BIO
Urodzony 14 marca 1907 w Warszawie; syn Franciszka Ksawerego Dobrowolskiego, robotnika, i Władysławy z Jasińskich. Do szkół uczęszczał w Warszawie. W 1925 uczestniczył w wydawaniu szkolnego pisemka literackiego „Kwadryga”. W 1926 ukończył Gimnazjum im. M. Reja. W tymże roku zadebiutował wierszami w dzienniku „Robotnik”; w piśmie tym ogłaszał (do 1939) fragmenty poematów, wiersze i nowele. Od 1926 studiował na Uniwersytecie Warszawskim, początkowo polonistykę, a w 1927-29 prawo (studiów nie ukończył). Równocześnie pracował zarobkowo w Kasie Chorych. Był współorganizatorem grupy literackiej Kwadryga, w 1927-31 wydawał miesięcznik „Kwadryga”. W 1930 pracował jako sekretarz wojewody w Lublinie, w 1930-31 jako urzędnik w Ministerstwie Reform Rolnych, następnie od 1933 w elektrowni warszawskiej. W 1932 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). Współpracował z wieloma czasopismami lewicowymi, m.in. z „Lewarem” (1935-36, współredaktor), „Obliczem Dnia” (1936), „Kartą” (1936), „Po Prostu” (1935-36), „Sygnałami” (1936-39), „Dziennikiem Popularnym” (1936-37). W 1937 był redaktorem miesięcznika „Nowa Kwadryga”. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i pracował nadal w elektrowni. Brał udział w tajnym życiu literackim, ogłaszał (anonimowo lub pod pseudonimami: Giez, Władysław Jasiński) liczne wiersze, fraszki satyryczne, teksty piosenek w konspiracyjnych pismach „Demokrata” (1942, 1944, 1945), „Moskit” (1942), „Biuletyn Informacyjny” (1944), „Robotnik” (1944, 1945) oraz antologiach. Był kierownikiem referatu literackiego w podwydziale Propagandy Mobilizacyjnej „Rój” w Biurze Informacji i Propagandy Armii Krajowej (AK) (pod pseudonimem Goliard). Jako oficer AK (pseudonim Goliard) walczył w powstaniu warszawskim i został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania został wywieziony do obozu jenieckiego w Lamsdorf (Łambinowice) i Grossborn. Po wyzwoleniu wstąpił do Wojska Polskiego. Był oficerem politycznym i korespondentem wojennym „Polski Zbrojnej” w czasie kampanii berlińskiej w 1945. Po zakończeniu działań wojennych przebywał do 1946 w Łodzi, a następnie przeniósł się do Warszawy. W 1945-47 prowadził dział kulturalno-oświatowy w redakcji „Polski Zbrojnej”. W 1945-46 był sekretarzem generalnym ZZLP. Po zdemobilizowaniu pracował w redakcji „Nowin Literackich” na stanowisku zastępcy redaktora naczelnego (1947-48; tam też m.in. w 1948 cykl felietonów Kronika tygodniowa). W 1946-57 był radnym m.st. Warszawy. W 1948 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Teatrów w Ministerstwie Kultury i Sztuki. W tymże roku został prezesem Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS” (do 1956, następnie był wiceprezesem 1960-62 i ponownie prezesem 1962-68). W sezonie 1948/49 był kierownikiem literackim Teatru Rozmaitości w Warszawie. W 1949 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1950 otrzymał nagrodę Stołecznej Rady Narodowej za całokształt pracy pisarskiej (ponownie w 1965). W 1954-56 był wiceprezesem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich oraz członkiem Prezydium Rady Kultury przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. Pełnił funkcje: kierownika literackiego Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” (1954-57), redaktora naczelnego „Żołnierza Polskiego” (1958-59), redaktora naczelnego „Synkopy”, samodzielnej redakcji muzycznej Wydawnictw Artystycznych i Filmowych (1960-63). W 1963 otrzymał nagrodę Ministerstwa Obrony Narodowej w dziedzinie literatury (ponownie w 1976), a w 1965 nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki I stopnia. W 1968 został awansowany do stopnia podpułkownika rezerwy. Kontynuując twórczość literacką, publikował w wielu czasopismach wiersze oraz artykuły i felietony dotyczące polityki kulturalnej, m.in. w „Trybunie Mazowieckiej” (tu cykl felietonów Refleksje mazowieckie w 1968-70), w magazynie ilustrowanym „Przyjaźń” (cykl felietonów Refleksje, w 1972). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1945), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1949), oraz I klasy (1967), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (dwukrotnie: 1955, 1974), Medalem im. F. Joliot-Curie przyznanym przez Światową Radę Pokoju (1969), Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1977), Orderem Przyjaźni Narodów przyznawanym przez Prezydium Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1984). Zmarł 27 listopada 1985 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Twórczość
