BIO

Born on 20 April 1951 in Warsaw; son of the Polish Army officer Rudolf Mentzel, who became a pharmacist after the Second World War, and Janina, née Mierzejewska. He attended the Adam Mickiewicz Grammar School in Warsaw, where he completed his advanced secondary education in 1969. He started studying Polish philology at the University of Warsaw (UW) in 1970. He made his debut in 1972 with the article Polowanie bibliofila (A Bibliophile on the Hunt), which appeared in the prestigious weekly "Polityka" (no. 46). He continued to write for the magazine until 1981. After graduating with a master's degree in 1975, he worked as an assistant at the Chair of Polish Culture at the Faculty of Polish Philology at UW until 1977. Between 1977 and 1981, he was editor of the cultural section of "Polityka". His prose works, column pieces, reviews and articles appeared in periodicals including "Kultura i Życie" (1973–77), "Twórczość" (1974–77) and "Kultura" (1975–77, 1980, and 1984). Following the imposition of martial law in the communist People's Republic of Poland, he spent several months in 1982 as spokesperson for the Polish Anti-Nicotine Society. In the 1980s he collaborated with the London-based émigré publishing house Puls and its eponymous quarterly "Puls" (1987-1990, including a regular chronicle documenting cultural life, Kwartał). From 1991 to 1993, he continued to work with the periodical following its move to Warsaw as co-editor. From 1994 he worked in stock investment, while in 1995 he won the prize of the Game Academy (Akademia Gry) at the Warsaw Stock Exchange. He also contributed to the Warsaw Stock Exchange's newspaper "Parkiet" (1995–97; including the regular columns Okiem leszcza [Through the eyes of a litte fish] and Formacja piątej klepki [The screw loose formation]). He also published column pieces and articles in the daily newspaper "Gazeta Wyborcza" (2000, 2002–06, 2008–10, 2013, and 2016-17), the weekly "Przekrój" (2001–05; including the regular columns: Antykwariat i S-ka [Second-hand Bookshop & Co.] and Z placu Inwalidów [From Invalid Square]), the Catholic weekly "Tygodnik Powszechny" (1997–2001; including the regular columns Z dziennika „Mój rok…” [From the diary "My year"] and Z pamiętnika „Mój rok…” [From the memoirs "My year"]), and in the "Plus Minus" weekend supplement of the daily "Rzeczpospolita" (2005–06, including the regular column Wolny temat [Free subject]). He joined the Polish Writers' Association (SPP) in 2015. In 1998, he married Dorota Jovanka Ćirlić, an editor and literary translator working on Balkan languages. He lives in Warsaw.

Twórczość

1. Pod kreską. Ostatnie kwartały PRL. [Felietony]. Londyn: Puls 1990, 240 s. Proza i Eseistyka, 20; Puls Publication,47.

Wybór tekstów drukowanych w „Pulsie” w latach 1987–1989 poszerzony o trzy nowe teksty.

2. Laufer. [Opowiadania i eseje]. Londyn: Puls 1998, 195 s. Proza i Eseistyka,122.

Zawartość

I. Most nad mostami: Roeoender; Most nad mostami; Torpeda; Lekarz domowy ratujący zdrowie; Przerośnięty; Proza szkolna; Ciała obce i Weronika; Koturny; Karta woźnicy; Tramwaj z krwi i kości; Wisła, ryby, Las Birnam. – II. Rozkosze wylewania kwasu chlebowego: Wołga! Wołga!; Oko leszcza; Pochwała straty; Rozkosze wylewania kwasu chlebowego; Data stempla pocztowego; Rekinarium; Hasło? Azorski wyż!; Kupuj, kiedy Nil wylewa!; Inwestor strategiczny; Pomyłki nieomylnych; Melon zamiast głowy; Złapać spadający nóż!; Rondo ONZ. – III. My, żywi: Ukłon Pełen Najgłębszego Szacunku; Ad „Personel”; „Trawnik Madonny”; Dom zachodzącego słońca; Wstyd; Gadatliwy niemowa; Polski — język martwy?; Przeciw grotesce; Skrzydła Kijowskiego; „Aby być w pieśni”; Wróżenie z wierszy; „Wielkie pytanie”; My, żywi. – IV. Okno w okno: Okno w okno.

