BIO

Urodzony 30 maja 1928 w Łysej Górze pod Zawierciem; syn Jana Fornalczyka, gajowego, i Feliksy z Gajewskich. W czasie okupacji niemieckiej pracował jako robotnik leśny w Mierzęcicach. Po wojnie uczęszczał od 1945 do gimnazjum ogólnokształcącego w Zawierciu, a następnie od 1946 do gimnazjum dla dorosłych w Młodzieżowym Ośrodku Szkoleniowym w Sławęcicach pod Koźlem. Działał w Związku Harcerstwa Polskiego, Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego oraz w Federacji Organizacji Młodzieżowych. Po zdaniu matury w 1948, studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w 1952 uzyskał magisterium. Równocześnie kontynuował pracę społeczną w Związku Akademickim Młodzieży Polskiej, następnie w Związku Młodzieży Polskiej i Zrzeszeniu Studentów Polskich. W październiku 1950 rozpoczął pracę w Rozgłośni Krakowskiej Polskiego Radia, początkowo w redakcji dzienników, później redakcji społecznej, a od 1951 był kierownikiem podstacji w Nowej Hucie. Wówczas debiutował jako autor słuchowisk i reportaży radiowych. W 1952 drukował felietony i reportaże w piśmie „Budujemy socjalizm” i „Echu Krakowa”. W tymże roku przeniósł się do Szczecina, gdzie został kierownikiem, a w 1954 zastępcą redaktora naczelnego Rozgłośni Szczecińskiej Polskiego Radia. Jako krytyk literacki debiutował w 1953 recenzją książki Tarasa Szewczenki Pamiętnik, opublikowaną w tygodniowym dodatku „Głosu Szczecińskiego” pt. „Życie i Kultura” (nr 3). W tymże roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1955 zawarł związek małżeński z Krystyną Bem. W 1957 był współzałożycielem, a następnie członkiem prezydium Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich. Należał do Rady Programowej Wydawnictwa Morskiego. W tym okresie zaczął na szerszą skalę współpracować z czasopismami jako krytyk literacki i teatralny, publikując m.in. w tygodniku „Pomorze” (1957-63), „Tygodniku Morskim” (1958-60) i „Tygodniku Zachodnim” (1958-60; tu w 1959 stałe recenzje teatralne), jednocześnie został przedstawicielem redakcji tych czasopism na Pomorze Zachodnie. W 1957 był zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Ziemia i Morze”. Po przeniesieniu służbowym w 1959 do Poznania, pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Tygodnika Zachodniego” (do zawieszenia pisma w 1960). Od 1961 był zastępcą redaktora naczelnego Rozgłośni Poznańskiej Polskiego Radia, nadal współpracował z radiem jako autor słuchowisk, reportaży oraz audycji literackich i publicystycznych. Równocześnie ogłaszał liczne recenzje, szkice i artykuły m.in. na łamach prasy regionalnej: „Gazety Poznańskiej” (1960-73), „Głosu Wielkopolskiego” (1960-78; tu stałe recenzje teatralne) i jego dodatku „Głos Tygodnia” (1961-69; 1961-63 członek kolegium redakcyjnego: tu m.in. w 1962 cykl Baedeker poetycki), „Nadodrza” (1960-85), „Nurtu” (1965-79; w 1965-79 członek kolegium redaktorskiego), a także ogólnopolskich czasopism: „Tygodnika Kulturalnego” (1964-78; tu w 1966-70 stałe recenzje nowości wydawniczych), „Nowych Książek” (1968-75), w 1972-75Twórczości” i „Życia Literackiego”, „Faktów” (1975-80). Za działalność kulturalną otrzymał: dwukrotnie nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki (1959, 1961), w 1965 nagrodę Komisji Koordynacyjnej do Spraw Kultury Miasta Poznania i nagrodę przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji, nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej i Miejskiej Rady Narodowej w Poznaniu (1966). W 1962 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP); aktywnie uczestniczył w pracach zarządu Oddziału Poznańskiego (był w 1969-81 wiceprezesem Oddziału). Należał do Komisji Kultury Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Był współzałożycielem, a następnie członkiem prezydium Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego. W 1963-68 pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru im. A. Fredry w Gnieźnie. W 1964 objął stanowisko redaktora naczelnego półrocznika „Zeszyty Wielkopolskie”. W 1973 doktoryzował się na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie pracy Hardy lirnik wioskowy (Studium historycznoliterackie o Władysławie Syrokomli), której promotorem był profesor Jarosław Maciejewski. Od tegoż roku pełnił funkcję sekretarza kwartalnika „Kronika Wielkopolski” (tu też publikował recenzje w 1973-79, 1981-87) oraz redaktora naczelnego Biblioteki „Kroniki Wielkopolski. W 1976-84 współpracował stale z „Rocznikiem Literackim” jako autor omówień współczesnej prozy polskiej. W 1977 otrzymał przyznawaną przez Urząd Wojewódzki w Poznaniu nagrodę im. J. Kasprowicza. Wchodził w skład Komitetu Wojewódzkiego (KW) PZPR w Poznaniu. W październiku 1983 został członkiem Prezydium Zarządu Głównego nowego ZLP oraz wiceprezesem Oddziału Poznańskiego. Od 1984 współpracował z tygodnikiem „Argumenty”, w 1985 zaś z pismem „Warmia i Mazury”. W 1985 otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, a w 1987 nagrodę kulturalną pisma „Fakty”. Odznaczony Odznaką Honorową „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego” (1962), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1964), Odznaką Honorową Miasta Poznania (1965), Krzyżem Kawalerskim (1966), Krzyżem Oficerskim (1975) i Krzyżem Komandorskim (1986) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem im. M. Kasprzaka, przyznanym przez KW PZPR w Poznaniu (1986), w 1987 honorowymi odznakami „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Zielonogórskiego” oraz „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Koszalińskiego”. Zmarł 20 listopada 1987 w Mieścisku pod Poznaniem, pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

