BIO

Urodzona 22 maja 1897 we wsi Mironówka na Ukrainie; córka Bolesława Dąbrowolskiego, lekarza, i Aleksandry z Kapuścińskich. Ukończyła tajne komplety gimnazjalne oraz średnią szkołę muzyczną w Warszawie. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym czasie poznała Karola Irzykowskiego, z którym w późniejszych latach łączyły ją bliskie więzy. Debiutowała w 1917 opowiadaniem pt. Matki, opublikowanym w „Nowej Reformie” (nr 15-17). W czasie I wojny światowej pracowała jako pielęgniarka w szpitalu, a potem w instytucji Kropla Mleka. W 1920 powróciła do Warszawy. W 1924-34 była urzędniczką w Departamencie Konsularnym i Polityczno-Prasowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych, później pracowała jako bibliotekarka w Ministerstwie Poczt i Telegrafów. Równocześnie rozwijała twórczość literacką, m.in. współpracując z pismami „Bluszcz” (1927-39), „Kobieta Współczesna” (1927-30), „Kurier Poranny” (1938-39). Od 1930 była członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1937 odbyła podróż do Stanów Zjednoczonych, gdzie wygłaszała odczyty i organizowała wieczory autorskie dla polskiego uchodźstwa; reportaże z tej podróży ogłaszał „Kurier Poranny” (1937-39). Podczas okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie; pracowała w Radzie Głównej Opiekuńczej, uczestniczyła w konspiracyjnym życiu literackim. Po upadku powstania warszawskiego przebywała w Zakopanem, a w 1946 w Krakowie, gdzie redagowała dodatek kobiecy do „Dziennika Polskiego” pt. „Kobieta i Świat”. W 1946-47 współpracowała z Komisją do Badań Zbrodni Hitlerowskich. Od 1947 mieszkała w Łodzi; kontynuowała twórczość literacką i brała aktywny udział w pracach Oddziału Łódzkiego Związku Literatów Polskich. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1956). Zginęła w wypadku ulicznym 16 kwietnia 1962 w Łodzi; pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Twórczość

1. Zielony parawan. [Opowiadania]. Warszawa: F. Hoesick 1929, 199 s.

Zawartość

Weronika; Jadłodajnia; Zielony parawan; Co dzień; Niewolnik; Wenizjana; Noc w górach; Ostatni list; Tajemnica; Powrót; Matka; Honor; W szpitalu fortecznym nr 3; Inwalida; Jałmużna; Na obcym froncie; Szczyt; Uuhaa.

2. Przystań zbłąkanych. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr im. S. Żeromskiego 1932.

3. Praca i miłość. Powieść. Warszawa: Rój 1935, 288 s. Wyd. 2 Łódź: W. Bąk 1948.

4. Gałęzie jednego drzewa. Cykl reportaży ze Stanów Zjednoczonych. Druk fragmentów pt. Ameryka i Polacy w niej zamieszkali. Kurier Poranny 1937 nr 359, 1938 nr 6, 90, 94, 116, 123, 127, 153, 160, 1939 nr 71.

Rękopis w całości zniszczony w czasie powstania warszawskiego.

5. Jej Bóg. [Opowiadania]. Warszawa: F. Hoesick 1937, 207 s.

Zawartość

Kłusownik; Robot; Ta druga; Studnia; Cudza śmierć; Podczas choroby; Dzwonek śmierci; Nad rzeką; Ogień; W ciemności; Kim ona była; Szofer i pan; Wina; Podwójna droga; Jej Bóg.

6. Ukryci. Powieść. T. 1-2. Powst. 1939-1944. Druk fragmentów: „Życie Literackie” 1945 nr 11-12, 1946 nr 7-8; Księga pamiątkowa ku czci L. Staffa. Warszawa 1949 s. 173-176.

Rękopis w całości zniszczony w czasie powstania warszawskiego.

7. O Karolu Irzykowskim. Wspomnienia biograficzne i komentarze do dzieł oraz Karola Irzykowskiego część nie wydanych rękopisów. Łódź: W. Bąk [1947], 159 s.

8. Po godzinie dwudziestej. Sztuka w 6 odsłonach. Powst. 1949.

Nagrody

Nagroda w konkursie Ministra Kultury i Sztuki w 1949.

9. Tytan pracy. Opowieść o Józefie Kraszewskim. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1955, 253 s. Wyd. 2 tamże 1957.

10. Portrety nieobiektywne. [Wspomnienia o Z. Nałkowskiej]. Powst. ok. 1958. Druk fragmentów „Kamena” 1959 nr 2 s. 3-4.

Rękopis w Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu.

11. Nadzieja. [Opowiadania]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 96 s.

Zawartość

Miał osiem lat; Niedzielne popołudnie; Sobowtór; Przez okno; Jan i Anna; Szczęście; Żona.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1951, 1956, 1957.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1962” wyd. 1964 (P. Grzegorczyk).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1-2. Warszawa 2000 (Uzupełnienie).

Ogólne

Artykuły

• [S. Podhorska-Okołów] S.P.-O.: Halina Maria Dąbrowolska. „Twórczość1962 nr 7.
J. Koprowski: Odeszli, lecz żyją. W tegoż: Ludzie i książki. [Łódź] 1965.
J. Koprowski: Wartość rzeczy. (O Halinie Marii Dąbrowolskiej) W tegoż: Przyjaciele i znajomi. Łódź 1977.
T. Chróścielewski: Łódzkie lata i śmierć Haliny Dąbrowolskiej. Topos 1997 nr 4.

Praca i miłość

L. Piwiński. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935.
E. Breiter: Dwie powieści kobiece. Wiadomości Literackie 1934 nr 50.
K. Irzykowski: Przezwyciężenie Żeromszczyzny. Pion 1935 nr 16.

Jej Bóg

K. Irzykowski: Przemiany altruizmu. Pion 1937 nr 36.

O Karolu Irzykowskim

S. Kisielewski: Wspomnienia o klerku heroicznym. Tygodnik Powszechny 1948 nr 9.
M. Piechal: Książka o Karolu Irzykowskim. Nowiny Literackie 1948 nr 13/14.
J. Wołoszynowski: Pałuba życia. Dziennik Literacki 1948 nr 12.

Tytan pracy

J. Iwaszkiewicz: O Kraszewskim. Życie Warszawy 1955 nr 265.
J.E. Płomieński: Kraszewski przestał być anonimem. Orka 1957 nr 15.

Nadzieja

M. Sysakowska. „Nowa Kultura1962 nr 16.