BIO
Urodzony 9 lutego 1929 w Międzychodzie nad Wartą; syn Alojzego Faca, urzędnika sądowego, i Rozalii z Duszyńskich. Dzieciństwo spędził w Bydgoszczy, gdzie też przebywał w czasie okupacji niemieckiej. Uczęszczał do szkoły niemieckiej a równocześnie uczył się na tajnych kompletach szkoły podstawowej. Pod koniec wojny pracował jako robotnik w zakładach naprawczych samochodów. Po wojnie kontynuował naukę w Miejskim Gimnazjum im. M. Kopernika w Bydgoszczy, a w 1947-50 w Państwowym Liceum Budownictwa Okrętowego „Conradinum” w Gdańsku-Wrzeszczu. W 1950 rozpoczął pracę w Stoczni Gdańskiej. Jednocześnie w 1952-54 studiował w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej. Był działaczem Akademickiego Związku Sportowego, uczestniczył w pracach Stoczniowego Domu Kultury (sekcja teatralna) oraz sekcji literackiej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. W 1956 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W październiku 1956 należał do Komitetu Rewolucyjnego utworzonego na terenie Stoczni Gdańskiej. Debiutował w 1956 wierszami Karkonosze i Stocznia drukowanymi w dwutygodniku studenckim „Kontrasty” (nr 7). W 1956-57 był współzałożycielem i członkiem grupy literackiej Seledyn, działającej w Gdańsku. Od 1957 stale współpracował z pismami: „Dziennik Bałtycki” (do 1981), „Głos Wybrzeża” (do 1980) oraz od 1958 z „Pomorzem” (do 1965). W tym czasie był współorganizatorem teatru studenckiego Kontrapunkt przy Akademii Medycznej w Gdańsku (dla którego pisał teksty) oraz – wespół z Mirosławem Stecewiczem – kabaretu literackiego Szkoła Grafomanów. W 1958 ożenił się z Marią Świderską, lekarką. Od 1960 był członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP); brał aktywny udział w pracach zarządu Oddziału Gdańskiego jako sekretarz, a następnie wiceprezes oraz członek Komisji Młodzieżowej i Zagranicznej, oraz organizator Klubu Literackiego Młodych. Od 1963 działał w Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim. Od tegoż roku do 1972 należał do kolegium redakcyjnego miesięcznika „Litery”, w którym prowadził dział poezji, rubrykę Pocztylion literacki oraz w 1968-74 ogłaszał stały felieton pt. Długopisem (podpisany Bernard). W 1966-78 zamieszczał cotygodniowe felietony pt. Stoczniowe FACecje w „Głosie Stoczniowca”. Wiersze oraz przekłady (głównie z literatury niemieckiej, a także skandynawskiej) publikował również w czasopismach: „Fakty” (1975-81), „Pomerania” (1976-90), „Punkt” (1978-80). Współpracował z Rozgłośnią Gdańską oraz z Programem III Polskiego Radia. W 1975 odbył półroczne studia germanistyczne w Goethe-Institut w Rothenburgu. Kontynuując pracę zawodową w Stoczni Gdańskiej, zajmował różne stanowiska, m.in. inżyniera przygotowania produkcji i kierownika Zakładowego Ośrodka Informacji Techniczno-Ekonomicznej (od 1964 do czerwca 1982). Prowadził też na terenie Stoczni działalność kulturalną m.in. jako współzałożyciel Robotniczego Dyskusyjnego Klubu Filmowego Stoczni Gdańskiej. W 1979 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W tymże roku otrzymał nagrodę szwedzkiego stowarzyszenia International Progressiv Autoren, a w 1980 nagrodę kulturalną tygodnika „Fakty”. W lutym 1981 wystąpił z PZPR. W 1981-83 pełnił funkcję prezesa Oddziału Gdańskiego ZLP. W latach 1988-89 publikował przekłady z języka niemieckiego w gdańskim czasopiśmie „Podpunkt” (podpisane kryptonimem: A.N.).W 1988 został członkiem Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich, w 1989 należał do Komitetu Założycielskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a w 1990 został wybrany do Zarządu Głównego Polskiego PEN Clubu (objął funkcję skarbnika). W tymże roku otrzymał nagrodę „Pegaza” w konkursie Poezji Społecznie Zaangażowanej za przekład i popularyzację poezji Güntera Grassa. Był członkiem międzynarodowych stowarzyszeń literackich: Internationales Progressiv Autoren (Mölle, Szwecja; od 1977, w 1983 wybrany na wiceprzewodniczącego), Internationales Autoren-Verein „Die Kogge” (Minden, Republika Federalna Niemiec; od 1978), Autorenkreis Plesse (od 1980), Deutsche Haiku Gesellschaft (Vechta, Republika Federalna Niemiec; od 1987). W 1991 otrzymał nagrodę Rady Miasta Gdańska za całokształt twórczości. W 1993-96 prowadził zajęcia translatorskie dla studentów germanistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1971, za pracę w Stoczni) oraz odznakami „Zasłużony Ziemi Gdańskiej” (1971) i „Zasłużony Działacz Kultury” (1976). Zmarł 12 stycznia 2000 w Gdańsku; pochowany na cmentarzu Srebrzysko we Wrzeszczu.