3. Niebezpieczne narzędzie w ustach. [Opowiadania i eseje]. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001, 161 s.

Wybór tekstów drukowanych w latach 1997–2001 na łamach „Tygodnika Powszechnego”.

Zawartość

I. Ściana w pokoju matki: Ściana w pokoju matki; Tramwaj na Kubę; Festiwal piosenki; Święty spokój; Tajemnica braci Fajt; Dni bezmięsne; Cztery pory roku. – II. Plan Warszawy: Pierwsze książki; Rzecz o niewiadomym przeznaczeniu; Wyznania meteoropaty; Plan Warszawy; Kondukt na moście, którego nie było; Czwarte piętro bez windy; Słownik języka polskiego; Zero problemu; Niebywale intensywna końcówka. – III. Za pysk! Za pysk!: Niebezpieczne narzędzie w ustach; Czarne ludy; „Prawe oczko czuwa, lewe oczko śpi”; Kiedy mdleję; Czerwony kapturek (wersja Sadkowskiego); Prawdziwe oblicze Alojzego Gęgorka; Szaleństwo pucybuta; Twórca zbyt wrażliwy na swoją epokę; Trzeci mówca. – IV. Talent, czyli nienasycenie; Pamiętnik Mefista; Czego nie nauczył mnie Puzyna?; Matka wraca (dzięki Różewiczowi!); Nie zabijać Gomułki?; Miłosz w tramwaju; Słowa (Toast Noworoczny). – V. Pociąg literacki: Ziemia dookoła Krakowa; Liczydło z Tartu; Księgozbiór kloszarda; Pociąg literacki. – Od autora.

4. Wszystkie języki świata. [Powieść]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2005, 171 s. Proza..

Na okładce podtytuł: Historia pewnego przebudzenia.

Nagrody

Nominacja do finału Nagrody Literackiej Nike w 2006.

Przekłady

chorwacki

Svi jezici svijeta. [Przeł.] M. Martic. Zagreb 2010.

francuski

Toutes les langues du monde. [Przeł.] M. Laurent. Paris 2009.

litewski

Visos pasaulio kalbos. [Przeł.] V. Dekšnys. Vilnius 2008.

niemiecki

Alle Sprachen dieser Welt. [Przeł.] P. Schulz. München 2006.

rosyjski

Vse âzyki mira. [Przeł.] K. Starosel’skaâ. Moskva 2006.

Adaptacje

radiowe

pt. Przebudzenie: Reżyseria: K. Zaleski. Polskie Radio 2007.

5. Czas ciekawy, czas niespokojny. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel. [Cz. 1] — 2. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2007, 2008, 273 + 196 s.

Przekłady

perski

Zamâneh-yī šegarf, zamâneh-yī nâ-ārâm. Zendegīnâmeh-ye ḵod gofteh-ye Lešek Kūlâkūfskī. [Przeł.] R. Vazīrī. Tehrân 2010.

serbski

Zanimliva vremena, nemirna vremena. S Lešekom Kolakovskim razgovarao Zbignev Mencel. [Przeł.] B. Rajčić. Beograd 2009.

6. Spadający nóż. [Proza]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak2016, 192 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2016, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Na okładce podtytuł: Wariacja literacka.

7. Kaszanka jako forma życia duchowego. Opowieść utajona. [Felietony]. Warszawa: Wielka Litera 2019, 270 s.

8. Kołakowski – czytanie świata. Biografia. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2020, 509 s.

Nagrody

Nagroda im. J. Długosza za najlepszą książkę z zakresu humanistyki (2020).

9. Krzycz! Teraz!. [Powieść autobiograficzna]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2021, 205 s.

10. Jaka powieść o Polsce jest nam dzisiaj potrzebna? [Szkice literackie]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2024, 168 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2024, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.

