BIO

Born on 7 December 1947 in Krakow; daughter of the architectural engineer and musician Adolf Cieśla, and Stanisława, née Batko. She attended the Józefa Joteyko Grammar School No. 9 and then the Zofia Nałkowska Grammar School No. 7 in Krakow, completing her advanced secondary education in 1965. She then took a degree in Polish and Romance philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. After graduating with a master's degree in Polish philology in 1970, she worked at the Chair in Nineteenth Century Literature at the Institute of Polish Philology (later the Institute of Polish Studies and, since 2004, the Faculty of Polish Studies) at UJ. Her research largely focused on Romantic literature and culture, the history of ideas, the connections between literature and art, and comparative literature. She made her debut as a researcher in 1972 with a review of Maria Janion's book Romantyzm. Studia o ideach i stylu (Romanticism: Studies on ideas and style), which appeared in "Teksty" (no. 5). The same year she was awarded a master's degree in Romance studies. Her reviews, articles and translations have appeared in periodicals and journals including "Pamiętnik Literacki" (1973, 1994, and 2003), "Teksty" (1974, 1979), "Literatura" (1976, 1977), "Ruch Literacki" (1978, 1982, 1992, 1994-95, and 2015), "Znak" (1983, 1986, and 1993), "Teksty Drugie" (1996), "Kwartalnik Filozoficzny" (1997, 2016), "Prace Komisji Filologicznej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk" (2007-08), "Acta Poloniae Historica" (2014), "Rocznik Komparatystyczny" (2015), and "Alma Mater" (2017). In 1975, she defended her doctoral thesis, Mityczna struktura wyobraźni Słowackiego (The Mythical Structure of Słowacki's Imagination), at UJ. She was supervised by Prof. Kazimierz Wyka and was subsequently appointed lecturer at UJ. That year she left for France where she was a tutor in Polish language at Université Nancy II until 1977. She held a fellowship with the Oxford Colleges Hospitality Scheme in 1985. In 1988 she was awarded a habilitation degree in Polish and comparative literature from UJ for her study Romantyczna poezja mistyczna. Ballanche, Novalis, Słowacki (Romantic Mystical Poetry: Ballanche, Novalis and Słowacki). She has participated in international conferences and congresses in cities including Paris, Lille, Grenoble, Nancy, London, Oxford, Leiden, Freiburg, Athens and Istanbul. In 1990, she founded the Department for Comparative Literary Studies at the Institute of Polish Philology at UJ. In 2000, this became the Chair in Comparative Literary Studies, which she held until her retirement in 2017. She founded the Polish Comparative Literature Association (which is a member of the International Comparative Literature Association, ICLA/AILC) in 1993, serving as its chair. Between 1998 and 2000, she was also a member of the Executive Committee of ICLA/AILC. In 1999, she was made state appointed professor, following which she was nominated for the post of associate professor at UJ and in 2006 full professor. In 2007, she was appointed editor-in-chief of the UJ publication series Komparatystyka Polska. Tradycja i Współczesność (Polish Comparative Literature: Traditions and Contemporaneity), which she also established. By 2015 seventeen volumes had appeared in this series. In 2009, she joined the Social Committee for the Renovation of Krakow's Monuments (Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa). In 2010 she set up the degree programme (bachelor and master's) in comparative Polish studies at the Faculty of Polish Studies at UJ, as well as the interdisciplinary and comparative postgraduate programme (Studies in literature, culture and art). In 2013, she became a corresponding member of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU). She received the UJ Rector's Prize (first class in 2011 and second class in 2012). She has received several awards and honours, including the Gold Cross of Merit (1998), Meritorious Activist of Culture (2000), the Medal of the Commission of National Education (2002), the Gold Long-Service Medal (2011), the Cross of Freedom and Solidarity (2011) and the Honoris Gratia Award for outstanding service to the city of Krakow (2017). She lives in Krakow.

Twórczość

1. Mityczna struktura wyobraźni Słowackiego. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1979, 114 s. Z prac Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Literaturze Polskiej. Rozprawy Literackie, 27.

Podpisana: Maria Cieśla.
Rozprawa doktorska.

