Print

BIO

Born on 17 January 1958 in Wroclaw; son of the university tutor Tadeusz Łukosz and Eleonora, née Siomiak. He went to grammar school in Wroclaw before studying German philology at the University of Wroclaw (UWr). He graduated with a master's degree in 1980 and worked as a German language teacher at Primary School No. 6 in Oława until 1981. He was then appointed to a post at the Institute of German Philology at UWr, where he worked until 2007 (with a break between 1988 and 1997). He made his debut as a prose writer in 1980 with the short story Żylina (Žilina), which appeared in the monthly "Odra" (nos 7/8). He continued to collaborate intermittently with the periodical until 2007, publishing his prose, reviews and translations of German-language literature there. During this period he also published in "Życie Literackie" (1981-86) and "Twórczość" (intermittently between 1982-2007). He also collaborated as an editor with the publishing house Wydawnictwo Dolnośląskie and the theatre journal "Notatnik Teatralny". He was awarded a doctoral degree from UWr in 1987 for his dissertation Terapia jako duchowa forma życia. Ja diaryczne Tomasza Manna (O „Dziennikach” z lat 1918-1921 i 1933-1946) (Therapy as a Spiritual Form of Life: Thomas Mann's diary "I" – On the "Diaries" of 1918-1921 and 1933-1946). In the 1990s he received international fellowships from the German Academic Exchange Service (DAAD), the Robert Bosch Foundation, the Austrian Ministry of Education and Art, the Pro Helvetica Cultural Foundation, the European Commission, and the German Federal Foreign Office. He made his debut as a dramatist in 1995, publishing the play "Tomasz Mann" in the monthly "Dialog" (no. 11). He joined the Polish Writers' Association (SPP) in 1996. He received a grant from the Ministry of Culture and National Heritage (MKiDN) in 1996/97, working as resident dramaturge at the J. Słowacki Theatre in Krakow. On several occasions in the late 1990s he attended the specialist translator college Europäisches Übersetzer-Kollegium Nordrhein-Westfalen in Straelen. He was involved in numerous Polish-German literary projects, including the Odra-Ren (Oder-Rhine) project. During this period his prose, articles and translations appeared in numerous periodicals, including "Regiony" (1991-98), "Dialog" (1995-97, 2001, 2003, and 2007) "Sycyna" (1995-98), "Teatr" (1996, 1999, and 2000-03), and in the daily newspaper "Gazeta Wyborcza" (2000-05), as well as in the German-language periodicals "Manuskripte", "Arbitrium" and "Podium". He joined the Polish PEN Club in 2003. He has been seriously ill since 2007. In 1987, he married the translator of German literature Monika Muskała, divorcing in 1995. He lives in Wroclaw.

Twórczość

1. Dziedzictwo. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 1986, 117 s.

Nagrody

Nagroda im. W. Pietrzaka i Nagroda im. S. Piętaka w 1986, Nagroda Artystyczna Młodych im. S. Wyspiańskiego w 1987.

Zawartość

Kula (Interludium); Pouczenie o triumfie; Dziedzictwo.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Języki prozy. [Studium]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1989, 172 s.

Nagrody

Nagroda im. S. Piętaka w 1990.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Terapia jako duchowa forma życia. „Ja” diaryczne Tomasza Manna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1990, 109 s. Acta Universitatis Wratislaviensis,1159, Germanica Wratislaviensia,84.

Rozprawa doktorska.

4. Afgański romans. Jedno życie, czyli wędrówka dusz. [Powieść]. Powst. 1992. Wyd. Wstęp: L. Bugajski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1997, 241 s. Nowa Proza Polska.

Nagrody

Nagroda im. E. Stachury w 1992.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Czarna kolia. Dzieje klątwy. [Powieść]. Rękopis spolszczył J. Łukosz. Poznań.: Kantor Wydawnictwo SAWW 1992, 191 s. Wyd. 2 poprawione pt. Szczurołap z Ratyzbony. Wrocław: Atut 1999, 228 s.

Wyd. 1 podpisane pseudonimem: Johann David Keevus.

Nagrody

Nagroda Dolnośląski Brylant Roku 1999.

