BIO

Urodzony 16 stycznia 1908 w Orłowej na Śląsku Cieszyńskim; syn Józefa Fierli, górnika, i Marii Fierli. Uczył się w Gimnazjum im. J. Słowackiego w Orłowej. Drobne utwory wierszem i prozą zaczął ogłaszać już w latach szkolnych, m.in. w „Gazecie Kresowej” (Frysztat) i „Naszym Pisemku” (Frysztat; podpisany: Adlik); w 1926 opublikował na łamach „Naszego Ludu” poemat pt. Silesiada. Po ukończeniu szkoły średniej w 1927 podjął pracę nauczyciela w szkole ludowej Macierzy Szkolnej w Boguminie na Zaolziu. Równocześnie kontynuował druk opowiadań w „Gazecie Kresowej” (ok. 1929-31) oraz współpracował jako poeta i prozaik m.in. z „Zaraniem Śląskim” (1929-31), „Kurierem Literacko-Naukowym” (1930-34), „Czasem” (1931-35), „Ilustrowanym Kurierem Codziennym” (1932-39), „Tempem Dnia” (1933-39), „Gazetą Polską” (1935-36). Brał udział w życiu śląskiego środowiska literackiego; w 1932 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP), należał do Koła Literatów na Śląsku, przekształconego potem w Związek Artystyczno-Literacki na Śląsku (członek Zarządu). Wygłaszał pogadanki literackie na antenie katowickiego radia. W 1933, po otrzymaniu stypendium Śląskiego Towarzystwa Literackiego, studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1933-35), a następnie slawistykę na Uniwersytecie Karola w Pradze (1935-38). Studia łączył z pracą literacką i przekładową, m.in. podczas pobytu w Pradze zajmował się tłumaczeniami z języka czeskiego, które zamieszczał w miejscowej prasie polskiej. Ukończywszy studia, powrócił do Orłowej i został tam nauczycielem w Gimnazjum im. J. Słowackiego (1938-39). W marcu 1939 wziął udział w Zjeździe Pisarzy Polskich, zwołanym przez ZZLP do Cieszyna. Po wybuchu II wojny światowej działał w polskim ruchu oporu. Aresztowany przez gestapo wiosną 1940 (wraz ze swymi braćmi – pastorami ewangelickimi) był następnie więziony w obozach koncentracyjnych w Dachau i Mauthausen-Gusen, a potem przetrzymywany przez kilka miesięcy w więzieniach i skierowany do robót przymusowych. W 1944 został wcielony do armii niemieckiej i wysłany na front zachodni. Na terenie Francji przeszedł na stronę aliantów i wstąpił do 2. Korpusu. Był nauczycielem w Gimnazjum 2 Korpusu w Porto San Giorgio, a następnie przebywał krótko we Francji (1945; także jako nauczyciel gimnazjalny m.in. w Avignon), publikował wówczas m.in. w dzienniku „Narodowiec” (Lens, Pas de Calais; pod pseudonimem A. Jakubiec[P]). Po ewakuacji 2. Korpusu z Włoch do Wielkiej Brytanii w 1946 pracował w szkole ochotniczek w obozie Foxley (do jej likwidacji w 1948). Następnie do 1958 uczył (m.in. języka francuskiego) w polskich gimnazjach w Bottisham pod Cambridge, Stowell Park oraz Fairford. Ostatecznie w 1958 osiadł w Londynie i kontynuował pracę nauczycielską w szkołach niedzielnych. Jednocześnie rozwinął ożywioną działalność literacką i publicystyczną, drukując wiersze, opowiadania i artykuły głównie w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (Londyn, 1955-58) oraz w jego dodatku „Tygodniu Polskim” (1960-67). W 1959 ożenił się z Izabellą Herrman. Należał do PEN Clubu (Centre for Writers in Exile) i był członkiem, a potem sekretarzem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, zajmował się sprawami Fundacji Domu Pisarza w Londynie. Był także członkiem Wydziału Synodalnego Polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na Obczyźnie oraz należał do zarządu Zrzeszenia Ewangelików Polskich w Wielkiej Brytanii. W 1966 jedyny raz po wojnie odwiedził Polskę, gdzie przebywał przez kilka tygodni, m.in. w Krakowie, Katowicach, Cieszynie i na Śląsku Cieszyńskim. Nawiązał współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” (1966). Zmarł 8 września 1967 w Londynie.

