BIO
Urodzony 12 lutego 1948 w Łukowie; syn Antoniego Dybciaka, urzędnika kolejowego, i Janiny z Kurkowskich. Do szkół uczęszczał w Łukowie; w 1966 zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki. Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1971 uzyskał magisterium. Działał wówczas w Warszawskim Kole Polonistów, w którym kierował najpierw sekcją poezji, a następnie pełnił funkcję wiceprezesa. Należał do Zrzeszenia Studentów Polskich (1966-71). Debiutował w 1971 szkicem na temat twórczości Stanisława Brzozowskiego pt. Głos wśród nocy, opublikowanym w „Znaku” (nr 4). W tymże roku podjął pracę w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN) na stanowisku asystenta w Pracowni Poetyki Historycznej. W 1971-81 był aktywnym członkiem Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie (m.in. wchodził w skład Zarządu i Komisji Rewizyjnej). Od lipca 1972 do 1978 pełnił funkcję sekretarza redakcji dwumiesięcznika „Teksty” wydawanego przez IBL i Komitet Nauk o Literaturze PAN. Na łamach „Tekstów” oraz „Tygodnika Powszechnego” (1971, 1973-83, 1985-88), „Twórczości” (1971-75), „Literatury” (1972-74) i „Więzi” (od 1972) ogłaszał szkice krytyczne i recenzje literackie. W roku akademickim 1979/80 prowadził też zajęcia na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). W 1980 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy pt. Nurt personalistyczny w krytyce literackiej lat trzydziestych (XX w.) (promotor prof. Michał Głowiński). Rok później otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. W 1981 został członkiem Towarzystwa Naukowego KUL. Szkice i recenzje literackie publikował m.in. w „Kulturze” (1979-81), „W Drodze” (1980-87), „Znaku” (1981-83) i „Odrze” (1981-87 z przerwami). W roku akademickim 1981/82 oraz 1982/83 prowadził na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie seminarium na temat teorii i historii krytyki, a w 1982/83 nadto ponownie zajęcia na KUL. W 1983/84 prowadził zajęcia ze studentami w School of Slavonic and East European Studies w Londynie. Następnie przebywał we Francji, gdzie gromadził materiały do monografii współczesnej literatury polskiej na obczyźnie. Po powrocie do kraju kontynuował pracę w IBL oraz zajęcia dodatkowe na KUL. W 1983-84 współpracował z Radiem Wolna Europa (pod pseudonimem Janusz Kurkowski). W październiku 1985 przeniósł się na stałe na KUL, gdzie został zatrudniony najpierw jako adiunkt, a po uzyskaniu w 1986 habilitacji na podstawie rozprawy Ethos współczesnej literatury polskiej. Światopoglądowe przemiany w latach 1918-83 na stanowisku docenta w Katedrze Literatury Współczesnej (od 1987). W 1986 ożenił się z Katarzyną Zielińską. W latach osiemdziesiątych ogłaszał szkice krytyczne i własne wiersze na łamach czasopism wydawanych poza cenzurą, m.in. w „Akcencie” (1984), „Aneksie” (1984), „Kursie” (1984), „Kulturze Niezależnej” (1985), „Arce” (1987) oraz w paryskich „Zeszytach Literackich” (1983). W 1987 został członkiem kolegium redakcyjnego kwartalnika „Ethos” wydawanego przez Instytut Jana Pawła II KUL. W 1987-99 wchodził w skład redakcji „Roczników Humanistycznych KUL”. W 1987 otrzymał nagrodę Fundacji POLCUL z Australii. W 1989 kontynuował współpracę z Radiem Wolna Europa (już pod własnym nazwiskiem). W tymże roku należał też do członków założycieli Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Stowarzyszenia Wspólnota Polska. W latach osiemdziesiątych był członkiem jury nagrody im. S. Vincenza. Powstałe w tym czasie szkice i artykuły publikował w „Tygodniku «Solidarność»” (1989-90). Od 1992 był stałym współpracownikiem dwumiesięcznika „Arka”, a od 1994 – dwumiesięcznika „Arcana”. Artykuły i recenzje literackie publikował nadal w „Tygodniku «Solidarność»” (1991, 1996-98) oraz „Więzi” (1991, 1994, 1996), „Kresach” (1993-94) i „Rocznikach Humanistycznych KUL” (1993, 1997, 1998). W latach dziewięćdziesiątych był kierownikiem programu badawczego Towarzystwa Naukowego KUL i Komitetu Badań Naukowych Leksykon kultury polskiej na obczyźnie od roku 1939. W 1994 otrzymał stypendium Instytutu Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen) w Wiedniu. W 1996-2001 był profesorem i kierownikiem Katedry Historii Literatury w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej (od 1998 Akademia Podlaska) w Siedlcach. W 1997-2000 wchodził w skład Rady Sztuki przy Ministrze Kultury i Sztuki, a w 1998-2001 w skład rady programowej Polskiej Agencji Informacyjnej. W 1999 został członkiem kolegium redakcyjnego nieregularnego czasopisma „Periphery. Journal of Polish Affairs”, wydawanego w Orchard Lake (Michigan, Stany Zjednoczone). W 2000 podjął pracę na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego (UKSW) w Warszawie, gdzie jako profesor objął Katedrę Literatury Polskiej XX Wieku; w 2002-05 zasiadał w senacie UKSW. W 2001 wszedł w skład jury nagrody poetyckiej kwartalnika „Fronda”. W 2003 otrzymał nagrodę rektora UKSW. Jako autor haseł współpracował z redakcją Słownika literatury polskiej XX wieku (Wrocław 1992), przewodnika encyklopedycznego Literatura polska XX wieku (t. 1-2, Warszawa 2000), Wielkiej encyklopedii Polski (t. 1-2, Kraków 2004). Był członkiem rady konsultacyjnej wydawanej przez Wydawnictwo Naukowe PWN encyklopedii Religia (t. 1-10, Warszawa 2001-04), Wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (2001) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (2004). Mieszka w Warszawie.
Twórczość
1. Gry i katastrofy. [Szkice literackie]. Warszawa: Biblioteka Więzi 1980, 211 s.
Zawartość
2. Personalistyczna krytyka literacka. Teoria i opis nurtu z lat trzydziestych. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1981, 224 s.
Zawartość
3. Wielkie dziedzictwo. Szkice literackie. Wyd. w przekł. na język włoski pt. La grande testimonianza. [Przeł.:] A. Marx, A. Setola. Bolonia: Centro Studi Europa Orientale 1981, 270 s.
Zawartość
4. Szczepański. [Przeł.:] Ch. Cenkalska. Warsaw: Authors Agency; Czytelnik 1982, 80 s.
5. Wiersze z czasu gier i katastrof. Warszawa: Oficyna Muzyków i Filozofów* 1982, 41 s.
6. Panorama literatury na obczyźnie. Opracowanie przeznaczone dla uczniów szkół średnich. Kraków: Oficyna Literacka 1990, 154 s.
Zawartość
7. Karol Wojtyła a literatura. [Szkice monograficzne]. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos” [1992], 164 s.
Zawartość
8. Trudne spotkanie. Literatura polska XX wieku wobec religii. Kraków: Arcana 2005, 320 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Prace redakcyjne
Przekłady
francuski
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1988, 1990, 2005.