BIO

Urodzony 6 lutego 1890 w Paryżu; syn Władysława Folkierskiego, inżyniera, i Julii z domu Leliwa, Francuzki. Uczęszczał do Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a po zdaniu matury w 1907 studiował historię literatury polskiej i romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). Debiutował w 1911 rozprawą Krasicki a La Fontaine, opublikowaną w „Bibliotece Warszawskiej” (t. 3). W 1912 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie pracy L'Élement historique dans les chansons de geste. W 1913-20 uczył języka francuskiego w gimnazjum w Wieliczce, a w 1919-20 również w Gimnazjum II w Krakowie. W 1919 redagował wraz z prof. Stanisławem Strońskim w Paryżu pismo „L'Indepéndance Polonaise” przeznaczone dla uczestników konferencji wersalskiej. W tymże roku habilitował się na uniwersytecie w Paryżu na podstawie pracy Entre le classicisme et le romantisme. Étude sur l'esthétique et les esthéticiens du XVIII-e siècle. Od 1920 jako profesor nadzwyczajny, a od 1929 jako profesor zwyczajny był dyrektorem Seminarium Filologii Romańskiej i kierownikiem Katedry Filologii Romańskiej UJ. Prowadził wykłady z historii literatury francuskiej XVIII i XIX w., zajmując się szczególnie problemami wpływów pisarzy francuskich na literaturę polską i badaniami komparatystycznymi. Rozprawy i eseje ogłaszał m.in. w „Przeglądzie Warszawskim” (1921-25), „Silva rerum” (1925, 1927, 1930), „Pamiętniku Literackim” (1935). W 1927-29 pełnił też funkcję kierownika sekcji nauk historycznych i społecznych w Institut International de Cooperation Intellectuelle przy Lidze Narodów w Paryżu. W 1928 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1930 należał do rady redakcyjnej „Archivum Neophilologicum.” Równocześnie od 1927 rozwijał działalność polityczną jako działacz Obozu Wielkiej Polski, a następnie Stronnictwa Narodowego. W 1935 wszedł w skład Komitetu Głównego, a w 1939 został wybrany na prezesa Rady Naczelnej Stronnictwa. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się przez Rumunię i Węgry do Paryża, a po klęsce Francji udał się do Anglii i zamieszkał w Londynie. Był członkiem Rady Narodowej z ramienia Stronnictwa Narodowego (1940-41). Należał do założycieli, a następnie przewodniczył komitetowi redakcyjnemu organu Stronnictwa „Myśl Narodowa”; w piśmie tym publikował do 1961 wiele artykułów. Po wojnie kontynuował pracę naukową i dydaktyczną jako profesor literatur romańskich uniwersytetu w Bristolu (1944-61). Wykładał też literaturę polską w Centrum Studiów Slawistycznych uniwersytetu w Paryżu oraz wygłaszał wiele odczytów w Londynie, Rzymie i Paryżu poświęconych głównie polskiemu romantyzmowi. Rozprawy naukowe publikował m.in. w pismach „Antemurale” (Rzym, 1959), „Revue de Littérature Comparée”, „Comparative Literature”. Równocześnie kontynuował działalność polityczną. W 1944-47 był Ministrem Prac Kongresowych, a w 1946-49 Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Należał do Rady Politycznej (1949-54), a następnie do Rady Jedności Narodowej (1954-61). Brał udział w pracach Centralnego Wydziału Wykonawczego Stronnictwa Narodowego i pełnił funkcję wiceprezesa Komitetu Politycznego Stronnictwa. Był prezesem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (1960), członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, członkiem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu i Komitetu Opieki nad Biblioteką Polską w Paryżu. Odznaczony Croix de la Légion d'Honneur. Zmarł 3 czerwca 1961 w Londynie.

Twórczość

1. Neufelda słowniki. Polsko-francuski i francusko-polski z oznaczeniem wymowy. Kraków: G. Gebethner i Spółka 1913, 557 s. Wyd. nast.: Berlin: Neufeld et Henius [1917]; Paris: Librairie Polonaise [ok. 1917]; Warszawa: E. Wende [nie po 1928]; Warszawa: Drukarnia Grafia 1935.

2. Cyd” Kornela w Polsce. „Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności w Krakowie” 1917 t. 57; odbitka Kraków: Akademia Umiejętności 1917, 84 s.

