BIO

Urodzony 14 marca 1907 w Warszawie; syn Franciszka Ksawerego Dobrowolskiego, robotnika, i Władysławy z Jasińskich. Do szkół uczęszczał w Warszawie. W 1925 uczestniczył w wydawaniu szkolnego pisemka literackiego „Kwadryga”. W 1926 ukończył Gimnazjum im. M. Reja. W tymże roku zadebiutował wierszami w dzienniku „Robotnik”; w piśmie tym ogłaszał (do 1939) fragmenty poematów, wiersze i nowele. Od 1926 studiował na Uniwersytecie Warszawskim, początkowo polonistykę, a w 1927-29 prawo (studiów nie ukończył). Równocześnie pracował zarobkowo w Kasie Chorych. Był współorganizatorem grupy literackiej Kwadryga, w 1927-31 wydawał miesięcznik „Kwadryga”. W 1930 pracował jako sekretarz wojewody w Lublinie, w 1930-31 jako urzędnik w Ministerstwie Reform Rolnych, następnie od 1933 w elektrowni warszawskiej. W 1932 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). Współpracował z wieloma czasopismami lewicowymi, m.in. z „Lewarem” (1935-36, współredaktor), „Obliczem Dnia” (1936), „Kartą” (1936), „Po Prostu” (1935-36), „Sygnałami” (1936-39), „Dziennikiem Popularnym” (1936-37). W 1937 był redaktorem miesięcznika „Nowa Kwadryga”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i pracował nadal w elektrowni. Brał udział w tajnym życiu literackim, ogłaszał (anonimowo lub pod pseudonimami: Giez, Władysław Jasiński) liczne wiersze, fraszki satyryczne, teksty piosenek w konspiracyjnych pismach „Demokrata” (1942, 1944, 1945), „Moskit” (1942), „Biuletyn Informacyjny” (1944), „Robotnik” (1944, 1945) oraz antologiach. Był kierownikiem referatu literackiego w podwydziale Propagandy Mobilizacyjnej „Rój” w Biurze Informacji i Propagandy Armii Krajowej (AK) (pod pseudonimem Goliard). Jako oficer AK (pseudonim Goliard) walczył w powstaniu warszawskim i został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania został wywieziony do obozu jenieckiego w Lamsdorf (Łambinowice) i Grossborn. Po wyzwoleniu wstąpił do Wojska Polskiego. Był oficerem politycznym i korespondentem wojennym „Polski Zbrojnej” w czasie kampanii berlińskiej w 1945. Po zakończeniu działań wojennych przebywał do 1946 w Łodzi, a następnie przeniósł się do Warszawy. W 1945-47 prowadził dział kulturalno-oświatowy w redakcji „Polski Zbrojnej”. W 1945-46 był sekretarzem generalnym ZZLP. Po zdemobilizowaniu pracował w redakcji „Nowin Literackich” na stanowisku zastępcy redaktora naczelnego (1947-48; tam też m.in. w 1948 cykl felietonów Kronika tygodniowa). W 1946-57 był radnym m.st. Warszawy. W 1948 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Teatrów w Ministerstwie Kultury i Sztuki. W tymże roku został prezesem Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS” (do 1956, następnie był wiceprezesem 1960-62 i ponownie prezesem 1962-68). W sezonie 1948/49 był kierownikiem literackim Teatru Rozmaitości w Warszawie. W 1949 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1950 otrzymał nagrodę Stołecznej Rady Narodowej za całokształt pracy pisarskiej (ponownie w 1965). W 1954-56 był wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich oraz członkiem Prezydium Rady Kultury przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. Pełnił funkcje: kierownika literackiego Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” (1954-57), redaktora naczelnego „Żołnierza Polskiego” (1958-59), redaktora naczelnego „Synkopy”, samodzielnej redakcji muzycznej Wydawnictw Artystycznych i Filmowych (1960-63). W 1963 otrzymał nagrodę Ministerstwa Obrony Narodowej w dziedzinie literatury (ponownie w 1976), a w 1965 nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki I stopnia. W 1968 został awansowany do stopnia podpułkownika rezerwy. Kontynuując twórczość literacką, publikował w wielu czasopismach wiersze oraz artykuły i felietony dotyczące polityki kulturalnej, m.in. w „Trybunie Mazowieckiej” (tu cykl felietonów Refleksje mazowieckie w 1968-70), w magazynie ilustrowanym „Przyjaźń” (cykl felietonów Refleksje, w 1972). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1945), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1949), oraz I klasy (1967), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (dwukrotnie: 19551974), Medalem im. F. Joliot-Curie przyznanym przez Światową Radę Pokoju (1969), Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1977), Orderem Przyjaźni Narodów przyznawanym przez Prezydium Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1984). Zmarł 27 listopada 1985 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