Zawartość

Zawiera rozdziały: I. Wyznaczniki mitu; II. Składniki mitu kreowanego przez poetę; III. Świadomość mityczna Słowackiego.

2. Romantyczna poezja mistyczna. Ballanche, Novalis, Słowacki. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 1989, 271 s.

Rozprawa habilitacyjna.

3. Dziady” Adama Mickiewicza. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1995, 183 s. Biblioteka Analiz Literackich”, 79. Wyd. 2 tamże 1998.

4. O romantycznym poznaniu. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997, 634 s. Biblioteka Romantyczna. Wyd. 2 poprawione i rozszerzone: Kraków: Avalon 2021. Romantyzm i Nie Tylko.

Zawartość

Zawiera tekst M. Cieśli-Korytowskiej pt. „Romantyzm a poznanie”, s. 8-201, oraz antologię tekstów z epoki związanych z tym tematem, s. 205-532 i przypisy do antologii, s. 533-614.

5. O Mickiewiczu i Słowackim. [Studia]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1999, 225 s.

Zawartość

Wstęp. – Topika i symbolika mistycznych pism Słowackiego; Metaforyka poznania u Słowackiego; O wolności mesjasza – „Samuel Zborowski” Juliusza Słowackiego; Etyczny aspekt mesjanizmu Juliusza Słowackiego; O formie dramatycznej „Samuela Zborowskiego”; Słowiańszczyzna w oczach polskich romantyków; Co Mickiewicz i Słowianie mają do ofiarowania Zachodowi?; Polski romantyk w poszukiwaniu tożsamości [dot. twórczości A. Mickiewicza, J. Słowackiego, Z. Krasińskiego]; O polskim bohaterze romantycznym po latach; Spór jako element kreacji świata przedstawionego w „Dziadach”; Zagadnienie poznania w „Dziadach”; Dlaczego romantycy nienawidzili Newtona. (Z dziejów romantycznej gnoseologii: Goethe, Blake, Mickiewicz); O wzniosłości „Dziadów”.

Przekłady

francuski

studium Etyczny aspekt mesjanizmu Juliusza Słowackiego: L’aspect éthique du messianisme de J. Słowacki. W: Messianisme et slavophilie. Cracovie 1987 s. 67-77.

6. Romantyczne przechadzki pograniczem. [Studia]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2004, 366 s., [12] k. tablic. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione: Kraków: Avalon 2021. Romantyzm i Nie Tylko.

Zawartość

I. Z kim się muzyką podzielę? [dot. wątków muzycznych w twórczości Mickiewicza]; II. Szmery i trzaski w „Panu Tadeuszu”; III. Jak wyrazić smutek? [dot. wierszy: A. Mickiewicz: „Te rozkwitłe świeżo drzewa”; J. Słowacki: „Hymn o zachodzie słońca”]; IV. Dlaczego się minęli? [dot. J. Słowackiego i F. Chopina]; V. Duch czy „kałkuł”? [dot. poglądów F. Chopina oraz polskich romantyków na istotę muzyki]; VI. Czy Norwid tańczył krakowiaka?; VII. Dlaczego tu nikt nie śpiewa? [o roli pieśni w twórczości romantyków]; VIII. Słowa muzyka [dot. listów Chopina]; IX. Wypowiedzieć muzykę [o utworach poetyckich na temat Chopina].

7. Autor, autor! [Studia]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2010, 230 s.

Zawartość

W poezji liliowym oparze”, czyli krytyk w lustrze literatury; Co mnie dziwi w „Widzeniu” Mickiewicza; Jak wyrazić smutek? [poz. ]; „Uciec z duszą na listek” [dot. podróży A. Mickiewicza]; Czy Norwid tańczył krakowiaka? [poz. ]; Duch czy „kałkuł”? [poz. ]; Pułapka Norwida; O bohaterach Juliusza Słowackiego; Brzydota (u) Słowackiego; Miłość romantyczna Słowackiego – mit czy kompleks?; Piękno oblicza, piękno ducha; O mężnych kobietach romantyzmu; „Sadźmy, przyjacielu, róże! ”– czyli o optymizmie [dot. wiersza S. Goszczyńskiego: „Przy sadzeniu róż”]; Comparaison n’est pas raison [dot. podobieństw między „Czarodziejską górą” T. Manna i „Dziadami” A. Mickiewicza]; Czy komparatyście wolno kochać?, – nadto posłowie: [M. Korytowska] U. von Aachen: Nieskończenie subtelnie….

