BIO

Urodzony 17 lutego 1937 w Czarnym Potoku pod Nowym Sączem; syn Jana Farona, rolnika, i Anny z domu Pulit. Uczęszczał do Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. J. Długosza w Nowym Sączu. Od 1954 studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Krakowie; w 1958 uzyskał magisterium. W 1956 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od 1958 pracował zawodowo w szkolnictwie średnim i wyższym: był wychowawcą w internacie Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Nowej Hucie (do 1961), nauczycielem języka polskiego w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie (1958-64). Pracował też w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (WSP; od 1958), początkowo jako bibliotekarz, potem asystent, starszy asystent i adiunkt. Debiutował w 1960 sprawozdaniem pt. Notatki o Zjeździe Młodzieży Polonistycznej, ogłoszonym w „Ruchu Literackim” (nr 1/2); z pismem tym współpracował stale w następnych latach (m.in. pod pseudonimem beef). Pierwszą pracę naukową Z kontaktów Władysława Orkana z naturalizmem ogłosił w 1961 w „Roczniku Naukowo-Dydaktycznym WSP w Krakowie” (z. 11). W 1966 uzyskał w WSP w Krakowie stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Twórczość Zbigniewa Uniłowskiego na tle prozy drugiego dziesięciolecia międzywojennego, przygotowanej pod kierunkiem profesora Jana Nowakowskiego. W 1968-81 prowadził stały felieton literacki w krakowskim oddziale Telewizji Polskiej i Polskiego Radia. W 1968 i 1971 otrzymał nagrody Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego III stopnia. W 1968 odbył podróż naukową do Moskwy i Leningradu. W 1969 został mianowany docentem na WSP w Krakowie. Artykuły i recenzje poświęcone głównie prozie i krytyce XX wieku ogłaszał w pismach naukowych oraz m.in. w „Życiu Literackim” (od 1961), „Miesięczniku Literackim” (od 1970) i „Nowych Książkach” (od 1971). W 1971-75 pełnił funkcję prorektora WSP w Krakowie. Od 1972 był sekretarzem naukowym, a od 1975 zastępcą przewodniczącego Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Krakowie. W 1975 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury. W 1975-86 wchodził w skład Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN. W 1975-81 pełnił funkcję rektora WSP w Krakowie, a w latach 1976-81 kierował także Zakładem Historii Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej tej uczelni. W 1975 został członkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie i członkiem Klubu Twórców i Działaczy Kultury „Kuźnica” w Krakowie. W 1977-81 był redaktorem naczelnym „Ruchu Literackiego”. W 1978 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Był członkiem Rady Głównej Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (do 1982), przewodniczącym Zespołu Kształcenia i Doskonalenia Pedagogicznego. Otrzymał wielokrotnie nagrody Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (II stopnia w 1976 i 1977, I stopnia w 1977, 1978, 1979, 1980). W 1978-81 (i ponownie w 1985-87) był członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN. Od lutego 1981 do 1986 zajmował stanowisko ministra oświaty i wychowania. W 1981 został wybrany na zastępcę członka Komitetu Centralnego PZPR. W 1982-90 redagował serię Biblioteka Polonistyki w Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych. W 1983-86 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W 1986-90 pełnił obowiązki radcy do spraw kulturalnych i naukowych Ambasady Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w Wiedniu oraz dyrektora tamtejszego Instytutu Polskiego. W 1987-89 publikował na łamach „Życia Literackiego” cykl pt. Pocztówka z Wiednia (podpisany pseudonimem Andrzej Turek). W 1991-93 był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Lektura”. Przebywał na stypendiach naukowych w Wiedniu i Salzburgu (1992), w Trewirze, Nancy, Brukseli i Leuven (1994). Od 1993 pełnił funkcję prezesa zarządu, a od 1995 dyrektora do spraw naukowych i wydawniczych oddziału krakowskiego Wydawnictwa Edukacyjnego. W 1993 został członkiem Stowarzyszenia Twórczego „Polart”. W 1997-2003 przewodniczył radzie naukowej przeznaczonego dla nauczycieli języka polskiego dwumiesięcznika „Nowa Polszczyzna”, w którym ogłaszał także artykuły. W 1997 został profesorem zwyczajnym. W 2000 objął funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie (do 1999 WSP). Podjął działalność w Polskiej Izbie Książki, w której zajął się sprawami książki edukacyjnej. W 2003 został redaktorem serii Studia Historicolitteraria pisma „Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis”. Ożenił się z Barbarą Rejdych. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1975), Krzyżem Oficerskim (1985) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2001), tytułem honorowym „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1989). Mieszka w Krakowie.

Twórczość

1. Zbigniew Uniłowski. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1969, 24 s. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie.