1. Pożegnanie Termopil. Poezje. Warszawa: F. Hoesick 1929, 45 s.

2. Autoportret. Poezje. Warszawa: Nakład przyjaciół 1932, 46 s.

3. Wróżby. Zajazd romantyczny. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy Sfinks 1934, 64 s.

Zawiera wiersze oryginalne i przekłady z rosyjskiego.

4. Nad Norwidem. Poezje wybrane. Warszawa: Instytut Wydawniczy Sfinks 1935, 22 s.

Zawiera m.in. cykl Nad Norwidem.

5. Powrót na Powiśle. Poemat. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1935, 46 s. Przedruk zob. poz. , , , .

6. Janosik z Tarchowej. Poemat. Warszawa: F. Hoesick 1937, 30 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wiedza 1948, 44 s. Przedruk zob. poz. , , , .

Przekłady

słowacki

Jánosik z Terchovej. [Przeł.] V. Mihálik. Bratislava 1962.

7. Próby bez wartości. [Wiersze]. [Warszawa:] Wydawnictwo Sublokatorów Przyszłości 1939 [właść: 1940], [13], 2 s.

Wydanie konspiracyjne. Maszynopis przebitkowy. Odbito na prawach manuskryptu 6 egzemplarzy.

8. Jutrznie warszawskie. Poemat dramatyczny. Powst. 1941-1942.

Rękopis. zniszczony [inf. autora].

9. Spartakus. Dramat. Powst. ok. 1942. Wyd. Warszawa: Wiedza 1947, 135 s. Prapremiera: Wrocław, Teatr Dolnośląski 1947. Przedruk zob. poz. , .

10. Pióro na wichrze. Utwory wybrane. Warszawa: Wiedza 1946, 165 s.

Zawartość

Zawiera wybór wierszy z poz. , , , , poematy poz. , oraz wiersze nowe w cyklu: Pióro na wichrze.

11. Wolność – ale jaka? Warszawa: Książka 1947, 124 s.

Zawartość

Zbiór artykułów w działach: Ziarno dzisiejszości; O nowy styl życia i twórczości; Nieugięte miasto; Brak słów; Wolność – ale jaka?

12. Notatnik warszawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1950, 155 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Zawiera wiersze oraz opowiadania: Co mnie z nią łączy; Moja pierwsza czytelnia; Dzień pierwszy majowy; Poranek literacki; „Mewa”; Pani Górowa; Wieczór pod Drewnicą; Zmartwychwstaniecie, młodzi!...; Powrót; Berlin; Macte animo; „Fandla”; Trasa radości życia; Spacer o zmierzchu.

13. Jakub Jasiński „młodzian piękny i posępny. [Powieść]. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 247 s. Wyd. 2 pt. Jakub Jasiński. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1986, 137 s. Przedruk zob. poz. .

14. Wiersze i poematy. Poezje zebrane. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 223 s.

Zawartość

Zawiera wiersze oraz poematy poz. 4, 5, 6 oraz Generał Walter [I nagroda na konkursie poetyckim Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w 1949].

15. Nasza rzecz. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 45 s.

16. Poezje wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 89 s.

Zawiera wiersze z poz. , , , fragmenty poematów [poz. , ] i dramatu [poz. ] oraz wiersze nowe.

17. Baśń o Janosiku. Opowieść filmowa. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1955, 46 s.

18. Drugi notatnik warszawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 123 s.

Zawartość

Zawiera wiersze oraz opowiadania: Sprawa; Co ja zrobiłem?...; I płynie śpiew; List z Placu Konstytucji; O zmierzchu; Pomnik; Dwaj z ulicy Wilanowskiej; Panta rei; Pół wiolonczeli wody; A Praga to pies?; Co trzeba robić?

