z sesji naukowej pt. „Nuda w kulturze”, zorganizowanej przez Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w marcu 1998.
3. Normalność i konflikty. Rozważania o literaturze i życiu literackim w nowych czasach. Pod red. P. Czaplińskiego i P. Śliwińskiego. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2006, 288 s. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Biblioteka Literacka, 49.
Materiały z konferencji zorganizowanych przez Pracownię Krytyki Literackiej Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza: „Literatura i normalność“ (w marcu 2001) oraz „Literatura i konflikty“ (w kwietniu 2003).
4. Lacan, Žižek – rewolucja pod spodem. Pod red. P. Czaplińskiego. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2008, 192 s. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Biblioteka Literacka, 54.
5. Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania. Pod red. P. Czaplińskiego i E. Domańskiej. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2009, 332 s. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Biblioteka Literacka56.
6. Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. [i ze wstępem:] P. Czaplińskiego, A. Legeżyńskiej, M. Telickiego. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2010, XXI, 260 s. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Biblioteka Literacka, 57.
7. Literatura ustna. Podręcznik akademicki. Wybór tekstów, wstęp, kalendarium i bibliografia: P. Czapliński. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria 2010, 393. Tematy Teoretycznoliterackie, 10.
8. Nowoczesność i sarmatyzm. Pod red. P. Czaplińskiego. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2011, XXXIV, 272 s. Prace Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Biblioteka Literacka, 63.
9. Kamp. Antologia przekładów. Red.: P. Czapliński, A. Mizerka. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2012 [właśc. 2013], 748 s. Horyzonty Nowoczesności, 101.
Tu też wstępne studium P. Czaplińskiego pt. Kamp – gry antropologiczne.
10. Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku. Pod red.: P. Czaplińskiego, R. Makarskiej, M. Tomczok. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2013, 411s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 3100.
Materiały z konferencji „Polska literatura emigracyjna lat osiemdziesiątych XX wieku” zorganizowanej w dniach 18-20 XI 2010 w Tybindze.
11. Being Poland. A new history of Polish literature and culture since 1918. [Red.:] T. Trojanowska, J. Niżyńska, P. Czapliński [przy współpracy] A. Polakowskiej. Toronto; Buffalo; London: University of Toronto Press 2018, XXIV, 828 s. [tekst w języku angielskim; część prac w przekładzie z języka polskiego] .

Nagrody

Nagroda American Association of Teachers of Slavic and East European Languages w 2020 za najlepiej zredagowaną wieloautorską książkę naukową (AATSEEL Annual Award for the Best Edited Multi-Author Scholarly Volume) .
12. Moc truchleje. Wielogłos o polskim katolicyzmie. [Publicystyka]. Red., wstęp: P. Czapliński. Poznań: Centrum Kultury Zamek 2018, 128 s.
13. Prognozowanie teraźniejszości. Myślenie z wnętrza kryzysu. Red.: P. Czapliński, J.B. Bednarek. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra [2018], 357 s.
14. O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce. Red.: P. Czapliński, J.B. Bednarek, D. Gostyński. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa 2019, 368 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa 2019, pliki w formacie EPUB, MOBI, IBUK .
15. Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca '68. Pod red. A. Molisak i P. Czaplińskiego. Warszawa: IBL [Instytut Badań Literackich] [copyright 2019 ], 346 s.
16. Znaki katastrofy, spacje ocalenia. O twórczości W.G. Sebalda. Pod redakcją P. Czaplińskiego i K. Kończal. Warszawa: IBL [Instytut Badań Literackich] 2020, 324 s. Nowa Humanistyka; 55.
17. To wróci. Przeszłość i przyszłość pandemii. Red.: P. Czapliński, J.B. Bednarek. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa 2022, 462, [5] s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2009.

