BIO
Urodzony 1 sierpnia 1885 w Warszawie; syn Jana Czekalskiego i Bronisławy z Boguckich. Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, gdzie następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutował w 1903 wierszami Sen i Sonet, opublikowanymi w warszawskim „Tygodniku Polskim” (nr 49, 51). Od 1905, należąc do Polskiej Partii Socjalistycznej, drukował artykuły w „Przedświcie” (pod pseudonimem Józef Waśń). Był trzykrotnie więziony, m.in. w X Pawilonie. W następnych latach rozwijał twórczość publicystyczną w licznych czasopismach społeczno-literackich i dziennikach, m.in. w dodatku do „Nowej Gazety” pt. „Literatura i Sztuka” (1908-12), „Krytyce” (1909-11), „Prawdzie” (1909-12). W 1911 był członkiem redakcji tygodnika „Złoty Róg”, od 1912 sekretarzem tygodnika „Świat”, w którym obok utworów literackich i artykułów zamieszczał stałe recenzje teatralne. Redagował także wspólnie z Janem Lorentowiczem Bibliotekę Literacko-Artystyczną „Muzy” (1912-16) oraz bibliotekę powieściową „Świata”. W czasie I wojny światowej i w okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkał w Warszawie. Kontynuował pracę literacką i publicystyczną, współredagując nadal (do 1938) tygodnik „Świat” (teksty literackie, recenzje i artykuły podpisywał też pseudonimami Z. M. Firlej, Fr. Wierzynek). W 1916-21 należał do redakcji „Kuriera Polskiego” (tu też publikował wiele, m.in. pod pseudonimami Firlej, Kals). W 1920 należał do założycieli Związku Zawodowego Literatów Polskich, był też członkiem Polskiego PEN Clubu oraz Stowarzyszenia Dramaturgów i Komediopisarzy. W 1933-39 był redaktorem naczelnym „Monitora Polskiego”. Pełnił dwukrotnie funkcję kierownika literackiego warszawskich teatrów miejskich. W latach okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i współpracował z prasą konspiracyjną. Po wojnie pracował początkowo w Polskim Radiu w Warszawie, a następnie w 1946-50 w Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik. W 1948 był stałym recenzentem „Odrodzenia”. Należał do redakcji pisma „Książka i Kultura”. Współpracował stale jako recenzent z czasopismami: „Orka” (1957-61) i „Kierunki” (1958-67). Brał udział w organizowaniu Towarzystwa Wiedza Powszechna. Współpracował nadto z Agencją Prasowo-Informacyjną i Socjalistyczną Agencją Prasową. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964). Zmarł 20 maja 1970 w Zielonce pod Warszawą; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Twórczość
1. Na ratuszu. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1916.
2. Kariera panny Frani. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Letni 1918.
3. Najukochańsze miasto. [Opowiadania]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1926, 141 s.
Zawartość
4. Proste drogi. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff 1927, 154 s.
5. Milczące młyny. Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1928, 192 s.
Zawartość
6. Szeroki Dunaj. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1930, 239 s.
7. Duży wójt i mały Wojtuś. Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, 164 s.
Zawartość
8. Wśród burzy. Powieść. Warszawa: Płomień 1934, 242 s.
9. Srebrne świerki. Powieść. Warszawa: Płomień 1935, 265 s.
10. Oczy wilczycy. Powieść. Warszawa: Płomień 1936, 260 s.
11. Stare sztandary. Powieść. Warszawa: Płomień 1937, 296 s.
12. Arka przymierza. Powieść. Warszawa: Płomień [1938], 255 s.
13. W cieniu zamkowego zegara. [Wspomnienia]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 216 s. Wyd. 2 tamże 1957.
14. Czarodziejskie skrzypce. Opowieść o Henryku Wieniawskim. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1958, 381 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1964, wyd. 4 1968.
Przekłady
rosyjski
Utwory niepublikowane
Według informacji Autora rękopisy powstałe po 1939:.
Przekłady
Prace edytorskie
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1961.
