BIO

Born on 4 March 1942 in Oświęcim; son of Jan Waniek and Irena, née Juszczak. He and his family settled in Katowice in 1945. Between 1955 and 1957, he was a pupil at Grammar School No. V in the city, before joining the State Grammar School for Fine Arts, where he completed his advanced secondary education in 1962. From 1962 to 1963, he worked at the book trade state enterprise Dom Książki in Katowice. From 1964 to 1970, he studied at the Katowice branch of the Faculty of Graphic Art of the Academy of Fine Arts (ASP) in Krakow, while in 1965/66 he was a non-enrolled student at the Faculty of History at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. In 1967, together with a group of artists who shared an interest in Buddhism, Zen, occultism and Kabbalah (Urszula Broll, Antoni Halor, Zygmunt Stuchlik and Andrzej Urbanowicz), he founded the Secret Chronicle of the Group of Five (Tajna Kronika Grupy Pięciu Osób) that was later associated with the League of Spiritual Observations (Liga Spostrzeżeń Duchowych) aka the ONEIRON circle, which was active in Katowice until 1974. He was involved in the group's sessions, making films and publishing the privately circulated journal "Nowe Bezpretensjonalne Pismo Święte w Obrazkach" (New Unpretentious Illustrated Holy Scripture; of which there were two issues) that took the form of a folder featuring manuscripts, drawings and photographs by the artists involved. He made his debut in 1969 with the poem Traktat o malowaniu wizerunków świata (Treatise on painting images of the world), which appeared in "Kultura" (no. 26). He graduated in 1970 with a degree in poster design from Prof. Tadeusz Grabowski and in graphics from Prof. Andrzej Pietsch at the Academy of Fine Arts (ASP) in Krakow. He subsequently joined the Association of Polish Artists and Designers (ZPAP). He then worked as a teacher at the State Grammar School for Fine Arts in Katowice and, from 1975 to 1977, as a lecturer at the Department of Art of the Cieszyn branch of the University of Silesia (US). In parallel, he was active as a painter, graphic artist, illustrator, poster maker and, later, set designer for television, film and theatre and book illustrator. His works featured in several individual and group exhibitions, receiving numerous prizes and awards for them, including the Prix National at the Sixth International Festival of Painting in Cagnes-sur-Mer in France (1974) and a prize at the Seventh Festival of Polish Contemporary Painting in Szczecin (1974). He published his first piece of criticism, Apollinaire de Chirico, in 1975 in "Nowy Wyraz" (nos 7/8). In 1976, he travelled to Florence on an Italian government scholarship, while in 1976/77 he held a Kościuszko Foundation scholarship and visited New York. He moved to Brwinów, near Warsaw, in 1980. In 1981, he published several prose pieces in "Twórczość" (no. 11): Apokryf w kajdanach (Apocrypha in Chains), Bajka dla Boenyż (A Story for Boenyż), Bajka o Nieugiętym Mnichu (The Story of the Relentless Monk), Bajka o Rybaku (The Story of the Fisherman), and Rycerz, Diabeł i Śmierć (The Knight, the Devil and Death). His prose pieces, essays and reviews of literature and painting appeared in periodicals including "Twórczość", "Nowe Książki", "NaGłos" (1992–96), "Regiony" (1993–2004), "Sycyna" (from 1995), "Śląsk" (from 1996), "Tygodnik Powszechny” (1997–2000), "Odra" (from 1998), and "Przegląd Polityczny" (from 2000). He became a member of the Polish Writers' Association (SPP) and the Polish PEN Club in 1995. He is the recipient of awards including the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (2005) and the Silver Medal for Merit to Culture – Gloria Artis (2007). He married Joanna Pasiud in 1972; they have two children: Michał (b. 1978) and Laura (b. 1985). He lives in Brwinów.

Twórczość

1. Dziady berlińskie. [Powieść]. [Warszawa]: Przedświt. Warszawska Niezależna Oficyna Malarzy i Poetów* 1984, 105 s. Wyd. 2 zmien. i popraw. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1999, 210 s.

2. Anonimowy opis zdobycia Ziemi znaleziony wśród strzępów krajobrazu w głębinach pamięci i pomiędzy domysłami, który odkrył i przygotował Henryk Waniek. Oprac.: B. Michnik. Kłodzko: Kłodzki Klub Literacki 1985, [16] s. Witryna Artystów.