19. Linia wysokiego napięcia. [Utwór dramatyczny]. Współautor: Baliński. Powst. ok. 1949-1955.

Niepublikowany utwór zgłoszony na Konkurs Polskich Sztuk Współczesnych (inf. M. Jarmułowicz: Sezony błędów i wypaczeń. Gdańsk 2003).

20. Warszawska karmaniola. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1955, 272 s. Wyd. nast. łącznie z poz. pt. Czerwieńcy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 517 s. Przedruk zob. poz. .

21. Piotr i Anna. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 273 s. Wyd. nast. łącznie z poz. pt. Czerwieńcy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 517 s. Przedruk zob. poz. .

22. A jeśli komu droga. Wiersze i pieśni. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 57 s.

23. Władysław Broniewski. Film dokumentalny. Scenariusz. Ekranizacja 1959.

24. Nasz czas. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 250 s. Przedruk zob. poz. .

25. Trudna wiosna. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 214 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1986, 182 s. Przedruk zob. poz. .

Przekłady

niemiecki

Ein schweres Frühjahr. [Przeł.] K. Kelm. Berlin 1970.

26. Bruki Warszawy. [Współautor:] M. Berman. Warszawa: Książka i Wiedza 1964, 472 s.

Szkice z historii Warszawy od drugiej połowy XIX w. do 1939 r.

27. Dom i inne wiersze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 78 s.

Wiersze różne, – oraz cykle: Na pół żartem; Jak moje [przekłady: przedruk zob. poz. oraz Przekłady poz. 2].

28. Dzień dzisiejszy. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 246 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

U brzegów Jaramy; Noc sylwestrowa; Po obu stronach muru; O zmierzchu; Nie deptać trawników; Dwa spotkania; Spotkanie na Times Square; Wieczorem; Wizyta; Amnestia; Wesz; Przygoda w ekspresie; Quo vadis, domine?...; Medytacje.

29. Nim się stanie. [Poezje]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 55 s. Przedruk zob. poz. .

30. Kantata bohaterska 1968. [Wiersze]. Warszawa: Doświadczalna Oficyna Graficzna, Pracownia Sztuk Plastycznych 1968, 15 s. Zob. poz. .

Druk bibliofilski.

31. Wiersze i poematy. Warszawa: Czytelnik 1968, 386 s.

Zawiera utwory z lat 1927-1958, poematy poz. , oraz cykl: Na pół żartem oraz Jak moje (przekłady) [poz. ].

32. Głupia sprawa. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1969, 277 s.

33. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: S. Dobrowolski. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 170 s.

34. Saga rodu. [Cykl powieściowy] Warszawa: Czytelnik 1971-1974.

[Cz. 1]. Saga rodu. 1971, 301 s.

Przekłady

czeski

Sága rodu. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1974.

[Cz. 2]. Na Powiślu i na Woli. Druga księga „Sagi rodu”. 1974, 349 s.

Wyd. łączne pt. Saga rodu na Powiślu i na Woli. Warszawa: Czytelnik 1980, 555 s. Wyd. nast. tamże 1987. Przedruk zob. poz. .

35. Doświadczenia. Poezje wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 257 s.

Zawiera utwory z lat 1943-1973, poemat Generał Walter [poz. ], – oraz cykle: Bój to jest nasz (1971); Na pół serio.

36. Lirycznie i nielirycznie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 147 s.

Zawartość

Zawiera cykle: Sam na sam ze sobą; Kantata bohaterska, – z poz. : Bój to jest nasz; Na pół serio.

37. Dies illa. [Wiersz]. Do druku przygotował H. Piekarnik. [Warszawa: b.w.] 1975, 12 s. Doświadczalna Oficyna Graficzna Pracowników Sztuk Plastycznych. Przedruk zob. poz. .

Druk bibliofilski.

38. Esperanza. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1976, 257 s. Wyd. 3 [właśc. 2] Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987. Przedruk zob. poz. .

39. Liryka (1926-1976). [Przedmowa:] P. Kuncewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 231 s.

40. Nic co ludzkie. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1977, 63 s. Przedruk zob. poz. .

41. Pieśń o wojnie i pokoju. Utwory wybrane 1928-1976. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1978, 114 s.

Zawartość

Pieśń o wojnie i pokoju; Generał Walter [poz. ]; Kantata bohaterska [poz. ]; Dies illa [poz. ].

