BIO

Urodzona 16 grudnia 1910 w Kowali pod Radomiem w rodzinie chłopskiej; córka Józefa Dróżdża i Wiktorii z domu Ziętek. W 1924-29 uczęszczała do Seminarium Nauczycielskiego w Radomiu. W tym okresie współdziałała z młodzieżowym środowiskiem lewicowym i pacyfistycznym. W 1929 rozpoczęła pracę nauczycielską w Okszanach pod Stolinem na Polesiu. W 1932 przeniosła się do pobliskiego Wielunia. Jako sekretarz Ogniska Nauczycielskiego była działaczką lewicowego odłamu nauczycielstwa. W 1937 rozpoczęła studia pedagogiczne w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W tym czasie współpracowała z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polski, potem zaś wstąpiła do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Po wybuchu II wojny światowej powróciła w pierwszych dniach września do Wielunia, gdzie po zajęciu Polesia przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich objęła funkcję dyrektorki szkoły. W 1941 wyszła za mąż za Roberta Satanowskiego, wówczas studenta (później dyrygenta; rozwiedzeni). W czasie okupacji niemieckiej uczestniczyła w działalności konspiracyjnej, m.in. w 1942 była wraz z mężem współorganizatorką pierwszego na tych terenach partyzanckiego oddziału polsko-ukraińskiego. Została przyjęta w poczet kandydatów Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). W 1943 wysłano ją radzieckim samolotem po broń do Moskwy. Nawiązała tam kontakt z redakcją „Nowych Widnokręgów”, w których debiutowała w 1943 reportażem pt. Przemiany (nr 11). Po powrocie objęła w partyzanckim zgrupowaniu, działającym w lasach dubnickich, funkcję zastępcy dowódcy do spraw politycznych i redaktora gazety „Jeszcze Polska nie Zginęła”. W czerwcu 1944, po zajęciu Polesia przez armię radziecką, wyjechała do Moskwy i przez krótki czas była stałą pracowniczką pisma „Nowe Widnokręgi”. Jeszcze w czasie trwania działań wojennych została odznaczona Orderem Czerwonej Gwiazdy i Krzyżem Partyzanckim. Po powrocie do kraju przebywała w Lublinie. Od 1944 należała do Polskiej Partii Robotniczej; w 1948-56 – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1944 była kierowniczką działu wiejskiego w dzienniku „Rzeczpospolita”, a w 1945-46 pracowała w „Dzienniku Łódzkim”. W 1946 wyjechała do Lidzbarka, a potem do Chełmna. W 1947 została członkiem Związku Literatów Polskich. W tymże roku przeniosła się do Warszawy, a w 1948 zamieszkała w Opaczy pod Warszawą. W 1949-53 pracowała jako kierowniczka działu kulturalnego w tygodniku „Żołnierz Polski”, a w 1957-70 sprawowała to samo stanowisko w dziale literackim „Dziennika Ludowego”; w pismach tych ogłaszała artykuły, fragmenty prozy oraz przekłady z literatury rosyjskiej. W 1982 została ponownie członkiem PZPR. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). Zmarła 6 stycznia 1996 w Opaczy pod Warszawą.

Twórczość

1. Zakochani w Pomorzu. [Reportaże; współautor:] W. Milczarek. Zdjęcia: T. Aleksandrowicz. [B.m.:] Czytelnik 1945, 37 s.

Zawartość

Pomorze; Wymowa liczb; Szlakiem północno-zachodnim; Koszalin; Zakochani pionierzy; Na straży; Maleńka Ustka; W krainie pięciu jezior; Na zachodzie straszy; „Papierek”; „Facet”; Kapitulacja nad Odrą; Pomorze przez małe p.

2. Niewydeptane ścieżki. Ze wspomnień partyzanckich. Warszawa: Panteon 1947, 304 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, tamże: wyd. 3 1969, wyd. 4 1977.

Przekłady

chorwacki

Neutrte staze. Iz partizanskich uspomena. [Przeł.] B. K. Ninin. Zagreb 1948.

3. Topiela. [Powieść]. Cz. 1-4. 1949-1955.

Cz. 1. Warszawa: Wiedza 1949, 328 s.

Cz. 2-3. Łódź: Książka i Wiedza 1951, 311 + 361 s.

Cz. 4. Warszawa: Czytelnik 1955, 235 s.

4. Leśna barykada. Opowiadanie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 56 s.

5. Przyszłość” w Kulicach. [Reportaż]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 52 s.

6. Opowieść wierzbowa. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 266 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1953.

7. Pod wiatr. [Powieść]. T. 1-2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1953-1954, 412 + 227 s.

Przekłady i adaptacje

1. A. Tołstoj: Obrona Carycyna. Fragmenty powieści „Chleb”. Warszawa: Prasa Wojskowa 1949, 99 s. Wyd. nast. tamże 1950.
2. Bohaterowie Związku Radzieckiego. Z książki „Bohaterscy synowie ojczyzny” wybrała i przeł. Z. Dróżdż-Satanowska. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 76 s.
3. W Jezioranach. [Powieść radiowa; autorzy:] Zespół autorów radiowych: W. Milczarek, A. Mularczyk, Z. Posmysz. Adaptacja: Z. Dróżdż-Satanowska. Dziennik Ludowy 1961 nr 233-309, 1962 nr 1-310, 1963 nr 1-39, 43-306, 1965 nr 1-306. Wyd. osobne [Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962], 174 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1953, 1957.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Pisarze regionu świętokrzyskiego. Seria I t. 3. Kielce 1990.

Ogólne

Artykuły

Z. Szeląg: Zofia Dróżdż-Satanowska. „Tygodnik Radomski1984 nr 46. Słownik pisarzy radomskich.

Niewydeptane ścieżki

A. Braun: Wspomnienia z partyzantki. Kuźnica 1947 nr 22.
T. Konwicki: Pożegnanie lasu. Odrodzenie 1947 nr 4.
J. Brzostowska. „Tygodnik Kulturalny1966 nr 28.

Topiela

S. Papée: Powieść o nauczycielce. Głos Nauczycielski 1949 nr 16.
S. Ostrowski: Na drodze do realizmu socjalistycznego. Po Prostu 1950 nr 3.
A. Kijowski: Ambitna pomyłka. Nowa Kultura 1951 nr 46, polemika: F. Łoc: O ocenę „Topieli”. „Nowa Kultura” 1952 nr 7.

Opowieść wierzbowa

H. Bereza. „Twórczość1952 nr 10.
A. Lam: Czwarte tomy. Życie Literackie 1952 nr 17.