3. Przestrzeń. Oprac. graficzne: J. Soliński. Wyd. na prawach rękopisu. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaji i J. Solińskiego1988, [36] s.

Krótkie teksty eseistyczne dotyczące kategorii przestrzeni w sztuce.

4. Hermes w Górach Śląskich. [Eseje]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1994, 184 s. Wyd. 2 tamże 1996.

Nagrody

Nagroda Klubu Księgarzy Warszawskich w 1994.

Zawartość

Przesłanie. – O Olbrzymach; Siedem Raportów z Zamku Wieczornego; Teatrum Mundi czyli Mała Dyszowa; Sobótka alias Ślęża; Hermes na rozstaju; Terra recognita.

5. Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca. 1257–1957. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak1996, 160 s. Esej.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 1997, Nagroda im. A. Kijowskiego w 1997, nagroda Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen, Hannover w 1999.

Zawartość

Mappa mundi; Śłąsko-Silesia-Schlesien; Templum Salomoni; Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca. 1257–1957; sapientia veterum philosophorum....; Appendix 1; Appendix 2; Appendix 3; Appendix 4.

6. Pitagoras na trawie. Eseje. Warszawa: Przedświt 1997, 207 s.

Nagrody

Nagroda im. A. Kijowskiego w 1999.

Zawartość

Od siebie; Do ciemności; Pitagoras na trawie; Do Tęczy; Trzydzieści siedem.

7. Inny Hermes. [Eseje]. Warszawa; Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001, 166 s.

Zawartość

Od autora. – Przewodnik wokół Instytutu Przemiany Czasu w Przestrzeń — stacja Wolimierz; Inny Hermes [dot. H.D. Hermesa]; Karetą do piekła, piechotą do nieba; Ząbkowice Śląskie recte Frankenstein; Zapis wycieczki pieszej z naszego stulecia do wieku siedemnastego i z powrotem; Do ciemności.

8. Finis Silesiae. [Powieść]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnoślaskie 2003, 359 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione tamże 2004; wyd. 3 w nowej redakcji autora z podtytułem: Gőrliz-Gleiwitz, 23:55. Kotórz Mały: Silesia Progress 2021, 601 s. Canon Silesiae, 11. Ślōnskŏ Bibliŏtyka.

Nagrody

Nagroda w Konkursie Literackim Fundacji Kultury w 2002, nagroda „Pióro Fredry" w Konkursie na Najlepszą Książkę Roku w ramach Wrocławskich Promocji Dobrych Książek (2003), nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2004, Dolnośląska Nagroda Literacka LAUR w 2005, nagroda miesięcznika „Śląsk” — „Śląski Orzeł” w 2005, nagroda im. ks. A. Weltzla „Górnośląski Tacyt” w 2007.

9. Martwa natura z niczym. Szkice z lat 1990–2004. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2004, 247 s.

Zawartość

Adversus Ikonomachos; Przed zatrzaśniętymi drzwiami percepcji [dot. poezji W. Blake’a]; Zapomniane — przypomniane [dot. biografii i twórczości C.D. Friedricha]; Spalone domy, spalone obrazy [dot. biografii i twórczości C.D. Friedricha]; Woda — matka i mogiła [dot. biografii i twórczości C.D. Friedricha]; Martwa natura z niczym; Moja?

10. Sprawa Hermesa. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007, 330 s.

Nawiązanie do życia H.D. Hermesa, pruskiego teologa protestanckiego.

Nagrody

Nagroda Śląski Wawrzyn Literacki w 2007.

11. Wyprzedaż duchów. [Powieść]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2007, 196 s. Proza Q.

12. Katowice-blues czyli Kattowitzer-Polka. [Felietony]. Katowice: Śląsk, Wydawnictwo Naukowe 2010, 142 s.

13. Notatnik i modlitewnik drogowy: 1984–1994. Szczecin: Wydawnictwo Forma; 13 Muz 2013, 144 s. Piętnastka. Por. poz. .

14. Cmentarz nieśmiertelnych. Kolonia pisarzy i innych takowych. Wrocław: Ośrodek Kultury i Sztuki. Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego 2015, 135 s. Archipelag.