Twórczość

1. Przydrożne kwiaty. Poezje. Frysztat 1928, 63 s.

Informacja w: Przypływ. Rzym 1946 s. 43.

2. Tajemniczy skarb. [Powieść dla młodzieży]. 1929.

Informacja jak w poz. .

3. Hałdy. Obrazki z Zagłębia. Czeski Cieszyn: Księgarnia Macierzy Szkolnej 1930, 128 s.

Zawartość

Hałdy; Bożyna; Karciorze; Śmiergust w kolonii; Za Milke; Pendzyista; Muzyka; Do szkoły.

4. Ondraszek. Powieść. Gazeta Kresowa”, Frysztat 1930 nr 34-49, 51, 1931 nr 2, 5, 8, 19-32. Wyd. osobne Frysztat 1930, 165 s.

Na okładce rok wyd. 1931.

5. Cienie i blaski. Wiersze górnicze. Czeski Cieszyn: Nakład autora 1931, 63 s.

Informacja jak w poz. .

6. Dziwy na gróniach. [Wiersze]. Przedmowa: R. Dyboski. Kraków, Cieszyn: Stowarzyszenie Akademików ze Śląska „Znicz 1932, 59 s.

7. Kopalnia słoneczna. [Wiersze]. Kraków: Drukarnia Polska F. Zemanka. 1933, 60 s.

Wyd. z zasiłku Śląskiego Towarzystwa Literackiego.

8. Kolędy beskidzkie. [Wiersze gwarowe]. Czeski Cieszyn: Księgarnia Macierzy Szkolnej 1935, 62 s.

9. Kamień w polu. [Nowele]. Ilustracje: G. Fierla. Czeski Cieszyn: Śląski Związek Literacko-Artystyczny w Czechosłowacji [1938], 157 s.

Zawartość

Kamień w polu; W pochylni; Serce na Wigilię; W starym przekopie; Na hałdzie; Sobota w kolonii; Betlejem przy hałdach; Orka; Ondraszkowa śmierć.

10. Poezje religijne. [Przedmowa:] A. Wantuła. Warszawa: Zwiastun 1971, 111 s.

Przekłady

1. J. Wolker: Wiersze wybrane. Praha: V. Petr 1934, 29 s.
2. W. Martinek: Czarna ziemia. [Trylogia powieściowa]. Polonia 1938.
Informacja: Śląski słownik biograficzny. T. 1. Katowice: Śląski Instytut Naukowy 1977 (M. Fazan).
T. 1. Jakub Oberwa; T. 2. Płomienie; T. 3. Ziemia drży.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1967” wyd. 1969 (P. Grzegorczyk).
Śląski słownik biograficzny. T. 1. Katowice: Śląski Instytut Naukowy 1977 (M. Fazan).
E. Rosner: Mały leksykon Polaków w Czechosłowacji. Rocznik Polonijny 1982/83 nr 3/4.
P. Grzegorczyk: Adolf Fierla. W tegoż: Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956-1967. Cz. 2. Warszawa 1986.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (M. Fazan).

Ogólne

Artykuły

A. Jesionowski: Śląsk czarny w poezji. Zaranie Śląskie”, Cieszyn 1934 nr 1.
L. Brożek: Dzieje pewnej koniunktury. Kuźnica 1936 nr 3.
Z. Hierowski: 25 lat literatury na Śląsku 1920-1945. Katowice 1947.
W. Zagórski: Poeta, pisarz, pedagog. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. Tydzień Polski 1967 nr 38, sprostowanie tamże 1967 nr 39.
Z. Bohusz-Szyszko: Twórczość ś.p. Adolfa Fierla. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn dod. Tydzień Polski 1968 nr 42.
Z. Hierowski: Życie literackie na Śląsku w latach 1922-39. Katowice 1969, passim.
W. Sikora: Chachar dwóch autorów. W tegoż: Wielokropki. Katowice 1982 s. 35-40 [dot. wiersza A. Fierli: Chachar i utworu P. Kubisza: Był we Frydku...].
E. Rosner: Zapomniany Adolf Fierla. Zwrot 1991 nr 11.

Hałdy

L. Brożek. „Zaranie Śląskie”, Cieszyn 1930 nr 4.

Dziwy na gróniach

[J.G. Pawlikowski] J.G.P.Wierchy1932.

Kolędy beskidzkie

L. Brożek. „Zaranie Śląskie”, Cieszyn 1935 nr 3.