2. Zbigniew Uniłowski. Warszawa: Wiedza Powszechna 1969, 283 s.

3. Stanisław Piętak. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971, 155 s. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie.

4. Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976, 160 s. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie.

Rozprawa habilitacyjna.

5. Oświatowe przekroje i zbliżenia. Warszawa: Książka i Wiedza 1985, 375 s.

Zawartość

I. Polityka oświatowa – doznania, rzeczywistość, perspektywy; II. W trosce o autorytet zawodu nauczyciela; III. Z zagadnień dydaktycznych i wychowawczych.

6. Jama Michalika. Przewodnik literacki. Kraków: Cracovia 1995, 125 s. Wyd. nast.: [wyd. nowe rozszerzone] Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 1997, 149 s., wyd. 3 rozszerzone tamże [2002], 171 s.

7. Spotkania i powroty. Sylwetki i szkice o literaturze. Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 1995, 238 s.

Zawartość

Orkan: „Dumac” z Poręby; Stanisław Pigoń o Władysławie Orkanie; Orkanowskie przesłanie. – Dwudziestolecie: Idące Wilno [dot. grupy poetyckiej Żagary]; „Obca” w Grodnie [dot. Z. Nałkowskiej]; Siedem punktów [dot. zespołu literackiego Przedmieście]; Antyreportaż [dot. literatury podróżniczej]; Poezja agitacyjno-estradowa [dot. E. Szymańskiego]; Krytyk czy recenzent? Metakrytyczne i metaliterackie poglądy Witolda Gombrowicza w dwudziestoleciu. – Archiwalia: „Jawnutka” i „Dziennik Dziecięcy”. – Nauczyciele: Sądeccy poloniści; Pożegnanie Władysława Szyszkowskiego; Wincenty Danek – pedagog i badacz; O Stanisławie Jodłowskim; Mieczysława Romankówna: rzetelność i trwałość; Nauczyciel nauczycieli [dot. J. Nowakowskiego]. – Przeglądy: Syntezy literatury polskiej XX wieku. Przewodnie idee literatury polskiej [dot.: W. Maciąg: Nasz wiek XX]; Wędrówka po tematach [dot.: J. Pieszczachowicz: Koniec wieku; Wygnaniec w labiryncie XX wieku]; Porządkowanie wiedzy o literaturze [dot.: H. Markiewicz: Świadomość literatury]; Dwie książki w jednej [dot.: T. Nowak: Modły jutrzenne]; Poetyka i okolice [dot. szkiców M. Głowińskiego pod tym samym tytułem]; Triumfalny powrót [dot. publikacji z lat 90-tych na temat G. Herlinga-Grudzińskiego]; Dziennik intymny Jana Lechonia.

8. Korzenie. [Szkice i wspomnienia]. Bochnia; Kraków: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 1997, 79 s.

Zawartość

Historia zamknięta w starej skrzyni; Orkanowskie przesłanie [poz. ]; Zbudować dom; Śmierć matki, – nadto: Bibliografia prac B. Farona (1960-1996) w wyborze.

9. Powrót do korzeni. [Szkice i wspomnienia]. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2000, 132 s.

Zawartość

Moja Sądecczyzna; Historia zamknięta w starej skrzyni [poz. ]; Orkanowskie przesłanie [poz. ]; Zbudować dom [poz. ]; Śmierć matki [poz. ]; Okupacyjne zimy. Impresje; Sądeccy poloniści [poz. ]; Wpisana w wiejski pejzaż; Zanim w Łącku zakwitły jabłonie; Pamiętnik Weroniki; Odmieniec; Rodzinne gniazdo; Lekarz wiejski; Malarz prowincjonalny?; „Suśnie już nie dymią”. – Aneks: Andrzej Zięba: Dwie drogi do siebie; Jerzy Ossowski: Nauczyciel nauczycieli.