Krótkie teksty eseistyczne dot. artystów skupionych wokół Carla i Gerharda Hauptmannów na przełomie XIX i XX w.

15. Jak Johannes Kepler, jadąc do Żagania na Śląsku, zahaczył o księżyc. [Powieść]. Kotōrz Mały: Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej; Opole: Silesia Progress 2015, 239 s. Canon Silesiae, 4. Ślōnskŏ Bibliŏtyka.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Opole: Silesia Progress 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI.

16. Obcy w kraju urodzenia. [Powieść]. Kotōrz Mały: Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej; Opole: Silesia Progress 2016, 340 s. Canon Silesiae, Ślōnskŏ, 7.

Nagrody

Nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w 2017.

17. Miasto niebieskich tramwajów. [Opowiadania]. Szczecin: Wydawnictwo Forma; Fundacja Literatury im. H. Brezy 2017, 124 s. Kwadrat.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Szczecin: Wydawnictwo Forma 2017, pliki w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Mam cztery lata (zamiast wstępu); Miasto niebieskich tramwajów; Odbycie szczepienia; Wiktor; Pomnik psa; Puste trzy godziny ze Stachurą w tle; Napisane w zastępstwie; Podwójny skarb; Odzyskane; Dwa zdjęcia; Huk; Schwarz; Bitwa; Córka pułku; Psia krew; Pudor rusticus; Kawaler Giacomo gra w ombre!

18. Szalone życie Macieja Z. Opowieść. Warszawa: Iskry 2018, 184 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Iskry 2018, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Dot. Macieja Zembatego.

19. Notatnik i modlitewnik drogowy. 2. 1994-2004. [Grafiki: H. Waniek]. Szczecin, Bezrzecze: Wydawnictwo Forma: Dom Kultury 13 Muz 2020 , 217 s. 15 Piętnastka. Por. poz. .

20. Ciulandia. [Powieść]. [Kotórz Mały:] Długosz Piotr Silesia Progress 2022, 144 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Neinert. [Kotórz Mały:] Długosz Piotr Silesia Progress 2022 , format MP3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: [Kotórz Mały:] Długosz Piotr Silesia Progress 2022 , plik w formacie EPUB, MOBI.

21. Obrazy napisane. Ruda Śląska: Miejska Biblioteka Publiczna w Rudzie Śląskiej 2022, 191 s.

Album i tekst towarzyszący prezentacji obrazów H. Wańka.

22. Wędrowiec śląski. [Eseje]. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. 2024, 540 s. Archipelagii.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Kamieński. [Warszawa :] EmpikGo 2024 , w formacie mp3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. 2024 ,plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Wprowadzenie; Polak mały; Mappa mundi; Do ciemności; Śląsko-Silesia-Silesien; Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957; Sobótka alias Ślęża; Ząbkowice Śląskie recte Frankenstein; Zapis wycieczki pieszej z naszego stulecia do wieku siedemnastego i z powrotem; Hermes na rozstaju; Theatrum Mundi, czyli Mała Hyszowa; Karetą do piekła, piechotą do nieba; Opisanie świata na przykładzie Szalejowa Górnego; O Olbrzymach.

Teksty w katalogach wystaw

Katowicki underground artystyczny po 1953 roku. 14 listopada–11 grudnia 2003. [Współautorzy:] J. Zagrodzki, A. Sobota. Katowice: Galeria Sztuki Współczesnej BWA 2003, [36] s.
Magiczne przestrzenie. Fotografie z Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego studentów Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach = Magische Räume. Fotografen aus dem Oberschlesischen Industriegebiet von Studenten der Kunstakademie in Kattowitz. [Współautorzy:] P. Mrass, P. Muschalik. [Przeł.] J. Mrass. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych 2006, 64 s.
Tomek Byra. Fotografie 2000-2002. [Album]. [Współautorka:] T. Ferenc. Tłum. na język angielski: T. Byra. Warszawa: Fundacja im. Tomka Byry — Ekologia i Sztuka 2007, 94 s.
Trzej magowie i gwiazda w Entropii = Three magi and star at Entropia. Galeria Entropia, Wrocław 6.01. 2008. Wrocław: Galeria Entropia 2008, [40] s.
Impresje Mikołowskie. 20. odsłona. [Współautorka:] J. Szeligowska-Farquhar. Katowice: Muzeum Śląskie; Mikołów: Urząd Miasta 2011, 143 s.
Bogdan Miliński. Powrót brata marnotrawnego. [Folder]. Jelenia Góra: Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze 2020, [6] s.

