BIO

Urodzony 6 stycznia 1930 w Poznaniu; syn Jerzego Leżeńskiego, prawnika, dziennikarza, i Marii z domu Kwolek, lekarki. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie. W 1943 wstąpił do Szarych Szeregów i brał udział w akcjach małego sabotażu. Walczył w powstaniu warszawskim jako łącznik plutonu szturmowego Armii Krajowej; ranny w czasie walk, został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania przedostał się w okolice Miechowa i był łącznikiem w oddziale partyzanckim. Po wojnie uczęszczał do szkół średnich kolejno w Krakowie, Gliwicach i w Katowicach. W tym czasie działał aktywnie w Związku Harcerstwa Polskiego. Od 1948 studiował filologię polską oraz dziennikarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tymże roku wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej oraz do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Debiutował w 1948 recenzją sztuki Jeana Giraudoux Amfitrion 38, opublikowaną w „Po prostu” (nr 11). Brał udział w działalności Koła Młodych przy Oddziale Krakowskim, następnie w Oddziale Katowickim Związku Literatów Polskich. W 1951 ukończył studia dziennikarskie, a w 1952 uzyskał magisterium w zakresie filologii polskiej. W 1951-52 studiował też w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Od 1953 pracował jako dziennikarz w gazecie zakładowej kopalni Miechowice i w przedsiębiorstwie estradowym Artos w Katowicach, po czym w 1954-63 w oddziale Polskiej Agencji Prasowej w Katowicach. Debiutował jako prozaik reportażem Kolorowy Janów, opublikowanym w „Kalendarzu Górniczym 1955”. W 1960 wstąpił do Stronnictwa Demokratycznego (SD); w 1962 był członkiem Prezydium Wojewódzkiego Komitetu SD, w 1963 sekretarzem Miejskiego Komitetu SD w Katowicach, a w 1964, po przeniesieniu się do Warszawy, został zastępcą kierownika Zespołu Propagandy Centralnego Komitetu SD. Od tegoż roku należał do Związku Literatów Polskich. W 1966-69 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Biuletyn Stronnictwa Demokratycznego”. W 1969 został redaktorem naczelnym dziennika „Kurier Polski”; w piśmie tym publikował liczne recenzje i felietony literackie, w tym od 1974 cykl Listy o książkach. W 1969 był jednym z inicjatorów przyznawanego przez dzieci Orderu Uśmiechu i do 1982 przewodniczącym jego Kapituły, a od w 1992 kanclerzem międzynarodowej Kapituły Orderu. W 1973 został członkiem Centralnego Komitetu SD, w 1978 przewodniczącym Klubu Pisarzy SD. Od 1977 należał do Polskiego Komitetu UNICEF. Publikował recenzje w „Nowych Książkach” (od 1979). W 1979 był współzałożycielem i redaktorem naczelnym miesięcznika „Epoka Literacka”, zawieszonego po pierwszym numerze, w związku z wprowadzeniem stanu wojennego; w 1987 wznowił pismo (upadło w 1991 z powodu trudności finansowych). W 1981, w związku z członkostwem w Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym Solidarność został odwołany ze stanowiska redaktora naczelnego „Kuriera Polskiego”. Od 1989 był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w 1993 wszedł w skład zarządu Oddziału Warszawskiego. W 1991 otrzymał Nagrodę im. Bohaterów Warszawy i nagrodę literacką im. G. Morcinka. W 1991-94 należał do Kongresu Liberalno-Demokratycznego. W 1991-93 pełnił funkcję redaktora naczelnego wydawanego w siedmiu językach miesięcznika „Polska Dziś”. Od 1993 należał do wolnomularstwa, a od 1997 był prezydentem Jurysdykcji Polskiej Le Droit Humain. W 1995 został redaktorem naczelnym Komputerowej Agencji Prasowej Micro Way Media Poland Ltd. Od 1995 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Rocznika Mazurka Dąbrowskiego”, wydawanego przez Stowarzyszenie Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego. Otrzymał wyróżnienie POLCUL Fundacji (Australia) za pracę społeczną w Kapitule Orderu Uśmiechu (1996). Został mianowany honorowym obywatelem Izraela i amerykańskiego miasta Nowy Orlean. Odznaczony Medalem Zwycięstwa i Wolności (1961), Medalem za Warszawę (1963), Krzyżem Partyzanckim (1966), Krzyżem Kawalerskim (1972), Krzyżem Komandorskim (1980) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1997) Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Uśmiechu (1979). Zmarł 5 grudnia 2006 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

