BIO

Born on 4 May 1954 in Leszno (Greater Poland voivoideship); son of the director of the County Public Security Office (Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego) and secret police captain Władysław Chojnacki and Leokadia, née Maciąg. He spent the first years of his life in the neighbouring of district of Kościan He was a pupil at Grammar School No. 1 in Leszno. After completing advanced secondary education in 1973, he started studying Polish philology at Adam Mickiewicz University in Poznan (UAM). He graduated with a master's degree in theatre studies in 1977. He was a member of the student poetry group "Od Nowa" from 1973 to 1977, making his debut with Głos pierwszy (First voice), a collection of poems published in 1973 by the group's publishing outlet Witryna Poetycka Okręgowego Klubu Studentów „Od Nowa”. He went on to co-edit four collections published in the same series. He won many poetry prizes, including the "Zielona Waza" (Green Vase) single poem tournament (Turniej Jednego Wiersza) and a competition for poems about Poznan and Greater Poland (Turniej Wierszy o Poznaniu i Wielkopolsce), both in 1975. In 1978, he won the "Milowy Słup" (Milestone) prize in the national poetry competition Ogólnopolski Konkurs Poetycki in 1978, the same year that he won the "Czerwona Róża" (Red Rose) prize in the national competition for socially engaged poetry (Ogólnopolski Turniej Poezji Społecznie Zaangażowanej). He had various jobs, including working as a specialist in vocational qualifications at the "Wenus" Hairdressers' Cooperation in Poznan. He also worked at cultural centres in Poznan and Leszno Wielkopolskie, while also working as a Polish language tutor at the United States' consulate in Poznan. He continued to write poetry and literary criticism, publishing numerous poems, reviews and articles in periodicals including "Integracje" (1978- 1981; also serving on the editorial board), "Nurt" (1978-81), "Student" (1978-81; serving as editor of the cultural section in 1980/81),
"Nowy Medyk" (1979-80), "Nowy Wyraz" (1979-80), "Głos Wielkopolski" (1980-81), "Literatura" (1980) and "Odra" (1980-81). He joined the Youth Circle (Koło Młodych) of the Poznań branch of the Polish Writers' Union (Związek Literatów Polskich – ZLP) in 1978, serving as chair of the Circle until the ZLP was disbanded in 1983. Together with Tadeusz Żukowski, he established and co-organized the national congress of ZLP youth circles (Ogólnopolski Zjazd Kół Młodych ZLP) that took place in Poznań in November 1981. In 1980/81 he held a fellowship from the Tadeusz Borowski Foundation (Fundusz im T. Borowskiego) and the Ministry of Culture and Art. Betwen 1981 and 1988 he was literary secretary at Poznan's Nowy Theatre. During this period he published articles and reviews in the theatre's periodical "Programy Teatru Nowego" (1981-87), while also editing the irregular supplement "Zza kulis" (which in 1983 featured his cycle of articles Prosto w scenę – Straight to the stage). He also published poetry in underground publications not approved by state censors including "Bez Debitu" (1983), "Obecność" (1984) and "Czas Kultury" (1986), likewise under the pen name Ludwik Piechocki. As a result of his involvement in the independent publishing movement, including collaborations with the Głosy publishing house, he was called up for military service in November 1982. He was enrolled into the penal company Wojskowy Obóz Specjalny (Special Military Camp) in Rawicz and then released in December that year. He left for the United States in 1986 on a six-week fellowship from the Department of State. He travelled around the USA before returning to Poland. He was awarded Medal Młodej Sztuki (Young Arts Medal) for his poetry and essay writing by the editorial board of the newspaper "Głos Wielkopolski" and Poznan City Council in 1988. He emigrated to Canada to same year, initially living in Mississauga near Toronto, before moving to Brampton. He earned a living running his own construction business before becoming a professional truck driver. He continued write poetry, occasionally publishing his works in periodicals including "Odra" (1990), "Arkusz" (1995 and 1999), "Gazeta Malarzy i Poetów" (1999 and 2004), "Akcent" (2002-03), "Fraza" (2004) and "Twórczość" (2005-12), as well as in Toronto-based Polish émigré publications "Gazeta" (1988-89), "Głos Polski" (1988), "High Park" (1992-96) and "Nowy Prąd" (2003). He joined the Association of Polish Writers (SPP) in 2000. In 2001, he was briefly associated with the Polish-Canadian Publishing Fund (Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie), serving as a member of its Board. In 2006, he won the Wladyslaw and Nelli Turzanski Foundation Prize. He was awarded the Gold Combatants' Cross (Złoty Krzyż Kombatancki) by the Polish ex-Combatants Association (SPK) and the Polish Cross of Freedom and Solidarity (Krzyż Wolności i Solidarności) in 2015.
He married Alicja Zygał in 1976, who was taking a degree in Polish studies at the time. They have a daughter Zuzanna (b. 1976), who works at the University of Vienna, and a son, Jakub (b. 1979), who graduated with a degree in journalism from Vienna. Roman and Alicja divorced in 1986. In 1988 he married the nurse Alina Piotrowska. He lives in Orangeville, Ontario, Canada.