3. Ze studiów nad XVIII wiekiem. Estetyka Shaftesbury'ego. Diderot a Shaftesbury. Kraków: Akademia Umiejętności 1920, 92 s. Akademia Umiejętności w Krakowie Wydział Filologiczny.

4. L'héroisme français à travers les âges. Conférence prononcée à la séance solennelle de l'Association des Amis de la France à Cracovie le 14 Juillet 1921. Cracovie: L'Association des Amis de la France à Cracovie [1922], 16 s.

5. Entre le classicisme et le romantisme. Étude sur l'esthétique et les esthéticiens du XVIII-e siècle. Cracovie: Academie Polonaise des Sciences et des Lettres 1925, 604 s. Wyd. nast. facsimile Paris: Champion 1969.

Nagrody

Nagroda Akademii Francuskiej w 1926.

6. Fredro a Francja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1925, 44 s. Polska Akademia Umiejętności Wydział Filologiczny.

7. Z wywczasów bibliofila. Silva Rerum 1927. Wyd. osobne Kraków: Towarzystwo Miłośników Książki 1927, 24 + 13 s.

Zawartość

Źródło francuskie ślubów lwowskich Jana Kazimierza 1657; Lęk poety przed książką.

8. Od Chateaubrianda do „Anhellego. Rzecz o związkach między przedmistycznym okresem Słowackiego a romantyzmem francuskim. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1934, 161 s.

Zawartość

Cz.1. Krąg Chateaubrianda: Problemat Araba; Trzy Amelie; Ślady „Itinéraire” w „Podróży na Wschód” i „Grobie Agamemnona”; W drodze ku szczytom. — Cz. 2. Krąg Wiktora Hugo: Estetyka Wiktora Hugo w twórczości Słowackiego; Ślady liryków W. Hugo w „Przygotowaniu” do „Kordiana”; Wpływ techniki teatralnej W. Hugo w dramatach Słowackiego. — Cz. 3. Krąg Alfreda de Vigny: Przyczynek do genezy „Lambra”’ Paryż; Eloe. – Zakończenie: Znaczenie i symptomatyczność wpływu.

9. Mieczem i krzyżem. Ernest Psichari: myśl, sztuka, życie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1935], 105 s.

10. L'esprit de la France. Podręcznik języka francuskiego dla 1 kl. wszystkich wydziałów liceów ogólnokształcących. Lwów: K. S. Jakubowski 1938, 240 s.

11. Pawła Włodkowica walka o Polskę. Londyn: Stronnictwo Narodowe 1955, 26 s.

Tekst wykładu na Studium Polonistycznym Stronnictwa Narodowego.

12. Od „Boskiej” do „Nieboskiej komedii. Szkice z zakresu europejskiej psychologii religijnej. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas 1962, 355 s.

Zawartość

Artyzm „Boskiej Komedii”; Wątki orientalne „Boskiej Komedii”’ Złuda i prawda powrotu do natury: św. Franciszek czy J. J. Rousseau?; Dwa źródła myśli i literatury nowoczesnej Francji; Descartes i Pascal; Oddech twórczy Adama Mickiewicza. (Rytm wewnętrzny jego dzieła); Wpływ Mickiewicza na Maurycego Barrèsa; Modernizm w zwierciadle powieści Bourgeta; Wnuk Renana: Ernest Psichari; Apostoł Sahary: O. de Foucauld; Wielki charakter: Kardynał Sapieha; Eschatologiczna wizja rewolucji w „Nieboskiej komedii".

