BIO

Urodzona 29 maja 1907 w Aleksandrowie Kujawskim; córka Wilhelma Markowskiego, farmaceuty, i Antoniny z Korotyńskich, nauczycielki. W 1924 ukończyła Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze im. M. Konopnickiej we Włocławku. Następnie studiowała filologię polską i romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim i w 1929 uzyskała magisterium. W 1927 wyszła za mąż za Ludomira Danilewicza, wówczas studenta Politechniki Warszawskiej, później inżyniera lotnictwa. Od 1929 pracowała w Bibliotece Narodowej w Warszawie; w 1933 zdała państwowy egzamin bibliotekarski. Debiutowała w 1931 recenzją książki Zofii Jabłońskiej-Erdmanowej Oświecenie i romantyzm w stowarzyszeniach młodzieży wileńskiej na pocz. XIX w., ogłoszoną w „Pamiętniku Warszawskim” (z. 10/12). Od tegoż roku publikowała artykuły w „Roczniku Wołyńskim”, „Przeglądzie Bibliotecznym” i „Ruchu Literackim”. Współpracowała z Polskim słownikiem biograficznym. Przygotowywała rozprawę doktorską o życiu naukowym Liceum Krzemienieckiego; jej podstawową wersję ogłosiła w 1937 w „Nauce Polskiej” (t. 22). Była sekretarzem generalnym Rady Związku Bibliotekarzy Polskich. W 1939 została kierowniczką Działu Uzupełniania Zbiorów Biblioteki Narodowej. Po wybuchu II wojny światowej opuściła Polskę wraz z mężem, ewakuowanym służbowo – i w listopadzie 1939 dotarła do Paryża, gdzie do upadku Francji pracowała w Biurze Poszukiwania Rodzin Polskiego Czerwonego Krzyża, a następnie w Bibliotece Polskiej. Ogłaszała artykuły w wychodzącym w Paryżu tygodniku „Wiadomości Polskie”. Od listopada 1940 przebywała w schronisku dla uchodźców w strefie nieokupowanej Francji w Aix-les-Bains w Sabaudii. W maju 1942 przedostała się przez Hiszpanię do Portugalii, gdzie pracowała w Komitecie Opieki w dziale pomocy dla kraju i w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji w Lizbonie. W sierpniu 1942 przybyła do Londynu; pracowała przez rok w biurze Funduszu Kultury Narodowej, a następnie w Bibliotece Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, przekształconej w Bibliotekę Polską, której została kierowniczką. W 1943-45 była przedstawicielką Polski w komisji Books and Periodicals Committee działającej w ramach Allied Conference of the Ministers of Education i członkiem rady zarządzającej Interallied Book Centre. Publikowała artykuły i fragmenty prozy w wychodzących w Londynie pismach: „Polska Walcząca” (1942-43), „Nowa Polska” (1942-43), „Wiadomości Polskie” (1943). W 1945 została członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1947 zdała egzamin bibliotekarski w Library Association, uzyskała tytuł Associate of the British Library Association – Chartered Librarian. Była członkiem Sub-Commitee on Slavonic and East European Materials of the Standing Conference of National and University Libraries. Działała w zarządzie Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, a także w zarządach Towarzystwa Historycznego i Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Publikowała stale w pismach emigracyjnych, m.in. w wydawanych w Londynie „Wiadomościach” (od 1946; tu m.in. w 1952-63 stała rubryka Szkiełko i oko pod pseudonimem Szperacz, także opowiadania i listy z podróży), „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (stale od 1954; tu m.in. w 1965-81 cykl notatek dotyczących literatury pt. Jednym tchem podpisany a.m.z., am., amz., M.D.) i jego dodatku „Tydzień Polski” (1959-82),, „Życiu” (1952-54), a także w paryskiej „Kulturze” (od 1960; tu w 1963-66 prowadziła rubrykę W oczach Londynu podpisaną: mld, a w 1971-77 cykl pt. Krajowe nowości wydawnicze, następnie cykle Kredowe koło i Czytam). Od 1953 stale współpracowała jako krytyk literacki z Radiem Wolna Europa, w którym ogłosiła ponad pięćset felietonów w cyklach: Polskie mienie kulturalne wywiezione do Rosji, Portrety pisarzy emigracyjnych, Dzieje dawnego Liceum Krzemienieckiego i innych. Publikowała w miesięczniku „Na Antenie” (Monachium, 1963-70). Współpracowała też z rozgłośnią Voice of America, ogłaszając ponad sto felietonów radiowych. W 1954-64 opracowywała przeglądy bibliograficzne do działu Polish Studies w „The Year's Work in Modern Language Studies”. W 1960 otrzymała nagrodę literacką im. H. Naglerowej. W 1961 na podstawie pracy Życie naukowe dawnego Liceum Krzemienieckiego (promotor prof. Władysław Günther) uzyskała stopień doktora filozofii w zakresie filologii polskiej na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie. W 1969 została członkiem jury nagród Fundacji im. Kościelskich w Genewie. Za działalność bibliograficzną i bibliotekarską otrzymała w 1970 nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Od 1971 wchodziła w skład jury nagród „Wiadomości” w Londynie. Należała do komitetów redakcyjnych „Tek Historycznych” i „Antemurale” (Rzym, 1972-86) oraz „Materiałów do Bibliografii, Genealogii i Heraldyki Polskiej” (od 1974). Po śmierci męża (1971) poślubiła w 1973 Adama Kazimierza Zielińskiego, prawnika, z zamiłowań historyka stosunków polsko-portugalskich. W tymże roku przerwała pracę w Bibliotece Polskiej i wyjechała na stałe do Portugalii. W 1977 i 1984 otrzymała nagrody paryskiej „Kultury” a w 1979 nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1989 została członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz członkiem honorowym Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza w Warszawie. Po śmierci męża w 1991 mieszkała nadal w Feijó w Portugalii i kontynuowała twórczość literacką i krytyczną, publikując w czasopismach i współpracując z Radiem Wolna Europa. W 1996 otrzymała nagrodę edytorską Polskiego PEN Clubu. W 1998 została honorowym obywatelem Włocławka. W styczniu 2001 w pożarze domu straciła bibliotekę oraz zbiory kartograficzne męża. Odznaczona Krzyżem Oficerskim (1972) i Krzyżem Komandorskim (1993) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 22 maja 2002 w Feijó pod Lizboną; w 2003 jej prochy zostały złożone na cmentarzu w Aleksandrowie Kujawskim.

