BIO

Urodzony 4 czerwca 1930 w Krakowie; syn Feliksa Flaszena, urzędnika, i Józefy z Fischerów. Do 1939 mieszkał w Dziedzicach (obecnie Czechowice) na Śląsku Cieszyńskim. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z rodzicami do Lwowa, skąd w 1940 został wywieziony w głąb Związku Radzieckiego; przebywał najpierw w Maryjskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, a od 1941 w Andiżanie (Uzbekistan), gdzie w 1944 był przewodniczącym koła Związku Młodych Patriotów. W 1946 powrócił do kraju. Zamieszkał w Krakowie i podjął naukę w gimnazjum humanistycznym. Po otrzymaniu w 1948 świadectwa dojrzałości studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim; w 1952 uzyskał tytuł magistra. W czasie studiów był działaczem Związku Akademickiego Młodzieży Polskiej. Debiutował w 1948 recenzją Sezonu w Alpach Mieczysława Jastruna, opublikowaną w „Przekroju” (nr 179); z pismem tym współpracował następnie do 1960 jako krytyk. W 1950-56 należał do zespołu redakcyjnego „Życia Literackiego”, ogłaszał tu też liczne eseje, artykuły i recenzje (do 1964, m.in. cykl Z notatnika szalonego recenzenta). Od 1951 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1953-57 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (jako członek kandydat). W 1954-55 pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. W 1957 zawarł związek małżeński z Kazimierą Poniecką; po rozwodzie ożenił się w 1963 z Ireną Kozaczka. W 1957-58 współpracował stale z tygodnikiem „Przegląd Kulturalny”, ogłaszając recenzje literackie i teatralne, eseje, a w 1958-61 był krytykiem teatralnym „Echa Krakowa”. Za działalność krytyczną otrzymał w 1958 nagrodę „Życia Literackiego”. W 1959 był współzałożycielem, a w następnych latach kierownikiem literackim Teatru 13 Rzędów w Opolu (w 1962 teatr zmienił nazwę na Teatr Laboratorium 13 Rzędów). Wraz z zespołem teatru przeniósł się w 1965 do Wrocławia i kontynuował współpracę z Jerzym Grotowskim w Instytucie Badania Metody Aktorskiej Teatru Laboratorium; uczestniczył też w licznych podróżach zespołu do krajów zachodniej Europy, Stanów Zjednoczonych, Ameryki Południowej i Australii. Kontynuując twórczość literacką, współpracował od 1965 z czasopismem „Odra” (tu m.in. cykl felietonów Popołudnia pieniacza, 1965-1970). W 1973 prowadził wykłady w Dramatisches Zentrum w Wiedniu. W 1976 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Otrzymał m.in. nagrodę miasta Wrocławia (1980) oraz literacką nagrodę „Odry” (1985). Od 1984 mieszkał w Paryżu. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1971), odznaką „Budowniczy Wrocławia” (1974) i francuskim orderem Chevalier des Arts et des Lettres. Zmarł 24 października 2020 w Paryżu.

Twórczość

1. Głowa i mur. [Eseje i recenzje]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1958, 244 s.

Nakład 1000 egzemplarzy rozprowadzony w obiegu zamkniętym. [Informacja autora].
Pierwodruki: „Życie Literackie1951-1956, „Przegląd Kulturalny1957.

Zawartość

Od autora; Powieść czwartej pięciolatki [dot. literatury radzieckiej]; Nowy Zoil czyli o schematyzmie; Zoilowe diagnozy i proroctwa [dot. realizmu socjalistycznego]; Felieton niesprawiedliwy o rówieśnikach; W zaczarowanym kole; Odwilż, pozory, rzeczywistość; Z notatnika szalonego recenzenta; Gruba książka; O trudnym kunszcie womitowania; Lament walącego głową w mur; Osobliwe przypadki spoconej myszy; Kazanie o pustce [dot. życia literackiego]; Recenzja nieco archiwalna [dot.: T. Konwicki: Z oblężonego miasta]; Spotkanie z realizmem solidnym [dot.: K. Filipowicz: Ulica Gołębia]; Czas rzeczywiście nieutracony [dot.: S. Lem: Czas nieutracony]; O „Obłoku Magellana” [S. Lema]; Pisarz moralnego luksusu [dot.: Vercors: Milczenie morza i inne opowiadania]; Hemingway albo romantyczność; Rekolekcje „nowoczesności”; Anti-Błoński albo o psychologii paszkwilu; Wolne miasto Kraków; Kasandra tka i na jesieni.

2. Cyrograf. [Szkice literackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 210 s. Wyd nast.: wyd. 2 tamże 1974; wyd. 3 zmienione i poszerzone: tamże 1996, 360 s.

