BIO

Born on 17 February 1957 in Warsaw; son of the lieutenant colonel of the Polish Army Feliks Kowalczyk, and the economist Alicja, née Walasik. He attended the Jan Śniadecki Grammar School in Warsaw, completing his advanced secondary education in 1976. He then studied Polish philology at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1980. Between 1980 and 1986, he worked as a teacher, initially in a primary school and vocational school, before taking up a post at the Mikołaj Rej Grammar School in Warsaw in 1981. From 1983 he also worked as an assistant at the Department of Methodology of Literary Studies and Textual Theory at the Institute of Polish Literature (ILP) at UW. His research focused on twentieth-century Polish culture, in particular Polish émigré culture after 1939, and epistolography, diary-writing and essay-writing, as well as the editing practices involved. He made his debut in 1983 with the essay Złote runo nicości (The Golden Fleece of Nothingness), published in the Catholic weekly "Tygodnik Powszechny" (no. 11) on the subject of Zbigniew Herbert's poem Przesłanie Pana Cogito (in English translation as: The Envoy of Mr Cogito). His essays, articles and reviews appeared in periodicals and journals including "Tygodnik Powszechny" (1983-85 and 1989-92), "Polonistyka" (1983-86), "Więź" (1984-85), "Znak" (1984-89 and 2002-05), "Przegląd Powszechny" (1985-87) and "Pamiętnik Literacki" (1987-88). He was awarded a doctoral degree from UW in 1986 for his thesis Kryzys w świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977 (Vincenz – Stempowski – Miłosz) (The Crisis of European Consciousness in Polish Essay Writing, 1945-1977: Vincenz, Stempowski, Miłosz). He was supervised by Prof. Ryszard Handke. Kowalczyk was subsequently appointed lecturer. Between 1991 and 1995, he was director of the publishing house Wydawnictwo LNB. 1992 marked the start of a long-term collaboration with the editor of the Paris-based journal "Kultura", Jerzy Giedroyc. It led to them establishing the publication series Archiwum "Kultury" (The Kultura Archive) and expanding the scope of research on the intelligentsia's role in Polish culture in the twentieth century. In subsequent years he published articles and reviews in journals including "Res Publica Nowa" (intermittently between 1992 and 2003; he was a member of the quarterly's Board from 1998), "Kresy" (1991-97 and 2001), "Nowe Książki" (1992 and 1999-2000), "Regiony" (1994, 1996, and 1998-2003), "Zeszyty Literackie" (1994, 1996-97, and 2000-07) and "Przegląd Polityczny" (2000-01 and 2004-06). Between 1994 and 2005, he taught literary history and the history of Polish culture at the Slavic Studies Seminar of the University of Amsterdam (UvA). He was awarded a habilitation degree from UW in 1998 for his study Nieśpieszny przechodzień i paradoksy. Rzecz o Jerzym Stempowskim. (The Unhurried Passer-by and Paradoxes: On Jerzy Stempowski). In 1999, he was appointed associate professor at UW. Between 2000 and 2002, he was head of the Department of Methodology of Literary Studies and Textual Theory before moving to the Department of Twentieth and Twenty-First Century Literature at the Institute of Polish Literature at UW. He became head of the Department in 2013, serving in this role until 2016. He was a member of the State Accreditation Commission from 2003 to 2005. In 2005, he began collaborating with the Institute for the Documentation and Study of Polish Literature at the Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw. Between 2010 and 2015, he served on the Museum's Programme Council. In 2006, he also became a member of the Centre for the Anthropology of Literature at ILP UW. Between 2008 and 2015, he was a member of the University Team for Quality of Education Assurance at UW. Between 2008 and 2014, he served on the jury of the City of Warsaw Literary Prize. In 2009, he was made state appointed professor and full professor of the University of Warsaw. In 2015, he became director of the manuscripts department at the Adam Mickiewicz Museum of Literature in Warsaw. He was appointed to the programme council of the Jan Nowak-Jeziorański Association of Employees, Freelancers and Friends of Radio Free Europe in Warsaw. He has travelled to countries including France, Germany, the United Kingdom, Switzerland, the Netherlands, Russia, Ukraine and Italy. He lives in Warsaw.