8. Te książki zbójeckie… [Esej]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011, 251 s. Komparatystyka Polska. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione: Kraków: Avalon 2021. Romantyzm i Nie Tylko.

Dot.: A. Mickiewicz: Dziady, cz. IV; M. de Cervantes: Don Kichote; Listy Abelarda i Heloizy; Tristan i Izolda (fragmenty średniowieczne); Dante Alighieri: Boska Komedia. Pieśń V. Piekło; J.J. Rousseau: Julia czyli Nowa Heloiza; J.W. Goethe: Cierpienia młodego Wertera; F. Schiller: Zbójcy; G. Byron: Don Juan; S. Kierkegaard: Dziennik uwodziciela; Ch. de Laclos: Niebezpieczne związki; Stendhal: Czerwone i czarne; G. Flaubert: Pani Bovary; L. Tołstoj: Anna Karenina; J. Bédier: Dzieje Tristana i Izoldy.

9. Tragiczna pomyłka. O tragedii i tragizmie. Kraków: Avalon 2019, 453 s. Komparatystyka Polska.

10. Preromantyzm i romantyzm europejski. Kraków: Avalon 2021, 559 s.

Zawartość

Zawiera studia w częściach: I. Sytuacja kulturowa Europy w XVIII wieku oraz jej wpływ na przemiany literackie; II. Sentymentalizm a Preromantyzm; III. Europa od końca wieku XVIII i w wieku XIX; IV. Narodowy kształt Romantyzmów; V. Romantyczne idee, uczucia i postawy; VI. Romantyczne zjawiska.

11. Mickiewicz. Kategorie, idee, konteksty. Kraków: Avalon 2022, 764 s. Romantyzm i Nie Tylko.

Zawartość

Zawiera studia w częściach: I. Dziady; II. Romantyk, Romantyzm; III. Religia, Historia; IV. Liryzm Mickiewicza; V. Mickiewicz a muzyka; VI. Pan Tadeusz; VII. Mickiewicz – kategorie, wartości, konteksty.

