BIO

Urodzony 20 czerwca 1896 w Saratowie; syn Józefa Furmanika, muzyka, i Scholastyki Walerii ze Starożyków. Uczęszczał do gimnazjum humanistycznego w Warszawie, a po jego ukończeniu w 1915 studiował od 1917 polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie w 1911-18 uczył się w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie. W 1918-20 służył jako ochotnik w Wojsku Polskim. Po ukończeniu studiów w 1922 pracował (do 1936) jako polonista w gimnazjach warszawskich. W 1924 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie pracy Sonety Adama Mickiewicza. W tymże roku zaczął ogłaszać recenzje z zakresu literatury teatrologicznej w „Scenie Polskiej” (do 1932). Od 1926 był współpracownikiem Komisji do Badań nad Historią Literatury i Oświaty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Publikował liczne recenzje m.in. w pismach: „Tygodnik Ilustrowany” (1926-28), „Polska Zbrojna” (1928-30), „Kwartalnik Muzyczny” (1928-30). W 1930-36 był wykładowcą poetyki, stylistyki i wersyfikacji w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. W 1933-38 prowadził stały dział Literatura pamiętnikarska w „Roczniku Literackim”. Od 1936 pracował w Wydziale Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Równocześnie współpracował bliżej jako recenzent z „Gazetą Polską”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i uczestniczył w tajnym nauczaniu. Po wojnie został w 1946 dyrektorem Departamentu Literatury w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Następnie przeniósł się do Wrocławia, gdzie w 1949-51 był adiunktem przy Katedrze Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a w 1951-56 pracował w redakcji Słownika języka polskiego. Został członkiem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Oprócz pracy naukowej zajmował się w 1949-55 tłumaczeniami współczesnej literatury rosyjskiej. Od 1952 był członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1957 zamieszkał w Poznaniu i, mianowany docentem na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, objął kierownictwo Zakładu Literatury XX wieku. W 1966 przeszedł na emeryturę. Był wiceprezesem Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). Zmarł 11 maja 1972 w Warszawie.

Twórczość

1. Podstawy wersyfikacji polskiej. (Nauka o wierszu polskim). Warszawa: E. Kuthan 1947, 323 s.

2. Współczesna literatura powszechna w zarysie 1918-1948. Rok 2. Według wykładów S. Furmanika. Warszawa: 3-letnie Zawodowe Kursy Księgarskie przy Związku Księgarzy Polskich 1947 [właśc. 1948], 169 s., powielone.

3. Z zagadnień wersyfikacji polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1956, 317 s.

Zawartość

Cz. 1. Rytm — metr — średniówka; Rym; Strofika; O wierszu polskiej pieśni ludowej. — Cz. 2. Polska wersyfikacja średniowieczna; Przejście od wersyfikacji intonacyjno-zdaniowej do sylabizmu; Jan Kochanowski.

4. Zarys deklamatoryki. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1958, 73 s.

5. Słowo i obraz. Słowo wstępne: E. Balcerzan. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1967, 233 s.

Zawartość

Słowo: Paradoksy przekładu; O polskiej prozie rymowanej; O interpunkcji staropolskiej; O wersyfikacji Mickiewicza; Ze studiów nad sonetami Mickiewicza; Kompozycja metryczna „Balladyny” [J. Słowackiego] (Charakterystyka metryczna wierszy „Balladyny”. Rozkład materiału metrycznego w „Balladynie”. Kompozycja metryczna „Balladyny”). — Obraz: O sztuce teatru („Dziewczyna z dzbanem”) [Lopego de Vega]; Głos w dyskusji o „Dziadach”; „Przepióreczka” [S. Żeromskiego] w Warszawskim Teatrze Ludowym; „Nasze miasto” Wildera; „Niewiele brakowałoT. Wildera; O dwóch językach w filmie. (Muzyka w filmie).