Twórczość

1. Kryzys w świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977 (Vincenz – Stempowski – Miłosz). Warszawa: LNB 1990, 208 s.

Rozprawa doktorska.

Zawartość

I. W kręgu poetyki eseju. – II. St. Vincenz. – III. J. Stempowski. – Cz. Miłosz: Obowiązki wobec siebie; Rozum w upadku; Wobec przyszłości; Ziemia Ulro. – IV. Zakończenie.

2. Sawinkow. [Szkic biograficzny]. Warszawa: LNB 1992, 218 s. Wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Towarzystwo „Więź 2017, 227 s. Biblioteka „Więzi.

Dot. B.W. Sawinkowa.

3. Nieśpieszny przechodzień i paradoksy. Rzecz o Jerzym Stempowskim. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1997, 347 s. Z Prac Instytutu Literatury Polskiej UW i Slavisch Seminarium, Universiteit van Amsterdam.

Rozprawa habilitacyjna.

4. Pan Petlura? [Esej]. Warszawa: Open 1998, 94 s. Wyd. 2 uzupełnione pt. Ataman Petlura. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Austeria 2023, 187 s.

Nagrody

Nagroda Fundacji Kultury w 1998 i nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 1999.

Przekłady

ukraiński

Pan Petlûra? [Przeł.] M. Hud. [Wstęp:] M. Râbčuk. [Posłowie:] B. Hud. Kiïv 2011.

węgierski

Petljura úr? [Przeł.] K. Gábor. Budapest 2000.

5. Giedroyc i „Kultura. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1999, 312 s. A to Polska właśnie..

6. Książki zbójeckie i kamienie Wenecji. [Szkic]. Powst. ok. 1999.

Przekłady

angielski

Books of the highway, stones of Venice. Notes on polish essay. [Przeł.] M. Bleinert-Coyle. Kraków: Literary Group Polska 2000 1999, 25 s.

7. Wiek ukraińsko-polski. Rozmowy z Bohdanem Osadczukiem. [Rozmawiali:] A.S. Kowalczyk, B. Kerski. Współpraca.: K. Zastawny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2001, 179 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poszerzone i zaktualizowane pt. Polska i Ukraina. Rozmowy z Bohdanem Osadczukiem. Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej im. J. Nowaka Jeziorańskiego 2008, 272 s.; wyd. 3. poszerzone i zaktualizowane pt. Wiek ukraińsko-polski. Rozmowy z Bohdanem Osadczukiem. Wojnowice: Kolegium Europy Wschodniej 2019, 310 s.

Przekłady

niemiecki

Ein ukrainischer Kosmopolit mit Berliner Adresse. Gespräche mit Bohdan Osadczuk. [Przeł.] A. Grzybkowska. Osnabrück 2004.

ukraiński

Rozmovi z Bogdanom Osadčukom. [Przeł.:] V. Smirnova, L. Lisenko. Kiïv 2009.

8. Miejskie: Amsterdam, Paryż I, Paryż II, Berno I, Berno II, Warszawa, Londyn. [Eseje]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2003, 166 s.

9. Od Bukaresztu do Laffitów. Jerzego Giedroycia rzeczpospolita epistolarna. [Szkice]. Sejny: Fundacja „Pogranicze 2006, 297 s. Ornamenty Historii..