Wywiady

Astronom literatury. Rozm. D. Chodera. Życie Uniwersyteckie 1998 nr 12 [rozmowa z laureatem nagrody im. Kościelskich, przyznanej za: Ślady przełomu].
Przeboleć przełom. Rozm. J. Gola. Pro Arte 1998 nr 9.
Świat jako tekst. Rozm. E. Winiecka. Gazeta Malarzy i Poetów 2000 nr 1.
Krytyk nie feruje już wyroków. Rozm. P. Czapczyk. Rzeczpospolita 2002 nr 156.
Spotkanie z nieoczekiwanym. Rozm. J. Borowiec. Tygodnik Powszechny 2004 nr 43.
Nie popełniajmy harakiri. Z P. Czaplińskim, D. Nowackim, M. Zaleskim rozm. A. Franaszek. Tygodnik Powszechny 2007 nr 13 [dot.: Powrót centrali].
Czytaj bliźniego swego, jak dobrą książkę. Rozm. A. Gruszczyńska. Refleksje 2008 nr 4.
Czas wymienić narracje! Literatura i 20 lat wolności. Rozm.: A. Franaszek, G. Jankowicz. Tygodnik Powszechny 2009 nr 24.
Nie czekajcie na arcydzieła. Rozm. D. Subbotko. Gazeta Wyborcza 2011 nr 229.
Kontrabanda z Gombrowiczem. Gazeta Wyborcza 2012 nr 224 [o lekturach zalecanych studentom].
Piracka akademia pisania. Dlaczego Polacy mniej czytają a więcej piszą? Rozm. G. Giedrys. Gazeta Wyborcza 2013 nr 16.
Czas horroru. Rozm. J. Żakowski. Polityka 2015 nr 31 [literatura a polskie przemiany ostatnich 30 lat].
Czas na horror. Rozm. G. Sroczyński. Gazeta Wyborcza 2016 dod. „Duży Format” nr 21 [dot. relacji między literaturą a zmianami społeczno-politycznymi w Polsce], polemika: J. Tokarska-Bakir: O wstydzie. „Gazeta Wyborcza2016 dod. „Duży Format” nr 23.
Puste zbiorniki dumy. Rozm. S. Duda. Więź 2016 nr 3 [o antysemityzmie i kwestii żydowskiej we współczesnej Polsce].
Wyprowadzka z mapy. Rozm. A. Gruszczyński. Tygodnik Powszechny 2016 nr 40 [dot. głównie tomu pt.: Poruszona mapa].
Dryfujemy. Rozm. D. Wodecka. Gaz. Wybor. 2017 nr 94 [na marginesie tomu pt. Poruszona mapa].
Jak rodził się gniew. Rozm. K. Leśniewicz. Przegląd 2017 nr 3 [o sytuacji społecznej w Polsce].
Mamy mapę, nie mamy narracji. Rozm. M. Sutkowski. W: M. Sutkowski: Rok dobrej zmiany. Warszawa 2017.
W niewiadomym celu w niewiadomym kierunku. Rozm. G. Banaszkiewicz. Borussia 2017 nr 60 [rozwinięcie problematyki „Poruszonej mapy”].
Wschód, czyli mapowanie monstrum. Rozm. T. Targański. Nowa Europa Wschodnia 2017 nr 3/4 [wokół „Poruszonej mapy”].
Przewlekła agonia. Rozm. K. Leśniewicz. „Dziennik Gazeta Prawna2019 nr 247/248/249.
Demokracja stanu wyjątkowego. Rozm. J.B. Bednarek. „Czas Kultury2020 nr 4 .
Odzyskać narrację. Rozm. M. Markiewicz. „Krytyka Polityczna2020 nr 48.

Ogólne

Artykuły

W. BONOWICZ: W centrum: Nagrody Kościelskich 1998. „Tygodnik Powszechny1998 nr 49.
M. CICHY: Bunt nostalgiczny. Zgorzelecki Baedeker Literacki 1999 [sylwetka P. Czaplińskiego – laureata Nagrody Fundacji im. Kościelskich].
J. JARZĘBSKI: Świetny i mądry czytelnik. Dekada Literacka 2004 nr 4.
M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej po 1989. Kraków 2004, passim.
J. POTKAŃSKI: Krytyka literacka jako dobór płciowy. Świat i Słowo 2010 nr 1.
D. NOWACKI: Kto im dał skrzydła. Uwagi o prozie, dramacie i krytyce (2001-2010). Katowice 2011, passim [dot. m.in. prac krytycznoliterackich P. Czaplińskiego].
D. KOZICKA: Krytyczne (nieporządki). Studia o współczesnej krytyce literackiej w Polsce. Kraków 2012, passim.
S. GAWLIŃSKI: Formy i funkcje krytyki literackiej Przemysława Czaplińskiego. W tegoż: Nomadyzm po polsku. Szkice o literaturze współczesnej. Kraków 2019.