Twórczość

1. Głos pierwszy. [Wiersze]. Poznań: Socjalistyczny Związek Studentów Polskich – OKS [Okręgowy Klub Studencki] „Od nowa 1973, 10 s., powielone.

2. Dla tego życia. [Wiersze]. Red.: W. Gawłowski i J.K. Adamkiewicz. Poznań 1976-1977, 27 s. powielone. Witryna Poetycka Okręgowego Klubu Studentów „Od Nowa” i Klubu „Nurt”. Wyd. 2 zmienione i poszerzone: [Red. i posłowie na obwolucie]: Z. Jerzyna. Warszawa: Zarząd Główny Socjalistycznego Związku Studentów Polskich 1978, 31 s. CKS [Centralny Klub Studencki] Uniwersytetu Warszawskiego „Hybrydy”. Pokolenie, które Wstępuje, seria 3 arkusz 18.

Nagrody

Nagroda w konkursie „Nowego Medyka” i „ITD” na zestaw 24 wierszy wybranych do druku w „Arkuszach Autorskich” w 1977, Medal im. S. Grochowiaka w 1979 przyznawany za najlepszy debiut poetycki w środowisku studenckim.

Zawartość

Zawiera cykle: Szkolenie obronne; Warsztat; Zrównoważenie sytuacji.

3. Z pozoru – cisza. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1980, 55 s.

Nagrody

Nagroda „Peleryny”, przyznana podczas Spotkań Jesiennych przez Klub Studentów Wybrzeża „Żak” w Gdańsku pod patronatem ZG SZSP w 1980.

Zawartość

Zawiera cykle: Z pozoru – cisza; Pętla.

4. Apel poległych i inne wiersze. Poznań: Głosy* 1983, 27 s. Biblioteka Miesięcznika Studenckiego „Głosy, 1.

Opublikowane w 150 egzemplarzach numerowanych.
Przedruk wiersza „Apel poległych” w: Czarny czwartek. Wiersze o Poznańskim Czerwcu’56. Poznań 2006 s. 47-83.

Nagrody

Nagroda „Niezależnych im. 3 Maja” w 1984, przyznana przez poznańskich członków dawnego ZLP.

5. Od „mówienia wprost” do „nowej prywatności. O poezji lat siedemdziesiątych. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1984, 173 s. Krytyka Literacka i Artystyczna.

Zawiera szkice drukowane w czasopismach w 1978-1980.

Nagrody

Nagroda „Wawrzyny Radaru” w dziale krytyki literackiej w 1984.