Przekłady

litewski

Informacja Autora.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Byt bytujący. Esej o prozie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1994, 121 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Tomasz Mann. Sztuka w dwóch aktach. „Dialog” 1995 nr 11 s. 5-28. Prapremiera: teatralne: Reżyseria: A. Berlin. Bydgoszcz, Teatr Polski, Warszawa, Teatr Ochoty 1998 (spektakl wyprodukowany wspólnie); radiowa: Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2006. Przedruk zob. poz. ↑.

Wystawienia następne

Reżyseria: K. Orzechowski. Kraków, Stary Teatr 1999.

Przekłady

niemiecki

„Der Erwählte. Ein Hörspiel über Thomas Mann. Wien 1998.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Dwa ognie (Tadeuszowi Różewiczowi). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1996 nr 9 s. 5-37. Przedruk zob. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Grabarz królów. Monodram. „Dialog” 1997 nr 8 s. 34-42. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: M. Kocur. Poznań, Stowarzyszenie Teatralne Antrakt 2001 (wykonanie: J. Stolarski); radiowa: Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2007. Por. poz. ↑.

Przekłady

angielski

Zob. poz. ↑.

niemiecki

Der Königliche Totengräber. [Przeł.] K. Gruda. Wiesbaden 1998, przedruk w: Den Stygge Andungen, Genomgnom. Kraków 2011. Wystawienie: Reżyseria: W. Küppers. Düsseldorf 2000, wystawienie nast.: Reżyseria: P. Hanslik. Adaptacja dwujęzyczna: C. Kresak. Wystawienie: Zgorzelec, Goerlitzer Szene in Salon „Zgorzelec” 2003.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Powrót. [Utwór dramatyczny]. „Twórczość” 1998 nr 3 s. 10-42. Przedruk zob. poz. ↑. Prapremiera: Reżyseria: P. Miśkiewicz. Kraków , Teatr im. J. Słowackiego 1999.

Wystawienia następne

Reżyseria i adaptacja: M. Bogajewska. Zielona Góra, Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego 2001.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Oko cyklonu. Dialog dzieł literackich. Austria–Niemcy–Szwajcaria. [Szkice literackie]. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświat. 1999, 107 s. Biblioteka Austriacka..

Zawartość

Hermann Broch; Franz Kafka; Elias Canetti; Peter Handke; Robert Walser; Günter Grass; Hermann Hesse; Tomasz Mann.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Imperia i prowincje. O literaturze niemieckojęzycznej i polskiej w dwudziestym wieku. [Szkice]. Wrocław: Atut 2000, 347 s.

Zawartość

Wstęp. – I: Le style c’est le corps (Gottfried Benn); Cień olbrzyma (Franz Kafka); Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch); Przeciwko śmierci (Elias Canetti); Urosnąć na miarę ogromu (Hermann Hesse); Książe Piechoty (Ernst Jünger); Duchowe formy życia (Tomasz Mann); Przygody metodycznej intuicji (Peter Härtling); Królestwo zapachów (Patrick Süskind); Zatoka ostatniej przemiany (Peter Handke); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser); Furie dobosza (Günter Grass). – II: Szaleństwo elementarne (Leopold Buczkowski); Drzewo wiadomości (Wiesław Myśliwski); Wielki cień (Tadeusz Różewicz); Misterium tożsamości (Piotr Bednarski); Bez asekuracji (Tadeusz Siejak); Bunt protein (Dariusz Bitner); Nasz wspólny sen (Jan Drzeżdżon); Punkt na wieży katedry (Wojciech Czerniawski); Potrawy Marka Słyka (Marek Słyk); Ziemia Olgi (Olga Tokarczuk); Zatrat (Janusz Rudnicki); Jedyny kształt śmierci (Andrzej Łuczeńczyk). – III: Dykcja miazgi; Języki prozy; Prozaiczna głębia; Sztuka czy lewatywa?; Prowincja nie dla prowincjuszy; Sen o zaścianku; Słowo o krytyce; Ciało krytyka (Andrzej Falkiewicz); Pisarstwo (Henryk Bereza); Zagłada prozy; Groza pisania; Szkoła czytania; Czyściec literatury; Demon literatury; Spod korca; Kultura nisz; Na styku kultur (Karl Dedecius); Traktat o myśli roślinnej (German Ritz); Kultura domów; Dziupla w kosmosie; Reguły horyzontalne; O pięknej niewiedzy; O brzydkich slowach; Zapach książek; Koniec lata; „Kondensuj pan dialogi”, czyli pisarz wobec teatru; Ekonomizm a mania; Kant tańczy; Świadectwa Krystiana Lupy.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Śmierć puszczyka. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: I. Dowlasz. Kraków: Teatr Ludowy Scena pod Ratuszem 2000; radiowa: Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2008. Druk zob. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Śmierć puszczyka i inne utwory. [Utwory dramatyczne]. Kraków: Księgarnia Akademicka 2000, 277 s. Dramat współczesny, 9.