Zawartość

Wstęp: Rzeczpospolita epistolarna. – Bukareszt – emigracja po raz pierwszy: Aneks: „Ponieważ widzę, że to wszystko bezsilnie tonie…”; Listy Jerzego Giedroycia do Rogera Raczyńskiego (1940-1941). – Jerzy Giedroyc – Mieczysław Grydzewski: dwa style bycia emigrantem. – Walcząca, wolna czy nowoczesna. Literatura w dyskursie politycznym Jerzego Giedroycia. – „Mam «Kulturę» od tego pierwszego numeru, który nieznośnie sterczy z półki”. – „za niedyskrecje matka biła mnie po łapach”. – „Polska jest jak kazańska sierota, której nie ma komu wykupić z niewoli”. – „Pan wie, że ja czasami jestem krewkim hajdamaką”. – „…nasza budka z wodą sodową roboty politycznej”. – Aneks: Juliusz Mieroszewski. „Encounter – Kultura”; Józef Czapski: List do Redakcji; Konstanty A. Jeleński: List do Redakcji; „Jest jasne, że stajemy dziś na czele opozycji krajowej”. – Spis archiwów.

10. Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim. [Monografia]. T. 1-2. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2014, 476 + 460 s. Biblioteka „Więzi, t. 304.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Historycznej im. K. Moczarskiego, Nagroda im. J. Giedroycia przyznawana przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (2015).

11. Pessoa lizboński. [Szkice]. Fotografie: A.S. Kowalczyk. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2020, 49 s. Z rękopisów.

12. Felice, Milena, Dora. [Szkice biograficzne]. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2021, 180 s. Biblioteka „Więzi, t. 369.

Dot. kobiet w życiu Franza Kafki.

Zawartość

Felice; Milena; Dora.

13. Toledo i inne przygody w Kastylii. [Eseje]. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2021, 325 s. Biblioteka „Więzi, t. 377.

Zawartość

Nie będzie nas w domu przez chwilę; Madre Teresa Andariega; Wędrówka na górę Karmel; Eskurial; Escritor Cervantes; Tribunal del Santo Oficio de la Inquisición; Potosí. Z dziejów górnictwa i hutnictwa metali kolorowych; Pintor Goya; „Ja i świat stwarzamy się wzajemnie”. O Miguelu de Unamuno; Poeta Lorca; El Valle de los Caídos; Fandango; W Toledo.

14. Ballada o Alfredzie Łaszowskim. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2022, 93 s.

Zawartość

Rodzina; Przyboś; Filozofowie na Krakowskim Przedmieściu; Pasje literackie; „Zerwać z klerkostwem i gapiostwem”; „My chcemy Polaków umundurować duchowo”; „Dobry materiał na żołnierza”; Antysemicki trans Gałczyńskiego; Nawrócenie; „Stosujemy i będziemy stosować siłę, przymus i przemoc”; Wanda Leśmianówna; Pochwała totalizmu; „Rewolucję robi garstka wspaniałych facetów”; Nie będzie Steinberg pluł nam w twarz; „Nie będziemy liberalni”; Napiętnować, wykluczyć, ukarać; Wojna; Czytając „Doktora Faustusa”.

15. Do Palermo. Zapiski z podróży. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2023, 74 s. Z Rękopisów.

Książka wydrukowana na specjalnym papierze.

Zawartość

Palazzo Massimo; Ludwig Pollak opuszcza Rzym; „Król Roger”; Vico Limoncello; Via Partenope; Via Giudici; Bagnino di salvataggio.