42. Pisma wybrane. [Wstęp:] D. Chruścielewska, P. Kuncewicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1978.

T. 1. Utwory poetyckie, s. XXVIII, 463 s.

Zawartość

Juwenilia 1926-1928; 1928-1939; 1939-1945; 1945-1950; wiersze z tomów poz. , , , , , .

T. 2. Utwory poetyckie, 344 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z tomów poz. , , , – Generał Walter [poz. ], – nowe: Pieśni; Satyra; Z lat wojny; Z „Kronik królewskich”; Spartakus [poz. ]; Przekłady.

T. 3. Trudna wiosna; Jakub Jasiński. [Powieści], 344 s. Zob. poz. , .

T. 4. Czerwieńcy, 466 s. Zob. poz. , .

T. 5. Saga rodu. Na Powiślu i na Woli, 553 s. Zob. poz. .

T. 6. Esperanza. [Powieść], 425 s. Zob. poz. .

T. 7. Opowiadania, 425 s.

Zawartość

Zawiera poz. 12, 23, 27.

T. 8. Warszawskie to i owo. [Opowiadania], 254 s.

Zawartość

Co mnie z nią łączy [poz. ]; W ręku robotniczego dziecka; Ze szkolnej ławy; Pierwszy i ostatni raz; Pierwszy rozdział przyjaźni; „Bochaterowie” wspólnego pokoju; Klucz do „Wspólnego pokoju”; Krew naszą; Lucek; „Nowa Kwadryga”; Po latach; Poranek literacki [poz. ]; Proletariacki poeta; Noc sylwestrowa [poz. ]; „Mewa” [poz. ]; Okruchy wspomnień; Podczas okupacji; Zmartwychwstaniecie, młodzi! [poz. ]; Mój patriotyzm; W Warszawie; Zamiast kwiatów; Błądzi serce; Broniewski; Na placu Teatralnym; Ta sama i nie ta sama; „To ja, Leon”; Warszawskie ogrody; Warszawa dzisiejsza.

43. Złota warszawianka. Esej. Warszawa: Książka i Wiedza 1979, 88 s.

44. Chmurnie i durnie. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1980, 347 s.

Dotyczy literatury i życia literackiego dwudziestolecia międzywojennego, także o grupie „Kwadryga”.

45. Kroniki królewskie. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Iskry 1981 [właśc. 1980], 96 s. Por. poz. .

46. Tamte dni i lata. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1981, 363 s.

47. Kto ty jesteś? [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1982, 217 s.

Zawartość

Na rozstaju dróg; Na Podwalu; Imieniny; Z domowego archiwum (1912-1913); Edward i Eugenia; Koniec Joanny Serafickiej; Za mostem; Kto ty jesteś?; Wspomnienie; Zwycięstwo; Leśna sielanka; Nadzieja; Niedzielne przedpołudnie emerytów; Medytacje [poz. ]; Spotkanie; Ostatni; Schizofrenia; Pogrzeb N.N.; W kowalach; Czas; Pradziadek Ambroży; Świat się zmienia; We dwoje.

48. Wiek klęski. [Wiersze i proza poetycka]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 79 s.

49. Wiersze dla Sabiny. Warszawa: Czytelnik 1983, 77 s.

50. Miłe złego początki. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 212 s.

Zawiera wspomnienia z lat 1916-1926 oraz wiersze.

51. Na rozstajach dróg. [Opowiadania]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 205 s.

Zawartość

Na poziomki; Sielanka; Nadnarwiańska dywizja; Na rozstaju dróg; Na postoju; Bułanek; W Piątym Roku (Zdarzenie); Omyłka; Posterunek na Zarzeczu; Deszczowe popołudnie; Weisser Mantel; Deszczowa niedziela; Odyseusz; Jula; Zwycięstwo; Wyznanie; Z pamięci; Pobojowisko.

52. Wakacje na wsi. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1985, 260 s.

53. Pokój do wynajęcia. [Powieść]. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 181 s.

Nagrody

Nagroda w Otwartym Konkursie Literackim Krajowej Agencji Wydawniczej w 1984 na powieść z dziejów polskiej lewicy.

54. Rzecz warszawska. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 207 s.

Zawartość

Zawiera wiersze oraz opowiadania: Plac na ulicy Wolskiej; Ze znalezionego dziennika; Gdybym był młodszy; Jesień; Po obu stronach muru; Ze stenogramu zeznań; Pan Kazio; A jednak; Nauczyciel; Radość życia; Listopadowy wieczór; Cyklopi; Ta sama i nie ta sama.