Inna twórczość

Katalogi wystaw

Henryk Waniek — rysunki według Dantego. Styczeń 1983. Jelenia Góra: MO [Muzeum Okręgowe] 1983, [8] s.
Henryk Waniek. „Sudetei montes”. Malarstwo. Wrocław: Galeria „Opus2002, [16] s.
Henryk Waniek. Krajobrazy. Olsztyn: Galeria Sztuki Współczesnej BWA 2002, [28] s.
Trzej magowie i gwiazda w Entropii = Three magi and star at Entropia. Galeria Entropia, Wrocław 6.01. 2008. Wrocław: Galeria Entropia 2008, [40] s.
Henryk Waniek. Kwadratura koła. [Red. katalogu: P. Zieliński]. Lublin: Galeria Sztuki Wirydarz [2019], [24] s.
Henryk Waniek. Kwadratura koła = Squaring a circle. [Teksty: U.M. Benka, M. Jasiński, A. Patała, P. Mras. Tłum.: J. Hardukiewicz-Chojnowska]. Wrocław: Galeria Miejska we Wrocławiu 2022, 107 s.
Katalog wystawy w Galerii Miejskiej, Wrocław, 25 XI – 22 XII 2022.
Teksty w języku polskim i angielskim.

Przekłady

1. Księga śmierci. Bardo Thödol. [Traktat religijny]. Cz. 1–2. Tłum.: A. Urbanowicz, H. Waniek. Wyd. na prawach rękopisu. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Solińskiego i J. Kaji 1983, 30 + 15 s.
2. I ching — Księga zmian. [Cz. 2]. Bydgoszcz: Klub Radiestetów przy Domu Kultury „Agora” SM [Spółdzielni Mieszkaniowej] „Zjednoczeni1985, 20 s.
3. W. Huxley: Drzwi percepcji; Niebo i piekło. [Szkice]. Przeł.: P. Kołyszko, H. Waniek. Warszawa: Przedświt 1991, 104 s.
Tu w przekł. H. Wańka: Niebo i piekło, s. 51–105.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2016 , 2024.

Autor o sobie

Duch wszystkich książek i ksiąg. Fabryka Silesia 2002 nr 1.

Wywiady

Metafizyczny dłużnik. Rozm. K. Kofta. „Twój Styl1993 nr 11.
Rozmowa z Henrykiem Wańkiem („Usunąć belkę z własnych oczu…”). Rozm. J. Błach. Incipit 1996 nr 1.
Coraz więcej deserów… Rozm. M. Jentys. Sycyna 1997 nr 37.
Henryk Waniek o sztuce widzenia. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. W: Rozmowy na koniec wieku. Kraków 1998.
Ja tutaj przyjeżdżam po skarby. Rozm. M.M. Szczawiński. Śląsk 1999 nr 7.
Czy Śląsk przetrwa do 2010 r.? Rozm. H. Baster. Polityka 2003 nr 50.
Portret z ciemnością w tle. Rozm. J. Gromek. Gazeta Wyborcza 2003 nr 84 [dot. Finis Silesiae].
Śląsk z zaświatów. Rozm. M. Radziwon. Gazeta Wyborcza 2004 nr 221 [dot. Finis Silesiae].
Jestem tradycjonalistą. Rozm. P. Szewc. Nowe Książki 2006 nr 12.
Moją obsesją jest utrwalanie przeszłości. Rozm. P. Szewc. Nowe Książki 2007 nr 4.
Zmowa małych łebków. Rozm. A. Klich. Gazeta Wyborcza 2007 nr 240.
Gorzka cudowność Śląska. Rozm. K. Szymoniak. Topos 2009 nr 1.
Kto się boi czarnego luda. Śląsk: dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy. Rozm.: M. Melecki, K. Siwczyk. Tygodnik Powszechny 2011 nr 16.
Piekielny raj. Rozm. M. Rabizo-Birek. Fraza 2012 nr 4.
Liczy się to, co wyjątkowe, osobne. Rozm. K. Bereta. Śląsk 2015 nr 8.