Zawartość

Od autora. – I. Dochodzenie do siebie: My, żywi [dot. eseju K. Puzyny „My, umarli”]; Aby być w pieśni… [dot. artykułu B. Leśmiana „Rozmyślania o powieści polskiej”]; Mesjasz zwycięski [dot. książki W. Panasa „Bruno od Mesjasza”]; Pamiętnik Mefista [dot. zniszczenia spuścizny po W. Riffie oraz pamiętnika K. Irzykowskiego]; Dochodzenie do siebie [dot. książki S. Mrożka „Baltazar”]; Skrzydła [o „Dzienniku” A. Kijowskiego]. – II. Tyran i plotki: Dlaczego przejmują nas „Dreszcze” [o artykule A. Sandauera „Okres miniony – oskarżenia, obrona” i filmie W. Marczewskiego „Dreszcze”]; Czy Herbert był socrealistą? [o wierszu Z. Herberta „Pacyfik III (Na Kongres Pokoju)”]; Doktoraty, których nie napisałem [o niezrealizowanych pomysłach na prace doktorskie z literaturoznawstwa]; Dusza wyprzedana [dot. książki L. Flaszena „Cyrograf”]; Tyran i plotki [dot. powieści A. Dalcza „Umierający i zmartwychwstali”]. – III. Płaszcz gubernatora Franka: Pożegnanie stulecia [dot. nieukończonego opowiadania J. Parandowskiego „Koniec stulecia”]; Płaszcz gubernatora Franka [dot. książki M. Grzebałkowskiej „Wojenka. O dzieciach, które dorosły bez ostrzeżenia”]; Ptolemeusz i kurnik polski [dot. artykułu J.M. Rymkiewicza o M. Dąbrowskiej]; Rdza [dot. książki J.-H. Badera „Skucha”]; Czerwony Kapturek (inna bajka) [dot. autobiografii W. Sadkowskiego „Mój sposób na życie”]; No future? [dot. powieści T. Konwickiego „Mała apokalipsa”]; Znieczulica? [polemika z esejem M.P. Markowskiego o L. Kołakowskim]; Oczyszczenie [dot. książki J. Kurskiego „Dziady i dybuki. Opowieść dygresyjna”]; Współczuć z antysemitami? [dot. sceny z książki A. Applebaum „Między Wschodem a Zachodem. Przez pogranicza Europy”]. – IV. Ulubione lektury prezydenta: Przymierze [dot. listu Jana Pawła II do artystów]; Nauka pozorów, czyli pozór nauki [dot. eseju K. Jaspersa „Idea uniwersytetu” i powieści A. Zagajewskiego „Ciepło, zimno”]; Do poety, Marcina Sendeckiego, list otwarty w sprawie ratowania świata [komentarz do wiersza M. Sendeckiego z tomu „W”]; Ulubione lektury prezydenta [dot. ulubionych lektur D. Tuska i L. Kaczyńskiego]; Jaka powieść o Polsce jest nam dzisiaj potrzebna, czyli kłopoty symetrystów.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. L. Kołakowski: Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone z lat 1955–1968. Przedmowa, wybór, oprac.: Z. Mentzel. T. 1–3. London: Puls 1989, 208 + 180 + 244 s. Przedruk fotooffsetowy Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1989. Biblioteka „Aletheia. Wyd. nast.: poprawione i rozszerzone z podtytułem: Pisma rozproszone sprzed 1968, tamże 2002, 367 + 295 + 360 s.
2. L. Kołakowski: Wśród znajomych. O różnych ludziach mądrych, zacnych, interesujących i o tym, jak czasy swoje urabiali. Wybór i posłowie: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2004, 204 s.
Tekst częściowo tłumaczony z angielskiego i francuskiego.
3. L. Kołakowski: Czy Pan Bóg jest szczęśliwy i inne pytania. [Szkice]. Wybór i układ: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2009, 306 s.
4. L. Kołakowski: Nasza wesoła apokalipsa. Wybór najważniejszych esejów. Wybór i układ: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2010, 357 s.
5. L. Kołakowski: Kościół w krainie wolności. O Janie Pawle II, Kościele i chrześcijaństwie. [Szkice]. Wybór i układ: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2011, 121 s.
6. L. Kołakowski: Niepewność epoki demokracji. Wybór i słowo wstępne: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak2014, 333 s.
7. L. Kołakowski: Wejście i wyjście. Oraz inne utwory ku przestrodze i dla zabawy. Wybór i przedmowa: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2017, 295 s.
8. T. Burek: Pamięć głęboka. Wybór, wstęp i opracowanie: Z. Mentzel. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2021, 232 s. Biblioteka „Więzi, t. 374.
9. L. Kołakowski: Śmierć jako własność prywatna. Wybór, układ i słowo wstępne: Z. Mentzel. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2021, 173 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN2016, 2024.