1. Kolorowy świat mistrza Teofila. [Powieść o T. Ociepce]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1963, 151 s.

2. Powrót. [Powieść]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1963, 127 s.

3. Droga na Berlin. Nowela filmowa. Powst 1965.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego i Naczelnego Zarządu Kinematografii w 1965.

4. Pozdrowienia dla zdrajcy. [Opowiadania]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1968, 136 s.

Zawartość

Taki wielki słoń; Mój mały; Z powrotem na front; Psy; Kowboj pierwszy; Pozdrowienia dla zdrajcy; Nie tak; Na powrót miłości; Nikt poza mną; Tryptyk miłosny.

5. Konspiracyjna fabryka broni. [Szkic historyczny]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1971, 137 s.

Dot. Armii Krajowej.

6. Żołnierskie drogi. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1971, 578 s.

Reportaże z walk Polaków w II wojnie światowej.

7. Ostatnia szarża. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1972, 244 s.

Dzieje 1. Samodzielnej Brygady Kawalerii w 1944-1945.

8. Partyzancka ofensywa nad Wisłą. [Szkic historyczny]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1973, 157 s.

Dot. walk partyzanckich w rejonie Sandomierza i Tarnobrzegu w lipcu 1944.

9. My, chłopcy, też wojsko. [Opowieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975, 204 s.

Dot. Powstańczych Oddziałów Specjalnych Armii Krajowej „Jerzyki”.

10. Zostały tylko ślady podków... [Szkic historyczny]. Warszawa: Książka i Wiedza 1978, 224 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1984, 271 s.

Dot. kawalerii polskiej w 1939-1945.

11. Jarek i Marek na tropie szpiega. Powieść dla młodzieży. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1980, 153 s.Wyd. 2 tamże 1986.

Cz. 1 cyklu; cz. 2, 3 zob. poz. , .

12. Klechdy ciechanowskie. [Współautor:] A. Borkowski. Warszawa: Epoka 1980, 167 s.

Zawartość

Skąd się wzięły diabły, rusałki i inne dziwy na Ziemi Ciechanowskiej? [Wstęp]. — Jak rycerz Ciechan gród i dwanaście warowni założył; Skąd się wzięła warszawska Syrenka; Jak diabeł się baby wystraszył; Czarownik spod Chorzeli; Tam, gdzie garbaci, tam Garbiele; Naria w ważkę zamieniona; Roch; Zgubiony pierścionek; Kowal i diabeł; Piękna Czcibora z Gruduska; Jak Osita z diabłem w karty wygrał; Z jedynaka ni to pies, ni to sobaka; Siłacz z Krubina; Diabeł z Glinojecka; Królowa Śnieżynka i Piekiełko; Trzy rzeczy od rzeczy; Wielka miłość małego pastuszka; Złoty pajączek; Trzpioły; Zaklęta księżniczka; O strasznym jastrzębiu i dzielnym rycerzu; Skąpiec z Przedwojewa; Jak bednarz z Ościsłowa diabła oszukał; Czy to Rzym, czy to Narzym?; Skąpy Kanigowski; Chłop, pleban i baba; Jak mądry był głupcem, a głupi mądrym; Ościsłowskie cielaki; Diabelskie kręciołki; Chciwi dziedzice i jeleń; Kudłaty; Dlaczego nad Ziemią Ciechanowską niebo jest takie błękitne i czyste? Kowal spod Luberadza; Zbóje w Baranku; Krasnoludki spod Ojrzenia; Skąd się wzięły Goździe i co o nich mówią.