Twórczość

1. Znaki życia. Szkice. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1961, 202 s.

Zawartość

Szkice publikowane w latach 1958-1960 w czasopismach: Równanie wszerz; Prolegomena do literatury i grafomanii szczecińskiej; Almanach z bliska; Wspomnienie o pani Ninie [Rydzewskiej]; Ostatnie książki Niny Rydzewskiej; Kryzys grup literackich?; Koszalin literacki; Tomiki zielonogórskie; Ziemie Zachodnie w beletrystyce historycznej, – oraz recenzje z współczesnej prozy.

2. Poznań literacki. Książki i ludzie. [Autorzy:] F. Fornalczyk, Sz. Gąssowski, J. Mańkowski, J. Ratajczak. Poznań: Pałac Kultury 1964, 152 s.

Tu w opracowaniu F. Fornalczyka 11 biogramów.

3. Przypisani tej ziemi. Szkice o prozie Stanisława Piętaka, Tadeusza Nowaka, Juliana Kawalca, Ernesta Brylla. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1968, 313 s.

4. Z rodu poetów. [Szkice]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1969, 403 s.

Zawartość

Od autora; O Tadeuszu Chrościelewskim. Wsłuchany w źródła tajemnicze; O Stanisławie Czerniku. Wokół mitu genealogii; O Leonie Gomulickim. Człowiek w przestrzeni i czasie; O Tadeuszu Hołuju. „Nie będę niewolnikiem śmierci i trwogi”; O Janie Huszczy. W aurze wspomnień i codzienności; O Bogusławie Kogucie. „Dochodzenie do wiedzy o losie ludzi”; O Janie Koprowskim. Na cześć „prostych ludzi, prostej sprawy”; O Klemensie Oleksiku. „Tamto co było, jest wszystkim, do czego wracam”; O Tadeuszu Różewiczu. „Składa słowa, dźwiga swój czas”; O Wilhelmie Szewczyku. „... ten mój wiersz, ten mój dymny śpiew”.

5. Hardy lirnik wioskowy. Studium o Kondratowiczu-Syrokomli. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 540 s. Wyd. 2 tamże 1979.

Praca doktorska.

6. Znani i nieznani. Szkice. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1974, 349 s.

Zawartość

Od autora; O Janie Baranowiczu. Notator naturysta; O Irenie Dowgielewiczowej. Losy ludzi spięte z minionym czasem; O Janie Marii Gisgesie. „Wstępuje, ażeby nie ominąć siebie”; O Wandzie Karczewskiej. „Smutek przerabia na cierpkie aforyzmy”; O Andrzeju Kuśniewiczu. Świat realny, który wyrósł i dojrzał w pamięci; O Janie Bolesławie Ożogu. „... na udry bogom – wierzę Ziemi”; O Bernardzie Sztajnercie. Szukający środka.