Zawartość

Popołudnia pieniacza: Co? Po co? Dlaczego? Narzędzia myślenia; Katon do wynajęcia; Wybrańcy; Filolog w teatrze i inni [dot. inscenizacji „Kordiana” J. Słowackiego w Teatrze Laboratorium]; Chochoł Wyspiański [„Noc listopadowa” w Teatrze im. J. Słowackiego]; Nieśmiertelność smutna i wesoła [dot. ludzi teatru]; Teatr skazany na magię; Po awangardzie [dot. współczesnego teatru]; Czy Plutarch był faryzeuszem [dot. T. Borowskiego]; Cierpienia pod oknami pałacu [dot.: A. Brycht: Dancing w kwaterze Hitlera]; Pochwała niedoskonałości; Młyn wartości; Wybór; Antyawangardyzm; Vademecum krytyka literackiego 1965; O regułach klasycznienia; Uzupełniamy skład olimpijczyków; Twarze Lermontowa (w 150 rocznicę urodzin); Tu sami swoi; Głosy niewiernego. – Z podróży. – Moralia: Człowiek z towarzystwa; Koleje mistrzów; Panteon; Rękojma ładu; Hazard; Sen nieprzejednanego; Osobliwe przypadki spoconej myszy; Lament walącego głową w mur; Przypowieść o Dobrym Pasterzu; Cyrograf; Muzyka sfer; Mocarz ducha; Straszna myśl w muzeum; Fizjologia dostojnych ciał; Seneka i dentystyczne kleszcze; Paradoks stoicyzmu; O potrzebie ideałów; Ukochanie wartości albo nihilizm potoczny; Wdzięczność; Wolność wyboru; Czyn i zaniechanie; Konieczny majestat działania; Obłuda metodyczna; Wola mocy; Pokorna; Teofania; Przeciw oglądaniu nieboszczyków; Dojrzałość; Sąd ostateczny. – Bardzo małe monologi: Styl; Przyjaciele; Lewitacje; Powinność znaczenia; Zadośćuczynienie; Obrona Diogenesa; Obrona Sokratesa; Zaklęte w wieprze; Pornografia; Kuszenie; Wieża z kości słoniowej; Ikar; Tacyt; Prometeusz rozkuty; Finał roli; Dionizos; Anioł śmierci; Gnoza; Noszony na rękach.

3. Teatr skazany na magię. Przedmowa, wybór, oprac.: H. Chłystowski. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1983, 375 s.

Zawartość

Cz. I. Teatr niedosytu [recenzje, felietony i eseje na temat działalności teatrów krakowskich w 1957-1966]. – Cz. II. Teatr ubogi [artykuły na temat teorii i praktyki Teatru Laboratorium J. Grotowskiego w 1960-1967].

4. Teatr – sztuka antraktu; Marzyciele. [Szkice literackie]. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych 2003, 29 s.

Przekłady

1. L. Andrejew: Myśl. [Opowiadanie w:] L. Andrejew: Myśl. Wybór i wstęp: J. Pomorska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958 s. 37-94.
2. A. Afanasjew: Bajki rosyjskie. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 225 s.
3. Onager i inne opowiadania. Wybrał, przeł. [z języka rosyjskiego] i wstępem opatrzył L. Flaszen. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 497 s.
Utwory autorów: A. Bestużew-Marliński, A. Goworilin-Kulczycki, E. Griebionka, W. Odojewski, I. Panajew, M. Pawłow, M. Polewoj, A. Weltman.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1976.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (M. Brykalska).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Łukasiewicz).

Ogólne

Artykuły

J. Błoński: Flaszen wyspowiadany. Przegląd Kulturalny 1957 nr 19; polemika: L. Flaszen: Anti-Błoński albo o psychologii paszkwilu. Tamże 1957 nr 24.
H. Chłystowski: Ludwik Flaszen w teatrze. Dialog 1981 nr 4.
A. Sulikowski: Projekt Księgi: Irzykowski, Schulz, Flaszen. W: Biblia a literatura. Lublin 1986.
M. Sugiera: Od krytyki do regulaminu patrzenia. (Ewolucja podstawowych pojęć krytycznych Ludwika Flaszena). W: Od tragedii do groteski. Katowice 1988.
I. Rzepnikowska: Uwagi o polskich przekładach rosyjskich ludowych bajek społeczno-obyczajowych. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Rosyjska 1994 nr 3 [dot. tłumaczeń dokonanych przez L. Flaszen i A. Barszczewskiego].
D. Heck: Bez metamorfoz. W tejże: Spór czy lament? Wokół problemów aksjologicznych w eseistyce polskiej (1957-1986). Wrocław 1996.
J. Pieszczachowicz: Międzyepoka, czyli Zupa Powszednia (z Ludwikiem Flaszenem w tle). W tegoż: Smutek międzyepoki. Kraków 2000.

Cyrograf

J. Błoński: Strategia Diogenesa. Twórczość 1972 nr 2.
S. Stabryła: Polemiki i morały Ludwika Flaszena. Miesięcznik Literacki 1972 nr 1.
J. Kurowicki: Absolut codzienności. W tegoż: Idealna biblioteka. Zielona Góra 1995.
P. Kajewski: Cyrograf w toku. Odra 1998 nr 1.

Teatr skazany na magię

M. Szpakowska: Flaszen: kłopoty z rozumem. Dialog 1983 nr 11, przedruk w tejże: Teatr i bruk. Warszawa 2006.
B. Jasiński: Portret krytyka skazanego na legendę. Miesięcznik Literacki 1984 nr 2.
S. Kuśmierczyk: ... i wszystko powstaje ze sporu. Twórczość 1984 nr 1.

Onager i inne opowiadania

J. Łukasiewicz: Dzikie osły i bagienne ptaki. Odra 1968 nr 3.
M. Sprusiński: Pierwszorzędni drugorzędni. Twórczość 1968 nr 6.