BIO

Urodzona 2 kwietnia 1896 w Krakowie; córka Stanisława Witalisa Ciechanowskiego, profesora anatomii patologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), i Marii Janiny z Wańkowiczów. Od piątej klasy uczęszczała do prywatnego Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Krakowie. Po zdaniu matury w 1914 przez rok studiowała germanistykę i romanistykę w Wiedniu, a następnie polonistykę i germanistykę na UJ. Debiutowała w 1916 recenzją książki Cezarego Pęcherskiego Brodziński a Herder, ogłoszoną w czasopiśmie „Na Przełomie” (nr 2/3). Podczas studiów brała czynny udział w pracach społecznych w organizacjach samopomocowych (Bratnia Pomoc Słuchaczy UJ, Jedność, Stowarzyszenie Studentek UJ) i katolickich (Odrodzenie). Uzyskawszy absolutorium w 1918, pracowała zarobkowo w dziale prasowym Polskiego Towarzystwa Handlowego. W 1924 doktoryzowała się na podstawie rozprawy zatytułowanej Początki znajomości Goethego w Polsce. W tymże roku zdała egzamin dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich z polskim i niemieckim językiem nauczania, po czym przez krótki czas uczyła języka polskiego i łaciny w prywatnym gimnazjum w Zbylitowskiej Górze. W czerwcu 1925 rozpoczęła pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, początkowo w dziale opracowania książek, później jako kierownik działu czasopism naukowych. Od 1925 współpracowała z „Przeglądem Powszechnym”, gdzie ogłaszała artykuły, recenzje i eseje (tu w 1927-39 stały dział recenzyjny pt. Przegląd piśmiennictwa). Publikowała też w „Pamiętniku Literackim” (od 1923), „Ruchu Literackim” (1928, 1931), „Przeglądzie Bibliotecznym” (1930-31, 1935) i „Poloniście” (1931-33). Od 1927 brała czynny udział w pracach Oddziału Krakowskiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, pełniąc funkcję sekretarza i skarbnika. W 1931 kierowała Sekcją Literacką Kongresu International Federation of University Women. W 1932 została powołana na współpracownika Komisji Historii Literatury Polskiej Polskiej Akademii Umiejętności (PAU). W 1935 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1936-37 jako stypendystka International Federation of University Women przebywała na studiach w Berlinie i Paryżu, przygotowując się do habilitacji z zakresu germanistyki i literatury porównawczej. Odbyła równocześnie paromiesięczną praktykę w Pruskiej Bibliotece Państwowej. Po powrocie do Krakowa kontynuowała pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, uczestnicząc w przygotowywaniu katalogu rzeczowego. W czasie okupacji niemieckiej przebywała głównie w Krakowie; od lipca 1940 była zatrudniona w Bibliotece Jagiellońskiej, przekształconej w Staatsbibliothek. W 1944 brała udział w konspiracyjnym zabezpieczaniu zbiorów przed wywiezieniem do Rzeszy Niemieckiej. Pod koniec wojny i krótko po jej zakończeniu pracowała w biurach poszukiwania zaginionych Rady Głównej Opiekuńczej, a następnie Polskim Czerwonym Krzyżu. Artykuły, szkice i recenzje literackie publikowała w tym czasie w „Tygodniku Powszechnym” (1945-46). W 1946-58 była kierownikiem Oddziału Katalogów Rzeczowych, a następnie wicedyrektorem Biblioteki Jagiellońskiej. Równocześnie kontynuowała pracę naukową; w 1946-52 była współpracownikiem i sekretarzem Komisji Filologii Zachodnio-Europejskiej PAU oraz sekretarzem redakcji organu Komisji „Archiwum Neofilologicznego”. W 1950/51 i 1951/52 prowadziła wykłady i ćwiczenia z filologii niemieckiej na UJ, a w 1956-60 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL), od 1954 jako docent. Była członkiem korespondentem Wydziału Nauk Humanistycznych Towarzystwa Naukowego KUL (od 1957), członkiem Komisji Historyczno-Literackiej Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk (PAN). Czynnie uczestniczyła w pracach Komitetu Neofilologicznego Wydziału I PAN. Brała również udział w pracach wydawniczych, m.in. była w komitecie redakcyjnym wydania dzieł Kazimierza Brodzińskiego i Johanna Wolfganga Goethego. Pełniła funkcje w zarządach organizacji zawodowych, m.in. w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich i Związku Nauczycielstwa Polskiego. Zmarła 25 czerwca 1972 w Krakowie.

Twórczość

1. O naczelniku Kościuszce. (Rzecz wyróżniona w konkursie lwowskim na broszurę popularną o Kościuszce – we wrześniu 1917 roku). Kraków: Towarzystwo Szkoły Ludowej 1917, 29 s.