Twórczość

1. Tymon Zaborowski. Życie i twórczość (1799-1828). Warszawa: Kasa im. Mianowskiego 1933, 267 s.

Nagrody

Nagroda Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

2. Zagadnienie bibliografii wołyńskiej. Łuck: [b.w.] 1939, 10 s.

3. Biblioteki polskie. Grenoble: [Polski Czerwony Krzyż we Francji] 1941, 36 s., powielone.

4. Losy bibliotek polskich. [Francja 1941], 7 s., powielone.

Wersja angielska (autorska): Libraries in Poland. Glasgow: J. Harasowska [1944], [8] k.

5. Dawne granice ziem polskich. Aix-les-Bains: [Polski Czerwony Krzyż we Francji] 1942, 103 s., powielone.

6. Losy bibliotek polskich. Londyn: Wydawnictwo Urzędu Oświaty i Spraw Szkolnych 1942, 58 s.

Przekłady

angielski

The libraries of Poland. [Przeł.] H. Brochocka. St. Andrews 1943.

7. The universities of Poland. Glasgow: J. Harasowska 1945, 14 s.

8. Krótki zarys bibliotekarstwa. London: Światowy Komitet Young Men's Christian Association. Polska Sekcja w W[ielkiej] Brytanii [1951], 16 s., powielone.

9. Blisko i daleko. Opowiadania. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas 1953, 182 s.

Zawartość

Od Tążyny; Biurko Konopnickiej; Łacina; Jantolkowa; Na posterunku; Grochot; Koń Tadeusza; Dawne dobre czasy; Wilia panny Domańskiej; Talizmany; Blisko i daleko; Piotr; Maj w Krzemieńcu; Człowiek z kurzu [G. Korbut].

10. Pierwsza miłość. [Opowiadanie]. Druk fragmentów „Wiadomości”, Londyn 1954 nr 27 s. 1-2. Wyd. osobne całości Warszawa: Biblioteka Narodowa 1995, 22 s.

Druk bibliofilski.

11. Dom. Powieść. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”. 1956, 217 s. Wyd. nast. tamże 1957; wyd. 2 [właśc. 3] Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe; Rypin: Verbum 1997, 174 s.

12. Bibliography of books in Polish or relating to Poland published outside Poland since September 1st 1939. London: The Polish Library; Polish Social and Cultural Association. 1959-1985.

Vol. 1. 1939-1951 wyd. 1953 i vol. 2. 1952-1957 wraz z suplementem do 1939-1951 wyd. 1959 oprac. J. Zabielska; Vol. 6-8 za lata 1972-1982 w opracowaniu Z. Jagodzińskiego. London 1997-2001.

