BIO

Urodzony 26 czerwca 1910 w Nowym Sączu; syn Wojciecha Fijasa, murarza, i Urszuli z domu Ćwik. Uczył się w Gimnazjum Klasycznym im. J. Długosza w Nowym Sączu. W 1929 zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (studiów nie ukończył z powodu trudności materialnych). W 1930-31 był członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1931-34 należał do grupy literatów zorganizowanych w Gromadzie „Łom”. Debiutował w 1933 recenzją Śpiewający lazzarone (dot. tomu T. Giewonta-Szczeciny: Ziemia śpiewająca), drukowaną w „Głosie Podhala” (nr 33) oraz jako prozaik nowelą Jak doktor Łukasz znalazł definicję szczęścia w Medykowej Winiarni, ogłoszoną w „Kurierze Literacko-Naukowym” (nr 41). Z pismem „Głos Podhala” współpracował do 1936. Jako członek Legionu Młodych-Lewica brał w 1937 udział w studenckiej akcji protestacyjnej przeciw wpływom prawicowym w Bratniaku — blokadzie I Domu Akademickiego w Krakowie; współredagował kilka numerów pisemka „Blokadol”. W tymże roku wszedł w skład kolegium redakcyjnego miesięcznika „Nasz Wyraz”, w którym do 1939 publikował prozę i artykuły. Współdziałał z grupą pisma „Nowy Ustrój” i „Albo-albo”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał kolejno w Nowym Sączu, Krakowie, a od 1942 na wsi w powiecie proszowskim. W styczniu 1945 powrócił do Krakowa. Został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (następnie Związku Literatów Polskich). Nawiązał współpracę z pismami: „Naprzód”, „Odrodzenie”, „Przekrój”, a od 1946 z pismami: „Rózgi” (do 1947) i „Szpilki” (do 1968). W 1946 otrzymał nagrodę literacką województwa krakowskiego. W tymże roku zamieszkał na stałe w Łodzi. Ogłaszał liczne utwory satyryczne na łamach pism łódzkich: „Dziennik Łódzki” (1951-53 i 1964-67), „Kronika” (1955-57), „Odgłosy” (1958-72, 1975, 1980; tu w 1958-60 stała rubryka satyryczna pt. Lunapark oraz felietony, m.in. w cyklu: Ambona satyryka, za które w 1960 otrzymał nagrodę specjalną pisma). Od 1957 współpracował z tygodnikiem „Karuzela” (tu aforyzmy i felietony w stałej rubryce pt. Bez piątej klepki, w 1967-70 wiele utworów satyrycznych; też pod pseudonimem Cezary Ćwiej). Zmarł tragicznie w pożarze 26 lutego 1985 w Łodzi.

Twórczość

1. Portret z sera. [Satyry]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik 1954, 169 s. Wyd. 2 tamże 1958.

Zawartość

Zawiera utwory satyryczne w cyklach: Lata 1945-1947; Lata 1947-1950; Lata 1951-1953; Przekłady z nogi na nogę.

2. Czarny Matwiej albo dziś wieczorem strzelano... (Opera zbójecka). [Libretto operetki]. Odgłosy 1958 nr 18-22, 24.

3. O szkodliwości kominów. [Satyry]. [Łódź]: Wydawnictwo Łódzkie 1964, 263 s.

Zawartość

Zawiera utwory satyryczne w cyklach: Piąte przez dziesiąte; Kazania na niedziele i święta; Z księgi urlopowej; Próbki bez wartości.

4. Z notatnika prowincjusza. [Proza poetycka]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik 1966, 136 s.

5. Twarzą do tyłu. [Satyry]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 270 s.

Zawartość

Zawiera utwory satyryczne w cyklach: Wszystko o miłości; Tylko dla poważnych; Trzy po trzy; Karykatury, pastisze, parafrazy; Ni w pięć, ni w dziewięć oraz fraszki.

6. W krainie majaczeń. Groteski. [Miniatury literackie]. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik 1972, 108 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Zawiera cykle: Cztery pory roku; Cztery wiosenne notatki prozą; Kartki z podróży do krainy majaczeń; Tryptyk makabryczny; Trochę mitologii; Pół serio, pół żartem; Groteski dla poważnych i niepoważnych; Epilog bez happy endu.

7. Tylko dla poważnych. [Satyry i miniatury literackie]. Wybór i posłowie: M. M. Szargan. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1986, 376 s.

Zawartość

Zawiera wybór utworów z tomów poz. , , , , przedruk w całości tomu poz. , w cyklach: W krainie majaczeń. Groteski; Z notatnika prowincjusza; Przekłady z nogi na nogę; I rybka, i pipka, — oraz: J. Huszcza: O Autorze z okazji jubileuszu.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1956, 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

Ogólne

Artykuły

K. Drzewiecki: Słownik pisarzy łódzkich: Zygmunt Fijas. Odgłosy 1974 nr 49.
J.B. Ożóg: Zygmunt Fijas. W tegoż: Jak świętych obcowanie. Warszawa 1978.
J. Huszcza: Siedemdziesiątka? Ano tak... Odgłosy 1980 nr 26, przedruk pt.: O Autorze z okazji jubileuszu.

Portret z sera

J. Miller: Dwója ze schematyzmu. Łódź Literacka 1954 nr z XI/XII.
J. Huszcza: O satyrze. Twórczość 1955 nr 4, przedruk w wersji rozszerzone w tegoż: Opowieści w czarnych ramkach. Łódź 1979.

O szkodliwości kominów

T. Gicgier: Filozof w przebraniu kominiarza. Odgłosy 1965 nr 9.

Z notatnika prowincjusza

M. Ostoja Ochocki: Prowincja Zygmunta Fijasa. Odgłosy 1967 nr 14.

Twarzą do tyłu

W. Natanson: Bogate żniwo... Odgłosy 1970 nr 36.

Tylko dla poważnych

E. Iwanicki: Dobrotliwy prześmiewca. Odgłosy 1987.