12. Słowacki. Poeta – myśliciel – eseista – człowiek. Kraków: Avalon 2022, 717 s. Romantyzm i Nie Tylko.

Zawartość

Zawiera studia w częściach: I. Mit; II. Mistycyzm; III. Mesjanizm; IV. Poezja i estetyka; V. Ja – poeta, ja człowiek.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Folklorystyczny aspekt „Króla-Ducha” Juliusza Słowackiego. W: Ludowość dawniej i dziś. Wrocław 1973 s. 57-77.
Rękopis znaleziony w Saragossie” [J. Potockiego] rozpisany na głosy. „Pamiętnik Literacki1973 z. 4 s. 43-68.
Słowackiego mit o sobie. „Teksty1974 nr 3 s. 80-93.
Beatryks Cenci” [J. Słowackiego] – czerwona tragedia. „Ruch Literacki1978 nr 1 s. 45-53.
L’univers mystique d’un poète polonais. „Revue du dix-neuvième siècle. L’ ombre de l’histoire1978 nr 19 s. 64-74.
Ballanche – prorok nieśmiały. „Teksty1979 nr 6 s. 131-151 [analiza utworu P.-S. Ballanche’a „La vision d’Hébal, chef d’un clan écossais”].
Topika i symbolika przedmistycznych i mistycznych pism Słowackiego. W: Słowacki mistyczny. Warszawa 1981 s. 160-170.
Z badań nad mistycyzmem. (O potrzebie uściślenia znaczeń). „Ruch Literacki1982 nr 5/6 s. 247-261.
Mickiewicz et les Slaves. Que peuvent-ils offrir a l’Occident? W: The Slavs in the eyes of the Occident, the Occident in the eyes of the Slavs. Cracow 1992 s. 83-95. East European Monographs, 355.
Rozkład formy dramatycznej „Samuela Zborowskiego” pod wpływem mistycyzmu Słowackiego. W: Dramat i teatr romantyczny. [T.] 1. Wrocław 1992 s. 93-109.
Komparatystyka w Polsce. „Ruch Literacki1995 z. 4 s. 521-530, przedruk w: Wiedza o literaturze i edukacja. Warszawa 1996 s. 614-623, wersja francuska: La Littérature comparée en Pologne. „Bulletin de Littérature Générale et Comparée”, Paris 1996 nr 19.
L’Apocalypse romantique: „Samuel Zborowski” de Jules Slowacki. „IRIS”, Grenoble (Francja) 1995 nr 15.
Narodowy i ponadnarodowy charakter „Dziadów” Adama Mickiewicza = Le caractère national et supranational des „Aïeux” d’Adam Mickiewicz. W: Narodowy i ponadnarodowy charakter literatury. Kraków 1996 s. 95-113.
Zosia z barankiem a intertekstualizm. W: Lustra historii. Warszawa 1998 s. 75-78.
Kordian par Juliusz Słowacki. W: Le héros romantique et l’histoire. Paris 1999 s. 169-191.
La conception mickiewiczienne de l’homme (d’après les „Aïeux”). W: Adam Mickiewicz. Kontext und Wirkung. Freiburg/Schweiz 1999 s. 103-115.
Un comparatiste polonais au Collège de France. W: Littérature comparée. Théorie et pratique. Paris 1999 s. 93-107.
La spécificité du romantisme polonais. W: Identity and alterity in literature, 18th-20th. T. 1. Athens (USA) 2000 s. 235-245.
Słowacki i Wordsworth o dojrzewaniu. W: Juliusz Słowacki – poeta europejski. Kraków 2000 s. 28-40.
On the romantic cognition. W: Romantic poetry. Amsterdam 2002 s. 39 -53.
Chopin in Vienna. W: Austria and Austrians. Image in world literature. Tübingen 2003 s. 221-231.
Słowacki a kalokagathia. W: Antyk romantyków – model europejski i wariant polski. Toruń 2003 s. 263-270.
Od autobiografii do … w „Czarnych” i „Białych kwiatach. W: Biografie romantycznych poetów. Poznań 2007 s. 263-276.
To wszystko trwa jak Szopen… w poezji polskiej. W: Chopin w kulturze polskiej. Wrocław 2009 s. 193-219.
Hic mulier? O mężnych kobietach romantyzmu. W: Persefona, czyli dwie strony rzeczywistości. Kraków 2010 s. 231-247.
My z niego wszyscy. Jan Gwalbert Pawlikowski „Mistyka Słowackiego”. W: Słowacki mistyczny – rewizje po latach. Warszawa 2011 s. 261-270.
Mickiewicz et l’Europe. W: Mickiewicz – Turcja – Europa. Warszawa 2012 s. 221-231.
Sprostać wyzwaniom. W: Prace Herkulesa. Kraków 2012 s. 331-355.
Tragiczny Irydion? W: Wokół Krasińskiego. Kraków 2012 s. 91-115.
Co zabiło Gustawa? W: Dziady nasze mają to szczególnie… Studia i szkice współczesne o dramacie Adama Mickiewicza. Warszawa 2013 s. 83-99.
Mistrz i uczeń. W: Olimp – ideał, doskonałość, absolut. Kraków 2014 s. 85-109.
Liczebność Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII w. „Kwartalnik Historyczny2015 nr 2 s. 245-268.
Tragizm w „Panu Tadeuszu. „Ruch Literacki2015 nr 2 s. 143-155.
Akrasja w filozofii i literaturze. „Kwartalnik Filozoficzny2016 t. 44 z. 1 s. 5-27.
Matka Boska od Pamięci. O cnocie roztropności w „Panu Tadeuszu”. W: Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki. Kraków 2016 s. 193-220.
Raz tylko… „Polen Lieder. „Rocznik Komparatystyczny” 2015 s. 109-137, przedruk w: Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe – literatury i dyskursy o literaturach. Kraków 2017 s. 117-137.
… w domku Jego ducha. Paradoks Mickiewicza. W: Liryka Mickiewicza. Warszawa 2018 s. 330-337.
Kairos. W: Mojry. Kraków 2018 s. 75-87 [dot. motywu mitologicznego i jego funkcjonowania w literaturze].
Kiedy warto umierać… według Sienkiewicza. W: Bo każda książka to czyn…”. Sienkiewicz. Kraków 2018 s. 223-231.
Karnawał i patos. W: O Norwidzie komparatystycznie. Kraków 2019 s. 246-256.
Naturo, mów o nas. W: Świat wewnątrz nas. T. 1. Ekspresja doświadczenia. Rzeszów 2019 s. 36-48.
Kto uczył Mickiewicza subtelności uczuć?. W: Romantyk jako czytelnik. Poznań 2020 s. 167-179.
Taniec, radość, wdzięk. A melancholik. W: Charyty. Kraków 2020 s. 241-257.
Walter Scott, kobiety i śpiew. W: Piękna przenikliwość. Poznań 2023 s. 349-389.