Vol. 3: 1958-1963 and Supplements to 1939/1957 (Nr 1-4120). Compiled by the late J. Zabielska (+1962). Continued and supplemented by Z. Danilewicz, H. Choynacka. 1966, 696 s., powielone.

Vol. 4: 1964-1967 and Supplements to 1939-1963 (No 1-3344). Edited by Z. Jagodziński. Compiled by M. E. Cybulska, Z. Danilewicz, Z. Jagodziński. 1985, XV, 266 s.

Vol. 5: 1968-1971 and supplement to 1939-1967. Compiled by M.E. Cybulska, M. Danilewicz Zielińska, Z. Jagodziński. Edited by Z. Jagodziński. 1995, 346 s.

13. Pierścień z Herkulanum i płaszcz pokutnicy. Szkice literackie. Londyn: B. Świderski 1960, 384 s.

Zawartość

I: Pierścień z Herkulanum i płaszcz pokutnicy [o księżnie Z. Wołkońskiej]; „Mickiewicz nie jest moim przyjacielem”. Echa wizyty weimarskiej z r. 1829 [w związku z listem A. Mickiewicza do O. von Goethego]; „Polityka rozdzieliła nas...” [dot. wzajemnych stosunków Mickiewicza i Puszkina]; Miles, vates, exul. (Stefan Garczyński); Małżonka Adama. (Uwagi na marginesie „Nocy narodowych” R. Brandstaettera) [dot. postaci Celiny z Szymanowskich Mickiewiczowej m.in. w dramacie R. Brandstaettera]; „Adam nie lubił pisać listów...” [dot. korespondencji A. Mickiewicza] – II: Życie naukowe dawnego Liceum Krzemienieckiego; Życie literackie Krzemieńca w latach 1813-1816. (Z dziejów Gimnazjum Wołyńskiego w Krzemieńcu); „Towarzystwo Uczniów Liceum Wołyńskiego ćwiczących się w porządnym mówieniu i pisaniu”. (Krzemieniec 1818-1823). (Zarys dziejów organizacji); Dziennik Karola Sienkiewicza. – III: Zmienne koleje przyjaźni. Zygmunt Krasiński i Henry Reeve; Polska młodość Conrada; O „Korespondencji” Sienkiewicza; „Ja, syn pięknego rodu, herbowy szlachcic” [dot. „Dzienników” S. Żeromskiego]; Wacław Berent w żywym wspomnieniu; Trzydziestolecie „Wiadomości”.

14. Bibliography of works by Polish scholars and scientists published outside Poland in languages other than Polish. Vol. 1: 1939-1962. (No 1-4011). [Współautor:] J. Nowak. [Wstęp:] B. Hełczyński. [Przedmowa:] M. Danilewicz. London: Polish Society of Arts and Sciences Abroad 1964, XVIII, 174 s.

Tytuł również w języku polskim: Bibliografia prac naukowych w językach obcych głoszonych poza Krajem przez uczonych polskich.

15. Catalogue of periodicals in Polish or relating to Poland and other Slavonic countries published outside Poland since September 1st, 1939. [Współautorka] B. Sadowska. London: The Polish Library 1964, 75 s. Wyd. 2 [rozszerzone]: M. Danilewicz-Zielińska, B. Jabłońska. Tamże 1971, 125 s., powielone.

Tytuł również w języku polskim: Katalog czasopism polskich i dotyczących Polski oraz innych krajów słowiańskich wydanych poza Polską po dniu 1. IX 1939.

16. Katalog Wystawy Zbiorów Historycznych. Oprac.: M. Danilewicz, Z. Jagodziński. Londyn: Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 1970, 63 s.

17. Bibliografia. „Kultura”. „Zeszyty Historyczne”. Działalność wydawnicza [Instytutu Literackiego]. Paryż: Instytut Literacki 1975-1989.

Zawartość

Bibliografia zawartości „Kultury1947-1957 oraz działalności wydawniczej 1946 – maj 1959 oprac.: J. Kowalik (wyd. 1959).

[T. 1]. „Kultura” (1958-1973). „Zeszyty Historyczne” (1962-1973). Działalność wydawnicza (1959-1973). 1975, 430 s.

[T. 2]. Toż (1974-1980). 1981, 314 s.

[T. 3]. Toż (1981-1987). 1989, 348 s.