Zawartość

Wstęp. – I. Przygoda „nowych roczników”: Z punktu widzenia Ezopa; „Jeszcze słychać śpiew…”. (Przykład mowy Ezopowej); Młoda liryka inteligencka – kryzys wiary; Młoda krytyka: dwie tendencje; Recepta na pokolenie; Chora literatura; Pomówmy o wartościach; Przygoda „nowych roczników”. – II. Konteksty: Bohaterowie są zmęczeni; Pozorna alternatywa – alternatywa pozorów; W czyim imieniu?. – III. Dwa pokolenia: Poza alternatywą [dot.: J. Kornhauser: Stan wyjątkowy]; „Która ocala”. (O liryce Ryszarda Krynickiego); Gdy słowo krew jest w wierszu obecne [dot.: K. Karasek: Prywatna historia ludzkości]; Kontekst jako norma klasycyzmu [dot.: A. Szuba: Wejście zapasowe]; Casus Kaliszewski [dot.: A. Kaliszewski: Autoprezentacja]; Z punktu widzenia ptaka [dot.: W. Zawistowski: Ptak w sieci dalekopisu]; Jak jest? [dot.: J.K. Adamkiewicz: Zaledwie pozory sytuacji. Sytuacja zastana]; Ja, Tomasz Soldenhoff [dot.: Koniec poezji]; Doznanie błękitu [dot.: U.M. Benka: Dziwna rozkosz]; „Nerwów krzak gorejący” [dot.: W. Gawłowski: Błędnik równowagi]. – Nota.

6. Noc. Wiersze 1977-1983. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1986 , 69 s.

Zawartość

Zawiera cykle: Noc; Ściana.

7. Wiersze nienapisane. Posłowie pt. „Nawlekając nic na igłę”: S. Sterna-Wachowiak. Poznań: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich; Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2000, 53 s. Wyd. nast. (łącznie z przekł. francuskim) pt.: Poèmes non écrits. Édition bilingue. [Przeł.] B. Biela. Lublin: Norbertinum Wydawnictwo – Drukarnia – Księgarnia 2015, 90 s.

Przekłady

francuski

Poèmes non écrits. Édition bilingue. [Przeł.] B. Biela. Lublin 2015.

węgierski

ĺratlan versek. [Przeł.] G. Zsille. Budapest 2008.

8. Tak. [Wiersze]. Lublin: Norbertinum; Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2003, 37 s. Biblioteka „Akcentu, 8.

9. Lekcje przyrody. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo a5; Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2006, 57 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, 54.

10. Aleppo. [Wiersze]. [Wybór i układ:] R. Chojnacki. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2010, 17 s. Kolofon, 1.

11. C’est ainisi. [Wiersze]. Tłum. [z francuskiego], przypisy, posłowie: B. Biela. Rzeszów: Fraza; Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2011, 69 s. Biblioteka „Frazy.

Tekst w języku polskim i francuskim.

12. Do prywatnego użytku. [Wiersze]. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie; Rzeszów: Stowarzyszenie Literacko-ArtystyczneFraza2014, 33 s.

13. Dla tego życia. Wybór wierszy. Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2018, 230 s.

14. Pasterz słoneczników. [Wiersze]. Szczecin, Bezrzecze: Forma 2021, 56 s.

15. Gołąb cukrowy. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2023, 254 s.

Adaptacje

Herody polskie. Scenariusz na podstawie oryginalnych tekstów szopkowych i poezji współczesnej: R. Chojnacki. Reżyseria: I. Cywińska, L. Łotocki. Prapremiera: Poznań, Teatr Nowy (Scena Nowa) 1980.
Herody polskie II. Scenariusz na podstawie oryginalnych tekstów szopkowych i poezji współczesnej: R. Chojnacki. Powst. 1981.
Premierę (zaplanowaną na 14 XII) w Teatrze Nowym w Poznaniu odwołano z powodu wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981.

Prace redakcyjne

1. Teatr Nowy w Poznaniu 1973-1983. Red.: R. Chojnacki, M. Kwiatkowski. Poznań: Teatr Nowy 1984, 81 s., [37] s. tablic.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2015, 2024 .