Przekłady

1. Feliks Jasieński i jego Manggha. Wstęp i oprac.: E. Miodońska-Brookes. Wybór tekstów francuskich i polskich: M. Cieśla-Korytowska i E. Miodońska-Brookes. Przekł. tekstów z francuskiego: M. Cieśla-Korytowska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1992, 381 s., [40] s. tablic. Select.

Prace redakcyjne

1. Messianisme et slavophilie. Colloque polono-français, 2-7 octobre 1985, Cracovie Université Jagellonne. [Red. i wstęp:] M. Cieśla-Korytowska. Cracovie: Uniwersytet Jagielloński 1987, 206 s. Varia – Uniwersytet Jagielloński, 227.
2. The Slavs in the eyes of the Occident, the Occident in the eyes of the Slavs. [Red.:] M. Cieśla-Korytowska. Cracow: Association of Academic Authors and Publishers Universitas; East European Monographs 1992, 127 s. East European Monographs, 355.
3. Narodowy i ponadnarodowy charakter literatury = National and supranational character of literature = Nationaler und übernational Charakter der Literatur = Le caractère national et supranational de la litterature. Studia i rozprawy. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1996, 476 s.
Materiały z sesji zorganizowanej w Krakowie 15-18 listopada 1995.
Tekst częściowo w języku angielskim, francuskim, niemieckim.
4. O Kazimierzu Wyce. W dwudziestolecie śmierci. Materiały z sympozjum poświęconego Kazimierzowi Wyce, Modlnica, 1995. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1996, 85 s.
5. A. Mickiewicz: Dziady. Oprac.: M. Cieśla-Korytowska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1998, 359 s. Wyd. nast.: Kraków: Avalon 2022, 396 s. Romantyzm i Nie Tylko.
6. Juliusz Słowacki – poeta europejski. Red.: M. Cieśla-Korytowska, W. Szturc, A. Ziołowicz. [Wstęp:] M. Cieśla-Korytowska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2000, 205 s.
Materiały z konferencji.
7. Archipelag porównań. Szkice komparatystyczne. Red. [i wstęp]: M. Cieśla-Korytowska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2007, 298 s. Komparatystyka Polska.
8. Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń. Red.: M. Cieśla-Korytowska, O. Płaszczewska. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2007, 459 s. Komparatystyka Polska.
9. Oblicza Narcyza. Obecność autora w dziele. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, I. Puchalskiej, M. Siwiec. [Tłum. tekstów:] K. Spiechlanin. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008, 623 s., [34] s. tablic. Komparatystyka Polska.
10. J.G. Pawlikowski: Mistyka Słowackiego. Przedm.: K. Tarnowski. Pod red. [ze wstępem i komentarzami] M. Cieśli-Korytowskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008, XXI, 422 s. Komparatystyka Polska.
11. Ja – poeta Juliusz Słowacki. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2010, 202 s.
12. Persefona, czyli dwie strony rzeczywistości. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, M. Sokalskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2010, 551 s., [16] s. tablic.
13. Prace Herkulesa. Człowiek wobec wyzwań, prób i przeciwności. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, O. Płaszczewskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2012, 644 s. Komparatystyka Polska.
14. Olimp. Ideał, doskonałość, absolut. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, I. Puchalskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2014, 553 s. Komparatystyka Polska.
15. Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, J. Czernika. Kraków: Avalon 2016, 533 s. Komparatystyka Polska.
16. Mojry. Początek – trwanie – koniec. Red.: M. Cieśla-Korytowska, M. Siwiec. Kraków: Avalon 2018, 410 s. Komparatystyka Polska Tradycja i Współczesność.
17. Mickiewiczowskie konteksty. Pod red. M. Cieśli-Korytowskiej. Kraków: Avalon 2019, 415 s.
Materiały z konferencji zorganizowanej 15-16 października 2018 w Krakowie.
18. Charyty. Radość – wdzięk – optymizm. Pod red.: M. Cieśli-Korytowskiej, M. Sokolskiej. Kraków: Avalon 2020, 507 s.
19. Sztambuch Aleksandry Wołowskiej. Oprac. [i przeł. z francuskiego] M. Cieśla-Korytowska. Kraków: Avalon 2023, 117 s.
Edycja sztambucha przechowywanego w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Zob. też Przekład poz. .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2015, 2024.