16. Keramejkos. Powieść ateńska. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2024, 325 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Dolina Issy” Czesława Miłosza na tle polskiej tradycji literackiej. Polonistyka 1983 nr 2 s. 94-103.
Złote runo nicości. O „Przesłaniu Pana Cogito”. „Tygodnik Powszechny1983 nr 11 s. 4.
Gombrowicz i Husserl. (O fenomenologicznych inspiracjach w „Dzienniku”). Znak 1984 nr 5/6 s. 611-628, przekł. niemiecki w wersji rozszerzonej: Gombrowicz-Husserl. Über die Phänomenologischen Motive in den Tagebüchern. [Przeł.] A. Grzybkowska. W: W. Gombrowicz: Führung durch die Philosophie in sechs Stunden und fünfzehn Minuten. Bonn 1994 s. 137-165.
Wielki Książę i duszoznawstwo (o eseju J. M. Rymkiewicza). „Tygodnik Powszechny1984 nr 15 s. 6.
Miłosza „Dolina Issy” wobec horyzontu oczekiwań odbiorcy. Przegląd Powszechny 1985 nr 3 s. 406-422.
Klasycyzm dzisiejszy w liryce Zbigniewa Herberta. Polonistyka 1986 nr 3 s. 171-182.
Podróż do Europy. (Dzienniki Jerzego Stempowskiego). Znak 1986 nr 11/12 s. 140-150.
Jerzy Stempowski. Szkic do biogramu. Przegląd Powszechny 1987 nr 6 s. 401-414.
Dwaj eseiści. Stempowski i Vincenz. Polonistyka 1989 nr 8 s. 573-583.
Widzę i portretuję. O opowiadaniach Stefanii Kossowskiej. W: Pani Stefa. Londyn 1999 s. 36-43.
Jerzy Giedroycs „Kultura” und die Krise der europäischen Identität. [Przeł.] A. Grzybkowska. W: Die polnische Emigration und Europa 1945-1990. Osnabrück 2000 s. 73-94.
Stanisław Vincenz wobec Zagłady. W: Literatura polska wobec Zagłady. Warszawa 2000 s. 167-180.
Słowa – rzeczy – życie. Świat według Andrzeja Bobkowskiego. W: Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Izabelin 2002 s. 144-210.
Kult państwa. Program polityczny środowiska „Polityki” Jerzego Giedroycia z roku 1938. W: For East is East. Leuven 2003 s. 75-86, przedruk zmieniony pt. Środowisko „Polityki” Jerzego Giedroycia – próby samookreślenia. W: Dwudziestolecie 1918-1939. Warszawa 2007 s. 37-53.
Stempowski jako czytelnik; Domena nicości. Gustawa Herlinga Grudzińskiego powrót do kresu nocy. W: Czytane na nowo. Izabelin 2004 s. 195-203; 218-224.
Steppenilias. Die Ukraine in der Essayistik und in den Briefen von Jerzy Stempowski. [Przeł.] A. Grzybkowska. W: Die Ukraine, Polen und Europa. Osnabrück 2004 s. 205-224.
Historia emigrantów. W: Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii wliteraturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2006 s. 229-244.
Przezwyciężanie korzeni. Wątki żydowskie w twórczości literackiej Stefanii Zahorskiej. W: Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Warszawa 2006 s. 326-338.
Kultura” i Marzec 1968. W: (Nie)ciekawa epoka? Literatura i PRL. Warszawa 2008 s. 245-274.
Bobkowski, Gwatemala, ethos mieszczański. W: Buntownik, cyklista, kosmopolak. Warszawa 2011 s. 197-213.
Powojenne głosy krajowe o emigracji. W: Romantyzm Drugiej Emigracji. Warszawa 2012 s. 51-73.
Kafka i Felicja. Romans epistolarny. Przegląd Humanistyczny 2016 nr 4 s. 71-81.
Sylwetki naszych przodków. Zeszyty Literackie 2016 s. 214-221.
Jerzy Giedroyc i pisarze krajowi w latach pięćdziesiątych (kilka przybliżeń). W: Kultura” i jej odbiór w Polsce. Paryż 2017 s. 207-228.
Od awangardy do „Falangi” O Alfredzie Łaszowskim w latach trzydziestych i czterdziestych. W: Poeci – studenci podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego wobec romantyzmu. Warszawa 2018 s. 66-98.
Publicystyka polityczna Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w latach 1945-1955. W: Świadectwo – mit – tajemnica. O Gustawie Herlingu Grudzińskim. Warszawa 2019 s. 221-234, przekł. franc.: Les essais politiques de Gustaw Herling-Grudziński de 1945 à 1955. W: Gustaw Herling-Grudziński. Témoin de son époque et au-delà. Paris 2019 s. 35-52.
Their Astounding Strength in Overcoming Their Past…. The Memory of Nazism in the „Berlin Diary”. W: Gombrowicz in Transnational Context. Translation, Affect, and Politics. London 2019 s. 208-225.
Poema o świecie naiwnym. W: Cz. Miłosz: Świat (poema naiwne). Warszawa 2023 s. 7-13. Z Prac Działu Rękopisów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.

