BIO

Urodzony 27 stycznia 1934 w Jarosławiu w rodzinie nauczycielskiej; syn Stanisława Eilego i Rozalii z Liśkiewiczów. W czasie II wojny światowej przebywał w Jarosławiu. W 1951 ukończył liceum ogólnokształcące w Jarosławiu. Studiował filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1951-52) i Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ; 1952-55), na którym uzyskał magisterium. Następnie pracował na UJ jako asystent i starszy asystent. Debiutował w 1955 sprawozdaniem z wystawy Mickiewicz poeta, patriota, rewolucjonista zamieszczonym w „Dzienniku Polskim” (nr 256) oraz w 1956 jako tłumacz przekładem z literatury amerykańskiej utworu Alberta Maltza Najszczęśliwszy człowiek na świecie w dodatku do „Dziennika Polskiegopt.Od A do Z” (nr 15). Pierwszą rozprawę naukową Wierna rzeka” jako powieść historyczna opublikował w 1957 w „Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego”. W 1963 otrzymał tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Twórczość Żeromskiego w oczach współczesnych (1892-1926) (promotorem był profesor Henryk Markiewicz), a następnie w 1964 stanowisko adiunkta na UJ. W 1964 ożenił się z Ireną Zienkiewicz, polonistką. Był członkiem Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W 1972 habilitował się na podstawie pracy Światopogląd powieści i w 1974 otrzymał stanowisko docenta. Artykuły i rozprawy naukowe publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1974-76). W 1976 wyjechał do USA na zaproszenie University of Washington w Seattle na staż naukowy (visiting scholar, 1976-77). Następnie pracował jako visiting professor w University of Michigan w Ann Arbor (1978). Wobec niemożności prolongowania paszportu zdecydował się na pozostanie w Ameryce na statusie uchodźcy politycznego. Przez dwa następne lata pozostawał bez stałej pracy, w 1979 czasowo był zatrudniony w dziale slawistycznym biblioteki University of Washington. W 1980 przeniósł się do Londynu i rozpoczął pracę jako starszy wykładowca języka polskiego (senior lecturer in Polish) w School of Slavonic and East European Studies, University of London. W 1987 został mianowany profesorem zwyczajnym Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. W 1987-89 był współorganizatorem międzynarodowej konferencji na temat Polski Polish Seminar. W 1991 uzyskał obywatelstwo brytyjskie. W 1999 przeszedł na emeryturę. Zmarł 3 lipca 2001 w Londynie.

Twórczość

1. Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości. [Współautor:] S. Kasztelowicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 570 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1976, 710 s.

2. Legenda Żeromskiego. Recepcja twórczości pisarza w latach 1892-1926. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 343 s.

3. Światopogląd powieści. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1973, 258 s.

Nagrody

Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego w 1974.

Zawartość

Wprowadzenie. – Perspektywa narracyjna a zagadnienia autorstwa; Autor a narrator w pierwszej osobie; Wiarygodność i niewiarygodność narratora auktorialnego; Zakres i funkcje ingerencji autorskich w narracji; „Odejście autora”: założenia powieści personalnej i neutralnej; Strategia narracji z perspektywy postaci powieściowych; Wypowiedzi „niewiarygodne” a system sankcji autorskich; Świat przedstawiony a złożoność semantyczna powieści; Wybór i hierarchizacja a skala wartości; Strategia układu współistnienia; Strategia układu czasowego. – Zakończenie: Wymowa światopoglądowa powieści a perspektywy narracyjne.

4. Modernist trends in twentieth-century Polish fiction. London: School of Slavonic and East European Studies University of London 1996, 226 s.