2. Działalność polskich bibliotek uniwersyteckich w okresie sprawozdawczym 1928/9. [B.m.w. 1930], 12 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Echa „Wertera” w Polsce. Przegląd Powszechny 1925 t. 165 s. 321-333.
Mickiewicz a Goethe. Ze studiów nad znajomością Goethego w Polsce. Pamiętnik Literacki 1924/1925 s. 92-125.
Historia literatury polskiej w ostatnim pięcioleciu. Przegląd Powszechny 1926 t. 169 s. 47-68, 204-224, t. 170 s. 218-248, 353-372, t. 171 s. 136-154.
Credo” Kasprowicza. Przegląd Powszechny 1927 t. 176 s. 176-198, 1928 t. 177 s. 57-89.
Prace historycznoliterackie w roku 1926. Przegląd Powszechny 1927 t. 174 s. 89-117, 231-248, 355-367.
Kaz[imierz] Brodziński jako pierwszy tłumacz Goethego w Polsce. Pamiętnik Literacki 1928 z. 2 s. 205-237.
Samuela Przypkowskiego parafraza hymnu „Te Deum. W: Szymon Szymonowicz i jego czasy. Zamość 1929 s. 261-274.
Das Goethe-Jahr in Polen. „Germanoslavica”, Praga [1932] nr [1] s. 121-130.
Die Anfänge der Goethe-Kenntnis in Polen. „Germanoslavica”, Praga [1932] nr [3] s. 388-407, [1933] nr [1] s. 14-43.
Polska literatura w latach 1929-1931. Powst. 1932; przekł.: czeski: Polska literatura v letech 1929-1931. „Slovenský Přehled”, Praga R. 24: [1932] s. 389-403, 463-474, 526-538, 577-583.
Les relations littéraires entre la Pologne et l'Allemagne au XVIII-e siècle. W: La Pologne au VII-e Congrès International des Sciences Historiques. Warszawa 1933 s. 365-371.
Poland and Goethe. Slavonic Review”, Londyn 1933 nr 32 s. [1-12].
Burzenie legendy renesansu. Marchołt 1935 nr 3 s. 457-489.
Literatura niemiecka a polska w XVIII wieku. (Stan badań). W: Zjazd Naukowy im. I. Krasickiego we Lwowie w dn. 8-10 czerwca 1935. Księga referatów. Lwów 1936 s. 20-34.
Literatura niemiecka w Polsce w pierwszych latach romantyzmu. Materiały. W: Prace historyczno-literackie. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego. Kraków 1936 s. 323-346.
Malarz sprawy Walenty Wańkowicz. Pamiętnik Literacki 1948 z. 38 s. 429-475.
Twórczość Goethego w Polsce. Twórczość 1949 nr 8 s. 81-95.
Materiały i notatki do twórczości Kazimierza Brodzińskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1955 z. 1 s. 47-86.
Juliusz Kleiner jako neofilolog i komparatysta. W: Juliusz Kleiner. Księga zbiorowa o życiu i działalności. Lublin 1961 s. 98-112.
Karol Estreicher jako historyk literatury. W: Księga pamiątkowa ku czci Karola Estreichera. Kraków 1964 s. 328-369.
Stefan George i Wacław Rolicz-Lieder – ich translatorska wzajemność. Roczniki Humanistyczne 1965 nr 3 s. 47-80.
Niemiecka ballada romantyczna. W: Materiały pomocnicze dla studentów filologii polskiej WSP i WSN. Kraków 1974, powielone.

Przekłady

1. F.M. Catherinet: Jak odprawiać Godzinę Świętą. (Historia – praktyka – wykład zasad). Niezbędny podręcznik. Kraków: Własność Arcybractwa Straży Honorowej (Drukarnia „Głosu Narodu”) 1934, 62 s.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. A. Mickiewicz: Pisma prozą. Cz. 1: Pisma filomatyczne, estetyczno-krytyczne, opowiadania. (Dzieła. Wyd. narodowe. T. 5). Objaśnienia Z. Ciechanowska. Teksty i uwagi o tekstach: L. Płoszewski. Warszawa: Czytelnik 1950, 456 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952; wyd. w setną rocznicę śmierci poety 1955.
2. J.W. Goethe: Wybór poezji. Oprac.: Z. Ciechanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1955, CLXXII, 477 s. Biblioteka Narodowa II, 48. Wyd. 2 zmienione i uzupełnione tamże 1968.
3. J.W. Goethe: Egmont. Tragedia. Tłumaczenie K. Iłłakowiczówna. Oprac.: Z. Ciechanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, CXXVIII, 180 s. Biblioteka Narodowa II, 104.
4. J.W. Goethe: Poezje w dwu tomach. Red.: Z. Żygulski. Oprac., wstęp i komentarz: t. 1 A. Milska, t. 2 Z. Ciechanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1960, XXXIV, 390 + 346 s. Polska Akademia Nauk.
5. Niemiecka ballada romantyczna. Tłumaczenie z niemieckiego. Oprac.: Z. Ciechanowska i J. Gamska-Łempicka. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, CXIX, 334 s. Biblioteka Narodowa II, 142.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1958.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1972”, wyd. 1973 (J. Chudek).
Słownik badaczy literatury polskiej. T. 2. Łódź1998 (J. Starnawski).

Ogólne

Artykuły

G. Sokół: Doc. dr Zofia Ciechanowska. (Portrety germanistów polskich). Poglądy 1967 nr 22.
A. Kołaczkowski: Zofia Ciechanowska. Summmarium 1972 nr 1 (21).
O. Dobijanka-Witczakowa: Zofia Ciechanowska. (1896-1972). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1973 nr 323.
L. Tabeau: Zofia Ciechanowska. (1896-1972). Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej 1973 nr 1/2.
J. Starnawski: Doc. dr Zofia Ciechanowska. (1896-1972). Biuletyn Informacyjny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1974 nr 1/2.
J. Starnawski: Zofia Ciechanowska (2 IV 1896 – 25 VI 1972). Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 1974.
J. Starnawski: Zofia Ciechanowska. (2 IV 1896 – 25 VI 1972). Pamiętnik Literacki 1974 z. 3.