18. Szkice o literaturze emigracyjnej. Paryż: Instytut Literacki 1978, 414 s. Wyd. nast.: Wrocław: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas* 1981, wyd. zminiaturyzowane Paryż 1983; [Kraków: Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze* 1983], Toruń: to* [ok. 1988]; Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1992; Wyd. 2 rozszerzone [właśc. 6] pt. Szkice o literaturze emigracyjnej półwiecza 1939-1989. Tamże 1999, 460 s.

Zawartość

Słowo wstępne. – „Tamta” i „nasza” emigracja; Luki w obrazie najnowszej literatury polskiej; Wczesny okres wojenny; Zmierzch Paryża. „Francja Vichy”; Literatura Polski Walczącej: Londyn 1942; Londyn w okresie wielkich kryzysów politycznych (1941-1945); Poezja żołnierska; Proza powieściowa o tematyce wojennej; Londyn – Kraj. Informowanie cudzoziemców o kraju; Fundusz Kultury Narodowej; Okres wojenny poza Wielką Brytanią (Węgry, Szwecja, Szwajcaria); Polacy w Rosji. Literatura zsyłkowa; Od Teheranu do Jerozolimy; Rozdział włoski; Londyn kresu wojny i w latach powojennego chaosu; Zmiany w składzie personalnym. Odpływy; Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie i jego działalność wydawnicza; Za oceanem; Skamandryci; Obozowe rozrachunki „Ocalałych”; Miłosz – Gombrowicz; Dzienniki intelektualne – eseistyka – felietonistyka; Prozaicy. (Cz. I) Na fali masowego aplauzu. Czarne kwiaty (Pisarze zmarli przedwcześnie); Prozaicy, (Cz. II) Wśród pamiętników i „wspominków”; Poeci, poeci, poeci; „Ryby na piasku” [antologia grupy Kontynenty]; Londyn – „stolica Emigracji” jako ośrodek wydawniczy; „Instytucje jednego człowieka”; Pisarze dwujęzyczni; Przypływy; Czasopisma literackie.(Grydzewski i „Wiadomości”: W kręgu „Kultury”. Instytut Literacki. „Kultura”. Býblioteka „Kultury”’ Oficyna Poetów.

19. Wspomnienia o Bibliotece Narodowej w Warszawie. Paryż: Instytut Literacki 1978, 70 s.

Zmieniona i uzupełniona wersja cyklu artykułów pt. „Bezdomne bibliotekarstwo” drukowanych w 1966-1977 w „Wiadomościach”, Londyn i „Związkowcu”, Toronto.

20. Literatura wolnego słowa. 1939-1986. [Szkice]. Warszawa: KOS* 1986, 88 s.

Zawartość

Od autorki. – Wprowadzenie. – Cz. I. Literatura wolnego słowa w okresie II wojny światowej (1939-1945): Francja; Wielka Brytania; Rola publicystyki w okresie wojennym; Proza fabularna w okresie wojny; Wspomnienia i wspominki; Tematyka okupacyjna; Literatura zsyłkowa; Spontaniczna twórczość poetycka; Dalsze ciągi twórczości przedwojennej; Diaspora; Wnioski; Zmiany w składzie środowisk pisarskich po czerwcu 1945 r; Podsumowanie obrazu okresu wojennego. – Cz. II. Literatura emigracyjna w latach 1945-1978: Sytuacja pisarzy w jesieni 1954 r.; Londyńskie środowisko pisarskie 1945-1956; Nowy etap; Hegemonia czasopism; Aktywność pisarzy starszych pokoleń; Twórczość radiowa; Rola „Wiadomości”; Gombrowicz. Miłosz; Instytut Literacki w Paryżu i „Kultura”; Trudny okres (lata 1950-te); Józef Mackiewicz; Gombrowicz po 1951 r.; Pisarze – latarnicy; Dzienniki intelektualne; Eseistyka; Eseje filozoficzne; Między esejem a felietonem; Proza fabularna; Sytuacja literatury emigracyjnej w latach 60-tych; Dwa centra kulturalne Emigracji; „Londyńscy młodzi”; Poeci starszych generacji; Twórczość dramatyczna. – Cz. III. Na nowym etapie (1978-1985): Nowy układ stosunków; Charakterystyka bieżącej produkcji wydawniczej na Emigracji; Wolna poezja polska; Wydania zbiorowe; Proza fabularna; Nowe gatunki literackie; Pamiętniki i gawędy; Literatura zsyłkowa; „Trendy” wydawnicze; Nowe pisma; Próba podsumowania. – Bibliografia.

21. Ludzie z kurzu. Do druku podał A. Kłossowski. Warszawa: J.Z. Golski [1989], [11] s.

Szkice na temat bibliofilów polskich G. Korbuta i J. Michalskiego oraz ich pamiętników.