Autor o sobie

Dlaczego gram na giełdzie? (Próba autobiografii). NaGłos 1996 nr 23.

Wywiady

Dar namiętności. Rozm. K. Kubisiowska. Rzeczpospolita 2002 nr 52, polem. T. Drewnowski. „Dar namiętności” czy dar pychy? „Rzeczpospolita” 2002 nr 4 dod.Rzecz o Książkach”.
Jest mi wstyd, że brałem w tym udział. Rozm. S. Łupak. Gazeta Wyborcza 2002 nr 61 dod.Trójmiasto” [dot.: Niebezpieczne narzędzie w ustach].
Gonię kanarka na dachu. Rozm. J. Lipszyc. Elle 2005 nr 8.
Historia pewnego przebudzenia. Rozm. K. Kubisiowska. Rzeczpospolita 2005 nr 112 [dot.: Wszystkie języki świata].
Przełamywanie niemożności. Rozm. M. Wilk. „Dziennik Polski2005 nr 157 [dot.: Wszystkie języki świata].
Świat giełdy i literatury. Rozm. S. Drajewski. „Głos Wielkopolski2005 nr 52 [dot.: Wszystkie języki świata].
Typ migotliwy. Rozm. M. Subotić. Rzeczpospolita 2005 nr 216 dod.Piąta Aleja” [dot.: Wszystkie języki świata].
Obłęd parnych dni. Rozm. N. Czapska. „Życie Warszawy2006 nr 1 [dot.: Wszystkie języki świata].
Pierwsza litera alfabetu. Rozm. K. Surmiak-Domańska. „Gazeta Wyborcza2006 nr 215 [dot.: Wszystkie języki świata].
Mentzel o Kołakowskim, który stłukł Napoleona. Rozm. A. Pawłowska. Polska 2008 nr 12.
Chyba jest ta świecąca nitka. Rozm. J. Dąbrowska. „Gazeta Wyborcza2016 nr 101.
Ja w sprawie zegarka. Rozm. K. Kubisiowska. „Tygodnik Powszechny2016 nr 22.

Ogólne

Artykuły

M. ŁUKASZEWICZ: Literacki spekulant. Newsweek Polska 2005 nr 16.
K. BUSZKOWSKA: Zadomowieni w literaturze – o czytaniu pisarzy. „Pamiętnik Literacki2019 z. 1 [dot. m.in. Z. Mentzla].

Pod kreską

M. ADAMIEC: Bzdura i kultura. Gazeta Gdańska 1991 nr 49.
W. MAJCHEREK: Aktualności z przeszłości. Po prostu 1991 nr 5.
K. MASŁOŃ: Kronika wypadków żałosnych. Społeczeństwo Otwarte 1991 nr 4.
E. PAWLAK: Panopticum PRL-u. Wprost 1991 nr 5.
J. PILCH: Szczegóły schyłku. Tygodnik Powszechny 1991 nr 2.
D. SOSNOWSKA: Najśmieszniejszy kraj świata. Tygodnik Solidarność 1991 nr 16.
T. STANKIEWICZ-PODHORECKA: Kronika uszkodzonych serc. Życie Warszawy 1991 nr 102.
D. ULICKA: Kwartalnik kulturalny. Nowe Książki 1991 nr 7.
M. ZALESKI: Peereliada. Res Publica 1991 nr 5.
L. ŻULIŃSKI: Gruba kreska. Literatura 1991 nr 10.
J. JARZĘBSKI: Pod i nad kreską. Przegląd Powszechny 1992 nr 4.
K. MĘTRAK: Cienka, czerwona linia. W tegoż: Krytyka — twórczość przeklęta. Waszawa 1995.