Przekłady

1. J. Stempowski: Ziemia berneńska. [Szkice dot. Szwajcarii]. Przeł. [z francuskiego] i posłowiem opatrzył A. S. Kowalczyk. Warszawa: Czytelnik 1990, 91 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione Warszawa: Fundacja „Zeszytów Literackich 2012, 101 s. Podróże.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. J. Stempowski: Listy do Jerzego Giedroycia. Wybrał, oprac. i posłowie opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: LNB 1991, 209 +XI s. Por. poz. .
Wybór z listów z lat 1947-1969.
2. J. Giedroyc, W. Gombrowicz: Listy 1950-1969. Wybrał, oprac. i wstępem opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: Czytelnik 1993, 509 s. Archiwum „Kultury, 1. Wyd. 2 rozszerzone tamże 2006, 737 s. Archiwum „Kultury, 9. Por. poz..

Nagrody

Nagroda Złota Sowa dla najlepiej wydanej książki zgłoszonej na Warszawskie Spotkania z Dobrą Książką w 1993.
3. J. Stempowski: W dolinie Dniestru i inne eseje ukraińskie. Listy o Ukrainie. Wybrał, oprac., i posłowie opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: LNB 1993, 349 s.
4. Halott világok – lehetséges világok. Lengyel esszék. [Wybór esejów]. [Oprac.:] A.S. Kowalczyk, P. Lajos. [Przeł:] G. Csaba [i in.]. Budapest: Seneca; Brain 1994, 207 s., Multáns Könyrek.
5. B. Miciński, J. Stempowski: Listy. Oprac.: A. Micińska, J. Klejnocki, A.S. Kowalczyk. Wprowadzenie: H. Micińska-Kenarowa, K. Régamey. Warszawa: LNB 1995, 348 s.
6. S. Vincenz: Eseje i szkice zebrane. Wybór i wstęp: A. Vincenz. Przygot. do druku: M. Klecel i A.S. Kowalczyk. T. 1. Wrocław: Wirydarz 1997, 328 s. Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.
7. J. Giedroyc, J. Stempowski: Listy 1946-1969. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Cz. 1-2. Warszawa: Czytelnik 1998, 466 + 502 s. Archiwum „Kultury, 5. Por. poz. .
8. B. Osadczuk: Ukraina, Polska, świat. Wybór reportaży i artykułów. Wybrał i przedmową opatrzył A.S. Kowalczyk. Wstęp: J. Giedroyc, Cz. Miłosz. Sejny: Pogranicze 2000, 322 s. Meridian..
9. J. Stempowski: Od Berdyczowa do Lafitów. [Dzienniki podróży]. Wybrał, oprac. i przedmową opatrzył A.S. Kowalczyk. Wołowiec: Czarne 2001, 543 s.
10. A. Bobkowski: Przysiągłem sobie, ze jeżeli umrę, to nie w tłumie… Korespondencja z Anielą Mieczysławską 1951-1961. Do druku podał, wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Wałbrzych: Ruta 2003, 191 s. Z Prac Zakładu Literatury Polskiej XX w. Por. poz. .
11. Pisarz na emigracji. Mitologie, style, strategie przetrwania. [Studia]. Red. naukowa: H. Gosk, A.S. Kowalczyk. Warszawa: Elipsa [2005]. 533 s. Z Prac Zakładu Literatury Polskiej XX w..
12. Realiści z wyobraźnią. „Kultura” 1976-2000. Wybór tekstów. Wybrali i wstępem opatrzyli: B. Kerski, A.S. Kowalczyk. [T. 1-2]. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej; Paryż: Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego 2007, 511+633 s.
13. A. Bobkowski, A. Mieczysławska: Listy 1951-1961. Do druku podał, wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2010, 205 s. Biblioteka „Więzi”, t. 251. Por. poz. .
14. M. Dąbrowska, J. Stempowski: Listy. Oprac., wstępem i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. T. 1-3. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polska, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza; Towarzystwo „Więź 2010. Biblioteka „Więzi”, 252.
Tytuł Książki Roku 2010 oraz statuetka Pióra Fredry za wydanie listów przyznane Towarzystwo „Więź” oraz Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską.