1. Pożegnanie Termopil. Poezje. Warszawa: F. Hoesick 1929, 45 s.
2. Autoportret. Poezje. Warszawa: Nakład przyjaciół 1932, 46 s.
3. Wróżby. Zajazd romantyczny. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy Sfinks 1934, 64 s.
4. Nad Norwidem. Poezje wybrane. Warszawa: Instytut Wydawniczy Sfinks 1935, 22 s.
5. Powrót na Powiśle. Poemat. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1935, 46 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
6. Janosik z Tarchowej. Poemat. Warszawa: F. Hoesick 1937, 30 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wiedza 1948, 44 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
Przekłady
słowacki
7. Próby bez wartości. [Wiersze]. [Warszawa:] Wydawnictwo Sublokatorów Przyszłości 1939 [właść: 1940], [13], 2 s.
8. Jutrznie warszawskie. Poemat dramatyczny. Powst. 1941-1942.
9. Spartakus. Dramat. Powst. ok. 1942. Wyd. Warszawa: Wiedza 1947, 135 s. Prapremiera: Wrocław, Teatr Dolnośląski 1947. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
10. Pióro na wichrze. Utwory wybrane. Warszawa: Wiedza 1946, 165 s.
Zawartość
11. Wolność – ale jaka? Warszawa: Książka 1947, 124 s.
Zawartość
12. Notatnik warszawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1950, 155 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
13. Jakub Jasiński „młodzian piękny i posępny”. [Powieść]. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 247 s. Wyd. 2 pt. Jakub Jasiński. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1986, 137 s. Przedruk zob. poz. ↑.
14. Wiersze i poematy. Poezje zebrane. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 223 s.
Zawartość
15. Nasza rzecz. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 45 s.
16. Poezje wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 89 s.
17. Baśń o Janosiku. Opowieść filmowa. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1955, 46 s.
18. Drugi notatnik warszawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 123 s.
Zawartość
19. Linia wysokiego napięcia. [Utwór dramatyczny]. Współautor: Baliński. Powst. ok. 1949-1955.
20. Warszawska karmaniola. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1955, 272 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Czerwieńcy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 517 s. Przedruk zob. poz. ↑.
21. Piotr i Anna. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 273 s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Czerwieńcy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 517 s. Przedruk zob. poz. ↑.
22. A jeśli komu droga. Wiersze i pieśni. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 57 s.
23. Władysław Broniewski. Film dokumentalny. Scenariusz. Ekranizacja 1959.
24. Nasz czas. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 250 s. Przedruk zob. poz. ↑.
25. Trudna wiosna. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 214 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1986, 182 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
niemiecki
26. Bruki Warszawy. [Współautor:] M. Berman. Warszawa: Książka i Wiedza 1964, 472 s.
27. Dom i inne wiersze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 78 s.
28. Dzień dzisiejszy. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 246 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
29. Nim się stanie. [Poezje]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 55 s. Przedruk zob. poz. ↑.
30. Kantata bohaterska 1968. [Wiersze]. Warszawa: Doświadczalna Oficyna Graficzna, Pracownia Sztuk Plastycznych 1968, 15 s. Zob. poz. ↑.