13. Synami pułku ich nazwano. [Współautor:] J. Czerwiński. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1980 , 382 s., [40] k.

14. Jarek i Marek bronią Warszawy. Powieść dla młodzieży. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1983, 145 s. Wyd. 2 tamże 1986.

W 1987 książka wpisana na listę światowych bestsellerów dla młodzieży.
Cz. 2 cyklu; cz. 1, 3 zob. poz. , .

15. Strachy z pałacowej wieży, czyli Filip detektywem. [Powieść dla młodzieży]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk 1983, 139 s.

16. Dajcie im imię. [Reportaże historyczne]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1985, 166 s.

Dot. cichociemnych.

17. Marek na wyspie nadziei. [Powieść dla młodzieży]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1986, 253 s.

18. Przez trzy granice. Polacy i Jugosłowianie na szlakach wojny i pokoju. [Szkice; współautor:] I. Marinković. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 314 s.

19. Jarek i Marek wyruszają na Zachód. Powieść dla młodzieży. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1987, 226 s.

Cz. 3 cyklu; cz. 1, 2 zob. poz. , .

20. Bartek, Tatarzy i motorynka. [Powieść dla młodzieży]. Olsztyn: Pojezierze 1988, 197 s. Wyd. 2 zmienione i poprawione Toruń: Graffiti BC 1999.

21. Bez buławy. Generała „Grota” żołnierski los. [Opowieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 285 s.

Dotyczy gen. S. Roweckiego.

22. Kwatera 139. Opowieść o marszałku Rydzu-Śmigłym. T. 1-2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989, 362 + 328 s.

23. Czy Bóg był po stronie Niemców. [Opowiadania]. Warszawa: Epoka 1990, 173 s.

Dot. 7. Dywizji Piechoty Armii Krajowej.

Zawartość

Strachy na cmentarzu; Aresztowanie; Nagana; Prawnuki; Nienawiść; „Korzeń”; Nigdy ci tego nie zapomnę; Pomyłka; Chcę rehabilitacji; W gajówce straszy; „Leśne echa” podchorążego „Satyra”; Tak być musiało — żegnaj; „Słoń”; „Alm”; Odsieczy nie będzie; Quasimodo; Tajemniczy wybuch; Grzybobranie; Lepsza śmierć niż chłosta; Buty porucznika „Piotra”; Czy ta wojna była okrutna?; Sześciu z misji „Freston”; Czy Bóg był po stronie Niemców; Tyle bohaterstwa na nic. — Od autora.

24. Kształt smoka. Powieść. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1990, 245 s.

25. O kawalerii polskiej XX wieku. [Współautor:] L. Kukawski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1991, 456 s.

26. Troje oczu sowy. Powieść dla młodzieży. Warszawa: Horyzonty 1995, 183 s.

27. Za jeden uśmiech. [Historia Orderu Uśmiechu]. Warszawa: Horyzonty 1996, 222 s.

28. Bartek, Zuzanna i Kopernik. [Powieść dla młodzieży]. Toruń: Graffiti BC 1999, 192 s.

29. Miłość i zbrodnia w Soplicowie. Powieść sensacyjna dotąd znana jako poemat „Pan Tadeusz”. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1999, 254 s.

