BIO
Urodzona we wrześniu 1853 w Kamieńcu Podolskim; córka Aleksandra Kremera, lekarza społecznika, założyciela Towarzystwa Lekarzy Podolskich, i Modesty z Płońskich; bratanica Józefa Kremera, filozofa, ciotka Lucjana Rydla. Po upadku powstania styczniowego wraz z rodzicami opuściła Kamieniec i w 1865 zamieszkała na stałe w Krakowie. Ukończyła pensję Kamieńskiej. W 1874 poślubiła Stanisława Domańskiego, neurologa, od 1879 profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Debiutowała cyklem powiastek Moje dzieci. Opowiadanie jednej mamy drukowanych w 1890-91 w „Wieczorach Rodzinnych” (od nr 46; podpisana A.Do.). Zajmowała się pracą literacką i działalnością społeczną w instytucjach opieki nad dziećmi. Była postacią znaczącą w intelektualno-artystycznych kręgach Krakowa (według niektórych przypuszczeń miała być pierwowzorem Radczyni w Weselu Stanisława Wyspiańskiego). Zmarła na gruźlicę 26 stycznia 1917 w Krakowie; pochowana tamże na Cmentarzu Rakowickim.
Twórczość
1. Moje dzieci. Opowiadanie mamusi. „Wieczory Rodzinne” (dod.) 1890 nr 46-51, 1891 nr 8-44. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct [1894], 186 s.
2. Perły cioci Anieli. [Opowiadanie]. „Wieczory Rodzinne” 1893 nr 13-20.
3. W Woli Tenczyńskiej. Opowiadanie dla dzieci. Warszawa: M. Arct 1899, 222 s.
4. [Sześćdziesiąt] 60 szarad i zagadek ułożyła swoim dzieciom mamusia. Złoczów: W. Zukerkandel [1902], 35 s.
5. Wiązanie Florka. [Opowiadanie]. Warszawa: M. Arct 1908, 32 s.
6. Hanusia Wierzynkówna. Powiastka z czasów Kazimierza Wielkiego. Warszawa: M. Arct 1909, 94 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1910; wyd. nowe Kraków: Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze 1948.
Wyd. 2 [!] wspólnie z poz. ↑ pt. Trzaska i Zbroja; Hanusia Wierzynkówna. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 199 s.
7. Marysia z Grzegórzek. [Opowiadanie]. Warszawa: M. Arct 1909, 65 s.
8. Na pensji. Dwa opowiadania. 1. Zagadka; 2. Zdarzenie z czepkami. Warszawa: M. Arct 1909, 48 s.
9. Historia jednej papugi. Warszawa: M. Arct 1910, 63 s.
10. Paziowie króla Zygmunta. Opowiadanie obyczajowe na tle dawnych wieków. Warszawa: M. Arct 1910, 218 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1923, wyd. 3 1927, wyd. 4 1939 [właśc. 1938], wyd. 5 1947; Warszawa: Czytelnik 1958, tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 1960, wyd. 4 1962; wyd. 5 z posłowiem A. Jelicz Warszawa: Nasza Księgarnia 1969; wyd. 5 [!] Warszawa: Czytelnik 1971, tamże: wyd. 6 1975, wyd. 7 1978; wyd. 8 Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1987; Bielsko-Biała: Beskidzka Oficyna Wydawnicza 1993; wyd. 10 bez podtytułu z posłowiem A. Jelicza Warszawa: Nasza Księgarnia 1997; Wrocław: Siedmioróg 1997; Kraków: Zielona Sowa 1998, tamże: [2000], 2004.
Przekłady
czeski
Adaptacje
teatralne
11. Płaszcz królowej. Opowiadanie na tle dawnych wieków. Warszawa: M. Arct 1910, 37 s. Wyd. nast. tamże 1916.
12. Przy kominku. Opowieści fantastyczne dla młodzieży. Kraków: D.E. Friedlein 1911, 179 s. Wyd. nast.: Katowice: Gebethner i Wolff 1947; Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, tamże wyd. 2 1988.