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Krasicki a La Fontaine. Biblioteka Warszawska 1911 t. 3 s. 257-322.
Sonet polski XVI wieku a francuska Plejada. Przegląd Warszawski 1924 nr 33 s. 368-374.
Ślady podróży flandryjskiej królewicza Władysława (1624) w teatrze Calderona. Pamiętnik Literacki 1935 z. 1/2 s. 110-118.
Na lotnych piaskach terminologii historycznej: „renesans” i „romantyzm. W: Prace historyczno-literackie. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego. [Kraków 1936] s. 21-38.
Wierny towarzysz myśli twórczej: A. de Vigny. W: Juliusz Słowacki. Londyn 1951 s. 232-258.
Stroński – uczony. W: Stanisław Stroński w 50-lecie pracy pisarskiej. Tunbridge Wells 1954 s. 21-41.
Grażyna” jako poemat gniewu, ruchu i mocy. W: Adam Mickiewicz. Londyn 1958 s. 349-359.
Nieboska komedia” w perspektywie XX wieku. W: Krasiński żywy. Londyn 1959 s. 134-152.
Un poète visionnaire: S. Krasiński et son anticipation d'une Europe communiste. Antemurale,” Rzym 1959 s. 89-107.
La rencontre posthume de Barrès et de Mickiewicz à Venise. W: Venezia nelle letterature moderne. Venezia 1961 s. 179-191.
Norwidowe inferno amerykańskie. W: Norwid żywy. Londyn 1962 s. 40-70.
The history of two titles: „The Undivine Comedy” and the „Comédie Humaine. W: Zygmunt Krasiński, romantic universalist. New York 1964 s. 177-182.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. P. Corneille: Cyd. Tragedia w 5 aktach. W tłumaczeniu J. A. Morsztyna. Oprac.: W. Folkierski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza [1921], 139 s. Biblioteka Narodowa II, 8. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 przejrzane 1923, 1928, 1931.
2. Sonet polski. Wybór tekstów. Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył W. Folkierski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1925 [właśc. 1926], XXXII, 370 s. Biblioteka Narodowa I, 82.
3. P. Corneille: Le Cid. Tragédie. Texte annoté par W. Folkierski. Poznań–Gniezno: Edition Eos 1926 [1927], 107 s.
Do użytku w polskich szkołach licealnych.
4. P. Calderon de la Barca: Książę niezłomny. Tragedia w 3 aktach. W przekł. J. Słowackiego. Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył W. Folkierski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza [1930], LVI, 122 s. Biblioteka Narodowa II, 55.
5. P. Corneille: Polyeucte. Tragédie chrétienne. Avec un extrait des „Propos de théâtre” D'Emile Faguet. Texte annoté par W. Folkierski. Poznań: Edition Eos 1930, 102 s.
Do użytku w polskich szkołach licealnych.
6. Juliusz Słowacki. 1809-1849. Księga zbiorowa w stulecie zgonu. Komitet red.: W. Folkierski, M. Giergielewicz, S. Stroński. Londyn: Polish Research Centre 1951, 448 s.
7. Adam Mickiewicz. Księga w stulecie zgonu. Oprac.: S. Stroński, M. Danilewiczowa, W. Folkierski, M. Giergielewicz, M. Kukiel, T. Terlecki. Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1958, 539 s.

Omówienia i recenzje

Biogramy uczonych polskich. Cz. 1. Z. 1. Warszawa 1983.

Ogólne

Artykuły

Myśl Polska”, Londyn 1961 nr 12 [numer poświęcony W. Folkierskiemu; tu artykuły: J. Bielatowicz: Humanista na kolanach; T. Bielecki: Władysław Folkierski; K. Morawski: Wspomnienie; J. Pietrkiewicz: Wirtuoz metody porównawczej].
[Z. Lubicz Zaleski] Z.L.Z.: Śp. Władysław Folkierski. Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie”, Londyn 1960/1961 s. 20-23.
Z. Lubicz Zaleski: Sztuka jako przyjaźń. Myśl Polska 1961 nr 14.
Z. Markiewicz: Mąż sprawiedliwy. Wiadomości”, Londyn 1961 nr 29.
W. Nowosad: Władysław Folkierski i Francja. Myśl Polska 1961 nr 20.
F.L. Schoell: Mes souvenirs sur deux amis.: W. Folkierski et S. Wędkiewicz. Kwartalnik Neofilologa 1972 nr 4.
S. Pieczara: Działalność naukowa i dydaktyczna prof. Władysława Folkierskiego. Sprawozdanie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (Filologia) 1973 nr 91 [streszczenie referatu].

„Cyd” Kornela w Polsce

W. Hahn. Kwartalnik Historyczny 1922.

Od Chateaubrianda do „Anhellego”

H. Życzyński. Nowa Książka 1935 z. 2.
M. Dunajówna. Pion 1936 nr 1/2.

Krasicki a La Fontaine

M. Kalityński. Pamiętnik Literacki 1912 z. 3.

Sonet polski

J. Birkenmajer. Pamiętnik Literacki 1925/1926.