BIO

Urodzona 24 kwietnia 1898 w Wolsku (Rosja); córka Romana Niewiadomskiego, inżyniera, i Józefy z Rudnickich, artystki malarki. Od 1899 przebywała w Warszawie. Uczyła się na kompletach domowych, a w 1912/13 uczęszczała do siódmej klasy prywatnego gimnazjum żeńskiego Jadwigi Sikorskiej. W tymże roku po ciężkim zapaleniu płuc wyjechała na leczenie do Bad Reinerz (obecnie Duszniki). Od 1915 do końca I wojny światowej przebywała wraz z rodziną na Kaukazie, gdzie ojciec był jednym z kierowników budowy Kolei Kachetyjskiej. Występowała wówczas amatorsko na scenie. W 1918 powróciła do Polski. W 1919 wyszła za mąż za Karola Duszyńskiego i wyjechała do Rohatyna, gdzie mąż był technikiem powiatowym. Pracowała jako nauczycielka języków obcych i historii w miejscowym gimnazjum. Była aktywnym członkiem żeńskiej organizacji Sokół. W 1925 przeniosła się do Warszawy i zajęła twórczością literacką. Debiutowała w 1927 wierszowanym opowiadaniem dla dzieci pt. Słoń Duda, od tegoż roku współpracowała z pismami dla dzieci „Płomyk” i „Płomyczek.” Równocześnie od 1928 opracowywała czytanki szkolne i podręczniki metodyczne, początkowo z zakresu historii (wraz z Tadeuszem Witwickim), a następnie z zakresu języka polskiego (wspólnie ze Stanisławem Tyńcem i Józefem Gołąbkiem). W 1935-39 redagowała pismo dla dzieci pt. „Słonko.” W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. W 1942 zachorowała na gruźlicę i wyjechała na kurację do Otwocka. Kontynuowała twórczość literacką. Zmarła 16 listopada 1948 w Otwocku; pochowana w Warszawie na Cmentarzu Bródnowskim.

Twórczość

1. Słoń Duda. [Opowiadanie wierszem]. Warszawa: Drukarnia J. Cotty 1927, [23] s.

2. Wesele w Jaworowie. Obrazek sceniczny z czasów króla Jana III. Muzykę opartą na motywach ludowych oprac. O.M. Żukowski. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych [przed 1936], 38 + 32 [nuty] s.

3. Szarusia. [Opowiadanie]. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1938, 54 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, tamże: wyd. 3 1952, wyd. 4 1954.

4. Pan Ciapcia. [Opowiadanie], Warszawa: „Słonko1939, 55 s. Wyd. 2: Poznań: Oświata 1946, 46 s.

5. O Capku psotnym koziołku; O Kogutku Liliputku. [Opowiadania]. Poznań: Oświata 1946, 32 s.

6. Cudaczek – Wyśmiewaczek. [Opowieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1947, 94 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2-11 1948-1987; wyd. Poznań: GMP [1993]; wyd. 12 [właśc. 13] Warszawa: Nasza Księgarnia 1991; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1992; Warszawa: Nasza Księgarnia 1993; Wrocław: Siedmioróg 1993; Poznań: GMP [1994], tamże [1995]; Wrocław: Siedmioróg 1997; Poznań: GMP [2000].

Przekłady

japoński

Itazura kooni. [Przeł.] R. Uchida. Tōkyō 1967, wyd. nast. tamże 1980.

słowacki

Skriatok huncút. [Przeł.] A.M. L'ubomiersky. Turčiansky Svätý Martin 1950.
Čudáčik – Posmieváčik. [Przeł.] J. Brandobur. Bratislava 1963.

ukraiński

Dyvačok – Nasmišnyčok. [Przeł.] B. Čajkovs’kyj. Kiïv 1957.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: K. Wodnicka. Polskie Radio 1976.

