BIO

Urodzony 28 października 1917 w Atamańskim Chutorze pod Omskiem na Syberii; syn Karola Laua, inżyniera zatrudnionego w tym czasie na budowie kolei transsyberyjskiej, i Lubow z domu Popowa, Rosjanki. W 1922 przyjechał wraz z rodziną do Polski i mieszkał kolejno w Wilnie, następnie od 1927 w Lublinie, a od 1931 w Krakowie. Tu uczęszczał do Gimnazjum im. A. Witkowskiego; w 1935 zdał maturę. Pierwsze wiersze publikował w krakowskim czasopiśmie międzyszkolnym „Nasze Czasy”. W tym samym roku rozpoczął roczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerw Artylerii we Włodzimierzu. Następnie w 1937-39 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1938 opublikował w miesięczniku „Nowy Wyraz” (nr 2, 5, 11) wiersze, które uważał za swój właściwy debiut. W tym czasie występował jako aktor w teatrze Cricot. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939. Wzięty do niewoli niemieckiej zbiegł i wrócił do Krakowa, gdzie utrzymywał się z dorywczych prac. Był członkiem Armii Krajowej; prowadził instruktaż w zgrupowaniu „Żelbet” Kraków-Zachód oraz w oddziałach partyzanckich. Uczestniczył w konspiracyjnym życiu literackim i kulturalnym. Po wyzwoleniu został zmobilizowany i przydzielony do Zarządu Polityczno-Wychowawczego Marynarki Wojennej w Gdyni z funkcją redaktora czasopisma „Marynarka Wojenna”. Publikował wiersze w „Odrodzeniu” (1944-45, 1947, 1949), „Kamenie” (1945/46). W 1946 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (sekretarz Oddziału Gdańskiego; od 1949 Związku Literatów Polskich). Od tegoż roku należał do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1947 został służbowo przeniesiony do Warszawy, gdzie objął funkcję kierownika Wydziału Repertuarowego Domu Wojska Polskiego. Działał w powstałym w jego strukturze Klubie Młodych Artystów i Naukowców w Warszawie; w 1947 był jego prezesem. W 1948-51 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim; po trzecim roku studia przerwał. W 1949 został w stopniu kapitana zdemobilizowany. W tymże roku zawarł związek małżeński z Anną Gniadowską (z domu Nieciengiewicz; rozwiedzeni). Rozwijał twórczość literacką, publicystyczną i przekładową, głównie z języka rosyjskiego, a od 1952 bułgarskiego. Pracował jako dziennikarz kolejno w „Trybunie Ludu” (od 1952), „Przeglądzie Kulturalnym” (od 1953), „Po prostu” (od 1956; w 1957 kierownik działu literackiego) i „Argumentach” (1957-63). Wiersze, tłumaczenia, recenzje literackie i przede wszystkim teatralne drukował m.in. w czasopismach „Argumenty” (1957-63), „Nowa Kultura” (1957-63), „Wiatraki” (1959-65), „Życie Literackie” (1962-69), „Kultura” (1964-67), „Materiały Repertuarowe” (1966-70; członek komitetu redakcyjnego). Był także autorem felietonów do Polskiego Radia. W 1960 przebywał we Francji, a następnie w Bułgarii. W 1961 zawarł związek małżeński z Dimitriną Paskalewą, Bułgarką. Po powrocie do Polski w 1963 przez rok mieszkał w Krakowie, a od 1964 w Warszawie. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1947) i Odznaką Grunwaldzką. Zmarł 10 marca 1970 w Warszawie.

Twórczość

1. U płomienia. [Wiersze]. [Kraków, marzec] 1944, [14] k. maszynopisu, jednostronna przebitka. [Biblioteka Poetycka Krakowa]. Wyd. nast.: [zmienione i rozszerzone] tamże [grudzień] 1944; Kraków: Spółdzielnia Księgarska Czytelnik 1945, 19 s. Przedruk zob. poz. .

Wyd. 1-2 konspiracyjne; druk anonimowy.