7. Młodsi, starsi... Szkice. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1976, 373 s.

Zawartość

Od autora; O Edwardzie Balcerzanie: Nie czeka, aż w nim ktoś zaprogramuje Ideę; O Teodorze Goździkiewiczu: Wierny krajobrazom i ludziom z najbliższego otoczenia; O Wiesławie Jażdżyńskim: Ziemia zmitologizowana i prywatny komplet serca; O Tadeuszu Konwickim: Piekło raju; O Urszuli Kozioł: Wczoraj i dziś oglądane „z zatrzymania”; O Józefie Ozdze-Michalskim: Żywioł zracjonalizowany; O Marianie Pilocie: „Wiedzie powieść, która cała niebywała”; O Józefie Ratajczaku: Życie streszczone do słowa; O Andrzeju Twerdochlibie: Perypetie z bohaterem; O Jerzym Wawrzaku: Przygody człowieka zaangażowanego.

8. Oswajanie z teraźniejszością. O życiu literackim w powojennym Poznaniu. [Szkic]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1978, 85 s.

9. Świadomość dziedzictwa. O prozie olsztyńskiego środowiska pisarskiego. Olsztyn: Pojezierze 1978, 225 s.

Zawartość

Sylwetki następujących pisarzy: J. Boenigk; B. Dzitko; W. Gębik; J. Grodziński; O. Grot; E. Kruk; H. Kurowska; B. Kurowski; M. Lengowski; F. Leyk; K. Małłek; E. Małłek; E. Martuszewski; R. Napiórkowski; I. Newerly; Z. Nienacki; W. Ogrodziński; M. Okęcka-Bromkowa; K. Oleksik; H. Panas; E. Paukszta; W. Piechocki; J. Putrament; T. Ruczyński; A. Rymkiewicz; W. Steffen; T. Stępowski; E. Sukertowa-Biedrawina; H. Syska; A. Śliwa; L. Turkowski; A. Wakar; T. Willan; M. Zientara-Malewska.

10. Pisarze Pomorza Środkowego. [Autorzy:] F. Fornalczyk, T. Matejko. Koszalin: Koszalińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne 1980, 120 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1988.

Tu szkic F. Fornalczyka pt. Próba podwójnego portretu.

Prace redakcyjne

1. XX lat Sceny Gnieźnieńskiej. Praca zbiorowa dla uczczenia XX-lecia Państwowego Teatru im. A. Fredry w Gnieźnie. Red.: F. Fornalczyk. Gniezno: Teatr im. A. Fredry 1966, 119 s.
2. Żywa droga. Almanach młodej prozy wielkopolskiej. Wybór i przedmowa: F. Fornalczyk. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1986, 265 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Autor o sobie

F. Fornalczyk: Genealogia (Szkic dygresyjny). Poglądy 1969 nr 17.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (M. Brykalska).
G. Banaszkiewicz: Feliks Fornalczyk. Kronika Miasta Poznania 1980 nr 2.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

B. Kazimierczyk: Z rodu poetów. Nurt 1970 nr 10.
A. Staniszewska. „Komitet Mazursko-Warmiński1979 nr 3.
A.K. Waśkiewicz: Śmierć krytyka. Tygodnik Kulturalny 1987 nr 51.

Znaki życia

W. Wytsup: Z własnego podwórka. Od Kajana do Leśmiana. Odra 1962 nr 5.

Przypisani tej ziemi

R. Sulima: Temat wiejski. Nowe Książki 1968 nr 23.
M. Bajerowicz: Konterfekty przypisanych. Twórczość 1969 nr 4.
M. Sprusiński: Czterej prozaicy w krytycznym brulionie. Miesięcznik Literacki 1969 nr 1.

Hardy lirnik wioskowy

P. de Laval: Między Załuczem a Borejkowszczyzną. Kultura i Społeczeństwo 1973 nr 4.
J. Bartnicka. „Pamiętnik Literacki1974 z. 3.
G. Martenko: Studium o Syrokomli. Przegląd Humanistyczny 1974 nr 7.