7. Dziwna historia o aucie „Leokadii. [Opowiadanie]. Poznań: Oświata 1948, 35 s.

8. Baśń o Szymku, Tymku i żywej wodzie. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Baj 1949.

9. O ciekawym wróbelku. [Bajka]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, [8] k. Wyd. 2 tamże 1984.

Podręczniki i przewodniki metodyczne

Wspólnie z S. Tyńcem i J. Gołąbkiem (poza poz. ).

Historia Polski dla trzeciej klasy szkół powszechnych. Podręcznik dla nauczyciela. [Współautor:] T. Witwicki. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1928, 144 s. Wd. nast. pt. Elementarna nauka historii Polski dla szkół powszechnych tamże: wyd. 2 1930, wyd. 3 1931; [wyd. 4] pt. Elementarna nauka historii Polski dla szkół powszechnych. Toronto: Rada Edukacyjna Związku Polaków w Kanadzie [1944], 174 s.; pt. Historia Polski. Cz. 1. Oprac.: J. Chłanda i Z. Wysocki przy pomocy W. Barczyka i Z. Zioło. Chicago: Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Ameryce 1976, 60, [39] s., tamże 1991.
Nasza wieś. Czytanka polska na klasę II szkół powszechnych wiejskich. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1934, 184 s. Wyd. 2 tamże 1937 [1938].
Przewodnik metodyczny do podręcznika „Nasza wieś” dla II klasy szkół powszechnych wiejskich. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1934, 96 s. Wyd. 2 tamże 1937.
Przewodnik metodyczny do podręcznika „Wieś i miasto” dla III klasy szkół powszechnych wiejskich. Lwów: Książnica-Atlas 1934, 78 s.
Wieś i miasto. Czytanka polska dla III klasy szkół powszechnych wiejskich. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1934 [1935], 160 s.
Nasze miasto. Czytanka polska dla II klasy szkół powszechnych miejskich. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1935, 174 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1937; Hanower: Polski Związek Wychodźstwa Przymusowego w Hanowerze 1945; wyd. 3 skrócone Hildesheim: Polskie Biuro w Hildesheim [1945].
Przewodnik metodyczny do podręcznika „Nasze miasto” dla II klasy szkół powszechnych miejskich. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1935, 84 s. Wyd. 2 pt. Wskazówki metodyczne do podręcznika „Nasze miasto dla II klasy szkół powszechnych miejskich. Tamże 1937.
Przewodnik metodyczny do podręcznika „U progu Polski” dla IV klasy szkoły powszechnej. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1935, 72 s.
U progu Polski. Czytanka polska dla IV klasy szkoły powszechnej. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1935, 192 s. Wyd. nast.: tamże 1938; wyd. skrócone i zmienione: Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie 1943; Bari: Sekcja Wydawnicza 2 Korpusu 1945; Jerozolima: Interim Treasury Committee For Polish Question Educational Branch 1946.
Czytanki polskie. Dla III klasy szkół powszechnych I stopnia. Kurs A. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1936, 159 s.
Przewodnik metodyczny do „Czytanek polskich” dla III klasy szkół powszechnych I stopnia. Kurs A. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1936, 31 s.
Czytanki polskie. Dla III klasy szkół powszechnych I stopnia. Kurs B. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1937, 159 s.
Elementarz dla I klasy szkół powszechnych wiejskich. Lwów: Książnica-Atlas 1937, 138 s.
Przewodnik metodyczny do podręcznika „Czytanki polskie" dla III klasy szkół powszechnych I stopnia. Kurs B. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1937, 38 s.
Elementarz dla I klasy szkół powszechnych miejskich. Lwów: Książnica-Atlas 1938, 144 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

Ogólne

Artykuły

D. Rafalska: O twórczości dla dzieci Julii Duszyńskiej. Wychowanie w Przedszkolu 2001 nr 4.

Cudaczek – Wyśmiewaczek

E. Szefler: Rola ilustracji w poznawaniu lektury szkolnej. Guliwer 1993 nr [na podstawie różnych wyd. książki Cudaczek – Wyśmiewaczek].