30. Kosmici i nowe królestwo. [Opowiadanie dla dzieci]. Katowice: Park Rodzinny 2000, 22 s.

31. Romanse siedmiu pokoleń. [Powieść]. Toruń: Graffiti BC 2000, 209 s.

32. Analfabeci istnienia. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo Wspierania Procesu Edukacji 2004, 28 s.

33. Masoni bez maski. [Studium historyczne]. Toruń: Graffiti BC 2006, 270 s.

Prace redakcyjne

1. Barwy i rytmy Śląska. [Album]. Oprac. literackie: C. Leżeński. Zdjęcia: A. Bogusz, A. Chojnacka. Warszawa: Arkady 1969, 352.
2. Ciekawi ludzie, wydarzenia i miejsca w ZSRR. Wybór tekstów i oprac.: C. Leżeński. Przeł. z rosyjskiego i adaptował: T. Koziej. Warszawa: Epoka 1976, 266 s.
3. Zetrzyj z włosów pył bitewny. Wspomnienia żołnierzy Warszawskiego Batalionu AKZaremba-Piorun”. Oprac. C. Leżeński. Warszawa: Audiutor 1996, 293 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1996.

Wywiady

Mazurek w nowym rytmie. Rozm. J. Domagała. „Rzeczpospolita2001 nr 262.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (E. Głębicka).

Ogólne

Artykuły

G. Leszczyński: Mundur bez harcerza. „Nowe Książki1984 nr 6.
E. Wawrzyniak: Czy Bóg był po stronie Niemców. „Historia i Życie1990 nr 14.
A. Piotrowicz: Wielkopolskie słownictwo regionalne w prozie współczesnych pisarzy poznańskich. (Rzeczowniki). Poznań 1991, passim.
L. Hass: Cezary Leżeński. W tegoż: Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999. Warszawa 1999.

Powrót

J. Łukasiewicz: Drobne usterki. „Odra1964 nr 2.
A. Widera. „Kwartalnik Opolski1964 nr 1.
Z. Żabicki: I jeszcze „proza pracy. W tegoż: Proza... proza... Warszawa 1966.

Pozdrowienia dla zdrajcy

J. Witan: Tygodnik Demokratyczny 1969 nr 7.

Żołnierskie drogi

J. Osica: Polaków drogi wojenne. „Tygodnik Kulturalny1972 nr 6.
W. Smolarek: Śladami żołnierskiego trudu. „Nowe Książki1972 nr 6.

My, chłopcy, też wojsko

Kos: Jerzyków” życie i walka. „Tygodnik Demokratyczny1976 nr 9.
K. Traciewicz: Opowieść o „Jerzykach. „Życie Literackie1976 nr 19.

Zostały tylko ślady podków

A. Hamerliński: Kawaleryjskie pamiątki. „Tygodnik Kulturalny1979 nr 35.
K. Koźniewski: Kawaleria. „Polityka1979 nr 32.
O. Terlecki: Piśmiennictwo historii najnowszej. „Życie Literackie1979 nr 30.
W. Paźniewski: Lance i stereotypy. „Twórczość1980 nr 8.

Jarek i Marek na tropie szpiega

M. Sokołowska: Czytać? Nie czytać? Czytać. „Nowe Książki1981 nr 8.

Strachy z pałacowej wieży, czyli Filip detektywem

D. Diłanian: Na niby i naprawdę. „Nowe Książki1984 nr 1.

Dajcie im imię

[Ł. Kądziela] Ł.K.Więź1985 nr 10/12.

Marek na wyspie nadziei

M. Sokołowska: Bliźnięta znów w akcji. „Nowe Książki1986 nr 12.

Kwatera 139

J. Korczak: W kręgu legendy Rydza-Śmigłego. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 1990 z. 91.
J. Poray-Biernacki: Śmigły-Rydz ofiarą legendy. „Orzeł Biały”, Londyn 1990 nr 1451.

O kawalerii polskiej XX wieku

A. Pomian: Ułan, koń i szabla. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 1992 nr z 6 II dod. „Przegląd Polski”.

Bartek, Zuzanna i Kopernik

E. Nowacka: Przygoda z Kopernikiem. „Nowe Książki1999 nr 9.

Miłość i zbrodnia w Soplicowie

J. Bolesta: Skandal czy znak czasów?Poezja Dzisiaj2000 nr 7/8.
A. Fabianowski. „Nowe Książki2000 nr 2.

Zetrzyj z włosów pył bitewny

L. Malinowski. „Prawo i Życie1997 nr 31.