22. Próby przywołań. Szkice literackie. Wybór, oprac. i przedmowa: M. Zieliński. Warszawa: Biblioteka Więzi 1992, 429 s.

Zawartość

I. Mistyk w kręgu oświeconych. Próba przypomnienia „Króla Nowego Izraela” – Tadeusza Grabianki. – II. Ateny Wołyńskie. Dawne Liceum Krzemienieckie (1805-1832) [poz. ]. – III. Pierścień z Herkulanum i płaszcz pokutnicy [poz. ]; W kręgu znajomych Mickiewicza z lat rosyjskich. Kpt. Frederick Chamier i jego „Anecdotes of Russia”; „Polityka rozdzieliła nas” [poz. ]. – IV. „Mickiewicz nie jest moim przyjacielem” – echa wizyty weimarskiej z 1829 roku [poz. ]; Miles, vates, exul [poz. ]; Lata profesorskie Mickiewicza w Lozannie; „Adam nie lubił pisać listów” [poz. ]. – V. „Ja – kobieta opętana”. Rzecz o Celinie Mickiewiczowej w świetle jej listów do Adama z 1846 r. – VI. Portugalski Wernyhora. (Gonçalo Anes Bandarra); „Nostrowe vashia!”. Nieznana karta z dziejów wolnomularstwa polskiego w Anglii. – VII. Zmienne koleje przyjaźni. (Zygmunt Krasiński i Henryk Reeve) [poz. ]. – VIII. O „Korespondencji” Sienkiewicza [poz. ]; „Ja, syn pięknego rodu, herbowy szlachcic” [poz. ]; Wacław Berent w żywym wspomnieniu [poz. ]; Polska młodość Conrada [poz. ]; Małość w wielkości. (Nowe materiały do życiorysu prof. Bronisława Malinowskiego). – IX. Wieszcz Miodoboru; Człowiek z kurzu. Gawęda bibliofilska [poz. ]; Próba przywołania czarodzieja. – Autobiografia.

23. Posłanie do torunian. Głos na wieczorze toruńskim w marcu 1995 r. Wstęp: A. Kłossowski. [Toruń:] Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika [1995], [15] s.

24. Przygoda bibliofilska. Do druku podał oraz słowem wstępnym opatrzył A. Kłossowski. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Książki 1995, 11 s.

25. Dialog korespondencyjny. (1958-1968). [Autorzy:] M. Danilewiczowa, S. Pigoń. Do druku przygotował, wstępem i komentarzem opatrzył C. Kłak. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagohicznej 1996, 515 s.

26. Książka i czytelnictwo polskie w Wielkiej Brytanii. Szkice. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1996, 230 s.

27. Opowiadania. Wybór. Wybór opowiadań i oprac. kolażu Miejsca na Ziemi (o Marii Danilewicz Zielińskiej): K. Sarnowska. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe 1997, 150 s.

28. Biurko Konopnickiej. [Opowiadania]. Wstęp, oprac. i przypisy: W. Lewandowski. Warszawa: Open 2000, 196 s.

29. Fado o moim życiu. Rozmowy z Włodzimierzem Paźniewskim. Toruń: [Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika]; Biblioteka Uniwersytecka 2000, 96 s.