5. Literature and nationalism in partitioned Poland, 1795-1918. Houndmills, Basinstoke: Macmillan Press with School of Slavonic and East European Studies University of London; New York: St. Martin's Press 2000, IX, 234 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Wierna rzeka” jako powieść historyczna. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1957 s. 217-259.
Legenda Żeromskiego. W: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 1. Warszawa 1965 s. 262-277.
Teorie perspektyw narratora. (Analiza stanowisk badawczych). Rocznik Komisji Historycznoliterackiej 1971 t. 9 s. 147-86.
Dialektyka „Lalki” B. Prusa. Pamiętnik Literacki 1973 z. 1 s. 3-51.
Powieść „nagiej duszy. Teksty 1973 nr 1 s. 67-82.
Twórczość literacka i publicystyczna Mieczysława Pawlikowskiego. W: Z dziejów kultury i literatury Ziemi Przemyskiej. T. 2. Przemyśl 1973 s. 63-84.
Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Pamiętnik Literacki 1974 z. 1 s. 83-105.
Powieść pokolenia. (Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”). W: Literatura polska w szkole średniej. Warszawa 1975 s. 356-378.
Analogiczność i przypadek w prozie Żeromskiego. Pamiętnik Literacki 1976 z. 1 s. 3-13. Przedruk w: Stefan Żeromski – w pięćdziesiątą rocznicę śmierci. Warszawa 1977 s. 115-129.
Polifonia w powieściach Żeromskiego. W: O Stefanie Żeromskim. Kraków 1976 s. 29-45.
The novel as an expression of the writer`s vision of the world. New Literary History”, Charlottesville, VA 1977 vol. IX s. 115-128.
Antypowieść Micińskiego a estetyka młodopolska. W: Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków 1979 s. 85-129.
Nad Niemnem” (The Niemen country) by Eliza Orzeszkowa – The ideal positivist novel. Przeł.: A. Kukulska. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 6: 1980 s. 57-70.
The tragedy of the chosen people. Jewish theme in the novel of Julian Stryjkowski. Soviet Jewish Affairs”, London 1983 t. XIII nr 3 s. 27-43.
Rustic adolescence as a garden of Eden. Certain aspects of Tadeusz Nowak`s fiction. W: The adolescent hero. Dundee 1984 s. 87-98.
The prophet of the „Naked Soul”: Stanisław Przybyszewski. W: Intellectuals and the future in the Habsburg monarchy 1890-1914. London 1988 s. 173-190.
Polish intellectual dissent in the drama of 1956-70. W: Perspectives on literature and society in Eastern Europe. London 1989 s. 162-181.
Neither great nor insignificant”: the controversial Polish-Jewish critic Artur Sandauer (1913-1989). Soviet Jewish Affairs”, Londyn 1990 [t.] 20 nr 2/3 s. 55-67.
Bohiń de Tadeusz Konwicki et le postmodernisme. Revue des Étude Slaves”, Paryż 1991 [t.] 63 nr 2 s. 529-545.
The prison of the self: moral dilemmas in Andrzejewski`s fiction; Between absurdity and apocalypse. Contemporary Poland in drama and fiction 1977-87. W: New perspectives in twentieth century Polish literature. London 1992 s. 68-86; 180-200.
Postmodernizm: przedłużenie czy opozycja wobec modernizmu. W: Kryzys czy przełom. Kraków 1994 s. 309-325.
Positivism and „Young Poland. W: The Polish cultural and scientific heritage at the dawn of the third millenium. London 2003 s. 296-303.

Prace redakcyjne

1. Wspomnienia o Stefanie Żeromskim. Zebrał, oprac., przypisami opatrzył S. Eile. Przedmowa: H. Markiewicz. Warszawa: Czytelnik 1961, 427 s.
2. New perspectives in twentieth century Polish literature. Flight from martyrology. [Red.:] U. Phillips, S. Eile. [Wstęp:] S. Eile. London: Macmillan 1992, 233 s.

Omówienia i recenzje

Informacje żony 2004.

Słowniki i bibliografie

Słownik badaczy literatury polskiej. T. 6. Łódź 2003 (J. Starnawski).

Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości

S. Sandler: Wszystko o Żeromskim. Nowe Książki 1961 nr 11.
J. Kądziela. „Pamiętnik Literacki1962 z. 2.
H. Markiewicz. „Ruch Literacki1962 nr 5.

Legenda Żeromskiego. Recepcja twórczości pisarza w latach 1892-1926

J. Iwaszkiewicz. „Życie Warszawy1965 nr 81.
T. Terlecki: Żeromski i echa społeczne. Kultura”, Paryż 1965 nr 10.
A. Wanat: W kręgu legend literackich. Twórczość 1966 nr 1.
B. Cywiński. „Pamiętnik Literacki1967 z. 4.

Światopogląd powieści

M. Płachecki: Dziesięć akapitów w związku ze światopoglądem powieści. Teksty 1974 nr 2.
A. Gurbiel. „Ruch Literacki1975 nr 4.

Wspomnienia o Stefanie Żeromskim

T. Terlecki: Żeromski żywy. Kultura”, Paryż 1961 nr 6.
K. Korzeniewska: Na marginesie „Kalendarza” i „Wspomnień o Stefanie Żeromskim. Ruch Literacki 1962 nr 1 [dot. też: Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości].
Z. Kozarynowa: O Żeromskim żywym. Wiadomości”, Londyn 1962 nr 21.