1. 1926-1953, 355 s.

2 .1954-1958, 343 s.

3. 1959-1965, 413 s.

15. Dwudziestolecie 1918-1939. Odkrycia, fascynacje, zaprzeczenia. Red. naukowa: A.S. Kowalczyk, T. Wójcik, A. Zieniewicz. Warszawa: Elipsa 2010, 495 s. Prace Zakładu Literatury Polskiej XX w. Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego i Pracowni Antropologicznych Problemów Literatury Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
16. Buntownik, cyklista, kosmopolak. O Andrzeju Bobkowskim i jego twórczości. [Szkice]. Pod red. J. Klejnockiego i A.S. Kowalczyka. Warszawa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza, Towarzystwo „Więzi 2011, 223 s. Biblioteka „Więzi, t. 271.
17. Europa” 1929–1930. Antologia. Wybór i oprac.: A.S. Kowalczyk. Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2012, 238 s. Biblioteka Jedności Europejskiej.
18. Andrzej Bobkowski wielokrotnie. W setną rocznicę urodzin pisarza. [Szkice]. Pod red. K. Ćwiklińskiego, A.S. Kowalczyka i M. Urbanowskiego. Warszawa: Towarzystwo „Więź [2014], 405 s. Biblioteka „Więzi, t. 299.
19. Artur Sandauer. Pisarz, krytyk, historyk literatury. Red.: K. Hryniewicz, A.S. Kowalczyk. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2014, 107 s.
Materiały z konferencji naukowej, Warszawa 2013.
20. J. Stempowski: W dolinie Dniestru. Pisma o Ukrainie. Wybrał, oprac., posłowie i przypisami opatrzył A.S. Kowalczyk. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2014, 383 s. Biblioteka „Więzi, t. 302.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Towarzystwo „Więź” 2020, plik w formacie MOBI i EPUB.
21. G. Herling-Grudziński, J. Giedroyc: Korespondencja. T. 2: 1967-1975. Red.: W. Bolecki. Oprac.: S. Błażejczyk-Mucha, R. Habielski, I. Hofman, A.S. Kowalczyk, M. Nowak, M. Ptasińska, A. Siwek, A. Szałagan. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2019, 942 s. Dzieła zebrane, t. 13.
22. J. Mieroszewski: Kroniki angielskie i fragmenty autobiograficzne. Wybór, oprac. i wstęp: R. Habielski, A.S. Kowalczyk. Kraków: Instytut Książki 2020, 455 s. W Kręgu Paryskiej „Kultury.

Zob. też Przekłady poz. .

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 2012, 2013, 2024.

Wywiady

O wyobraźni emigracyjnej. Rozm. A. Papieska. „Nowe Książki2015 nr 5.

Kryzys w świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977

Z. BAUER: Obca Europa. Słowo. Przegląd Kulturalny 1991 nr 23.
M. KLECEL: Eseje dla Europy. Nowe Książki 1991 nr 6.
W. PRÓCHNICKI. „Ruch Literacki1991 nr 5.
P. KOWALSKI: Małe ojczyzny i kryzys europejskiej świadomości. Regiony 1995 nr 3.

