BIO
Urodzona 24 marca 1900 w Kursku w rodzinie inteligenckiej; córka Aleksandra Dłuskiego i Marii z Bednarskich. Szkołę średnią ukończyła w 1918 w Kursku. W 1915 ogłosiła wiersz pt. Dzwony w wydanym w Moskwie zeszycie literackim „Warownia”. Od 1919 studiowała polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Po uzyskaniu absolutorium objęła asystenturę w Studium Słowiańskim UJ. W 1927, na podstawie pracy pt. Charakter polski w świetle literatury XVI wieku, napisanej pod kierunkiem prof. Ignacego Chrzanowskiego, uzyskała stopień doktora filozofii. Otrzymawszy stypendium, w 1929-31 kontynuowała studia w dziedzinie fonetyki ogólnej i eksperymentalnej w Pradze, Hamburgu i Paryżu. Po powrocie do Polski pracowała jako asystentka i lektor języka rosyjskiego na UJ. Debiutowała w 1930 artykułem Przyczynek do zbierania polskich form hipokorystycznych, opublikowanym w piśmie „Język Polski” (nr 3). W następnych latach ogłaszała artykuły i studia w czasopismach specjalistycznych, m.in. w „Bibliotece Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” (1934-37). W 1935, po uzyskaniu habilitacji z zakresu fonetyki artykulacyjnej i wersologii, została adiunktem i objęła kierownictwo Laboratorium Fonetyki Eksperymentalnej Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich pracowała nadal na Uniwersytecie (od stycznia 1940 ukraiński Uniwersytet im. I. Franki). W czasie okupacji niemieckiej wykładała na działającym tajnie UJK. Po wojnie przyjechała do Lublina, gdzie została profesorem języka polskiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1945 wygłosiła w Polskim Radiu cykl audycji poświęconych literaturze średniowiecznej. W styczniu 1950 objęła jako profesor nadzwyczajny Katedrę Nauk Pomocniczych Historii Literatury Polskiej na UJ. W 1953, po śmierci matki, wstąpiła do zakonu karmelitanek; po kilku tygodniach opuściła klasztor. W 1955-64 była również pracowniczką naukową Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN), w którym m.in. uczestniczyła w pracach nad kompendium encyklopedycznym Poetyka. Była członkiem Rady Naukowej IBL (1957-75). Artykuły i recenzje drukowała w wielu czasopismach, m.in. w „Sprawozdaniach z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN” (1958-64), a także w „Tygodniku Powszechnym” (1957-78). W 1970 przeszła na emeryturę. Za twórczość naukową otrzymała w 1972 nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku oraz w 1973 doktorat honoris causa nadany przez University of Chicago. W styczniu 1976 należała do sygnatariuszy Memoriału 101, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Od 1983 przebywała w domu ss. albertynek w Rząsce pod Krakowem, gdzie zmarła 3 kwietnia 1992; pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Twórczość
1. Dzwony. [Wiersz]. Powst. 1915. Wyd. Z filologiczną sygnaturką Z. Siatkowskiego. Kraków: [b.w. 1980], [8] s.
2. Rytm spółgłoskowy polskich grup akcentowych. Z tablicą zdjęć. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1932, 78 s.
3. Polskie afrykanty. Lwów: Drukarnia Urzędnicza 1937, 42 s. Prace Laboratorium Fonetyki Eksperymentalnej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
4. Język żyje. Pogadanki o słowie. Polskie Radio 1945. Wyd. Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1947, 61 s.
5. Prozodia języka polskiego. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1947, IV, 72 s. Wyd. 2 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976, 113 s.
Zawartość
6. Średniowiecze w literaturze polskiej. [Studium]. Lublin: Lamus 1947, 86 s.
7. Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej. T. 1-2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1948, 1950 [właśc. 1951], 367 + 379 s. Wyd. 2 rozszerzone Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1978.
Nagrody
Zawartość
8. Fonetyka polska. Cz. 1. Artykulacja głosek polskich. Kraków: Studium Słowiańskie Uniwersytetu Jagiellońskiego 1950, 144 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1981, tamże: wyd. 3 1983, wyd. 4 zmienione 1986.
9. O wersyfikacji Mickiewicza. Próba syntezy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 166 s. Z Prac Dyskusyjnych Komisji Naukowej Obchodu Roku Mickiewiczowskiego Polskiej Akademii Nauk.
10. Sylabizm; Jednozgłoskowiec; Dwuzgłoskowiec; Trójzgłoskowiec, Czterozgłoskowiec; Pięciozgłoskowiec; Siedmiozgłoskowiec. W: Sylabizm. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 3). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, s. 7-160, 178-201. Polska Akademia Nauk.
11. Sylabotonizm. [Współautor:] T. Kuryś. Pod red. Z. Kopczyńskiej i M.R. Mayenowej. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 4). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, 374 s. Polska Akademia Nauk.
12. Próba teorii wiersza polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 309 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich. Wyd. 2 poszerzone Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980.
13. Studia i rozprawy. T. 1-3. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1970 (t.1-2), 1972 (t. 3), 694 + 566 + 193 s.
Zawartość
14. Wiersze. Oprac. i wstęp: S. Dziedzic. Bochnia: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza Exartim 1992, 95 s.
15. Prace wybrane. Pod red. S. Balbusa. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2001.
T. 1. Odmiany i dzieje wiersza polskiego, XLVI, 544 s.
T. 2. Próba teorii wiersza polskiego, 364 s.
T. 3. Poezja wierszem i prozą, 501 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Prace redakcyjne
Cz. 1. Metryka grecka i łacińska. Praca zbiorowa pod red. M. Dłuskiej i W. Strzeleckiego. 1959, 243 s.
Cz. 2. Metryki obcojęzyczne. Pod red. M. Dłuskiej 1957-1961.
Z. 1. K. Horálek: Zarys dziejów czeskiego wiersza. [Tłumaczenie z czeskiego], 1957, 61 s.
Z. 2. M. Schlauch: Zarys wersyfikacji angielskiej. 1958, 72 s.
Z. 3. P. Guiraud: Zarys wersyfikacji francuskiej. [Tłumaczenie z francuskiego]. 1961, 61 s.
Z. 4. H. Sidorenko: Zarys wersyfikacji ukraińskiej. [Tłumaczenie z ukraińskiego]. 1961, 106 s.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1956.
