BIO

Urodzona w 1875 we wsi Czyżewicze pod Słuckiem (gubernia mińska) w rodzinie ziemiańskiej; córka Adama Domańskiego i Katarzyny z Wolfów. Nauki pobierała w domu, po czym studiowała jako wolna słuchaczka na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1899 wyszła za mąż za Aleksandra Szwede. W 1900 za powieść Brzydka otrzymała nagrodę w konkursie literackim Biblioteki Dzieł Wyborowych. W 1901 zaczęła ogłaszać nowele i obrazki w „Przeglądzie Lwowskim” (tu Świetny mariaż. Obrazek z karnawałowego życia, nr 101-103), „Przeglądzie Politycznym, Społecznym i Literackim”, „Bluszczu”. Mieszkając w majątku na Mińszczyźnie, od 1905 brała udział w pracach Towarzystwa „Oświata”, organizując tajne nauczanie na kresach; u siebie w dworze prowadziła tajną szkółkę. Współpracowała z „Kurierem Litewskim” (1905-09) i „Gońcem Wileńskim” (1908-09). W 1914, z powodu książek Śmierć Jana Hodora i Dzwony, w których opisała prześladowania religijne i narodowościowe ludności białoruskiej przemocą nawracanej na prawosławie, władze rosyjskie wytoczyły proces autorce i wydawcy, przerwany przez wybuch I wojny światowej. W 1914-18 mieszkała w Mińsku i pracowała w organizacjach niepodległościowych, opiekujących się żołnierzami polskimi. Po wojnie i utracie majątku zamieszkała w Warszawie. W 1920 wyszła za mąż za Radwana Fiediuszko. Kontynuowała twórczość literacką, publikując w czasopismach „Gazeta Warszawska” (1919-25), „Bluszcz” (1923-27), „Kobieta w Świecie i w Domu” (1925-27, 1930), „Słowo” (1936-38). Zajmowała się pracą przekładową, tłumacząc z literatury francuskiej oraz prozę polską na język francuski. Sparaliżowana od 1929, zmarła 18 marca 1936 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Brzydka. Powieść. Warszawa: A. T. Jezierski 1901, 159 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1925]; wyd. z podtytułem Powieść dla panienek. Warszawa: Księgarnia J. Przeworskiego 1933.

Nagrody

Nagroda w konkursie literackim „Biblioteki Dzieł Wyborowych” w 1900.

2. Dr Orlicki. Powieść. Bluszcz 1901 nr 17-30.

3. Cicha moc. Powieść. Warszawa: F.J. Granowski 1903, 150 s.

4. Wieczory nałęczowskie. Pogadanki odczytane w Nałęczowie. Warszawa: Księgarnia S. Sadowskiego 1903, 48 s.

5. Wykolejeni. Powieść. Przegląd Polityczny-Społeczny i Literacki 1905 nr 20-76.

6. Blaski. Powieść. Kurier Litewski 1909 nr 147 i nast. Wyd. osobne Warszawa: E. Nicz 1910, 127 s. Wyd. nast. [Warszawa:] Nakład Biblioteki Domu Polskiego 1925, tamże pt. Blaski życia. 1930; Warszawa: Biblioteka Romansów i Powieści [1931].

7. Historie prawdziwe. [Opowiadania]. Warszawa: Księgarnia S. Sadowskiego 1910, 96 s.

Zawartość

Śmiertelna kołysanka. (Rok 1866); Dziwy w jarze; Spowiedź Maryni; Prorok; Za siódmą górą, za siódmą rzeką; Nad Wilią błękitną...

Wyd. osobne opowiadań: Dziwy w jarze; Prorok. Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Katolicki 1911, 22 s.

Wyd. osobne opowiadań: Spowiedź Maryni; Nad Wilią błękitną. Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Katolicki” 1911, 26 s.

Wyd. osobne opowiadania: Śmiertelna kołysanka. Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Katolicki” 1911, 29 s.

8. O nieznanych bohaterach. Kartki z dziejów ziemi mińskiej. Zebrane przez M. Domańską. Kraków: Gebethner i Spółka 1911, 64 s.

Relacje dot. popowstaniowych prześladowań przez władze rosyjskie w Niedźwiedzicy, Wołmie i Łohiszynie.

Zawartość

Zamiast wstępu — odezwa; Wieś Niedźwiedzica; Z powiatu słuckiego; Z powiatu pińskiego; Dwa memoriały w sprawie Niedźwiedzickiej.