55. Oto człowiek. [Wiersze]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 86 s.

Zawartość

Zawiera cykle: O mojej sztuce; Sen; Krzywousty.

56. Miniatury. [Poezje]. [Wstęp:] J. Barylanka. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, 70 s.

Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.

Lecz to nic. [Muzyka: O. Straszyński]; Szturmówka. Muzyka: [J. Ekier] Janosik. Warszawa: KOPR [Komisja Propagandy Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej] 1943, 2 s. [ulotka wyd. konspiracyjnego, druk anonimowy; podpisany: A.G.].
Warszawskie dzieci. [Muzyka: A. Panufnik]. [Warszawa 1944] 2 s. [ulotka wyd. konspiracyjnego; druk anonimowy].
Do roboty. [Muzyka:] W. Szpilman. Warszawa: Czytelnik 1951, 10 k. luźnych. Wyd. nast. [Warszawa:] Wydawnictwo Związku Młodzieży Polskiej [1951].
Na straży pokoju. Muzyka: W. Szpilman. [Warszawa:] Czytelnik 1952, 3 s.
Cześć Partii. [Muzyka:] A. Gradstein. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Gospodarcze 1954, 6 s.
Druga młodość. Piosenka o Starym Mieście. [Muzyka:] M. Krzyński. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1954, 5 s.
Przysięgamy ci, Ojczyzno. [Muzyka:] E. Olearczyk. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1954, 5 s. [pieśń wyróżniona na IV Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Bukareszcie w 1953].
Warszawski dzień. [Muzyka:] T. Sygietyński. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1955, 3 s.
Do zwycięstwa. Suita na motywach pieśni partyzanckich. Teksty S. Dobrowolski. [Muzyka:] J. Pfeiffer. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1969, 15 s.
[Krzyże] Treny warszawskie. [Muzyka:] E. Bury. [Współwyd.:] M. Jastrun: Dedykacja [fragmenty]. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1982, 35 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

białoruski

Âk hleb i sonca. [Oprac.:] A. Mažèjka. [Przeł.] K. Cvirka i in. Mìnsk 1970.

rosyjski

Nad Visloj rekoj. [Przeł.] P. Železnov i in. Moskva 1962.
Stihi. [Przeł.] E. Aksel'rod i in. Moskva 1982.

Przekłady

1. M. Gorki: Jegor Bułyczow i inni. Sceny dramatyczne. Przeł.: S. Brucz i S. Dobrowolski. Wystawienie: Katowice Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego 1947. Wyd. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 126 s. Przedruk M. Gorki: Wybór dzieł. T. 4. Dramaty. Tamże 1954; Pisma. T. 4. Utwory dramatyczne. Tamże 1955; Pisma. T. 10. Utwory dramatyczne 1908-1935. Tamże 1956, – w: Antologia dramatu rosyjskiego. T. 2. Warszawa 1954; Teatr radziecki. T. 1. Warszawa 1967.
2. Jak moje. Przekłady poetyckie [z rosyjskiego]. Druk w tomie zob. Twórczość poz. 26, 29. Wyd. osobne: Warszawa: [Wydawnictwo] Współpraca 1987, 111 s.

Prace redakcyjne

1. M. Konopnicka: Pisma wybrane. T. 1-7. Pod red. I. Śliwińskiej (proza), S. Dobrowolskiego (poezja). Warszawa: Książka i Wiedza 1951-1952.

Pod red. S.R. Dobrowolskiego: Poezje. T. 1-2. 1951, 283 + 291 s.