Sawinkow

W. KRZYSZTOPORSKI: Nieznośna lekkość pióra. Rzeczpospolita 1992 nr 115.
F. MODRZEJEWSKI: Proza o Sawinkowie. Życie Warszawy 1992 dod.Ex Librisnr 21.
K. MURAWSKI. „Nowy Świat1992 nr 89.
R. WĘGRZYNIAK. „Tygodnik Powszechny1992 nr 31.
J. WOJCIECHOWSKI: Miejsce na cokołach. Dziennik Polski 1992 nr 288.
G. BORKOWSKA: Co się zmienia?Res Publica Nowa1994 nr 4.
W. STANISŁAWSKI: Beleryna i leninowska kurtka. „W Sieci2018 nr 7 (dot. wyd. 2].

Nieśpieszny przechodzień i paradoksy

M. KLECEL: Arkadia i Apokalipsa. Życie 1997 nr 291.
M. KLECEL: Sceptyczny świadek wieku. Rzeczpospolita 1997 nr 247.
J. LEOCIAK: Jerzego Stempowskiego „pulsus paradoxalis. Nowe Książki 1997 nr 10.
Cz. MIŁOSZ: Jeszcze o Stempowskim. Tygodnik Powszechny 1997 nr 52.
M. WYKA: Miejsce Jerzego Stempowskiego. Człowiek dobrze wychowany. Tygodnik Powszechny 1997 nr 48.
H. ZAWORSKA: Uwodzicielska inteligencja. Gazeta Wyborcza 1997 nr 199.
M. ADAMIEC: Powrót niespiesznego przechodnia. Przegląd Polityczny 1998 nr 37.
J. GONDOWICZ: Bagaż z Szebutyniec. „Res Publica Nowa”. 1998 nr 2/3.
S. JANOWSKI: Portret Stempowskiego. Strony 1998 nr 3/4.
J. KLEJNOCKI: Przewodnik i przechodzień. Kwartalnik Artystyczny 1998 nr 3.
R. KWIECIEŃ: Z dala od wielkich dróg, ścieżkami mało wydeptanymi…” „Znak 1998 nr 7.
W. LEWANDOWSKI: Stempowski, Mackiewicz – nowości z i o emigracji. Archiwum Emigracji 1998 nr 1.
R. WĘGRZYNIAK. „Pamiętnik Literacki1998 z. 4.
M. ZAGAŃCZYK: Kajet lektur: Stempowski. Zeszyty Literackie 1998 nr 61.

Pan Petlura?

A. BAGŁAJEWSKI: Vous–êtes Monsieur Petlura?Kresy1998 nr 4.
M. JAGIEŁŁO: Rekolekcje. Nowe Książki 1998 nr 11.
K. KOPKA: Morderstwo na rue Racine. Gazeta Wyborcza 1998 nr 143.
A. SEREDNICKI. „Mazowieckie Studia Humanstyczne1998 nr 2.
R. WĘGRZYNIAK: Popogromowe rekolekcje. Tygodnik Powszechny 1998 nr 29.
T.Z. ZAPERT: Uznany za niewinnego. Życie 1998 nr 156.
J. ŁUKASIEWICZ. „Odra1999 nr 7 /8.
E. MAZGAL: Książka o Petlurze. Dla dorosłych. Gazeta Olsztyńska 1999 nr 232.
M. RIABCZUK: Ataman i jego demony, czyli próba egzorcyzmu historycznego. Czas Kultury 1999 nr 4/5.

Giedroyc i „Kultura”

B. CYGIEL: A to Giedroyc właśnie. Słowo Polskie 1999 nr 146.
J. DUŻYK: Giedroyc i jego wielkie dzieło. Dziennik Polski 1999 nr 235.
J. KORKOZOWICZ. „Głos Nauczycielski1999 nr 35.
K. MASŁOŃ: Książę Niezłomny. Rzeczpospolita 1999 nr 116.
M. NIEMOJEWSKI: Wstęp do „Kultury”, wstęp do kultury. Nowe Książki 1999 nr 10.
R. WĘGRZYNIAK: Portret Redaktora. Nowe Państwo 1999 nr 34.
J. WOLSKI. „Arkusz2000 nr 9.