Zawartość

Powrót [poz. ↑]; Dwa ognie [poz. ↑]; Portret grupowy z Casanową; Świetlistość; Tomasz Mann. Monodram [poz. ↑]; Śmierć puszczyka [poz. ↑].

15. Hauptmann. Scenariusz widowiska teatralnego. „Dialog” 2001 nr 9 s. 5-27. Prapremiera: Reżyseria i adaptacja: W. Krzystek. Jelenia Góra, Teatr im. C.K. Norwida 2001. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

Informacja Autora.

rosyjski

Informacja Autora.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

16. Klauzura w kuszetce. Dziennik. Wrocław: Atut 2001, 230 s.

Zawartość

Zawiera także: Strzał nad Wannsee. (Próba dramatu); Hauptmann. Scenariusz widowiska teatralnego [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

17. The king’s gravedigger. [Przeł. i oprac. jako libretto operowe:] J. Łukosz. Muzyka: K. Głowicka. Wystawienie: Reżyseria: J. Łukosz. Londyn, Theater Almeida 2001. Por. poz. ↑m.

Wyst. inne łączne z L. Øyno: Das hässliche Entlein pt. Nightmares: Reżyseria: U. Bircher. Lichtenstein, Theater Karussell 2011.

Nagrody

Nominacja do finału projektu The Genesis Prize for the Opera w londyńskiej Genesis Foundation w 2001.

18. Lenora. [Powieści]. Warszawa: Prószyński i S-ka 2004, 115 s. Z Żurawiem. Wyd. 2: Wrocław: Warstwy 2021, 140 s.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2005.

Zawartość

Zawiera: Przygotowania do ślubu; Powrót Telemacha.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Pasje i kantyleny. Szkice o literaturze niemieckojęzycznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2005, 253 s. Obszary literatury i sztuki..

Zawartość

Translacja świętej Jadwigi; Filozof na statku. O polskim wydaniu „Dziennika mojej podróży z roku 1769” Johanna Gottfrieda Herdera; Raje Novalisa, czyli o politycznej niepoprawności romantyzmu. Z okazji nowego polskiego wydania „Heinricha von Ofterdingen”; Wilczyce i owieczki, czyli dialektyka odrzucenia. Postać metresy w dramatach Friedricha Schillera; Postać tragedii (Heinrich Kleist); Duchowe formy życia (Tomasz Mann) [poz. ↑]; Wyznania człowieka apolitycznego; Le style c’est le corps (Gottfried Benn) [poz. ↑]; Furie dobosza (Günter Grass) [poz. ↑]; Cleptes juengeri (Ernst Jünger); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser) [poz. ↑]; Przygody w znaku Marsa. O „polskich” powieściach Aleksandra Lerneta-Holenii; Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch) [poz. ↑]; Opowieści nowego Don Juana (Peter Handke).
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

20. Szeroka woda. [Powieść]. Warszawa: Prószyński i S-ka 2005, 135 s. Z Żurawiem..

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Zwarcie. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: J. Zembrzuski. Warszawa, Klub le Madame 2006.

Wystawienia następne

pt. Drugie zwarcie: Reżyseria, scenografia i opracowanie muzyczne: J. Zembrzuski. Jelenia Góra, Teatr im. C.K. Norwida 2010.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

niemiecki

• Nach den Gewittern. Ein polnisch-deutsches Lesebuch. [Red.] K.D. Sommer. Göttingen 1995.
• Verbotene Worte. Eine Anthologie. [Red.] T. Sofronieva. München 2005.