2. M. Konopnicka: Wybór pism. Oprac. i przedmowa: S. Dobrowolski. Warszawa: Książka i Wiedza 1954, s. XXII, 481 s. Wyd. 2 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1956.
3. Naprzód Warszawo. Antologia poetycka. Oprac. i wstępem poprzedził S. Dobrowolski. Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch1955, 109 s.
4. W. Eminescu: Poezje. Wybór, oprac. i wstęp: S. Dobrowolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 108 s. Wyd. 2 tamże 1977.
5. Cześć Partii 1942-1962. Materiały repertuarowe na XX rocznicę powstania Polskiej Partii Robotniczej pod red. S. Dobrowolskiego. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe 1961, 62 s. Dod. do „Kultura i Życie” [nr 10].
6. Współczesna poezja radziecka na estradzie. Kolegium red.: S. Dobrowolski, A. Kamieńska, L. Lewin. Oprac., inscenizacja i wstęp: J. Litwiniuk. Noty biograficzne: F. Nieuważny. Przerywniki: M. Syska. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe 1963, 215 s.
7. T. Arghezi: Exlibris. [Poezje]. Wybrał S. Dobrowolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 52 s.
8. No pasaran! Wiersze o walczącej Hiszpanii. Wybór i wstęp: S. Dobrowolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 74 s.
9. Mazowieckie rytmy. Antologia poezji o Mazowszu. [Oprac.:] S. Dobrowolski. [Płock:] Towarzystwo Naukowe Płockie 1973, 158 s.
10. J.I. Kraszewski: Skarb. Wybór opowiadań. Wybór: S. Dobrowolski. Przygotowanie do druku wg wyd. z 1880 r. i przypisy: J.L. Kowalczyk. Posłowie: T. Nowacka. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1975, 474 s.
11. L. Szenwald: Poezje wybrane. [Wybór i wstęp:] S. Dobrowolski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1977, 120 s.
12. Strofy o Ojczyźnie. Antologia. [Wybór i oprac.:] S. Dobrowolski. Warszawa: Iskry 1978, 262 s.
13. Co to Polska. [Antologia poezji polskiej]. Wybór: S. Dobrowolski. Warszawa: Książka i Wiedza 1983, 94 s.
14. Pieśni powstania warszawskiego. Wybór i wstęp: S. Dobrowolski. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 87 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1988.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1966, 1976.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (A. Z. Makowiecki).

Ogólne

Książki

A.Z. Makowiecki: Dobrowolski. Warszawa: Agencja Autorska 1969, 59 s.
Û. Bulahovska: Stanislav Rišard Dobrovol's'kij. Kiïv: Naukova dumka 1990, 265 s.

Artykuły

J.J. Stępowski: Pieśń sierpniowej Warszawy. Polska Zbrojna 1945 nr 170.
K. Truchanowski: Całowany ustami wolności. (Sylwetka poetycka Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego). „Głos Robotniczy1946 nr 171.
T. Wojeński: Literatura rewolucyjna międzywojennego dwudziestolecia. Wiedza i Życie 1949 nr 8/9.
B. Biernacka: Stanisław Ryszard Dobrowolski. „Tygodnik Kulturalny1963 nr 6.
T. Wróblewska: Stanisław Ryszard Dobrowolski. „Polish Literature”, Warszawa 1969 nr 1 (3).
K. Pieńkosz: Wierność sobie. Literatura 1977 nr 12.
D. Chróścielewska: O twórczości Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego. „Miesięcznik Literacki1979 nr 12.
B. Jankowska: Powtórka z twórczości. Nowe Książki 1979 nr 7.
S. Stabro: Rewolucja i stereotypy. Student 1981 nr 4.
J. Marx: Swojak z Powiśla – o poezji Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego. W tegoż: Grupa poetycka „Kwadryga. Warszawa 1983.
E. Zalewska: „Mała ojczyzna” Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego. „Poezja1983 nr 1.
K.M. Sieniawski: Linia wysokiego napięcia. Kultura 1985 nr 28.
J.Z. Brudnicki: Jak mi stąd odejść. Literatura 1986 nr 3.
J. Chojnacki: „Co zrobisz to zostanie” – pamięci przyjaciela Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego. „Notatki Płockie1986 nr 2.
K. Koźniewski: Poeta zaangażowany. „Polityka1986 nr 2.
W. Sokorski: Stanisław Ryszard Dobrowolski. „Miesięcznik Literacki1986 nr 5.
D. Chróścielewska: Stanisław Ryszard Dobrowolski. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 4. Kraków 1993.
S. Dróżdż: Powieści rodzinne Hanny Malewskiej i Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego. „Studia i Materiały Polonistyczne2002 t. 6.

Autoportret

S. Napierski. „Wiadomości Literackie1933 nr 12.

Wróżby

K. Zawodziński. „Wiadomości Literackie1935 nr 27.

Janosik z Tarchowej

K.W. Zawodziński. „Rocznik Literacki 1937” wyd. 1938.