BIO
Urodzony 12 listopada 1931 w Rzeszowie; syn Franciszka Kruschika, robotnika, i Rozalii z domu Lenart. W okresie okupacji niemieckiej pracował na wsi. Po wyzwoleniu uczęszczał do gimnazjum początkowo w Zakopanem, gdzie przebywał na leczeniu, a następnie do Gimnazjum im. Stefana Batorego w Krakowie. Należał do Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, a w 1948 został członkiem Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Jesienią tego roku przerwał naukę w gimnazjum i wyjechał w pierwszym zaciągu pionierskim ZMP na Śląsk, gdzie pracował jako ładowacz w kopalniach Mikulczyce i Miechowice i jednocześnie uczył się w szkole górniczej. Działał społecznie w organizacjach młodzieżowych, m.in. jako wiceprzewodniczący Zarządu Powiatowego ZMP w Oleśnie na Opolszczyźnie. W 1950 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Następnie pracował w tygodniku „Pokolenie” (1951-53; tu w 1951 nr 29 wiersz pt. Bankowy Plac, który uważa za debiut). W 1953-55 pracował w dzienniku „Sztandar Młodych”; w 1954 był także członkiem zespołu redakcyjnego jego dodatku kulturalnego pt. „Przedpole”. Przez krótki czas był pierwszym sekretarzem Tymczasowego Komitetu Centralnego Związku Młodzieży Socjalistycznej (1957; następnie do 1976 jego członkiem). W 1958 wszedł w skład komitetu redakcyjnego „Współczesności”. W 1958 spędził kilka miesięcy w Zielonej Górze, współpracował wówczas z „Gazetą Zielonogórską” i „Nadodrzem.” W 1958-59 był też członkiem grupy Współczesność. Wielokrotnie podróżował po Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1956, 1962, 1964, 1966), ogłaszał reportaże na ten temat. W 1961 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1963-64 był pierwszym, a następnie do 1971 drugim sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej (POP) w Oddziale Warszawskim ZLP. Był delegatem na IV i V Zjazd PZPR, w 1964-71 zastępcą członka Komitetu Centralnego (KC) PZPR. W 1966-71 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Współczesności.” Współpracował z Polską Telewizją i Polskim Radiem jako autor widowisk telewizyjnych i słuchowisk. W 1966-69 wchodził w skład Rady Kultury i Sztuki przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. W 1970 przewodniczył polskiej delegacji na Naradę Kierownictw Związków Pisarzy Krajów Socjalistycznych w Bukareszcie. W 1971-75 był radcą do spraw współpracy kulturalnej i naukowej Ambasady Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w Sofii. Po powrocie do kraju zajmował (do 1979) stanowisko zastępcy redaktora naczelnego miesięcznika „Literatura na Świecie”; drukował tu przekłady z języka białoruskiego, ukraińskiego, rosyjskiego. W 1980 był członkiem założycielem Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury, a w 1981 Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich. W 1981-82 pełnił ponownie funkcję pierwszego sekretarza POP w Oddziale Warszawskim ZLP. Należał do Tymczasowej Rady Warszawskiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. W 1983 został zastępcą kierownika Wydziału Kultury KC PZPR, członkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Warszawie i Narodowej Rady Kultury (do 1986). W 1989-1990 był redaktorem naczelnym pisma „Formy, Promocje”, wydawanego przez Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury (wyszły tylko 3 zeszyty); ogłaszał tam także artykuły. W 1991 był członkiem założycielem Klubu Lewicy Socjalistycznej Horyzont. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1964), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), odznaką Za Zasługi dla Warszawy (1984). Zmarł 25 maja 2005 w Warszawie.
Twórczość
1. Pionierski zaciąg. [Utwór dramatyczny]. „Nowa Wieś” 1952 nr 46 s. 12-13.
2. Portrety. [Powieść]. Powst. 1953-1955. Wyd. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1960, 159 s.
3. Codziennie toczy się wojna. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1963, 205 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1970, wyd. 3 1978, wyd. 4 1987, wyd. 4 [właśc. 5] 1988.
Zawartość
Przekłady
bułgarski
4. O ideowe wartości literatury. Warszawa: Książka i Wiedza 1964, 63 s.
5. Pogoń za słońcem. [Reportaż z podróży do Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich]. Warszawa: Czytelnik 1964, 175 s.
6. Kresy. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1965.
Nagrody
7. Portret z diamentów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1966, 211 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1970. Por. poz. ↑.
8. Poletko nad jeziorem. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1967.
9. Przesilenie. (Widowisko telewizyjne). „Współczesność” 1968 nr 8 s. 1, 6-7. Prapremiera: Gdańsk, Teatr przy Stoliku 1968.
10. Lot. [Monodram]. Polskie Radio 1970. Telewizja Polska 1970.
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1973, 1978.