30. Polonica portugalskie. [Szkice]. Przedmowa: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2005, 190 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Życie naukowe dawnego Liceum Krzemienieckiego. Nauka Polska 1937 t. 22 s. 58-101, nadbitka.
Losy dawnej Biblioteki Krzemienieckiej. Ziemia Wołyńska 1939 nr 6; odbitka Krzemieniec 1939, 16 s.
Teoria i historia literatury i jej nauczanie. Kultura”, Paryż 1952 nr 12 s. 92-130, przedruk w: The Sovietization of culture in Poland. Paris 1953.
Rzut oka na krajowe prace z zakresu historii literatury (1945-1956). „Teki Historyczne”, Londyn t. 7: 1955/1956 s. 51-62.
Pogląd ogólny na literaturę emigracyjną. W: Literatura polska na obczyźnie 1940-1960. T. 2. Londyn 1965 s. 619-643.
Toast niespełniony. Krajowa dyskusja o „Literaturze Polski Ludowej” (1944-1964). Kultura”, Paryż 1965 nr 10 s. 135-145, nr 12 s. 85-95, 1966 nr 5 s. 127-135.
The King of New Israel”: Thaddeus Grabianka (1740-1807). Oxford Slavonic Papers”, Oxford 1968 s. 50-73.
Anglo-Polish masonica. The Polish Review”, Nowy Jork 1970 nr 2 s. 5-42.
Maska człowieka szczęśliwego. W: Sienkiewicz żywy. Londyn 1970 s. 7-23.
Odchylenie od mitu Anteusza. (Szkic o problemach i warunkach pracy pisarzy emigracyjnych). Pamiętnik Literacki”, Londyn 1978 s. 9-22, przedruk w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985. Lublin 1992.
Literatura 20-lecia w Kraju. Kultura”, Paryż 1979 nr 5 s. 118-133.
Fasada, tyły i „pomiędzy. Kultura”, Paryż 1981 nr 6 s. 12-30.
Sud'by pol'skogo kulturnogo dostojaniâ vyvezennogo v Rossiû. [Przeł.] J. Łobodowski. Kultura”, Paryż 1981 nr 3 s. 169-195.
Intermezzo. (Literatura krajowa pomiędzy sierpniem a grudniem 1981). Kultura”, Paryż 1982 nr 6 s. 13-25.
Labirynt. Próba spojrzenia na współczesną produkcję wydawniczą w Polsce. Kultura”, Paryż 1983 nr 7/8 s. 148-160.
Camoes czyli trymf poezji. Znak 1984 nr 354/355 s. 662-686.
Pod znakiem knebla. Kultura”, Paryż 1984 nr 9 s. 113-126.
Rekonesans. Próba spojrzenia na literaturę polską poza krajem w latach 1978-1983. Kultura”, Paryż 1984 nr 3 s. 126-144, nr 4 s. 100-120.
Tak nas widzą. (Krajowe oceny literatury emigracyjnej). Kultura”, Paryż 1984 nr 11 s. 110-125.
Gorzkie żale przybywajcie... Kultura”, Paryż 1987 nr 4 s. 111-128.
Orzech trudny do zgryzienia. (Prolegomena do wszelkiej przyszłej periodyzacji literatury zwanej emigracyjną). Teksty Drugie 1990 nr 1 s. 113-126.
O londyńskim środowisku literackim. Dialog 1992 nr 3 s. 99-107.

Przekłady

1. H. Clegg: Organizacja służby zdrowia w Wielkiej Brytanii. Londyn: Longmans, Green 1945, 53 s.
2. T. Burke: Anglia i Anglicy. London: Longmans, Green [ok. 1947], 30 s.

Prace redakcyjne

1. T. Zaborowski: Pisma zebrane. Warszawa: Gabinet Filologiczny. Towarzystwo Naukowe Warszawskie 1936, 623 s.
2. B. Prus: Nowele warszawskie. Przedmowa: W. Grubiński. Wybór: Z. Danilewicz. Londyn: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich 1946, XVI, 230 s.
3. M. Konopnicka: Wybór nowel. Oprac.: M. Danilewiczowa. Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1947, 144 s.
4. A. Mickiewicz: Pisma poetyckie. Wydanie emigracyjne w stulecie zgonu. Do druku przygotowała M. Danilewiczowa. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas 1956, XVI, 830 s.
5. J. Conrad: Listy do Johna Galsworthy'ego. Oprac.: M. Danilewiczowa. Londyn: B. Świderski 1957, 31 s.
6. H. Naglerowa: Wspomnienia o pisarzach. Sieroszewski, Żeromski, Strug, Berent, Irzykowski, Leśmian, Wielopolska, Kaden-Bandrowski, Dąbrowska. Przygotowała do druku M. Danilewiczowa. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1960, 95 s.
7. Portrety pisarzy angielskich. Seria 1. Pod red. M. Danilewiczowej. Słowo wstępne: B. Dobrée. [Tłumacze różni]. Londyn: B. Świderski 1962, 455 s.
8. Katalog wystawy historycznej w stulecie Powstania Styczniowego. Zbiory ks. Józefa Jarzębowskiego. Tekst oprac.: Książki i druki ulotne: M. Danilewiczowa z pomocą H. Smoleńskiej i H. Starzyckiej; grafikę: M. Paszkiewicz. Londyn: Towarzystwo Przyjaciół Fawley Court 1964, 142 s.
9. S. Zahorska: Warszawa – Lwów 1939. Powieść. Red.: M. Danilewiczowa, L. Ciołkoszowa. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1964, 303 s.
10. Mickiewicziana w zbiorach Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. T. I. Listy Adama Mickiewicza do Antoniego Edwarda Odyńca i innych adresatów 1828-1852; „Dzienniczek podróży” Antoniego Edwarda Odyńca 1830-1832; Listy i wiersze Celiny z Szymanowskich Mickiewiczowej 1834-1848. [Teksty odczytali M. Danilewiczowa, T. Niewodniczański. Oprac. i komentarzem opatrzyła M. Danilewiczowa. Redakcja naukowa i posłowie: J. Odrowąż-Pieniążek]. Warszawa: Arkady 1989, 282 s. Wyd. nast tamże 1993.
Część nakładu wyd. 1 ukazała się jako wydawnictwo Deutsches Polen-Institut, Darmstadt.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1954, 1958, 1967, 1976.

