DZIARNOWSKA Janina

Urodzona 15 listopada 1903 w Juzowce (obecnie Donieck) na Ukrainie; córka Kazimierza Tołwińskiego, inżyniera, i Marii z Markowskich. Po przyjeździe do kraju w 1918 zamieszkała z rodzicami w Olkuszu pod Kielcami, gdzie w 1919 ukończyła szkołę średnią. W tymże roku przeniosła się do Warszawy i w 1920-25 studiowała na Wydziale Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1920 należała do lewicowego Związku Studentów Wolnej Wszechnicy, zorganizowanego dla zademonstrowania protestu przeciw wojnie z bolszewicką Rosją. W 1921-31 pracowała jako nauczycielka w szkole powszechnej w Markach pod Warszawą, a następnie jako urzędniczka w Głównym Urzędzie Statystycznym i w Polskim Monopolu Spirytusowym. Od 1932 działała na terenie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (WSM) — w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, a w 1934 w stowarzyszeniu Szklane Domy. Twórczość literacką rozpoczęła około 1930, pisząc powieść Maritta (rękopis zniszczony w czasie wojny). Debiutowała w 1934 utworami prozą drukowanymi w „Robotniku”. W tymże roku zaczęła publikować przekłady z języka rosyjskiego. W 1936 wstąpiła do Komunistyczną Partia Polski i współpracowała z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polski na Żoliborzu (1936-38). W połowie 1937 została sekretarzem redakcji pisma „Życie WSM”. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie. Uczestniczyła w organizowaniu pomocy dla rodzin aresztowanych i opieki nad dziećmi i młodzieżą. Po wojnie mieszkała nadal w Warszawie. W 1945 została członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; PZPR). Kontynuowała działalność społeczną; w 1945-46 była członkiem zarządu WSM, w 1947-49 członkiem zarządu Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W 1948 wyszła za mąż za Antoniego Dziarnowskiego, motorniczego, działacza związkowego. W tym czasie podjęła pracę literacką. Po 1949 zaczęła ogłaszać powieści i liczne przekłady z literatury rosyjskiej. W 1951 została członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). Od 1958 współpracowała stale z czasopismem „Kraj Rad”. Za twórczość dla dzieci i młodzieży otrzymała w 1961 nagrodę literacką Prezesa Rady Ministrów. W 1965-72 była członkiem Zarządu Głównego ZLP. W 1968 rozpoczęła stałą współpracę z „Nowymi Książkami”, w których ogłaszała liczne recenzje. W 1966-71 była członkiem Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR. Odbyła wiele podróży związanych z pracą literacką i działalnością w ZLP; była w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR; 1963, 1965, 1970), Bułgarii (1965) i Algierii (1966, 1967). Od 1971 ogłaszała przekłady z języka rosyjskiego w „Literaturze na Świecie” i w „Literaturze Radzieckiej”. Za twórczość artystyczną otrzymała wiele nagród polskich i zagranicznych, m.in. nagrodę Prezesa Rady Ministrów (1979), dyplom honorowy Wszechzwiązkowej Agencji Praw Autorskich ZSRR (1980), radziecką nagrodę im. M. Gorkiego (1983), nagrodę im. L. Waryńskiego (1983). Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964) i Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1974). Zmarła 22 grudnia 1992 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.