31. Wiersze i poematy. Warszawa: Czytelnik 1968, 386 s.
32. Głupia sprawa. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1969, 277 s.
33. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: S. Dobrowolski. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 170 s.
34. Saga rodu. [Cykl powieściowy] Warszawa: Czytelnik 1971-1974.
[Cz. 1]. Saga rodu. 1971, 301 s.
Przekłady
czeski
[Cz. 2]. Na Powiślu i na Woli. Druga księga „Sagi rodu”. 1974, 349 s.
Wyd. łączne pt. Saga rodu na Powiślu i na Woli. Warszawa: Czytelnik 1980, 555 s. Wyd. nast. tamże 1987. Przedruk zob. poz. ↑.
35. Doświadczenia. Poezje wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 257 s.
36. Lirycznie i nielirycznie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 147 s.
Zawartość
37. Dies illa. [Wiersz]. Do druku przygotował H. Piekarnik. [Warszawa: b.w.] 1975, 12 s. Doświadczalna Oficyna Graficzna Pracowników Sztuk Plastycznych. Przedruk zob. poz. ↑.
38. Esperanza. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1976, 257 s. Wyd. 3 [właśc. 2] Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987. Przedruk zob. poz. ↑.
39. Liryka (1926-1976). [Przedmowa:] P. Kuncewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 231 s.
40. Nic co ludzkie. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1977, 63 s. Przedruk zob. poz. ↑.
41. Pieśń o wojnie i pokoju. Utwory wybrane 1928-1976. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1978, 114 s.
Zawartość
42. Pisma wybrane. [Wstęp:] D. Chruścielewska, P. Kuncewicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1978.
T. 1. Utwory poetyckie, s. XXVIII, 463 s.
Zawartość
T. 2. Utwory poetyckie, 344 s.
Zawartość
T. 3. Trudna wiosna; Jakub Jasiński. [Powieści], 344 s. Zob. poz. ↑, ↑.
T. 4. Czerwieńcy, 466 s. Zob. poz. ↑, ↑.
T. 5. Saga rodu. Na Powiślu i na Woli, 553 s. Zob. poz. ↑.
T. 6. Esperanza. [Powieść], 425 s. Zob. poz. ↑.
T. 7. Opowiadania, 425 s.
Zawartość
T. 8. Warszawskie to i owo. [Opowiadania], 254 s.
Zawartość
43. Złota warszawianka. Esej. Warszawa: Książka i Wiedza 1979, 88 s.
44. Chmurnie i durnie. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1980, 347 s.
45. Kroniki królewskie. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Iskry 1981 [właśc. 1980], 96 s. Por. poz. ↑.
46. Tamte dni i lata. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1981, 363 s.
47. Kto ty jesteś? [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1982, 217 s.
Zawartość
48. Wiek klęski. [Wiersze i proza poetycka]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 79 s.
49. Wiersze dla Sabiny. Warszawa: Czytelnik 1983, 77 s.
50. Miłe złego początki. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 212 s.
51. Na rozstajach dróg. [Opowiadania]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 205 s.
Zawartość
52. Wakacje na wsi. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1985, 260 s.
53. Pokój do wynajęcia. [Powieść]. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 181 s.
Nagrody
54. Rzecz warszawska. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 207 s.
Zawartość
55. Oto człowiek. [Wiersze]. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 86 s.
Zawartość
56. Miniatury. [Poezje]. [Wstęp:] J. Barylanka. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, 70 s.
Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.
Wybory utworów literackich w przekładach
białoruski
rosyjski
Przekłady
Prace redakcyjne
Pod red. S.R. Dobrowolskiego: Poezje. T. 1-2. 1951, 283 + 291 s.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1976.