10. Władysław Orkan. [Biografia]. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2004, 56 s.

11. Okruchy. Szkice o literaturze i kulturze XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2005, 239 s.

12. ...z podróży. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2007, 303 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Leon Piwiński jako krytyk prozy narracyjnej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie 1964 nr 17 s. 169-194.
O twórczości reportażowej Zbigniewa Uniłowskiego. Ruch Literacki 1966 nr 5 s. 229-239.
Twórczość Zbigniewa Uniłowskiego w świetle międzywojennej krytyki literackiej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie 1966 nr 24 s. 113-35.
Wokół „Dnia rekruta” Uniłowskiego. Ruch Literacki 1968 nr 5 s. 291-302.
Z dziejów prasy powstania warszawskiego. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 1971 nr 2 s. 171-87, przedruk „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie” 1971 nr 36 s. 234-250.
Między psychoanalizą a dokumentaryzmem; Ziemi przypisany – Stanisław Piętak; W kręgu autobiografizmu – Zbigniew Uniłowski. W: Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa 1972 s. 5-22; 523-554; 691-720.
Władysław Orkan. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 3. Kraków 1973 s. 83-133.
Osobowość i kultura w języku krytycznym Stefana Kołaczkowskiego. Ruch Literacki 1975 nr 2 s. 65-80.
• [Hasła omawiające 9 czasopism literackich]: „Kadra” 1930; „Kamena” 1933-1938; „Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie” 1937; „Lwów Literacki” 1937; „Prom” 1932-1933, 1935-1938; „Przedmieście” i „Reflektor” 1923-1925; „Środy Literackie” 1935-1937; „Wymiary” 1938-1939. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 1. Kraków 1979.
Poezja agitacyjno-estradowa Edwarda Szymańskiego. W: Poeci dwudziestolecia międzywojennego. T. 2. Warszawa 1982 s. 323-349.
Listy Marii Kownackiej. W: Maria Kownacka. W setną rocznicę urodzin. Katowice 1994 s. 75-103.
Pisarz chłopski wobec wielkiej wojny. (Władysław Orkan). W: Proza, proza, proza... T. 4. Kraków 1998 s. 267-283, przedruk w: Pierwsza wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1999.
Pośmiertny powrót Juliusza Słowackiego do kraju. W: Proza, proza, proza... T. 6. Kraków 2000 s. 309-335.
Juliana Kawalca pieśni o starości. Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis 2003 nr 15, „Studia Historicolitteraria” nr 3 s. 201-218; przekł. rosyjski w: „Studia Polonorossice”. Moskva 2003 [informacja autora].
Listy ze wsi” Władysława Orkana dzisiaj. W: Orkan czytany dzisiaj. Nowy Targ 2003 s. 15-28 oraz w: Zbliżenia historycznoliterackie. Kraków 2003 s. 164-174.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Współczesna poezja polska. Wybór i oprac.: S. Burkot i B. Faron. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1971, 307 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1973.
2. Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki. Red.: B. Faron. Warszawa: Wiedza Powszechna 1972, 770 s. Wyd. 2 tamże 1974.
3. W. Orkan: Komornicy i opowiadania wybrane. Wybór i posłowie: B. Faron. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1975, 267 s.
4. Z. Uniłowski: Wspólny pokój i inne utwory. Oprac.: B. Faron. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976, 395 s. Biblioteka Narodowa I. 224.
5. Z. Uniłowski: Żyto w dżungli. Pamiętnik morski. Reportaże. Wybór i posłowie: B. Faron. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 114 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1983, 1988, 2005.

Słowniki i bibliografie

Bibliografia prac za lata 1960-1996 zob. Twórczość poz. .
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (P. Majerski).

Ogólne

Książki

Bolesław Faron. 45 lat pracy naukowej, krytycznoliterackiej i publicystycznej. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2007, 85 s.

Zbigniew Uniłowski [Warszawa 1969]

J. Pluta. „Odra1970 nr 6.
M. Stępień. „Ruch Literacki1970 nr 4.
V. Choriew. „Sovetskoe Slavânovedenie”, Moskwa 1972 nr 3.
W. Żukrowski: Dookoła Uniłowskiego. W tegoż: Karambole. Warszawa 1973, przedruk w tegoż: Rozmowy o książkach. Warszawa 1989.

Stefan Kołaczkowski jako krytyk i historyk literatury

S. Bereś: Gest humanistyczny. Twórczość 1977 nr 7.
J. Speina. „Ruch Literacki1977 nr 2.
J. Pluta. „Teksty1978 nr 3.
B. Rogatko. „Miesięcznik Literacki1978 nr 5.

Oświatowe przekroje i zbliżenia

J. Kraśniewski. „Głos Nauczycielski1986 nr 8.

Jama Michalika

H. Gosk. „Przegląd Humanistyczny1995 nr 6 [dot. też: Spotkania i powroty].
L. Żuliński: Jama z Balonikiem. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 35.
J. Michalik. „Ruch Literacki1996 z. 3.
H. Bursztyńska. Nowa Polszczyzna 2003 nr 1.

Spotkania i powroty

H. Gosk. „Przegląd Humanistyczny1995 nr 6 [dot. też: Jama Michalika].

Korzenie

B. Kołcz. „Rocznik Sądecki1997.

Powrót do korzeni

K. Pławecka: Nowa Polszczyzna 2001 nr 1.

Władysław Orkan. [Biografia]

M. Jazowska: Orkanowe dumania. Konspekt 2004 lato.