Słowniki i bibliografie

Literatura Polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa 2000 (M. Jentys).

Ogólne

Książki

J. SZLACHTA-MISZTAL: Mistyka śląska w eseistyce Henryka Wańka. Zabrze: Narodowa Oficyna Śląska 2002, 96 s.

Artykuły

M. BARANOWSKA: Ukryta forma świata. Konteksty 1995 nr 2.
S. GOŁASZEWSKI: Trzy słowa o wędrowaniu. Twórczość 1998 nr 3.
K. KARWAT: Mistyka ziemi. Dziennik Zachodni 2000 nr 11.
K. KARWAT: Nie wierzcie Wańkowi. Dziennik Zachodni 2002 nr 128.
M. RABIZO-BIREK: Malarz i pisarz. Przypadek Henryka Wańka. W: Tożsamość i rozdwojenie. Bydgoszcz 2002.
Z. TRYSIŃSKI: Mityczna przestrzeń Śląska. Próba krytycznoliterackiej prezentacji wątków eseistyki Henryka Wańka. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury 2002 z. 1.
A. KLICH: Czy Śląska już nie ma?Tygodnik Powszechny2003 nr 24.
F. NETZ: Homo silesiensis. Śląsk 2003 nr 5, przedruk w tegoż: Ćwiczenia z wygnania. Mikołów 2008.
M. JENTYS: Henryka Wańka podróże mistyczne. W tejże: Nić Ariadny. Toruń 2005.
K. LISOWSKI: Zbiegi okoliczności? (O Henryku Wańku) paru obrazach, lekturach i koincydencjach. Kwartalnik Artystyczny 2006 nr 1.
M. RABIZO-BIREK: Śląskie miejsca Henryka Wańka „Opcje2006 nr 1.
Z. KADŁUBEK: O magu śląskich przestrzeni. Śląsk 2007 nr 7.
R. MACIUSZKIEWICZ: Obrazy. Śląsk 2007 nr 4.
A. WOLDAN: Śląsk mityczny. Uwagi o śląskiej prozie Henryka Wańka. Przeł. J. Herzog. Fraza 2015 nr 1/2.
K. ĆWIKLAK: Czytanie świata. Henryk Waniek – pisarz, malarz, outsider. „Porównania2018 nr 2.
A. SAJ: Malarskie porządkowanie chaosu. „Format Literacki2021 nr 1.
P. MRAS: Henryka Wańka obrazy lustrzane. „Odra2023 nr 6.

Dziady berlińskie

[L. SZARUGA] SPECTATOR: Kartki z notesu. „Wezwanie”* 1984 nr 7.
WUSW. „Almanach Humanistyczny”* 1984 nr 1/2.
J. KOŹBIEL: Kartki z przedpiekła. Sycyna 1999 nr 6/7.
R. OSTASZEWSKI: Dziady z podziemia. Nowe Książki 1999 nr 8.
M. RABIZO-BIREK: Księga Śmierci Środkowoeuropejczyka — „Dziady berlińskie” Henryka Wańka. W: Język, literatura, dydaktyka. T. 2. Warszawa 2002, przedruk w tejże: Romantyczni i nowocześni. Rzeszów 2012.

Hermes w Górach Śląskich

U.M. BENKA: Borges w Sudetach. Opcje 1995 nr 1/2.
L. BUGAJSKI: Góry niezwykłe. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 11.
A. CHOJECKI: Czytanie gór. Topos 1995 nr 3/4.
M. FOSTOWICZ: Wiara w krajobraz. Odra 1995 nr 9.
M. JENTYS: Hermes, towarzysz człowieka. Sycyna 1995 nr 21.
K. RODOWSKA: Zachęta do wyprawy — tam…Twórczość1995 nr 12.
Z. SKROK: Góry takie kamienne. Nowe Książki 1995 nr 3.
T. NYCZEK: Solo na głosy mieszane. W tegoż: Plus nieskończoność. Trzy tercety krytyczne na poezję, teatr i malarstwo oraz solo na głosy mieszane. Kraków 1997.

Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca

M. JENTYS: Imago templum. Sycyna 1996 nr 25.
J. MICHALSKI: Cud bezgranicznej świadomości. Znak 1996 nr 12.
T. NYCZEK: Jak szewc został mistykiem a anioł Ślązakiem. Tygodnik Powszechny 1996 nr 38.
S. STERNA-WACHOWIAK: Kartophilos w mistycznej podróży. Nowe Książki 1996 nr 11.
E. CEBO: Poza zwykłe ludzkie postrzeganie. Wiadomości Kulturalne 1997 nr 7.
M. KLECEL: Podróże równoległe. Literatura 1997 nr 4.
M. RABIZO-BIREK: Mądrość śląskiego szarlatana. Twórczość 1997 nr 7.
G. OCIEPA: Śląsk wyobrażony w wybranych utworach Henryka Wańka i Olgi Tokarczuk W: Silesia Philologica. I Kongres Germanistyki Wrocławskiej. Wrocław 2002 [dot. także O. Tokarczuk: Dom dzienny, dom nocny].

Pitagoras na trawie

M. BŁAŻEJEWSKI: Odliczanie świata. Topos 1998 nr 4.
M. FOSTOWICZ: Patrzeć i widzieć. Odra 1998 nr 4.
M. RABIZO-BIREK: Waniek na trawie. Twórczość 1998 nr 2.

Inny Hermes

M. FRĄTCZAK: Międzyczas. Czas Kultury 2002 nr 2.
A. PIWKOWSKA: Inny świat. Nowe Książki 2002 nr 7/8.
M. RABIZO-BIREK: Niezwykły dolnośląski bedeker. Opcje 2002 nr 6, przedruk „Mimoza” 2003 nr 2.
K. RATNICYN: Mistyczna poezja Śląska. Przegląd Polityczny 2002 nr 57/58.
S. GOŁASZEWSKI. „Twórczość2004 nr 11.

Finis Silesiae

J. ADAMCZEWSKA: Apokryf śląski. Topos 2003 nr 6.
K. KARWAT: Śląsk w sarkofagu. Tygodnik Powszechny 2003 nr 24.
K. MALISZEWSKI: Z Trzeciej Rzeczypospolitej do Trzeciej Rzeszy. Odra 2003 nr 9.
M. MIZURO: Czy ten świat naprawdę musiał zaginąć? O „Finis Silesiae” Henryka Wańka. Słowo Polskie 2003 nr 86.
F. NETZ: Homo silesiensis. Śląsk 2003 nr 5, przedruk w tegoż: Ćwiczenia z wygnania. Mikołów 2008.
A. POPRAWA: Powieść obrazkowa. Nowe Książki 2003 nr 7/8.
G. SOWULA: Zaklinacz czasu. Rzeczpospolita 2003 nr 179.
A. SZYMUTKO: Zaginiony Śląsk. Gazeta Wyborcza 2003 nr 84.
P. LACHMANN: Świat przed końcem świata. Przegląd Polityczny 2004 nr 65.
M. RABIZO-BIREK: Artysta w śląskim labiryncie. Twórczość 2004 nr 7/8.
P. WIESEHÖFER: Odrodzony Śląsk. Zeszyty Eichendorffa 2004 z. 8.
J. LYSZCZYNA: Fotografie wyobraźni. „Finis Silesiae” Henryka Wańka. Śląskie Miscellanea 2008.
M. MARKOWSKA: Writing-through-photographs. Problems of authorship in photographic novels. (Kjell Westö Där vin en gång gått and Henryk Waniek Finis Silesiae). Iris, Cyberjaya 2012 vol. 1. Dostępny w Internecie:Zob. link [dostęp 6 stycznia 2024] [dot. także: K. Westö: Där vin en gång gått].

Zob. też Wywiady.

Martwa natura z niczym

W. SKRODZKI: Grzech sztuki. Więź 2005 nr 1.

Sprawa Hermesa

A. FRANASZEK: Przed niebiańskim Trybunałem. Gazeta Wyborcza 2007 nr 230.
J. JAWORSKA: Anielski apokryf. Lampa 2007 nr 9.
M. RABIZO-BIREK: Złe świata naprawianie. Nowe Książki 2007 nr 12.
W. BROWARNY: Śmierć w Breslau dla zaawansowanych. Odra 2008 nr 2.
M. DĘBORÓG-BYLCZYŃSKI: Ryt śląskiej angelologii. Śląsk 2008 nr 2.
W. GOŁĄBIOWSKI: Niesielsko, anielsko. Esensja 2008 nr 5.
T. KOMENDANT: Trzecie zęby. Twórczość 2008 nr 7.
K. RYCĄBEL: Sprawa Hermesa, sprawa śląska. FA-art 2008 nr 1.