Tadeusz Konwicki

A. WIERCIŃSKI: Gdzie leży Galicja?Strony1994 nr 2.
L. ŻULIŃSKI: Czytany dzisiaj. Wiadomości Kulturalne 1994 nr 28.
D. DĄBROWSKA: Konwicki czytany dzisiaj. Tytuł 1995 nr 1.
J. SMULSKI: Konwicki czytany dzisiaj. Twórczość 1995 nr 3.

Poetyka manifestu literackiego

Z. KOPEĆ. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka1998 t. 5.
P. MAJERSKI: Trudno nie pisać manifestu…Śląsk1998 nr 3.

Ślady przełomu

A. BAGŁAJEWSKI: Prozatorskie znaki przełomu. Odra 1997 nr 9.
E. BLAMOWSKA: Zaklinacze węży. Pro Arte 1997 nr 7.
S. BURKOT: Opisywanie zjawisk i objaśnień sensów. Zdanie 1997 nr 3/4.
Z. CHOJNOWSKI: Symetria i diagnoza. Nowe Książki 1997 nr 9.
M. LECIŃSKI: Detektyw na tropie. Czas Kultury 1997 nr 5/6.
T. MIZERKIEWICZ: Przełom i zmiana warty?Gazeta Malarzy i Poetów1997 nr 5.
P. PRZYWARA: Przełom, który nastąpi. Akcent 1997 nr 3.
L. SZARUGA: Czy rzeczywiście przełom?Opcje1997 nr 4.
K. UNIŁOWSKI: Szukając czego nie było. (Przemysław Czapliński). FA-art 1997 nr 2/3, przedruk zmieniony w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kraków 2002.
M. ADAMIEC: Przełom, proza i okolice. Arkusz 1998 nr 2.
W. BONOWICZ: W centrum. Tygodnik Powszechny 1998 nr 49.
J.Z. BRUDNICKI: Fikcje krytyków; S. MELKOWSKI: Jest przełom, czy go nie ma. Wiadomości Kulturalne 1998 nr 1/2.
H. GOSK: Przyszło nowe. Rzeczpospolita 1998 dod.Plus Minusnr 5.
B. KANIEWSKA: Tropiciel śladów przełomu. Polonistyka 1998 nr 6.
D. NOWACKI: Co zmienił rok 1989?Znak1998 nr 1.
M. ORSKI: Cytowanie na przełomie. Arkusz 1998 nr 2.
A.-M. ZARYCHTA. Zagadnienia Rodzajów Literackich 1998 z. 1/2.

Zob. też Wywiady.

Kontrapunkt

A. BAGŁAJEWSKI: Dwugłos o literaturze nowej i najnowszej. Język Polski w Szkole – Gimnazjum 1999/2000 nr 3.
M. KISIEL: Słuchanie różnic. Nowe Książki 1999 nr 10.
J. KLEJNOCKI: Jak pięknie się różnić. Gazeta Wyborcza 1999 nr 191 dod.Książkinr 8.
K. LISOWSKI: Sztuka rozmowy. Życie 1999 nr z 14 VII dod.Życie z Książkami”.
A. BRONIKOWSKA: Literacka sonda. Protokół Kulturalny 2000 nr 1/2.
M. WIECZOREK: Kilka kontekstów, czyli didaskalia do dialogu o książkach. Twórczość 2000 nr 8.

Literatura polska 1976-1998

A. BAGŁAJEWSKI: Dwugłos o literaturze nowej i najnowszej. „Język Polski w Szkole – Gimnazjum1999/2000 nr 3.
D. NOWACKI: Z całym szacunkiem. Tygodnik Powszechny 1999 nr 45.
L. SZARUGA: Życie po Nowej Fali. Nowe Książki 1999 nr 10.
E. WINIECKA: Lekcja historii (i) literatury. Gazeta Malarzy i Poetów 1999 nr 5.
M. ZALESKI: Panorama z marnym widokiem na arcydzieło. Gazeta Wyborcza 1999 nr 215.
A. BUDZYŃSKI: Współczesna literatura. Trybuna 2000 nr 31.
A. DOBOSZ: Dwaj doktorzy habilitowani. Rzeczpospolita 2000 dod.Rzecz o Książkachnr 3.
J. JARZĘBSKI: Przewodnik po nowoczesności. Tygodnik Powszechny 2000 nr 4.
R. JOCHYMEK: Parnas pozostaje otwarty. Opcje 2000 nr 4.
A. NASIŁOWSKA: Samotna inteligencja. Odra 2000 nr 1.
M. ORSKI: Nowe ustalenia i stare przeoczenia. Przegląd Powszechny 2000 nr 2.
R. OSTASZEWSKI: Autorską trasą przez literaturę współczesną. FA-art 2000 nr 1/2.
M. RATAJCZAK: Więcej niż przewodnik. Polonistyka 2001 nr 4.
J. CEMBROWSKA. „Postscriptum2002 nr 1.