Wiek ukraińsko-polski. Rozmowy z Bohdanem Osadczukiem

K. MASŁOŃ. „Książki. Magazyn Literacki2001 nr 11.
B. BERDYCHOWSKA: Wiek polsko-ukraiński. Nowe Książki 2002 nr 1.
P. PIASZCZYŃSKI: Może warto zacząć inaczej. Tygodnik Powszechny 2002 nr 1.
W. STANISŁAWSKI: Między Szprewą a Dnieprem. Nowe Książki 2008 nr 9 [dot. wyd. 2].

Miejskie: Amsterdam, Paryż I, Paryż II, Berno I, Berno II, Warszawa, Londyn

J. KLEJNOCKI: Flâneur współczesny. Rzeczpospolita 2003 nr 232.
R. WĘGRZYNIAK: Miejskie pejzaże. Zeszyty Literackie 2003 nr 4.
K. NICIŃSKI: Sylwy o miejscach i ludziach. Więź 2006 nr 4.

Od Bukaresztu do Laffitów

P. RAMBOWICZ: Jerzy Giedroyc w zwierciadle epistolografii. Archiwum Emigracji 2007 z. 1.
L. SZARUGA: Przesłuchiwany i badany. Nowe Książki 2007 nr 4 [m.in. dot A.S. Kowalczyka].

Wena do polityki

J. BORKOWICZ: Czy intelektualista może być Kmicicem. Więź 2015 nr 1.
R. HABIELSKI: Historia przyznała rację „Kulturze” „Nowe Ksiażki 2015 nr 5.
T. MAKOWSKI: Bez niego Giedroyc nie dałby rady. Gazeta Wyborcza 2015 nr 280.

Pessoa lizboński

B. KERSKI: Nauczyć się nie wiedzieć. „Znak2022 nr 11.

Felice, Milena, Dora

M. CIELECKI: Bliskość na dystans. „Nowy Napis Co Tydzień” [on-line] 2021 nr 108. Dostępny w Internecie: Zob. link(https://nowynapis.eu/tygodnik/nr-108/artykul/bliskosc-na-dystans) [dostęp 8 kwietnia 2024].
P. PRACHNIO: Kobiety Franza Kafki. „Nowe Książki2022 nr 12.

Toledo i inne przygody w Kastylii

M. BAJER: Korzyść i radość. „Nowe Książki2022 nr 4.
KLUB: Hiszpania w esencji swej. „Dziennik Trybuna2022 nr 91/92.
J.C. MORENO-SZYPOWSKA: Odkrywając jasną i ciemną stronę Hiszpanii. „Topos2022 nr 3.

Ballada o Alfredzie Łaszowskim

M. URBANOWSKI: Alfred Leverkuhn. „Nowe Książki2022 nr 10.
J. BECZEK: Krytyk, pies gończy. „Arcana2023 nr 1/2.

Listy 1946–1969. [Autorzy:] J. Giedroyc, J. Stempowski

[T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Rzeczpospolita epistolarna. Tygodnik Powszechny 1998 nr 30.
Z. FLORCZAK: Słuchając ich obu. Nowe Książki 1998 nr 11.
T. JASTRUN: Wielkie jedzenie listów. Polityka 1998 nr 39.
E. NAUJALIS: Dziesiąta woda po Kisielu. Akant 1998 nr 11.
W. SKALMOWSKI: Duet korespondencyjny. Tygodnik Powszechny 1998 nr 39.

M. Dąbrowska, J. Stempowski: Listy

B. KERSKI, J. MAJCHEREK, P. MATYWIECKI: Opinie o tomie M. Dąbrowska, J. Stempowski: Listy. Zeszyty Literackie2011 nr 1.
M. KRÓL: Bliskość pogody i przygody. Więź 2011 nr 2/3.
A. PAPIESKA: Dwa monologi. Nowe Książki 2011 nr 4.
R. WĘGRZYNIAK: Mistrzowskie listów pisanie. Odra 2011 nr 7/8.
M. NALEWSKI: Ich prace i dnie. Twórczość 2012 nr 4.