Wyprzedaż duchów

A. MORAWIEC: Ziemia żywego cudu. Nowe Książki 2007 nr 4.
M. WOJAK: W metafizycznym Supermarkecie. Wyspa 2007 nr 3.
E. ANTONIAK: Wakacje z duchami, ezoteryczna dumka. Twórczość 2008 nr 7.

Katowice-blues czyli Kattowitzer-Polka

B. WIDERA: Podróż do przeszłości. Śląsk 2011 nr 4.

Notatnik i modlitewnik drogowy: 1984–1994

K. KISSIN: Wańka Intercity. „Lampa2013 nr 1.
A. ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA: Waniek jak Schulz?Latarnia Morska2014 nr 1.
J. NOWAK: Brudnopis ezoteryka. Topos 2014 nr 6.
A. POLACHOWSKA: Układanie fragmentów, rozbijanie całości. EleWator 2014 nr 1.
P. SZEWC: Osobisty stosunek. Nowe Książki 2014 nr 1.
P. JASNOWSKI: Resztki wygrzebywane z popiołu. Twórczość 2015 nr 6.
Z. KADŁUBEK: O kwadratowym modlitewniku Henryka Wańka. Śląskie Studia Polonistycznne 2015 nr 1.
L. SZARUGA: Stan rzeczy. Borussia 2015 nr 55 [dot. też: K. Koehler: Wnuczka Raquela oraz M. Miłkowski: Wist].

Cmentarz nieśmiertelnych

I. MATUSZKIEWICZ: Czy Szklarska Poręba jest miejscem?Fraza2016 nr 4.
J. PETROWICZ: W dawnym Schreiberhau. Nowe Książki 2016 nr 6.
G. TOMICKI: Poręba pisarzy. Odra 2016 nr 9.

Jak Johannes Kepler jadąc do Żagania na Śląsku zahaczył o księżyc

W. BROWARNY: W Sudetach, prawie na Księżycu. Nowe Książki 2015 nr 10.
J. PETROWICZ: Jak Henryk Waniek, pisząc o Hynku Panwiczu, zahaczył o Keplera. Twórczość 2015 nr 12.
K. BERETA: Traktat o grze w świat. Śląsk 2016 nr 2.
I. MATUSZKIEWICZ: O jednym takim, co poleciał na Księżyc. Fraza 2016 nr 1/2.
K. WIECZOREK: Księżyc odbity we krwi. Twórczość 2018 nr 1.

Obcy w kraju urodzenia

W. BROWARNY: Polska obca. Nowe Książki 2017 nr 5.
J. KRZYK: Z daleka Śląsk widać lepiej. „Gazeta Wyborcza” dodatek Katowice [on-line]. Powst. 2017 . Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 6 stycznia 2024].
W. TURANT: Zaskakująca półrzeczywistość. Odra 2017 nr 10.
L. ŻULIŃSKI: Powieść o „dziwnej Polsce. „Twórczość2018 nr 2.

Szalone życie Macieja Z.

D. TUKAJ: Był jeden, choć nie zawsze taki sam [on-line] Powst. 2018. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 6 stycznia 2024].
R. SZWEJKOWSKI: Rozmowa Mistrza Zembatego ze Śmiercią. „Nowe Książki2019 nr 1.
M. WOLSKI: Meteor. „Gazeta Polska2020 nr 8.

Notatnik i modlitewnik drogowy

A. ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA: Przeczuleni ochotnicy czytania?Elewator2021 nr 1.

Ciulandia

J. KRZYK: Ogień przyszedł stamtąd, skąd zawsze. Spalił wszystko i wszystkich. Nowa książka Henryka Wańka. „wyborcza.pl. Katowice” [on-line] 2022 nr z 4 III. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 17 lutego 2024].

Wędrowiec śląski

• P. Poznański: Przez kilometry, legendy i wieki. W serwisie Zupełnie Inna Opowieść z 12 lutego 2024. Dostępna w Internecie:.