13. Historia żółtej ciżemki. Powiastka z czasów panowania Kazimierza Jagiellończyka. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1913, 337 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1917, wyd. 3 1919, wyd. 4 1922, wyd. 4 ze stereotypu [1925], wyd. 5 [1925], wyd. 6 ze stereotypu [1925], wyd. 7 [1929], [wyd. 8 1936], [wyd. 9] 1938, [wyd. 10] 1939; wyd. nowe 1945, wyd. nowe 1946, wyd. nowe 1948; wyd. 4 [!] Warszawa: Czytelnik 1957, tamże: wyd. 2 [!] 1959, wyd. 3 1961; wyd. 4 z posłowiem A. Jelicz Warszawa: Nasza Księgarnia 1971; wyd. 5 Warszawa: Czytelnik 1986; Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1986, wyd. nast. tamże 1988; wyd. 7 Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, z posłowiem A. Jelicz 1992; wyd. nast. Bielsko-Biała: Beskidzka Oficyna Wydawnicza 1993; Wrocław: Siedmioróg 1993; wyd. 10 [właśc. 29] z posłowiem A. Jelicza. Warszawa: Nasza Księgarnia 1994; Wrocław: Siedmioróg 1994, tamże: 1995, 1996; Warszawa: Kama [1997]; Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1998; Warszawa: Prószyński i S-ka 1998; Warszawa: Kama [1998]; Wrocław: Siedmioróg 1998; Bielsko-Biała: Beskidzka Oficyna Wydawnicza 1999; wyd. z posłowiem A. Jelicza Warszawa: Nasza Księgarnia 1999; Kraków: Zielona Sowa; Warszawa: Polska-presse 2004, tamże 2005; Kraków: Zielona Sowa 2005.
Adaptacje
teatralne
filmowe
14. Ptaszki, braciszkowie moi. Z życia ludzi i zwierząt. Trzecia książeczka dla młodzieży. [Opowiadania]. Warszawa: E. Wende 1913, 68 s.
15. Trzaska i Zbroja. Opowieść z czasów Kazimierza Wielkiego. Lwów: Macierz Polska 1913, 83 s. Wyd. nast.: Poznań: Nowa Drukarnia Polska 1915; wyd. nowe Kraków: Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze 1948; wyd. 5 z podtytułem Powieść historyczna z końca XIV wieku. Warszawa: Interart 1994, 152 s.
Nagrody
Wyd. 2 [!] wspólnie z poz. ↑ pt. Trzaska i Zbroja; Hanusia Wierzynkówna. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 199 s.
16. Krysia Bezimienna. Opowiadanie z czasów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1914, 197 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1918, wyd. 3 [1921], wyd. 4 [1925], wyd. 5 [1925]. [wyd. 6 1929]; Kraków: Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze [1946], wyd. 3 tamże 1948; Warszawa: Nasza Księgarnia 1957; wyd. 4 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962; wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1967; wyd. 5 Warszawa: Zrzeszenie Księgarskie 1984; wyd. 7 z posłowiem H. Skrobiszewskiej Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, tamże: [wyd. 14] bez podtytułu 1994, 1997.
Nagrody
Adaptacje
telewizyjne
17. W Kazimirskiej puszczy. Legenda historyczna a.d. 1004-1005. Lwów: Macierz Polska 1914, 48 s.
18. Królewska niedola. Powieść z czasów króla Łokietka. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1916, 84 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 [1921], wyd. 3 [1927].
19. Legendy z życia świętych. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1917, 178 s. Wyd. nast.: tamże 1917, wyd. 2 1918; Katowice: Universum [1946].
Zawartość
20. W noc świętego Jana. [Opowiadanie]. Warszawa: M. Arct 1917, 24 s.
21. Stary zegar. Bajka naśladowana. Warszawa: M. Arct 1918, 20 s.
22. Złota przędza i inne opowiadania. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1918, 226 s.
Zawartość
23. Ave Maria. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 45 s. Wyd. 2 z podtytułem: Legenda tamże [1925]. Zob. poz. ↑.
24. Czeladnik majstra Szymona. [Opowiadanie]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 32 s. Wyd. 2 tamże [1925]. Zob. poz. ↑.
25. Krzyż w Probołowicach. [Opowiadanie]. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 42 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże [1925]; Erie: Drukarnia Trybuny Polskiej 1926. Zob. poz. ↑.
26. Kuglarz Matki Boskiej. Legenda z XIII wieku. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 50 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże; Erie: Drukarnia Trybuny Polskiej 1926. Zob. poz. ↑.
27. Złota przędza. Baśń. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 47 s. Wyd. nast. tamże [1925]. Por. poz. ↑.