Wywiady

Przeciw prywatności. Rozmowa z Romanem Chojnackim, laureatem Medalu im. Stanisława Grochowiaka. Rozm. G. Suplicka. „Nowy Medyk1980 nr 4.
Obrót wokół własnej osi. Rozm. V. Szostak. „Gazeta Wyborcza2003 nr 32 dod. „Poznań”.
Przestałem kłócić się z życiem. Rozm. R. Brzezińska. „Gazeta Poznańska2003 nr 27.
Szechina, doznawanie świata i poezja ludzka. [Rozm.] S. Sterna-Wachowiak. „Gazeta Malarzy i Poetów2003 nr 2.

Słowniki i bibliografie

S. Sterna-Wachowiak: Roman Chojnacki. [Hasło bibliograficzne]. Powst. 2015, masznopis [przygotowany do leksykonu „Bractwo wiecznego pióra. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich w Poznaniu i akolici”].

Ogólne

Artykuły

M. STALA: Czasem cię zdradzi trwoga twego serca. „Student1979 nr 21.
M. GRASZEWICZ: Pokolenie nietolerancji. „Nowy Medyk1980 nr 4.
S. STERNA-WACHOWIAK: Zbliżając horyzont pod próg swego domu. W tegoż: Głowa Orfeusza. Warszawa 1984.
P. KUNCEWICZ: Od nowa. Agonia i nadzieja. (Literatura polska 1918-1986). „Przegląd Tygodniowy1987 nr 48 [dot. m.in. R. Chojnackiego].
W. BRANIECKI: Świadomość doświadczeń i wyobraźnia twórcza. „Głos Wielkopolski1988 nr 36 [sylwetka R. Chojnackiego z okazji otrzymania Medalu Młodej Sztuki].
E. BALCERZAN: Przygoda piąta: samopoczucie pokolenia ’76. W tegoż: Przygody człowieka książkowego. Warszawa 1990 [dot. m.in. R. Chojnackiego].
S. STERNA-WACHOWIAK: I nic nie będzie poza. „Gazeta Malarzy i Poetów2004 nr 4 [dot. twórczości poetyckiej R. Chojnackiego].
B. SZAŁASTA-ROGOWSKA: Wyplątany z sieci południków/odnalazłem siebie w głębi oceanu” – o „kanadyjskiej” poezji Romana Chojnackiego. W: Literatura polska na świecie. T. 4. Oblicza światowości. Katowice 2012.
J. DRZEWUCKI: Powrót Romana Chojnackiego. „Twórczość2019 nr 6.
B. BAKUŁA: Tam i z powrotem po węzłach słowa. O przeszłości i teraźniejszości poezji Romana Chojnackiego. „Akcent2023 nr 2.
R.K. PRZYBYLSKI: My wobec innego. „Miasteczko2024 nr 50.

Dla tego życia

W. GAWŁOWSKI: dla tego życia, dla tej twórczości…Integracje1978 nr 2 [dot. też: Cz. Markiewicz: Modlitwa oszukanych].
M. JĘDRZEJEWSKI. „Integracje1978 nr 2 [dot. m.in. R. Chojnackiego].
J.K. ADAMKIEWICZ: W poetyce niepokoju. „Nowy Wyraz1979 nr 3.

Z pozoru – cisza

A. ŁAWNICZAK: Czy śmierć poety?Nurt1980 nr 12.
J.Z. BRUDNICKI: Gramatyka ciszy i adoracji. „Poezja1981 nr 3 [dot. też: J.K. Adamkiewicz: Sytuacja zastana].
W. GAWŁOWSKI: Antynomie ciszy. „Nowy Wyraz1981 nr 2.
A.K. WAŚKIEWICZ: Jeszcze cię zdradzi trwoga twego serca. „Życie Literackie1981 nr 4.
A. KALISZEWSKI: Przełamać ciszę. Chojnacki – zanik mowy. „Pismo1983 nr 4.
J. DRZEWUCKI: W pętli życia, w pętli języka. W tegoż: Chaos i konwencja. Kraków 1988 [dot. też.: Noc].