Przekłady

1. D. Brennecke: Karen Blixen. [Biografia]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1997, 165 s.
2. D. Ploetz: Gabriel Garcia Marquez. [Biografia]. Przeł. z niemieckiego J. Łukosz. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1997, 164 s. Seria Biograficzna.
3. Legenda o św. Jadwidze = Legende der hl. Hedwig. Oprac. edytorskie i tłumacz. niemieckie T. Ehlert. Współpraca naukowa i posłowie: W. Mrozowicz. Tłum. polskie J. Łukosz. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2000, 630 s.
Książka Roku Wrocławskich Promocji Dobrych Książek w 2001.

Zawartość

Zawiera tekst w języku średniowysokoniemieckim, niemieckim, polskim oraz faksymile „Kodeksu hornigowskiego”.
4. H. Vormweg: Günter Grass. [Biografia]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2000, 181 s.
5. A. Lenert-Holenia: Mars w znaku Barana. Przeł. i posłowiem opatrzył J. Łukosz. Wrocław: Atut 2002, 219 s. Biblioteka Austriacka, t. 16.

Zob. też Twórczość poz. ↑.

Prace redakcyjne

1. Günter Grass w krytyce polskiej. [Szkice]. Red.: N. Honsza, J. Łukosz. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1988, 130 s. Acta Universitatis Wratislaviensis. Germanica Wratislaviensia, 74.

Omówienia i recenzje

• Informacja: Monika Muskała, 2011.

Wywiady

• Ważna jest zagadka prostoty. Rozm. R. Praszyński. „Nowy Nurt” 1995 nr 1.
• Autobiografią jest każde pisanie. Rozm. M. Nogaj. „Gazeta Wyborcza” 2005 nr 182 dod. „Wrocław”.
• Warto było, ale wystarczy. Rozm. A. Szurek. „Notatnik Teatralny” 2006 nr 39/40.
• Człowiek, który zapomniał. Rozm. I. Klementowska. „Gazeta Wyborcza” 2011 nr 174 dod. „Duży Format” nr 34.

Ogólne

Książki

• Jerzy Łukosz. [Oprac.:] D. Nowacki. [Przeł.:] S. Huber, K. Gruda. Kraków: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur 1999, 23 s. [zawiera fragmenty wypowiedzi krytycznych dot. Jerzego Łukosza oraz fragmenty jego utworów].

Artykuły

• B. PAPROCKA-PODLASIAK: Mit artysty w dramatach Jerzego Łukosza. W: Światy przedstawione. Toruń 2006.
• J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4.
• P. KACZOROWSKI: Narracyjne śnienie Jerzego Łukosza. W: Rozkład jazdy. Wrocław 2012.

Dziedzictwo

• L. BUGAJSKI: Poprzez siebie. „Pismo Literacko-Artystyczne” 1986 nr 11/12 [m.in. dot. J. Łukosza].
• G. KOCH: Jedyna prawdziwość. „Życie Literackie” 1986 nr 5.
• M. ŚWIERGOCKI. „Odgłosy” 1986 nr 50.
• M. CEBO: Z kawałków rozbitego lustra. „Tygodnik Kulturalny” 1987 nr 2.
• J. KUROWICKI. „Sprawy i Ludzie” 1987 nr 39.
• A. DĄBROWSKI. „Okolice” 1988 nr 11.
• M. JENTYS: Prywatność nie znaczy prywata. (W dyskusji o młodej literaturze). „Kierunki” 1988 nr 50, przedruk ze zmienionym podtytułem (O inne wartości w literaturze) w tejże: I światłem być, i źrenicą. Warszawa 1990 [m.in. dot. J. Łukosza].
Go back to position Wróć do pozycji

Języki prozy

• H. BEREZA: Potencja. Czytane w maszynopisie. „Twórczość” 1986 nr 8, przedruk w tegoż: Obroty. Warszawa 1996.
• J. LEJMAN: Literatura i Lebenswelt. „Akcent” 1991 nr 1.
• W. SADKOWSKI: Alchemia słowa tłumaczonego. „Literatura na Świecie” 1991 nr 6.
• J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Byt bytujący].
Go back to position Wróć do pozycji