Mikrologi ze śmiercią

P. MAJERSKI: Mikrokosmos i sprawy ostateczne. Nowe Książki 2001 nr 12.
M. WŁODARSKI: Na początku jest śmierć. „Gazeta Wyborcza2001 nr 244 dod. „Magazyn z Książkami”.
B. MYTYCH: Mikrologia umierania?FA-art2002 nr 2.
M. SIKORA: Reszta jest milczeniem…Studium2002 nr 2.
W. FORAJTER. „Pamiętnik Literacki2004 z. 1.

Wzniosłe tęsknoty

I. IWASIÓW: Męskie tęsknoty. FA-art 2001 nr 1/2.
J. MADEJSKI: Wzniosłe krytykowanie. Pogranicza 2001 nr 3, przedruk w tegoż: Zamieszanie. Kraków 2003.
D. NOWACKI: Na tropach nostalgii. Polityka 2001 nr 24.
D. NOWACKI: Troska i rozmowa. Kresy 2001 nr 3.
M. ORSKI: Grzeszne czaty, czyli o powrotach do PRL-u w prozie lat dziewięćdziesiątych. Odra 2001 nr 12.
M. PIETRZAK: Promocja nostalgii. Fraza 2001 nr 4.
A. POPRAWA: I co (z) teraz?Nowe Książki2001 nr 9.
M. WŁODARSKI: Prokurator nostalgii. Gazeta Wyborcza 2001 nr 137 dod. „Magazyn z Książkami” nr 5.
M. WYKA: Wzniosłe prozy. Dekada Literacka 2001 nr 11/12.
E. NAWROCKA: Czytać? Nie czytać? Przegląd Polityczny 2002 nr 54.

Ruchome marginesy

R. OSTASZEWSKI: Nieruchawe marginesy. Nowe Książki 2002 nr 5.
P. ROJEK: Powiernik cudzych opowieści. Undergrunt 2002 nr 8; toż „Kresy2003 nr 1 (53).
A. SKRENDO: Dynia prawdy. FA-art 2002 nr 2.
M. WITKOWSKI: Nikt nie wyjdzie stąd żywy. Odra 2002 nr 12.
P. URBANIAK: Zastój w literaturze. Pro Libris 2003 nr 1.
S. LEM: Horyzont za mgłą. Tygodnik Powszechny 2004 nr 16 [polemika dot. rozdziału: Stanisław Lem – spirala pesymizmu].

Kalendarium życia literackiego 1976-2000

R. OSTASZEWSKI: Przysypiający benedyktyni. FA-art 2003 nr 3/4.
L. ŻULIŃSKI: Kalendarium ćwierćwiecza. „Trybuna2003 nr 283 dod. „Aneks Trybuny” [w cyklu: Czarne dziury].
M. KISIEL: Sumowanie przeszłości. Nowe Książki 2004 nr 2.
K. VARGA: Formy przetrwania. Gazeta Wyborcza 2004 nr 16.

Świat podrobiony

E. NAWÓJ: Zawodne spoiwo. Nowe Książki 2003 nr 9.
R. RUTKOWSKI. „Ruch Literacki2003 z. 6.
R. OSTASZEWSKI: Bez pasji. Twórczość 2004 nr 2/3.
M. PIETRZAK: Kilka uwag o zaangażowaniu na marginesach podrabiania. FA-art 2004 nr 2.
M. LACHMAN: O podrabianiu światów. Teksty Drugie 2006 nr 1/2.

Efekt bierności

I. IWASIÓW: Normalne wczoraj. Pogranicza 2004 nr 6 [dot. także: D. Nowacki: Wielkie wczoraj].
P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Marność normalności. Nowe Książki 2005 nr 4.
P. URBANIAK: O apatii w literaturze najnowszej. Akcent 2005 nr 3.
R. WÓJS. „Orbis Linguarum2005 vol. 28.