Od „mówienia wprost” do „nowej prywatności”

S. ĆWIK: W pętli. „Walka Młodych1984 nr 53.
A. NOWAK: Wyznanie będące wyzwaniem. „Radar1984 nr 31.
K. PYSIAK: Krytyka niecierpliwa. „Nowe Książki1984 nr 12, przedruk w tegoż: Przecena dla młodej literatury. Warszawa 1988.
A. BILSKA: Poezja i sankcja etyczna. „Radar1985 nr 3.
J. DRZEWUCKI: Jednak w poczuciu bezsilności. „Student1985 nr 19.
E. KURZAWA: Od „Nowej Prywatności” do…Integracje1987 nr 23.

Noc

M. STALA: Wygasły splot słońca. (Interpretacja wiersza „Doznanie” R. Chojnackiego). „Integracje1981 nr 11, przedruk w: W stronę wiersza. Warszawa 1984.
Z. JERZYNA. „Przegląd Tygodniowy1986 nr 35.
R. BEDNARCZYK: Doznanie nocy. „Tak i Nie1987 nr 33.
J. DRZEWUCKI: W pętli języka, w pętli życia. „Życie Literackie1987 nr 50, przedruk pt. W pętli życia, w pętli języka. W tegoż: Chaos i konwencja. Kraków 1988.
M. GOSTYŃSKI. „Przegląd Katolicki1987 nr 43.
M. KISIEL: Usta niech słowom nie wierzą. „Radar1987 nr 21.
Cz. MICHNIAK: Pilnuj mnie prawdo. „Głos Wielkopolski1987 nr 170.
W. OSZAJCA: Kto, komu, który. W tegoż: Przy świecy i ogarku. Poznań 1995.

Wiersze nienapisane

A. KWIATKOWSKA: Człowiek, który wymknął się Bogu. „Gazeta Malarzy i Poetów2000 nr 3/4.
A. POPRAWA: Bez kropki, mimo wszystko. „Nowe Książki2000 nr 9.
A. SIKORSKI. „Przegląd Katolicki2000 nr 27.
P. CIELESZ: Wielki Ogrodnik dba o wiersze. „Topos2001 nr 6.

Tak

B. BIELA: Piękno opisywać przejrzyście. O poezji R. Chojnackiego. „Akcent2004 nr 1/2.
M. DANIELKIEWICZ: Trzy razy tak. (Na marginesie lektury wierszy R. Chojnackiego). „Akcent2004 nr 1/2.
U. GAWŁOWSKA: Krystalizacja. „Topos2004 nr 1/2.
W. GAWŁOWSKI: Ciemny strumień światła. „Gazeta Malarzy i Poetów2004 nr 1.
T. POLANOWSKI: Życie codzienne z zamkniętym domem. „Przegląd Powszechny2004 nr 11.

Lekcje przyrody

J. DRZEWUCKI. „Książki. Magazyn Literacki 2006 nr 12.
J. ORSKA: Wzniośle w próżnię. „Nowe Książki2007 nr 3.
J. ROSZAK: Pan od przyrody. „Polityka2007 nr 9.
B. BIELA: Żal byłoby opuścić ten świat. O wierszach R. Chojnackiego. „Akcent2008 nr 1.

C’est ainisi

A. RESZCZYK: O bliskości świata. „Akcent2012 nr 2.

Dla tego życia. Wybór wierszy

J. BECZEK: Inna prywatność. „Nowe Książki2019 nr 4.

Herody polskie [scenariusz]

B. KUSZTELSKI. „Gazeta Zachodnia1981 nr 12.
A. TUSZYŃSKA: Pełne łaski i prawdy. „Teatr1981 nr 3.