Twórczość
1. Gotyk dźwięku. [Wiersze]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1959, 81 s.
Zawartość
2. [Komentarz do filmu:] Latarnie morskie. Ekranizacja 1963.
3. Ucieczka niedaleko. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1963, 134 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1978.
4. Definicje osobiste. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1964, 84 s.
Zawartość
5. Analogie. [Wiersze]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1966, 87 s.
Zawartość
6. Ścinanie kani. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 44 s.
7. Damroka. Poemat o Kaszubach. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973, 40 s.
Adaptacje
radiowe
8. Oswojeni z tandetą. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1973, 89 s.
Zawartość
9. Odpust z frëpką. [Poemat]. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1974, 16 s.
10. Zakonnica dla księcia. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1975. Wyd. osobne Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1977, 103 s.
Adaptacje
radiowe
11. Na pamięć. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 212 s.
12. Faksymile. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1977, 68 s.
Zawartość
13. Rzeźnia Maksa Heroda. [Powieść]. Powst. 1977-1978. Wyd. Olsztyn, Białystok: Pojezierze 1981, 250 s.
Nagrody
14. Na widoku. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 259 s.
15. Zegar w brzuchu Jonasza. Wiersze wybrane. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1980, 161 s.
Zawartość
16. Misja specjalna. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1982, 296 s. [Wyd. 2] Gdańsk: Polnord – Oskar 1997.
17. Czuwanie. Rapsod wielkopostny. Wystawienie: Gdańsk, Gdynia 1984.
18. Królowanie kaszubskie. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984, 41 s.
19. Sina jesień. [Wiersze]. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1984, 64 s.
Zawartość
20. Wspólne zmartwienia. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1987, 93 s.
Zawartość
21. Sztuka przemilczeń. [Wiersze]. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1988, 24 s.
22. Aureola czyli powrót do Wrzeszcza. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 292 s.
Nagrody
23. Rozmowy o zmierzchu. (Erotyki i romanse). Gdańsk: Gdańska Oficyna Wydawnicza 1991, 74 s.
24. Strofy gdańskie = Danziger Verse. Wybór i oprac.: B. Fac. Gdańsk: Wydawnictwo im. J. Lelewela 1992, 122 + 110 s. Towarzystwo Polska-Niemcy w Gdańsku.
Zawartość
25. Gedichte. [Wiersze]. Gdańsk: [Towarzystwo Polska – Niemcy] 1995, 54 s.
26. Jesienny obłok jeziora. Opowiadanie kaszubskie. Gdańsk: Wydawnictwo im. J. Lelewela 1996, 111 s.
27. Parking. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Tarnów, Tarnowski Teatr im. L. Solskiego 1997. Por. poz. ↑.
28. Trzy eseje = Drei Aufsätze. [Autorzy:] B. Fac, M. Janion, Z. Watrak. Gdańsk: Wydawnictwo im. J. Lelewela; Towarzystwo Polska – Niemcy [1998], 41 + 42 s.
29. Günter Grass – przyjaciel z ulicy Lelewela. Grafiki i rysunki: G. Grass. Gdańsk: Czec 1999, 98 s.
30. Mroczne uciechy wojny. Trzynaste oblężenie. [Powieść]. Gdańsk: Polnord – Oskar 1999, 104 s.
31. Na parkingu. Słuchowisko. „Tytuł” 2000 nr 1/2 s. 124-157. Por. poz. ↑.
Wybory utworów literackich w przekładach
niemiecki
Przekłady i adaptacje
Zob. też Twórczość poz. ↑, ↑ oraz Prace redakcyjne poz. 8, 10.
Zawartość
Zawartość
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1973.
• Informacje syna, Andrzeja Faca, 2004.