9. Śmierć Jana Chodora. [Opowiadanie]. Nowa Reforma 1911 nr 226-228. Wyd. osobne Warszawa: Księgarnia „Przegląd Katolicki 1913, 14 s. Wyd. nast. łączne z poz. pt. Dzwony; Śmierć Jana Chodora. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1925], 46 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie „Tygodnika Ilustrowanego”.

10. Dzwony. Nowela. Warszawa: Księgarnia „Przegląd Katolicki 1914, 16 s. Wyd. nast. łącznie z poz. pt. Dzwony; Śmierć Jana Chodora. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1925], 46 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie „Kuriera Litewskiego”.

11. Jedna czternasta. [Opowiadania]. Wilno: W. Makowski 1914, 157 s.

Nagrody

Tom nagrodzony w konkursie „Kuriera Litewskiego”.

Zawartość

Jedna czternasta; Matka; Córka; Siostra.

Wyd. osobne opowiadania: Matka. Warszawa: Nakład „Przegląd Katolicki1913, 22 s.

12. Panienka ze dworu. Nowela z cyklu „Krwawe świty” na tle zdarzenia prawdziwego z czasu walki pierwszych formacji polskich generała Dowbór-Muśnickiego. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1921], 43 s. Wyd. 2 tamże [1927].

13. Siostra Hanna. Nowela z cyklu „Krwawe świty”. Na tle zdarzenia prawdziwego z czasu walk pierwszych formacji polskich generała Dowbór-Muśnickiego. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1921], 31 s. Wyd. 2 tamże 1927.

14. Żona ułana. Nowela z cyklu „Krwawe świty”. Na tle zdarzeń rzeczywistych z czasów tworzenia pierwszego korpusu polskiego generała Dowbór-Muśnickiego. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1921], 40 s. Wyd. 2 tamże [1927].

15. Fotografie mówią. Nowele. Warszawa: Książki Ciekawe [1922], 86 s.

Zawartość

Fotografie mówią; Oczy, które wiedzą; Historia o duchach; Mateczka chrzestna; Powrót dziedzica; Wieść z tamtego świata; Ratunkowa akcja panny Joli.

16. Małżeństwo Zygmunta Kietlicza. Powieść. Bluszcz 1923 nr 37-52, 1924 nr 1-6, 8-16. Wyd. osobne Zamość: Z. Pomarański 1925, 176 s.

17. Orlęta. Nowele. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1925], 49 s.

Nagrody

Nagroda „Słowa Pomorza” w 1925.

Zawartość

Orlęta; Dla Polski; Białe róże i pąsowe goździki.

18. Gdy zabrzmiał złoty róg... Powieść z niedalekiej przeszłości. Warszawa: Biblioteka Domu Polskiego 1926, 135 s.

Przekłady i przeróbki

Ku prawdzie. Powieść z pierwszych czasów chrześcijaństwa. Rzecz przerobiona z francuskiego autora M. Rigaux. Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Katolicki 1913, 268 s.
P. Benoit: Dla Don Karlosa. [Powieść]. Cz. 1-2 [w jednym tomie]. Warszawa: Rój 1923, 163 + 164 s. Wyd. nast. tamże 1928.
H. Bordeaux: Biały paw. Powieść. Warszawa: Bluszcz 1925, 141 s.
M. Dekobra: Związki spokojne. [Powieść]. T. 1-2. Warszawa: S. Cukrowski 1927-1928, 108 + 112 s.
V. Blasco-Ibanez: Wrogowie kobiety. [Powieść]. Warszawa: Rój 1928, 230 s.
J. Kessel: Krwawy step. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1928, 191 s.
C. Vautel: Nowoczesna panna. Powieść. [Warszawa:] S. Cukrowski [1928], 208 s.
C. Vautel: Szalone kobiety. Powieść. Warszawa: S. Cukrowski [1928], 261 s.
J. Kessel: Machno i jego żydówka. [Powieść]. Świat 1929 nr 1-8.
C. Vautel, G. de La Fouchardière: Proboszcz w kasynie gry. Powieść. Warszawa: S. Cukrowski [1929], 271 s. Wyd. nast. tamże 1947.
C. Vautel, G. de La Fouchardière: Tajemniczy Amerykanin. T. 2. [Warszawa:] S. Cukrowski 1929, 116 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Polski słownik biograficzny. T. 5. Kraków 1939-1946 (Janusz Iwaszkiewicz).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

Brzydka

P. Chmielowski: Debiuty powieściopisarskie. Kurier Codzienny 1901 nr 123.
H. Galle. Ateneum 1901 z. 2.
L. Piwiński. Przegląd Warszawski 1925 nr 46.

Fotografie mówią

K. Irzykowski. Robotnik 1922 nr 240.