Laufer

A. LIBERA: Ruch Lauferem. Rzeczpospolita 1998 nr 297.
J. PILCH: Sny, księgi, przedmioty. Tygodnik Powszechny 1998 nr 51/52.
W. CESARSKI: Z ostatniej strony. Gazeta Wyborcza 1999 nr 99.
D. NOWACKI: Model do składania. Res Publica Nowa 1999 nr 7/8.
J. WINIARSKI. „Magazyn Literacki1999 nr 2.

Niebezpieczne narzędzie w ustach

A. LIBERA: Co zobaczył Zbigniew Mentzel. Rzeczpospolita 2001 nr 269.
J. GUTOROW: List do Zbigniewa Mentzla. Odra 2002 nr 5.
J. ŁUKASIEWICZ: Dwie notatki. Arkusz 2002 nr 12.
A. MADALIŃSKI: Cięty język. FA-art 2002 nr 2.
D. NOWACKI: Sztuka miniatury. Res Publica Nowa 2002 nr 3.
J. SZCZĘSNA: Zobaczone, zapamiętane, zapisane. Gazeta Wyborcza 2002 nr 10.
L. GIEMZA: Motyw mapy w prozie współczesnej. Casus Stasiuka i Mentzla. Colloquia Litteraria 2008 [nr] 1/2.

Zob. też Wywiady.

Wszystkie języki świata

G. BORKOWSKA: Opowiedzieć swoją historię. Res Publica Nowa 2005 nr 4.
P. BRATKOWSKI: Nauka mówienia. Newsweek Polska 2005 nr 16.
J.Z. BRUDNICKI: Niebezpieczne narzędzie w ustach. Trybuna 2005 nr 205 [dot. m.in. Wszystkie języki świata].
P. CZAPLIŃSKI: Spowiedź inteligenta. Ozon 2005 nr 4.
N. CZAPSKA: Chwalebna ułomność pana Hintza. Życie Warszawy 2005 nr 109.
M. DZIEWULSKA: Opisanie świata. Zeszyty Literackie 2005 nr 4.
U. GLENSK: W sieci słów. Kresy 2005 nr 4.
A. KŁOPOTOWSKA: Przezwyciężyć wieżę Babel. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2005 nr 78 dod. „Przegląd Polski”, toż pt.: Historia pewnego przebudzenia. „Przegląd Polityczny” 2005 nr 71.
A. LIBERA: Połączył i przemówił. Rzeczpospolita 2005 nr 112.
K. MASŁOŃ: Wszystko jest takie jak było naprawdę. Rzeczpospolita 2005 nr 106.
T. MIZERKIEWICZ: Inteligent i demony przeszłości. Nowe Książki 2005 nr 7, przedruk w tegoż: Literatura obecna. Szkice o najnowszej prozie i krytyce. Kr. 2013.
M. ORSKI: Zanim zstąpił duch…Przegląd Powszechny2005 nr 9.
V. PAWŁOWSKA: Gadatliwe niemowy. Śląsk 2005 nr 8.
J. PILCH: Piękna teoria niemożności. Polityka 2005 nr 20.
M. SENDECKI: Laufer spętany. Przekrój 2005 nr 21/22.
M. TERLIKOWSKA: Spowiedź nieudacznika. Nowe Państwo 2005 nr 5.
J. WACH: Oswajanie siebie. Akcent 2005 nr 3.
M. ZALESKI: Teraz ty. Tygodnik Powszechny 2005 nr 24.
A. BOLECKA: Wypowiedzieć to co najważniejsze. Borussia 2006 nr 39.
Ż. DYRSZKA: Babel. Śląsk 2006 nr 8.
A. LAM: Wielomówny świat. Topos 2006 nr 3, przedruk w tegoż: Poznać to co mówimy. Warszawa 2009.
A. POPRAWA: Zajrzeć w przeźroczystość. Twórczość 2006 nr 1.
M. RADZIWON: Rzeka słów znajduje ujście. Gazeta Wyborcza 2006 nr 120.
M. MITURA: Wartość dodana. O tłumaczeniu polskich elementów kulturowych we francuskim przekładzie powieści „Wszystkie języki świata” Zbigniewa Mentzla. „Między Oryginałem a Przekładem2014 nr 4.
M. MITURA: L’explicitation des relations cohésives dans la traduction littéraire. Les outils de jonction interpropositionnelle dans la traduction française du roman „Wszystkie języki świata” de Zbigniew Mentzel. „Romanica Cracoviensia2014 [vol.] 14.