2. Wiślane okna. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1955, 45 s.

3. Rachunek goryczy. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 57 s. Przedruk zob. poz. .

4. Cień czasu. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 36 s. Przedruk zob. poz. .

5. Teatr artystów „Cricot. [Monografia]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 221 s.

6. Wiersze wybrane. Wybrał oraz wstępem i aneksami opatrzył A. Włodek. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1973, 150 s.

Zawartość

Wiersze z tomów poz. , , oraz wybór z tomu poz. ; – nadto: Inedita [z 1960-1970].

Przekłady

1. A. Surow: Zielona ulica. [Utwór dramatyczny]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Współpraca 1949 , 105 s.
2. L.B. Ławrientiew: Za tych co na morzu. Sztuka w 3 aktach. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 71 s.
3. S. Dadiani: Z iskry rozgorzeje płomień. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Łodź, Teatr Powszechny 1952.
4. M. Wieliczkow: Prawie komedia. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: D. Lau, J. Lau. Telewizja Polska 1970.
5. G. Dżagarow: Prokurator. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: D. Bukowska i J. Lau. Wystawienie: Płock, Teatr Płocki 1978.

Prace redakcyjne

1. Antologia walki. Oprac.: J. Lau. Warszawa: Prasa Wojskowa 1948, 227 s.
2. Wiersze i pieśni o Armii Radzieckiej. Oprac.: A. Gniadowska i J. Lau. Warszawa: Prasa Wojskowa 1948, 106 s.
3. Narody są nieśmiertelne. Wiersze poetów narodów Azji. Oprac.: M. Bielicki, J. Lau. Tłum. M. Bielicki. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 26 s.
4. O pokój. Wiersze poetów polskich. Oprac.: M. Bielicki, J. Lau. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 55 s.
5. Oto jest koniec nocy. Wiersze poetów chińskich. Oprac.: M. Bielicki J. Lau. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 26 s.
6. Śpiew pokoju. Wiersze poetów francuskich. Oprac.: M. Bielicki, J. Lau. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 27 s.
7. M. Wapcarow: Wiersze wybrane. Wybrał i oprac.: J. Lau. [Wstęp] J. Lau. Warszawa: Książka i Wiedza 1954, 72 s.
Tu także przekł. J. Lau.
8. Nike ze spalonych miast. Wiersze partyzanckie. Wybrał, oprac., [wstęp:] J. Lau. [Warszawa:] Ministerstwo Obrony Narodowej 1960, 217 s.
9. Winnice słońca. Wiersze młodych poetów bułgarskich. Wybór i oprac.: J. Lau. Warszawa: Iskry 1967, 151 s.
Tu także przekł. J. Lau.
10. Antyspowiedź. Bułgarski humor i satyra. [Antologia]. Wybrali: D. Lau i J. Lau. Warszawa: Iskry 1971, 302 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1964, 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Rocznik Literacki 1970 (T. Chudek).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Uzupełnienie).

Ogólne

Artykuły

E. Wysińska: Cricot od strony historii. Miesięcznik Literacki 1968 nr 6 .
W. Natanson: Jerzy Lau. „Twórczość1970 nr 5.
J. Skokowski: Jerzy Lau. „Życie Literackie1970 nr 70.
A. Włodek: Nad wierszami Jerzego Lau. „Twórczość1973 nr 4.

U płomienia

T. Kwiatkowski. „Tygodnik Powszechny1945 nr 12.
K. Wyka: Odrodzenie1945 nr 31.
R. Matuszewski: Nowe wydawnictwa poetyckie. Kuźnica 1956 nr 19.

Wiślane okna

J. Preger: U poetów. (Jeszcze jeden dowód przeciw). Życie Literackie 1956 nr 49.

Rachunek goryczy

[B. Ostromęcki] B.O.Nowe Książki1958 nr 12.

Cień czasu

A. Słucki: Poezja i cień czasu. Twórczość 1966 nr 8.

Teatr artystów „Cricot”

B. Frankowska. „Współczesność1968 nr 13.
W. Natanson: Zabawa o trwałym znaczeniu. Twórczość 1968 nr 6.
E. Wysińska: Cricot od strony historii. Miesięcznik Literacki 1968 nr 6.

Nike ze spalonych miast

A. Drawicz: Jest na krańcach znoju szczęścia ogrom.... Żołnierz Wolności 1961 nr 10.