Przekłady

1. M. Panicz: Droga nauczyciela ludowego. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 86 s. Wyd. 2 tamże 1950.
2. G. Adamow: Wygnanie władcy. [Powieść]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza 1950, 455 s. Wyd. 2 tamże 1952.
3. S. Babajewski: Kawaler Złotej Gwiazdy. [Powieść]. T. 2. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza 1950, 327 s. Wyd. 2 tamże 1950.
T. 1 tłumaczył T. Łopalewski.
4. J. Kołas: W poleskiej głuszy. Powieść. Wyd. łącznie z: Trzęsawisko. Przeł. Z. Rysińska. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 504 s.
5. K. Kunin: Przez trzy morza. Powieść historyczna [o A. Nikitinie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 196 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione 1952, wyd. 3 1954.
6. A. Pierwiencew: Koczubej. Powieść. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 317 s. Wyd. nast. tamże 1951.
7. D. Nagiszkin: Mężny Azmun. Bajki amurskie. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 215 s. Wyd. 2 tamże 1953 [1952].
8. A. Jakowlew: Roald Amudsen. Powieść. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 267 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1952, wyd. 3 1957.
9. H. Nikołajewa: Żniwa. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 500 s. Wyd. nast.: T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953; wyd. 2 tamże 1955.
10. J. Bryl: W Zabłociu świta. Opowiadania. Przeł. z rosyjskiego S. Furmanik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 243 s.
11. W. Kaurow: W daleką drogę. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 180 s. Wyd. 2 tamże 1955.
12. A. Makarenko: FD-1. Powieść. W: A. Makarenko: Dzieła. T. 2. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1955 s. 149-306.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. A. Mickiewicz: Sonety i sonety krymskie. Tekst oprac. W. Bruchnalski. Objaśnił S. Furmanik. Warszawa: Biblioteka Polska [1926], 46 s.
2. A. Mickiewicz: Ballady i romanse. Oprac. S. Furmanik. Łódź: Książka i Wiedza 1947, 143 s. Wyd. nast. Warszawa: Książka i Wiedza 1950.
3. A. Mickiewicz: Sonety krymskie. Oprac. i wstępem opatrzył S. Furmanik. Łódź: Książka 1947, 56 s. Wyd. nast. Warszawa: Książka i Wiedza 1950.
4. A. Mickiewicz: Wybór poezji. Oprac. S. Furmanik. Warszawa: Książka 1947, XIII, 35 s. Wyd. nast. Warszawa: Książka i Wiedza 1950.
5. J.A. Morsztyn: Wybór poezji. Oprac. S. Furmanik. Warszawa: Książka 1947, XIV, 22 s.
6. J. Słowacki: Balladyna. Tragedia w 5 aktach. Oprac. S. Furmanik. Warszawa: Książka 1947, XVIII, 208 s.
7. K. Niemirycz: Bajki Ezopowe. Oprac. S. Furmanik. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, LXXII, 80 s. Biblioteka Narodowa I, 164.
8. K. Zawistowski: Teatr warszawski miedzy wojnami. Wybór: S. Furmanik, Z. Szweykowski. Wstęp: E. Krasiński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 350 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951.

Słowniki i bibliografie

Kronika Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1957/58.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1972” wyd. 1974 (J. Chudek).

Ogólne

Artykuły

E. Balcerzan: Stanisław Furmanik. Biuletyn Polonistyczny 1973 nr 47.
J. Narbutt: O profesorze Stanisławie Furmaniku. Więź 1973 nr 5.
J. Trzynadlowski: Stanisław Furmanik. Pamiętnik Literacki 1973 z. 3.

Podstawy wersyfikacji polskiej

M. Dłuska: Dokoła podstaw wersyfikacji. Kuźnica 1947 nr 31/32.
K.W. Zawodziński: Nowa książka o wierszu polskim. Twórczość 1947 nr 9, polemika: S. Furmanik: Sprawy wersyfikacji. Tamże 1948 nr 1, K.W. Zawodziński: Odpowiedź Stanisławowi Furmanikowi. Tamże 1948 nr 1.
Cz. Zgorzelski: Nowa książka o wersyfikacji. Tygodnik Powszechny 1948 nr 29.
M. Kridl. „The American Slavic and East European Review”, Nowy Jork 1952 nr 3.

Zarys deklamatoryki

B. Wieczorkiewicz: Jak poprawnie deklamować. Polonistyka 1959 nr 3.
S.K. Papierkowski. Logopedia 1960 nr 1.

Słowo i obraz

Z. Żabicki: Szkoła uważnej lektury. Dialog 1968 nr 12.
J. Kądziela. Nowe Książki 1969 nr 4.