Czas ciekawy, czas niespokojny

A. SKRENDO: Stłuczona figurka Napoleona. „Pogranicza2007 nr 5.
E. KOLINKO: Z życia filozofa. Przegląd Powszechny 2008 nr 3.
B. NOWICKI: Philosophie perennus. Śląsk 2008 nr 5.
M. ŚRODA: Czas ciekawy?Nowe Książki2008 nr 2.
M. ŚRODA: Mędrzec światem zmęczony. „Nowe Książki2008 nr 12.
J. BOCHEŃSKI: Profesor Kołakowski mistrz dygresji. Gazeta Wyborcza 2009 nr 87.
M. CIELECKI: Milcząca lekcja. W Drodze 2009 nr 1.
K. DOROSZ: Filozof i dziennikarz. Więź 2009 nr 3.

Spadający nóż

J. BARAŃSKA: Próby i błędy [on-line] Powst. 2016. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 czerwca 2016].
K. ALICHNOWICZ: Spekulacje spekulanta. Odra 2016 nr 9.
B. DARSKA: W cieniu manekinów. Twórczość 2016 nr 11.
M. KUBE: Pieniądze nie śmierdzą, czyli giełda okiem humanisty. Rzeczpospolita 2016 nr 86.
D. NOWACKI: Mistrz słomianego zapału. Nowe Książki 2016 nr 6.

Kaszanka jako forma życia duchowego. Opowieść utajona

D. SIWOR: (Nie) Tylko fragment. „Nowe Książki2020 nr 2.

Kołakowski - czytanie świata

M.P. MARKOWSKI: Biedny chrześcijanin patrzy na strajk kobiet. „dwutygodnik.com” [on-line] 2020 nr 294. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 7 czerwca 2024].
J. TOKARSKI: Kiedy geniusz popiera tyrana – spór o Kołakowskiego. „Gazeta Wyborcza2020 nr 262 dod. „Wolna Sobota”.
M. BEYLIN: Kołakowski na nasze kłopoty. „Gazeta Wyborcza2021 nr 24 dod. „Wolna Sobota”.
M. PRZEPERSKI. „Sensus Historiae2021 nr 2.
M. SZPAKOWSKA: Poparzony. „Przegląd Polityczny2021 nr 165.
R. WARSZEWSKI: Kołakowski bez Kołakowskiego, czyli jak cofnąć się do przodu. „Migotania2021 nr 1/2.
S. WRÓBEL: To nie jest biografia. „Nowe Książki2021 nr 3.
M. WRÓBLEWSKI: Czytanie Kołakowskiego. „Kwartalnik Artystyczny2021 nr 3.

Krzycz! Teraz!

D. NOWACKI: Czy naprawdę warto się wspinać na palce – do trzech razy sztuka. „Książki. Magazyn do czytania2021 nr 4.
W. STANISŁAWSKI: Żoliborskie melancholie. „Sieci2021 nr 44.
M. ORSKI: Krzycz!Odra2022 nr 1.
S. TCHOREK-BENTALL: Kronika klęsk elementarnych. „Twórczość2022 nr 5.

T. Burek: Pamięć głęboka

L. BUGAJSKI: Krytyka jako powieść. „Twórczość2022 nr 1, polemika: M. JUDA-MIELOCH: Duch Burka wciąż niepokoi (wokół recenzji „Pamięci głębokiej” Tomasz Burka w „Twórczości”). „Arcana” 2022 nr 3.
M. URBANOWSKI: Tomasz Burek jako historyk literatury. „Nowe Książki2022 nr 4.