Autor o sobie

M. Danilewicz Zielińska: Autobiografia. W tejże: Próby przywołań. Warszawa 1992.

Wywiady

Pasja życia – książka. Rozm. P. Kądziela. Więź 1988 nr 11/12.
Moje życie upływa wśród książek. [Rozm.:] P. Kądziela. Nowe Książki 1992 nr 7/8.
Całe życie z książką. Rozm. W. Paźniewski. Przegląd Polityczny 1998 nr 39.
Z Marią Danilewicz Zielińską rozmawiają C. i J. Duninowie. (Współtwórcy bibliotekarstwa polskiego). Przegląd Biblioteczny 1998 z. 4.
W tym domu jest Polska. Rozm. S. Bereś. Kultura”, Paryż 2000 nr 10.
Rozmowa z Marią Danilewicz-Zielińską. Z taśmoteki Rozgłośni Polskiej RWE. Rozm. W. Tatarowski. Tygiel Kultury 2004 nr 1/3.

Zob. też Twórczość poz. .

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Z.R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945-1980. Köln, Wien 1991.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).

Ogólne

Książki

A. Kłossowski: Pani Maria... Warszawa: Biblioteka Narodowa 1993, 26 s.
Maria Danilewicz Zielińska. Red.: K. Gamalczyk-Chmielewska, J. Schab, A. Chmielewski. Wybór materiałów: K. Gamalczyk-Chmielewska. Słowo o pisarce: H. Frątczak. Włocławek: Dobrzyńsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne 1999, 18 s.
C. Kłak: Dialog o dialogu. Marii Danilewicz Zielińskiej podzwonne. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2003, 167 s.

Artykuły

K. Wierzyński: Maria Danilewicz. W tegoż: Cygańskim wozem. Londyn 1966, przedruk w: Szkice i portrety literackie. Warszawa 1990.
M. Dernałowicz: Przywoływanie źle obecnej; S.S. Nicieja: Latarnik z Feijó. (O twórczości Marii Danilewicz-Zielińskiej) „Więź1993 nr 3.
S.S. Nicieja: Maria Danilewicz-Zielińska. Próba portretu. Opole 1993 nr 1/2.
W. Bolecki: Pochwała filozofii. Kultura”, Paryż 1994 nr 5.
K.W. Tatarowski: Pani Maria. Tygiel Kultury 1996 nr 12.
S. Kossowska: Pani Maria. Kultura”, Paryż 1997 nr 5.
H. Siewierski: Czasy wielkiej próby. Dziewięćdziesięciolecie urodzin Marii Danilewicz Zielińskiej. „Tygodnik Powszechny 1997 nr 21.
M. Stępień: Dzieło Marii Danilewicz Zielińskiej. „Fraza1997 nr 4, przedruk w tegoż: Wśród emigrantów. Kraków 2007.
K. Drzewucki: Moja Polska żyje w języku; E.S.: Pożar w Quinta das Romazeiras. Rzeczpospolita 2001 nr 47.
F. Śmieja: Maria Danilewicz Zielińska. „Nowy Dziennik” dod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2001 nr z 16 II.
D.J. Ćirlić: Kobieta z kurzu. Rzeczpospolita 2003 nr 121.
K. Głuchowski: Czarodziej polskiego słowa. Maria Danilewicz Zielińska. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 2003 nr 146, przedruk w: Czarodziej polskiego słowa. Maria Danilewicz Zielińska. Aleksandrów Kujawski 2005.
K. Głuchowski: Pani Maria Danilewicz-Zielińska. „Tydzień Polski”, Londyn 2003 nr z 7 VI.
P. Kądziela: Maria Danilewicz Zielińska (1907-2003). „Nowy Dziennik” dod. Przegląd Polski”, Nowy Jork 2003 nr z 6 VI.
J. Odrowąż-Pieniążek: Maria Danilewicz Zielińska. 1907-2003. „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza2003.
F. Śmieja: Ermitraż nad Tagiem. W tegoż: Zbliżenia i kontakty. Katowice 2003.
W. Nosowski: Maria Danilewicz Zielińska – fakty biograficzne. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 2004.
W. Paźniewski: Feijó. Twórczość 2004 nr 2/3.
M. Szypowska: Maria Danilewicz-Zielińska – „konserwatorka przeszłości. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 2004.
W. Lewandowski: Wspominając Panią Marię. Archiwum Emigracji 2006 nr 7/8.
F. Śmieja: Rekonesanse portugalskie. Maria Danilewicz Zielińska (1907-2003). W tegoż: Zbliżenia i kontakty raz jeszcze. Katowice 2007.

Tymon Zaborowski

S. Wierciński. „Pamiętnik Literacki1934 z. 3/4.
M. Rzeuska: Wiersze Miodoboru. Wiadomości Literackie 1935 nr 39.

Blisko i daleko

H. Naglerowa. „Wiadomości”, Londyn 1953 nr 29.
O. Żeromska: W obronie fikcji. Kultura”, Paryż 1953 nr 9.

Dom

J. Bielatowicz: Dom. Wiadomości”, Londyn 1957 nr 23.
S. Kossowska: Instytucja i „Dom. W tejże: Galeria przodków. Warszawa 1991.
R. Graczyk: Pejzaż wspomnień. PAL Przegląd Artystyczno-Literacki 1997 nr 10, przedruk „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie” T. 11: 1997.
• [A. Biernacki] Abe: Drobiazgi stanowią w sumie życie. Twórczość 1998 nr 4.
L. Szaruga: Wykorzenienie i powrót. Kultura”, Paryż 1998 nr 3 [dot. też: Opowiadania].

Pierścień z Herkulanum

W. Günther: Nowe spojrzenie na dawne sprawy. Wiadomości”, Londyn 1961 nr 1/2.
• [J. Stempowski] P. Hostowiec. „Kultura”, Paryż 1961 nr 1/2.

Bibliografia. „Kultura”. „Zeszyty Historyczne”. Działalność wydawnicza

L. Szaruga: Nieefektowny trud. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork dod. Przegląd Polski 1989 nr z 6 VII [dot. T. 3].

Szkice o literaturze emigracyjnej

J. Kwiatkowski: Panorama literatury emigracyjnej. Pismo 1981 nr 2.
B. Miązek: Uwagi o metodzie krytycznej Marii Danilewicz Zielińskiej w pracy nad literaturą emigracyjną. Archipelag 1985 nr 12; toż „Przegląd Powszechny” 1985 nr 12.
J. Dużyk. „Ruch Literacki1992 nr 4.
A.S. Kowalczyk: Scheda. Nowe Książki 1992 nr 7/8.
A. Bagłajewski: Próby przywołań i uporządkowań. Twórczość 1993 nr 5 [dot. też: Próby przywołań].
D. Krynicka: Niezastąpiona. Odra 1993 nr 3.
M. Zieliński: Sumienie i rozum. W tegoż: Ucieczka przed Polską. Kraków 2006.

Wspomnienia o Bibliotece Narodowej

H. Więckowska. „Przegląd Biblioteczny1983 nr 21.

Próby przywołań

J. Gondowicz: Pochwała polonistyki. Nowe Książki 1992 nr 7/8.
A. Bagłajewski: Próby przywołań i uporządkowań. Twórczość 1993 nr 5 [dot. też: Szkice o literaturze emigracyjnej].

Dialog korespondencyjny

M. Dernałowicz: Dialog kontrolowany. Twórczość 1997 nr 7.
J. Starnawski. „Ruch Literacki1997 z. 5.
S. Burkot. „Ruch Literacki1998 nr 1.
H. Siewierski: Dialog ponad przestrzenią. Kultura”, Paryż 1998 nr 10.

Książka i czytelnictwo polskie w Wielkiej Brytanii

I. Janowska-Woźniak: Żar serca i chłód oka. Nowe Książki 1996 nr 11.
T. Halikowska-Smith. „Kultura”, Paryż 1997 nr 5.
K. Amski: Książka o książkach. Archiwum Emigracji 1998 z. 1.

Opowiadania

L. Szaruga: Wykorzenienie i powrót. Kultura”, Paryż 1998 nr 3 [recenzja też Dom].

Polonica portugalskie

J. Drzewucki: Warszawa nad Tagiem. Lizbona nad Wisłą. „Twórczość 2006 nr 7.
• [T. Fiałkowski] Lektor: Polska nad Tagiem. Tygodnik Powszechny 2006 nr 14.