Wywiady

Literatura polska z innej perspektywy. Rozm. J.M. Paluch. „Kraków2016 nr 6.

Słowniki i bibliografie

M. ZACZYŃSKI: Maria Cieśla-Korytowska – biobibliografia. W: Loci (non) communes. Prace ofiarowane Profesor Marii Korytowskiej. Kraków 2017.

Ogólne

Artykuły

A. BOROWSKI: Autorska formuła komparatystyki. „Alma Mater2018 nr 199.
O. PŁASZCZEWSKA, M. SIWIEC: Jubileusz profesor Marii Korytowskiej. „Alma Mater2018 nr 199.

Mityczna struktura wyobraźni Słowackiego

E. ŁUBIENIEWSKA. „Pamiętnik Literacki1981 z. 4.

Romantyczna poezja mistyczna

S. BURKOT. „Ruch Literacki1990 z. 4/5.
D. SIWICKA: Słowacki i słońce. „Teksty Drugie1990 nr 5/6.
A. MEST’AN. „Revue de Littérature Comparée”, Paryż 1993 R. 67 nr 2.

O romantycznym poznaniu

J. BOROWCZYK. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka1998 t. 5.
J. LEOCIAK: Pragnienie objęcia całości. „Nowe Książki1998 nr 7.
K. TURAJ-KALIŃSKA: Nagi Newton. „Universitas1998 nr 21 [właśc. 22].

Romantyczne przechadzki pograniczem

K. MACIĄG: Romantyczne pogranicza, czyli o muzycznych zainteresowaniach Mickiewicza i literackich talentach Chopina. „Fraza2005 nr 4.
J. DĄBROWSKA. „Ruch Literacki2006 z. 6.

Preromantyzm i romantyzm europejski

A. BAGŁAJEWSKI: Próba syntezy. „Nowe Książki2022 nr 11.

Feliks Jasieński i jego Manggha

M. WYKA: Lektury kwartalne. „Zeszyty Literackie1993 nr 43.
W. ODOROWSKI: Manggha” wskrzeszona. „Nowe Książki1994 nr 2.

Messianisme et slavophilie

P. DREUS. „Revue de Littérature Comparée”, Paryż 1993 r. 67 nr 2.

The Slavs in the eyes of the Occident, the Occident in the eyes of the Slavs

S. DIXON. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1994 t. 72 nr 2.
P. DREUS. „Revue de Littérature Comparée”, Paryż 1994 r. 68 nr 3.

Mickiewiczowskie konteksty

L. BANOWSKA: Umiejscowienia i przemieszczenia. Wokół pytań mickiewiczologii „kontekstowej”. „Porównania2021 nr 2.