BIO
Urodzony 22 maja 1909 we wsi Polna pod Grybowem (Nowosądeckie); syn Stanisława Czuchnowskiego, agronoma, działacza Polskiego Stronnictwa Ludowego, i Kunegundy z Bałaszyńskich. Do szkoły średniej uczęszczał w Nowym Sączu. Debiutował w 1927 utworem prozą O krzyk wieku, opublikowanym w czasopiśmie młodzieży gimnazjalnej „Lot” (nr 1), którego był współredaktorem. Po zdaniu matury w 1928 w Gorlicach, zaczął studiować prawo i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wkrótce przerwał studia, aby objąć po śmierci ojca gospodarstwo we wsi Łużna pod Gorlicami. W 1928-29 współpracował z pismem „Głos Narodu”, ogłaszając wiersze oraz liczne recenzje i artykuły literackie. W 1930-31 pracował jako reporter w redakcji „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Krakowie. W 1931-33 był związany z grupą poetów Awangardy, skupionych wokół czasopisma „Linia”. W tym czasie zaczął rozwijać działalność polityczną po stronie radykalnego ruchu chłopskiego i robotniczego, za co był kilkakrotnie aresztowany. Uczestniczył w redagowaniu czasopism „Wieś – Jej Pieśń” (1934-35; tu też artykuły i noty pod pseudonimami: Józef Buczyna, Michał Srebrzak), „Nowa Wieś” (1935-36; tu też artykuły pod pseudonimami: Apolinary Świeć, Bazyli Tur, Franciszek Radus, Stanisława Jazówna, Szczepan Rawa), „Akcja Literacka” (1935). Współpracował z czasopismami „Lewar” (1934-35), „Lewy Tor” (1935), „Sygnały” (1937-39). Po wybuchu II wojny światowej, gdy próbował przedostać się na tereny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, został 29 października 1939 aresztowany w czasie przeprawy przez rzekę San. Więziony we Lwowie, w Orle, Odessie, Charkowie, Moskwie i Wiatce, został następnie zesłany do obozów pracy i przebywał m.in. w Uchcie. Po zwolnieniu w grudniu 1941 wstąpił do Armii Polskiej. W kwietniu 1942 zachorował na tyfus plamisty i leczył się w Taszkencie. W sierpniu ewakuował się z Armią Polską na Bliski Wschód. W 1943 został przeniesiony do służby cywilnej; przebywając w Jerozolimie, współredagował dziennik „Gazeta Polska”, w którym publikował liczne wiersze, reportaże i artykuły. W 1944 zamieszkał na stałe w Londynie. Zarabiał na życie, pracując fizycznie w wielu zawodach. Równocześnie kontynuował twórczość literacką; wiersze, artykuły i szkice drukował w londyńskich czasopismach, m.in. w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (od 1944), „Nowej Polsce” (1944), „Orle Białym” (stale w 1950-56), „Tygodniu Polskim” (1964-67), a także w paryskiej „Kulturze” (od 1948). W 1956 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, w 1962 nagrodę im. T. Sułkowskiego. W 1966 nawiązał stałą współpracę z wydawanymi w Londynie czasopismami „Oficyna Poetów” oraz „Kronika” (1967-70; od 1967 był sekretarzem redakcji, a od maja 1969 redaktorem naczelnym pisma). W 1974 otrzymał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Zmarł 9 stycznia 1991 w Londynie.
Twórczość
1. Poranek goryczy. [Wiersze]. Poznań: Rolnicza Księgarnia Nakładowa 1930, 19 s.
2. Kobiety i konie. (Listy do Jana Artura Rimbaud). [Wiersze]. Poznań: Rolnicza Księgarnia Nakładowa 1931, 15 s.
3. Reporter róż. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literacko-Naukowe 1932, 28 s. Wyd. nast.: Wybór i wstęp: J. Kryszak. Warszawa: Klub Międzynarodowej Prasy i Książki 1974, 29 s.
4. Tak. Poezje. Kraków: J. Gablankowski 1933, 78 s.
5. Nowa kultura. Szkic teoretyczny. Naprawa: „Wieś – Jej Pieśń” 1934, 38 s.
6. Trudny życiorys. Poemat wiejski. Po konfiskacie nakład drugi. Kraków: J. Gablankowski 1934, 92 s. Wyd. nast. wspólnie z poz. ↑ pt. Trudny życiorys; Powódź i śmierć. Poematy. Oprac.: J. Kryszak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1980, 148 s.
7. Powódź i śmierć. [Poemat]. Kraków: [b. w.] 1936, 46 s. Wyd. nast. wspólnie z poz. ↑ pt. Trudny życiorys; Powódź i śmierć. Poematy. Oprac.: J. Kryszak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1980, 148 s.
8. Cynk. Powieść. Kraków: [S. Seiden] 1937, 223 s. Wyd. nast. wspólnie z poz. ↑ pt. Cynk; Pieniądz. Wstęp: J. Kryszak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 279 s.
9. Arkusz poetycki 10. Warszawa: [b. w. 1938], 7 s.
10. Ksawera. Powieść. Fragmenty: „Dziennik Ludowy” 1938 nr 106, 109; „Kamena” 1938 nr 6, 1939 nr 6; „Nurt” 1938 nr 2; „Robotnik” 1938 nr 107; „Sygnały” 1938 nr 40; „Czarno na Białem” 1939 nr 12.
11. Pieniądz. Powieść. Kraków: Sirinks 1938, 267 s. Wyd. nast. wspólnie z poz. ↑ pt. Cynk; Pieniądz. Wstęp: J. Kryszak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 279 s.
12. Cofnięty czas. Pierwodruk pt. Listy z Bliskiego Wschodu. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1944 nr 88 – 298 [z przerwami], 1945 nr 10, 12–14. Wyd. osobne Londyn: Światowy Związek Polaków z Zagranicy, Polskie Biuro Wydawnicze „Światpol” 1945, 122 s.
13. Z ziemi włoskiej do Polski... [Wspomnienia]. Londyn: Biblioteka Walczącej Polski 1944, 24 s.
Przekłady
angielski
14. Z Moskwy do... Moskwy. [Publicystyka]. Londyn: Biblioteka Walczącej Polski 1945, 31 s.
15. Pożegnanie jeńca. [Wiersze z lat 1943-1945]. Newtown: Montgomeryshire Print. & Stationery Co. 1946, 46 s. Biblioteka Autorów Polskich.
Zawartość
16. Pola minowe. [Wiersze]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1951, 35 s.
17. Tyfus, teraz słowiki. Powieść. Londyn: Modern Writing 1951, 150 s.
18. Rozłupany przez perłę. [Wiersze]. Londyn: Koło SPK [Stowarzyszenia Polskich Kombatantów] nr 11 (ŚW) 1952, 60 s.
19. Motyl i zakonnica. Poematy. Londyn: [Nakład autora] 1953, 39 s.
20. Dama w jedwabnym płaszczu deszczowym. Poematy. Londyn: Printed by N. Mac Neill 1954, 47 s.
21. Fiołki z Warszawy. Sztuka teatralna w 3 aktach. Londyn: [Nakład autora] 1954, 64 s.
22. Na wsi. [Poemat]. „Wiadomości”, Londyn 1956 nr 52/53. Wyd. osobne Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1958, 51 s.
23. Pierścień i zamieć. Powieść. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” 1956, 245 s.
24. Poeta. W setną rocznicę zgonu A. Mickiewicza. [Poemat]. Londyn: Alma Book Co. 1956, 16 s.
25. Srebrna ostroga. Zbiór opowiadań. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” 1958, 175 s.
26. Angielska zima 1947. Poemat z szuflady. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1966, 32 s.
27. Czarna koronka. Powieść. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1966, 319 s.
28. Żal po czeremchach. Powieść fantastyczna. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1972, 181 s.
29. Poezje wybrane. Wybrał i posłowiem opatrzył J. Kryszak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 331 s.
