BIO

Urodzony 28 lipca 1925 w Wilnie; syn Bronisława Czerniawskiego, robotnika, i Bronisławy z domu Pavilonis. Uczęszczał do szkoły w Wilnie. Po wybuchu II wojny światowej przebywał nadal w Wilnie i kontynuował naukę w szkole średniej. W czasie okupacji niemieckiej pracował jako ślusarz w zakładach samochodowych. Po wejściu wojsk radzieckich do Wilna w 1944 wstąpił jako ochotnik do 1. Armii Wojska Polskiego. W bitwie o Kołobrzeg został ranny i do końca wojny przebywał w szpitalu. W połowie czerwca 1945 powrócił do jednostki w Lublinie, uczestniczył w zwalczaniu Ukraińskiej Powstańczej Armii. Zdemobilizowany w marcu 1947 zamieszkał w Gdańsku. Po ukończeniu Przygotowawczego i Wstępnego Kursu Uniwersyteckiego rozpoczął w 1949 studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Równocześnie zaczął pracować w redakcji „Gazety Pomorskiej”. Debiutował w 1948 opowiadaniem Byle tutaj, ogłoszonym w wydawanym w Warszawie „Magazynie Tygodniowym” (nr 12). W 1950 przerwał studia w Toruniu i został przyjęty na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego do sekcji dziennikarskiej. W 1950 ożenił się z Marianną Majewską. W 1951 ostatecznie zrezygnował ze studiów. W 1952 przeniósł się do Gdańska, a w 1955 do Szczecina. W obu tych miastach pracował w Rozgłośni Polskiego Radia w redakcjach dzienników i redakcji literackiej (w Szczecinie do 1972). Był autorem licznych słuchowisk radiowych i adaptacji utworów literackich oraz audycji radiowych poświęconych ludziom i sprawom morza. Drukował też m.in. w „Głosie Pomorskim” (1959, 1968-80), „Pomorzu” (1955, 1957, 1961, 1967). W 1958 poślubił Marię Zofię Caban. W 1960 został członkiem Związku Literatów Polskich; pełnił wiele funkcji w Oddziale Szczecińskim (w 1964 był prezesem Oddziału, w 1973-88 przewodniczącym sądu koleżeńskiego). W 1964 należał do członków-założycieli Szczecińskiego Towarzystwa Kultury. W 1972 zawarł związek małżeński z Martą Marią Skwarczyńską, inżynier urbanistą. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień literackich m.in. nagrodę literacką Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie (1963, 1969, 1985), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1985) oraz nagrodę Wojewody Szczecińskiego (1985). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986) oraz wieloma polskimi i radzieckimi medalami wojskowymi. Zmarł 15 czerwca 1988 w Szczecinie.

Twórczość

1. Jak krótko trwa noc. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 237 s.

2. Nie wszystkie drogi... [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1963, 215 s. Wyd. 2 tamże 1964.

3. Szli żołnierze. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1966, 186 s. Wyd. 2 Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 158 s.

4. Wielki rejs. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1966, 201 s.

Nagrody

III nagroda w konkursie Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, Oddziału Szczecińskiego Związku Literatów Polskich i Wydawnictwa Morskiego w 1964.

5. Znajome kształty nadziei. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 179 s.

Zawartość

Teraz już nie dam; Menażka ziemniaków; I znów trwała cisza; Zapach gorącej grochówki; Znajome kształty nadziei; Letni dzień; We mgle; Mięczak; Człowiek nie umiera w samotności; Jutro wrócę do gry; Powiedz, gdzie pójdziesz nocą; Postawisz jeszcze jedną?

6. Zanim wstanie świt. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1968, 174 s.

Nagrody

II nagroda w konkursie Wojewódzkiej Rada Narodowa w Szczecinie i Koszalinie, Klubu Literackiego w Koszalinie i Oddziału Szczecińskiego Związku Literatów Polskich w 1966.

7. Była już wiosna. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1969, 187 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, wyd. 3 1985.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej w 1967.

8. 10° w skali Beauforta. Powst. 1970.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie o nagrodę J. Czechowicza w 1970.

9. Kapitanie, rufa w krzakach. Zapiski z afrykańskiego rejsu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1971, 230 s.

10. Mały biały domek. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1971, 121 s.

11. Na rozkaz króla. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1973, 304 s.

12. Port macierzysty. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1973, 338 s.

13. Jak tylko wróci z morza. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1976, 179 s.

14. Korsarz trzynastu kolonii. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1976, 205 s.

Powieść o F. Miklaszewiczu.

15. Ballada o człowieku spokojnym. [Powieść]. Olsztyn: Pojezierze 1977, 151 s.

16. Ci, co przeżyli. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1977, 161 s.

17. Na dnie twoim lec. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1980, 270 s.

18. Zdobywać morską dal. [Reportaże]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1980, 225 s.

19. Dzień dzisiejszy, dzień wczorajszy. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1981, 273 s.

20. Ta cholerna mgła. [Powieść]. Głos Pracy 1981 nr 3-64. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1983, 174 s.

21. To ja, Herr Stolz. [Powieść]. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 203 s.

22. Kawaler maltański. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1985, 140 s.

Powieść o B. Nowodworskim.

23. Awantury śródziemnomorskie. [Reportaże]. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 360 s.

24. Wierzby będą zielone. [Powieść]. Szczecin: Glob 1987, 232 s.

25. Nie wychodź na pokład po zmroku. [Powieść]. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 255 s.

26. Tajemnica Jeziora Czarnego. [Powieść]. Bydgoszcz: Pomorze 1988, 145 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (F. Lichodziejewska).

Ogólne

Artykuły

F. Fornalczyk: Z okopów ku niespełnionej miłości. Pobrzeże 1966 nr 2.
H. Niedbał: Czesław Czerniawski. W: Szczecin literacki 1946-1985. Szczecin 1986.
M. Jentys: To ja tak patrzę nie widząc. (O twórczości Czesława Czerniawskiego). W tejże: I światłem być, i źrenicą. Warszawa 1990.
M. Lalak: Kilka słów nie tylko o prozie Czesława Czerniawskiego. W tegoż: Niepokojąca reszta. Szczecin 2004.

Zanim wstanie świt

E. Kuźma: Western po szczecińsku czyli „Zanim wstanie świt. Vineta 1969 t. 4.

Kapitanie, rufa w krzakach

A. Różycki: W stronę Afryki. Litery 1972 nr 4.