Powrót centrali

L. BUGAJSKI. „Newsweek Polska2007 nr 11.
A. FRANASZEK: Żale na Centrale. Polityka 2007 nr 16.
G. HETMAN: Komunikacja społeczna w opałach. Kresy 2007 nr 4.
W. KALISZEWSKI: Nowa centralizacja. Nowe Książki 2007 nr 8.
Z. KRÓL: Musisz wiedzieć, co przeżyłeś. Gazeta Wyborcza 2007 nr 104.
P. MACKIEWICZ: Powrót niekochanej. Odra 2007 nr 9.
M.I. NIEMCZYŃSKA: Powrót autoerotycznej bajki. Gazeta Wyborcza 2007 nr 75 dod.Kraków”.
M. SEDLACZEK-MIKODA: Ale to już było, tylko inaczej. Śląsk 2007 nr 10.
B. WARKOCKI: Kryminał dla intelektualistów. Pogranicza 2007 nr 2.
P.W. LORKOWSKI: Jak sformatowano nam literaturę. Topos 2008 nr 1/2.

Zob. też Wywiady.

Polska do wymiany

D. NOWACKI: Małe narracje. Jak proza opisała 20 lat niepodległej Polski. Tygodnik Powszechny 2009 nr 19.
T. ROWIŃSKI: Polskę wymienię chętnie… ale na co? „Wyspa2009 nr 3.
A. SASINOWSKI: Pospiesz się, literaturo! Pogranicza 2009 nr 3, polemika: P. CZAPLIŃSKI: Recenzent do wymiany; A. SASINOWSKI: Rzetelny Recenzent. W odpowiedzi Przemysławowi Czaplińskiemu. Pogranicza 2009 nr 5.
A. SIKORA: Podejrzana lektura podejrzliwa. Twórczość 2009 nr 9.

Resztki nowoczesności

P. KACZMARSKI: Biopoetyka z resztek. Odra 2012 nr 6.
A. SIKORA: Kontusz, cyborg, pęd. Twórczość 2012 nr 5.
K. VARGA: Śledzie kontra sushi. Gazeta Wyborcza 2012 nr 5.
R.A. ZIEMKIEWICZ: Resztki oświecenia. Uważam Rze 2012 nr 2.

Poruszona mapa

E. BENDYK: Gdzie jest Polska?Polityka2016 nr 37.
P. BRATKOWSKI: Po co Polsce świat?Newsweek Polska2016 nr 38.
J. BURNATOWSKI: Straż nocna. Przegląd Polityczny 2016 nr 139/140.
A. KALIN: Mapa kontra terytorium. Geopolityczne kolonizacje. Czas Kultury 2016 nr 4.
P. KOFTA: Przybijanie ludzi do mapy. „Dziennik Gazeta Prawna2016 nr 185 dod. „Kultura”.
K. SZKARADNIK: Mapa do wymiany?FA-art2016 nr 4.
Z. BLUSZCZ: Kulturalniejsi i subtelniejsi niż dzicy Ruscy. Nowa Europa Wschodnia 2017 nr 2.
A. HORUBAŁA: Mapka ideolo. Modernizacyjne mity Przemysława Czaplińskiego. Do Rzeczy 2017 nr 25.
Z. KRÓL: Świat wyczytany z mapy. Gazeta Wyborcza 2017 nr 94.
R. NYCZ: Nagroda Długosza dla prof. Przemysława Czaplińskiego. Wyspa 2017 nr 4 suplement.
P. PIENIĄŻEK: Bo z sąsiadami ... Twórczość 2017 nr 9.
M. TOMCZOK: Przywrócenie wiary. Nowe Książki 2017 nr 1.

Zob. też Wywiady.

Literatura i jej natury

P. SZAJ: Czytać naturę, pisać naturę. „Czas Kultury” [on-line] 2018 nr z 27 marca. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 14 marca 2024].

Czytanie Herberta

S. BARAŃCZAK: Herbert wnikliwie czytany. Gazeta Wyborcza 1995 dod.Gazeta o Książkachnr 12.
M. STALA: Czytanie Herberta. Polonistyka 1996 nr 7.
A. FRANASZEK. „Pamiętnik Literacki1998 z. 2.

Nuda w kulturze

D. MESZKA, R. ZIELNICKI: Wokół książki „Nuda w kulturze. Sztuka i Filozofia 2000 [nr] 18.
K. VARGA: Witaj, nudo!Gazeta Wyborcza2000 nr 53 [właśc. 54].
P. ZACHAREWICZ: Zbawienna nuda. Forum Akademickie 2000 nr 6.
M. BUKOWSKA-SCHIELMANN: Pomysły na nudę. Teksty Drugie 2001 nr 1.