Afgański romans

• I. IWASIÓW: Marzenia we śnie i na jawie. „Nowe Książki” 1997 nr 12, przedruk zmieniony pt.: Sny-fabuły Jerzego Łukosza – wędrówki z daleka od jawy. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej XX wieku. Toruń 1999.
• R. KOZIOŁEK: Rozpruty romans. „FA-art” 1998 nr 1/2.
• M. TARNOGÓRSKA: Epika wyobraźni. „Odra” 1998 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Czarna kolia

• H. BEREZA: Niemieckość (powieści J. Łukosza). „Twórczość” 1991 nr 10.
• L. BUGAJSKI: Maskarada. „Twórczość” 1992 nr 11.
• J. DRZEWUCKI. Sen szczura. „Rzeczpospolita” 2000 nr 30 [dot. wyd. 2 pt. Szczurołap z Ratyzbony].
Go back to position Wróć do pozycji

Byt bytujący

• J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Języki prozy].
Go back to position Wróć do pozycji

Tomasz Mann

• J. KOPCIŃSKI: Intelektualiści i fryzjerzy. „Teatr” 1998 nr 4, przedruk w tegoż: Którędy do wyjścia? Warszawa 2002.
• W. MAJCHEREK: Sprzedać Manna za dowcip. „Teatr” 1998 nr 4.
• A. NOWAK: Na przykład Tomasz Mann… „Wiadomości Kulturalne” 1998 nr 9.
• M. ZINOWIEC: Tomasz Mann zaczesany. „Sycyna” 1998 nr 6.
• W. MAJCHEREK: Ja i mój fryzjer. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 2. Gdańsk 2001.
Go back to position Wróć do pozycji

Dwa ognie

• J. KOPCIŃSKI: Ja to nikt: O „Dwóch ogniach” Jerzego Łukosza. „Teatr” 1997 nr 12, przedruk w tegoż: Którędy do wyjścia? Warszawa 2002.
• J. SIERADZKI: „Between a Rock and a Hard Place” Thomas Mann. „Le Theatre en Pologne=The Theatre in Poland” 1997 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Grabarz królów

• W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Hauptmann].
Go back to position Wróć do pozycji

Powrót

• Ł. DREWNIAK: Małe teatry od rzeczy wielkich. „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Oko cyklonu

• K. POLECHOŃSKI: Kanon na koniec wieku – po niemiecku. „Nowe Książki” 1999 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Imperia i prowincje

• K. CZEJAREK. „Języki obce w szkole” 2003 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Śmierć puszczyka

• K. MYTKOWSKA: Motywy dramatu Jerzego Łukosza pt. „Śmierć puszczyka”. „Pedagogika Katolicka” 2014 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Hauptmann

• W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Grabarz królów].
• P. MITZNER: Lustro i lustracja. „Dialog” 2001 nr 9.
• R. BOGUSŁOWICZ: Literackie portrety Gerharta Hauptmanna (Thomas Mann, Horst Bienek, Jerzy Łukosz). „Zeszyty Wydziału Humanistycznego” 2017 z. 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Klauzura w kuszetce

• J. CHOJKA: Na krawędzi świata. „Dialog” 2002 nr 10 [dot.: Strzał nad Wannsee].
Go back to position Wróć do pozycji

Lenora

• W. BROWARNY: Przygody psyche. „Odra” 2004 nr 10.
• L. BUGAJSKI: „Wszystko się dokonało”. „Twórczość” 2004 nr 10.
• Ż. NALEWAJK: Na razie wiem tylko tyle, że śmierć jest kobietą. „Czas Kultury” 2004 nr 5/6.
• D. NOWACKI: Dużo więcej. „Nowe Książki” 2004 nr 7.
• C. POLAK: Śmieszno i straszno. „Gazeta Wyborcza” 2004 nr 93.
• D. WEPS: W poszukiwaniu utraconego „ja”. „Opcje” 2004 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Pasje i kantyleny

• M. GRABOWSKA. „Studia Niemcoznawcze” 2007 t. 36 s. 668-670.
Go back to position Wróć do pozycji

Szeroka woda

• M. MIZURO: Szczęśliwe dziadostwo. „Nowe Książki” 2005 nr 12.
• D. NOWACKI: Przemiana inżyniera. „Twórczość” 2005 nr 12.
• R. WIŚNIEWSKI: Kilka krętych kilwaterów na szerokiej wodzie. „Studium” 2005 nr 6, toż „Pomosty” 2006 t. 11.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO