BIO

Born on 11 June 1952 in Olsztyn; son of the military doctor Szymon Wildstein and the nurse Genowefa, née Szydlik. In 1957, he fell ill with tuberculosis, thus he and his parents moved to Przemyśl, where climatic conditions were more favourable. When his father was dismissed from the army in 1967 owing to his Jewish origins, Wildstein's family moved to Krakow. He attended the Nicolaus Copernicus Grammar School No. XIV before being expelled for what was deemed inappropriate behaviour, an experience that repeated itself at the Zofia Nałkowska Grammar School No. VII. He was subsequently a pupil at the Zygmunt Wróblewski Grammar School No. IX, where he completed his advanced secondary education. During his school years, he was a keen wrestler and was junior regional champion. Between 1971 and 1980, he studied (with breaks) Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. During this period, he was also a physical labourer (washing and unloading wagons). He was active in the anti-communist opposition. In 1973, he was involved in protests against the formation of a branch of the Socialist Union of Polish Students at UJ. In 1975/76, together with his friends Stanisław Pyjas and Lesław Maleszka, he organized an informal oppositional group called the Anarchists. He was dismissed from his studies in October 1976 before being reinstated following fellow students' protests. He became involved during this period with the group associated with the Beczka (Barrel) Academic Pastoral Service. He collaborated with the Workers' Defence Committee (KOR; which later became the KOR Committee for Social Self-Defence). He was involved in initiatives to assist the victims of the events of June 1976, while in September 1977 he signed the Declaration of the Democratic Movement issued by KOR. He was regularly subject to repression by the Security Service (SB). He worked for a time at the Grammar School for Fine Arts in Krakow, before being dismissed in 1976. Following the tragic death of Stanisław Pyjas on 7 May 1977, Wildstein co-organized what was known as the black student festival (czarne juwenalia) and subsequently spent many years trying to establish the perpetrators of the crime. He was, among other things, co-founder and then from 1977 spokesperson of the Solidarity Student Committee (SKS). Later, he would write Wspomnienie o przyjacielu (Memories of a Friend), which appeared in the book Czy ktoś przebije ten mur? Sprawa Stanisława Pyjasa (Will Someone Break Through this Wall? The Case of Stanisław Pyjas; Krakow, 2001). He was involved in the independent publishing movement. In 1977, he co-founded the underground student periodical "Indeks", where he also served on the editorial board. He made his debut as a journalist in the November 1977 issue of the publication with the report KRAM, czyli stragan (KRAM, or a Stall; no. 2). His articles, column pieces and interviews appeared in periodicals published outside the reach of state censorship: the Krakow-based "Sygnał" (1978-79, also as: B.W., as well as column pieces published under the name Bronisław Dzikikamień; he became co-editor there in 1978), "Miesięcznik Małopolski" (1983), "Veto" (1983) and the Krakow-based periodical "Bez Dekretu" (1989; including pieces as: Szymon Dawidowicz). He was one of the participants of the hunger strike conducted in St Christopher's Church in Podkowa Leśna in May 1980 as a protest against the jailing of opposition activists, including Mirosław Chojecki. In August 1980, he was captured and arrested in Gdynia in connection with the events at the Gdansk Shipyards. He was released in September that year as a result of the Gdansk Agreement between the opposition and communist authorities. He was involved in the founding of the Independent Self-Government Trade Union Solidarity (NSZZ Solidarność), where his roles included organizing an advice centre for the founders of the Trade Union. He was part of the Initiative Group comprising primarily of members of the Solidarity Student Committee and responsible for establishing the Founding Committee of the Independent Students' Association (NZS) at UJ. He was also co-founder of its bulletin "Biuletyn NZS", editing the earliest issues. In November 1980, fearing arrest following a chance disagreement with the police, he used his recently issued passport to leave with his wife Iwona Galińska for Vienna and then Stockholm, Cologne and Bonn, before travelling through the Netherlands to France and Italy, where he spent several months. He then returned to Paris. Throughout this time, he worked as a physical labourer. At the same time, he was involved in meetings with various groups, including Polish émigrés, whom he informed of the state of affairs in Poland. He had intended to return to Poland in late 1981, but found himself in the Netherlands as martial law was imposed in December that year. In February 1982, he returned to Paris with the aim of creating a periodical and Solidarity group among Polish émigrés. He earned a living in the city through odd jobs, including working as a night watchman. He was a political and social activist, promoting the Polish cause and disseminating information about Solidarity, which meant that he took regular trips. In May 1982, he was appointed editor of the Paris-based Solidarity-related periodical "Kontakt. Miesięcznik redagowany przez członków i współpracowników NSZZ Solidarność", which he co-founded with M. Chojecki (from 1987 the publication's subtitle changed to: "Miesięcznik redagowany przez członków i sympatyków Solidarności"). Here Wildstein published articles (including some as Barbara Dawidowicz) and conducted interviews, before ending his collaboration with the journal in 1987. He published in the Paris-based periodical "Kultura" (1982) and the London-based "Puls" (1983). He was Paris correspondent of Radio Free Europe from 1987 to 1990. During this period he joined the Free Masons, initially associating himself with the Polish Lodge Copernicus (which was subordinate to the Grande Loge de France in Paris. In 1988, he was granted the status of master. In 1990, he joined the independent Lodge Copernicus (which in 1991 became the Grand National Lodge of Poland) in Warsaw. Between 1991 and 1993, he was head of the Superstition Overcome (Przesąd Zwyciężony) lodge in Krakow, while from 1991 he was made grand officer of the Grand National Lodge of Poland that had been revived that year. In the 1990s, he withdrew from activities in the Masonic order. In 1989, he published his first novel, Jak woda (Like Water), outside the reach of state censorship and the following year, it received an award from the Geneva-based Kościelski Foundation. In early 1990, he returned to Poland and was director of Polish Radio in Krakow until 1993. He moved to Warsaw in 1994, where he worked as secretary of the editorial office of the daily "Życie Warszawy" until 1996 and then served as deputy editor-in-chief of the periodical "Życie" until 1997. His articles, column pieces, reviews and excerpts of novels also appeared in "Zeszyty Literackie" (1989 and 2003), "Polityka Polska" (1990), "Tygodnik Powszechny" (1990-2000 and 2012), "Znak" (1991, 1995, and 2002-04), the monthly "Architektura-murator" (around 1995), the daily "Gazeta Wyborcza" (1997), and the weekly "Wprost" (1997-2000). For a period, he wrote internal reviews for the publishing house "Świat Książki". In 1997, he started writing for the daily "Rzeczpospolita" and its supplement "Plus Minus", becoming a regular contributor in 2000. He also edited the daily's the opinion section (Opinie) until 2004. In 2001, he and his former SKS colleagues revealed the identity of the Security Service secret collaborator known as "Ketman". It turned out to be his former friend L. Maleszka. Wildstein remained active as a writer. In 2004, he joined the Polish Writers' Association (SPP). As an adherent of general lustration (revealing the identity of people who collaborated with the communist authorities and subsequently limiting their role in public life), in January 2005, he smuggled a list of names relating to the security services' spying on individuals out of the Institute of National Remembrance (IPN) and handed it over to journalists. The document became known as the Wildstein List. This led to significant debate and had repercussions for various groups, including politicians. He was dismissed from "Rzeczpospolita" as a result on 31 January 2005. He then worked as a journalist with the weekly "Wprost" (2005/06) and presented the TV show Bez autocenzury (Without Self-Censorship) on the private station Telewizja Puls (2005). In April 2005, he was made an honorary member of the KoLiber Conservative-Liberal Association. In 2005, he received the prize of the Pruszyński Foundation Endowment (Wieczysta Fundacja Pruszyńskich). He joined the Free Speech Association (Stowarzyszenie Wolnego Słowa), which involved figures from the anti-communist opposition. From May 2006 to February 2007, he was chair of the board of Polish Television (TVP). After being removed from this post, he returned to "Rzeczpospolita" as a political commentator. From 2008, he presented shows on TVP, first Cienie PRL-u (Shadows of Communist Poland) then from September 2008 to October 2010 Bronisław Wildstein przedstawia (Bronisław Wildstein Presents). When the show ended, he remained active as a journalist with the online platform tv.rp.pl. In 2009, he received the D. Fikus Prize in the category of "media work" for 2008. His journalism focused primarily on discussing and commenting on current political and social affairs, as well as cultural life. He published numerous articles, essays, reviews, excerpts of novels and interviews in periodicals and newspapers including "Przegląd Polityczny" (1999-2000 and 2003), "Gazeta Polska" (2000, 2002-03, 2005, and 2009) and "Nowe Państwo" (2002-03), as well as in their successor publication, the monthly "Niezależna Gazeta Polska Nowe Państwo" (2010 and 2013). He also published in "Arcana" (2003, 2010-11) and the weeklies "Uważam Rze" (2011-12; regular contributor), "wSieci" (regular contributor from 2012, and with the related online portal wPolityce.pl), and "Do Rzeczy" (regular contributor from 2013 to March 2015). In late 2012, he was appointed editor-in-chief of the new television station Telewizja Republika, of which he was co-founder and deputy chair, later becoming president. He also presented Bronisław Wildstein przedstawia there, reviving his show from TVP. In September 2014, he resigned from the posts of president and editor-in-chief at Telewizja Republika, likewise giving up his shares in the company and his show there. In October 2015, he joined the National Development Council, which was established by the Polish president Andrzej Duda, who nominated Wildstein for membership of the College of the Institute of National Remembrance the following year. From September 2016 to June 2017, he presented the current affairs show "Południk Wildsteina" (Wildstein's Meridian) on TVP 2, before becoming co-presenter of "O co chodzi" (What's Going On) on the news channel TVP Info. In recognition of his contributions to the cultural sphere, he received the Pan Cogito (Mr Cogito) Award of the Lech Kaczyński Academic Civic Club in January 2018. In November that year, prime minister Mateusz Morawiecki appointed him a member of the Polish team involved in legal and historical dialogue with Israel. This initiative emerged following the passing of new legislation relating to the Institute of National Remembrance before being disbanded as a result of new legislation passed on 27 June 2018. That month, Wildstein was appointed to the Chapter of the Order of the White Eagle. He is recipient of awards including the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta (2006), the Constant Word Medal (2011) – awarded to those who in the 1980s struggled for freedom of speech in Poland, the Polish Association of Journalists Award for 2015, the Order of the White Eagle (2016), the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis (2016), the Cross of Freedom and Solidarity (2017) and the Prize of the Minister of Culture and National Heritage for literature (2018). He married the psychologist Iwona Galińska in 1978; they have two sons: the reporter and journalist David (b. 1983) and Szymon (b. 1988). He moved to the village of Knurowiec near Wyszków in 2012.

Twórczość

1. Nowa lewica na Zachodzie. „Kultura”, Paryż 1982 nr 4 s. 14-23. Wyd. osobne [B.m.: b.w.* 1983?], 7 k., maszynopis.

2. Jakiej prawicy Polacy nie potrzebują. [Szkic]. „Kontakt”, Paryż 1986 nr 2 s. 3-11, „Orientacja na Prawo”*, Warszawa 1986 nr 1 (VI) s. 1-3. Wyd. osobne [Lublin:] Oficyna im. J. Mackiewicza* 1987, 23 s.

Tekst napisany dla Radia Wolna Europa na temat programu politycznego czasopisma „Polityka Polska”* oraz książki P. Wierzbickiego „Myśli staroświeckiego Polaka”.

3. Jak woda. [Powieść]. [Kraków:] Oficyna Literacka* 1989, 129 s. Przedruk zob. poz..

Nagrody

Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie przyznana w 1990.

4. Brat. [Powieść]. Kraków: Oficyna Literacka 1992, 251 s. Przedruk zob. poz. .

5. O zdradzie i śmierci (czyli przypisy do Plutarcha). [Opowiadania]. Kraków: Oficyna Literacka 1994, 141 s. Przedruk zob. poz. .

Nagrody

Nagroda Fundacji Kultury Polskiej w 1994.

Zawartość

Zdobywca miast; Głowa; Wąż.

6. Dekomunizacja, której nie było, czyli Mistyfikacja triumfująca. [Szkic publicystyczny]. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej; Księgarnia Akademicka 2000, 120 s. Biblioteka Myśli Politycznej – Ośrodek Myśli Politycznej, 28. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Legendy Okrągłego Stołu; Interesy stanu wojennego; Cd. Legend Okrągłego Stołu; Krótka dygresja o komunistach; Pacta sunt servanda; Anatomia zaniechania; Antydekomunizacja jako ideologia; Nowe układy; Wzorzec Michnika; Krótka historia dekomunizacji po polsku; Krótka dygresja o totalitaryzmie; Nikczemność jako norma; Zdrada elit; Czy prawo może dekomunizować; Prawo i prawnicy; Czy poza prawem istnieje etyka; Krótka dygresja o winie i wybaczeniu; Całe zło lustracji; Budowa imperium; Mit fachowców; Golem uwolniony; Upadek mitu fachowców; Postkomunistyczne dziedzictwo; Uwagi końcowe.

7. Profile wieku. Wstęp: B. Wildstein. Kraków: Bertelsmann Media; Klub Świat Książki POLITEJA 2000, 237 s.

Wywiady przeprowadzone przez B. Wildsteina drukowane wcześniej w wersji skróconej w tygodniku „Wprost” (powstały podczas pobytu w USA).

Zawartość

Ład zostaje odbudowany. Rozmowa z Francisem Fukuyamą; Jesteśmy skazani na konflikt cywilizacji. Rozmowa z Samuelem Huntingtonem; Nie można pogodzić tradycyjnego islamu z prawami człowieka. Rozmowa z Bernardem Lewisem; Smutno, choć nie tragicznie. Rozmowa z Richardem Pipesem; Jesteśmy bezradni wobec podstawowych pytań. Rozmowa ze Zbigniewem Brzezińskim; Czas zrozumieć, jaką tragedią był komunizm. Rozmowa ze Stéphane’em Courtois i Jeanem-Luisem Panne’em; Prawie wszędzie widzę przesłanki do optymizmu. Rozmowa z Paulem Johnsonem; Ideowa próżnia na Zachodzie jest bardzo groźna. Rozmowa z Normanem Daviesem; Naszą rzeczywistością jest światowy rynek. Rozmowa z Lesterem Turowem; Ślizgamy się po bardzo cienkim lodzie. Rozmowa z Benjaminem Barberem; Istnieje 101 dróg demokracji i wolnego rynku. Rozmowa z lordem Ralfem Dahrendorfem; Filozofia pasożytuje na wyobraźni poetyckiej. Rozmowa z Richardem Rortym; Nie jestem postmodernistą. Rozmowa z Jacques’em Derridą; Życie jest bardziej złożone niż tradycyjna etyka; Ze wszystkiego można wykuć pałkę. Rozmowa z Leszkiem Kołakowskim; Plagą naszych czasów jest nihilizm. Rozmowa z Michaelem Nowakiem; W XX wieku Kościół odkrył swoje najgłębsze korzenie. Rozmowa z George’em Weigelem; Za wolność trzeba zapłacić. Rozmowa z ks. Richardem Johnem Neuhausem.

8. Przyszłość z ograniczoną odpowiedzialnością. [Opowiadania]. Kraków: Arcana 2003, 288 s. Wyd. 2 Kraków: Wydawnictwo „M 2010.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo „M” 2012, plik w formacie EPUB, MOBI.

Nagrody

Nagroda im. A. Kijowskiego w 2004.

Zawartość

Przyszłość z ograniczoną odpowiedzialnością; Pralnia, czyli czy może to być przypadek?; Ostatni człowiek; Kaukazinvest albo mężczyźni z Kaukazu; Dom pod lasem; Nietaktowna śmierć.

9. Mistrz. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki 2004, 334 s. Nowa Proza Polska.

10. Długi cień PRL-u, czyli Dekomunizacja, której nie było. [Szkice publicystyczne]. Kraków: Arcana 2005, 253 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Gęsiorek. Warszawa: Fundacja Wolne Dźwięki [2016], 1 płyta CD w formacie mp3.

Zawartość

Wstęp. – Szkice z poz. – oraz: Antykomunizm po komunizmie; Wybieranie przyszłości, czyli choroba pamięci: Marsz w rytmie disco polo; Postkomuniści i oportuniści; Prawo do podłości; Ucieczka od odpowiedzialności; Zło pozbawione twarzy; Prawo w obronie zbrodni; Mit niezastąpionych fachowców; Nie ma oszołomów na lewicy; Jacy kombatanci nam grożą: Polemika o słowo; Kombatancka mentalność; Zagrożenie dla demokracji; Dobrzy i źli kombatanci; Polityczne motywy; Poprawnościowa teoria predestynacji; Antylustracyjne strategie; Walka z lustracją w świetle zachodniej kulturomachii; Słabość III Rzeczpospolitej: Kadry; Charaktery i postawy; Kadry, ciąg dalszy; Państwo właściciel, państwo łup; Państwo to oni; Państwo korporacyjne; Forma prawa i lobby prawnicze; Nauka, kultura i …; W Polsce i gdzie indziej; Od ideologii do antyideologii; Pośmiertne ubezwłasnowolnienie [polemika z esejem J. Bocheńskiego „Z Herbertem w labiryntach” druk w „Gazecie Wyborczej2001 nr 53].

11. Dolina Nicości. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo „M 2008, 343 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Gęsiorek. Warszawa: Fundacja Wolne Dźwięki [2016], 1 płyta CD w formacie mp3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo „M” 2012, plik w formacie EPUB, MOBI.

Nagrody

Nagroda Literacka im. J. Mackiewicza w 2009.

Przekłady

czeski

Údoli Nicoty. [Przeł.:] P. Šustrová, J. Wünsch. Praha 2010.

rumuński

Valea Nimicriciei. [Przeł.] G. Geambaşu. Bucureşti 2016.

Adaptacje

t v

Dolina Nicości. Scenariusz (na motywach książki): W. Tomczyk. Reżyseria: W. Nowak. Telewizja Polska 2011.

12. Moje boje z III RP (i nie tylko). Wybór publicystyki (2001-2008). Przedmowa: G. Górny. Warszawa: Fronda 2008, 485 s.

Zawartość

Polska: Arbitrzy we własnej sprawie; Lekarze w państwie korporacyjnym; Co ujawnia afera [L.] Rywina; Sprawa [R.] Kluski, sprawa Rywina; Skąd wziął się [A.] Lepper; Koniec III Rzeczypospolitej; Pamięć i jej wrogowie; Nieznośna wolność słowa; Koniec świata [A.] Michnika; Układ ponadpolityczny; III RP – studium oligarchii; W świetle sprawy [R.] Kapuścińskiego; Wojna kultur a polityka polska; Patriotyzm na lewicowym indeksie; PO jako obiekt kolonizacji; Kto nie chce debaty publicznej; Ofiary spaczonego prawa; Prawica, konserwatyzm, modernizacja; Podzwonne dla partii autorytetów; Sprawa [L.] Wałęsy, czyli wojna o władzę nad symbolami; Sprawa [K.] Olewnika – dowód na istnienie układu; Zapomnieć o [L.] Rywinie; Dlaczego potrzebna nam jest IV RP; Co nam zostało z IV RP?. – Europa: Zgodnie z rasistowską logiką za przewiny białych; Odpowiadają wszyscy biali; Euroutopia; W niewoli stereotypów; Benedykcja Europy; Euroentuzjaści przeciw Polsce; Strzeżmy się Karty praw podstawowych; Utopia Eurokratów; Unia narodowych interesów; Traktat lizboński – dogmat naszych mędrków. – Świat: Przeciw wyrozumiałości; Kto lubi Afrykę; Nowa kulturalna rewolucja; O fałszywym pojmowaniu praw człowieka; Pokój za wszelką cenę. – Okiem barbarzyńcy: Polska [A.] Michnika i [J.] Urbana; Kmicic czy Dyndalski?; Duchowe karły lustracji; Koncesjonowany świat; Nie ma się czemu dziwić; Szkoła insynuacji; Wzniosłe i śmieszne; Lepsi i gorsi; Wielka kompromitacja; Pamięć, salony i manicheizm; Prawa ubeka – prawem obywatela; Przyszłość w przeszłości zakorzeniona; Zwarte szeregi tolerancji; To straszne wychowanie; Barbarzyńcy i szacunek; Demokracja przy grillu; Muzeum podejrzanej historii; Równość wobec prawa, czyli populizm; Polowanie na Don Kichota.

13. Śmieszna dwuznaczność świata, który oszalał. Wybór publicystyki kulturalnej. Przedmowa: P. Milcarek. Warszawa: Fronda Pl 2009, 279 s.

Zawartość

Dziesiąta muza: Zabawne obiekty niepoważnego kultu; O wilkach dobrych i złych („Tańczący z wilkami” Kevina Costnera); Jagnię i kanibal („Milczenie owiec” Jonathana Demme’a); Caravaggio („Caravaggio” Dereka Jermana); Ucieczka do kresu natury („Urodzeni mordercy” Olivera Stone’a); Śmieszna dwuznaczność świata, który oszalał („Pulp fiction” Quentina Tarantino); Romantyzm rynsztoka („Gwałt” Wirginie Despantes i „Nieodwracalne” Gaspara Noego); Toschiro Mifune – aktor i samuraj; Cień gilotyny („Danton” Andrzeja Wajdy). – Drugie dno: Okręt piratów na placu Châtelet [dot.: B. Brecht: Opera za 3 grosze]; Artyści przeciw społeczeństwu otwartemu [dot. relacji między polityką a sztuką oraz m.in. J. Cortázara]; Autorytety: osoby znaczące i medialne; Wydrążeni ludzie [dot. m.in. eseju T. Todorova „Skazani na heroizm”. „Gazeta Wyborcza1998 nr 91]. – Piąta klepka: Chomik w mikserze; Tako rzecze Zlatko; Giovinezza; Faszyzm i dekonstrukcja; Kabaret, parady i interpretacje; Widmo Lei Fenga; Seans dla aborygenów [dot. filmu dokumentalnego A. Fidyka „Kiniarze z Kalkuty”]; Ostrożnie z podręcznikami [dot. m.in. filmu P. Weira: Stowarzyszenie umarłych poetów]; Ta piękna rewolucja [dot. filmu P. Garnela: Powiew nocy]; Gwałt na Harvardzie [dot. życia uniwersyteckiego w Stanach Zjednoczonych]; Miłe złego początki [dot. podróży inicjacyjnej, m.in. filmu G. MacKennona „W stronę Marakeszu”]; Dom z ogródkiem [dot. stereotypów]; Zagubione zwierzęta; „Mdłości” doby informatyki [dot. twórczości M. Houllebecqa, zwłaszcza powieści „Poszerzenie pola walki”].

14. Czas niedokonany. [Powieść]. Poznań: Zysk i S-ka 2011, 592 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Gęsiorek. Warszawa: Fundacja More Maiorum – Wolne Dźwięki 2017, 1 płyta CD w formacie mp3.

Przekłady

angielski

An imperfect time. Chicago 2020.

czeski

Nedokonaný čas. [Przeł.] L. Szymanowská. Praha 2018, wyd jako dokument elektroniczny tamże 2018, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.

rumuński

Vremea neîmplinirilor. [Przeł.] C. Geambaşu. Cluj-Napoca 2020.

ukraiński

Nedoveršenij čas. [Przeł.] D. Pìnčevs'ka. Kiïv 2023.

węgierski

A velünk élő múlt. [Przeł.] O. Németh. Göd 2019.

15. Niepokorny. [Wywiad rzeka]. Rozm.: P. Zaremba, M. Karnowski. Warszawa: Fronda Pl 2012, 341 s. Lustra.

16. Ukryty. [Powieść]. Poznań: Zysk i S-ka 2012, 255 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Gęsiorek. Warszawa: Fundacja More Maiorum – Wolne Dźwięki [2016], 1 płyta CD w formacie mp3.

17. Demokracja limitowana, czyli dlaczego nie lubię III RP. [Szkice]. Poznań: Zysk i S-ka [2013], 517 s.

Część tekstów drukowana w l. 2007-2013 w pismach: „Arcana”, „Gazeta Polska Codziennie”, „Uważam Rze” oraz dodatku historycznym „Historia. Uważam Rze”, „Rzeczpospolita” i dodatku historycznym „Historia. Do Rzeczy”.

Zawartość

Demokracja limitowana, czyli elity i lud w systemie postkomunistycznym; Polityka i pedagogika historyczna III RP; Przemyśleć Solidarność; Polska, antysemityzm, lewica [Nagroda im. Jerzego Zieleńskiego przyznana przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w 2012]; Dlaczego nie lubię III RP; Zdrada i III RP; Koszmary III RP; Obuch „teorii spiskowej”; W krainie bałwanów; Rak biurokracji; Eksplozja antyrozumu, czyli nowa lewica wobec narodowej żałoby [dot. pracy zbiorowej wyd. przez „Krytykę Polityczną” pt. Żałoba]; Ideologiczna rehabilitacja PRL-u [dot. m.in. książki A. Domosławskiego „Kapuściński non-fiction”]; Pogarda dla przodków, czyli pycha współczesnych; Polsko-ukraiński splot; Bohaterzy czy frajerzy, czyli konserwatywnym dekonstruktorom; Do kołtuna III RP; Czy Polaków stać na niepodległość?; Sens i bezsens patriotyzmu; Gdyby bolszewicy wygrali; Silva rerum; Postpolityczność czyli postdemokracja; W postdemokratycznych czasach; Piarowcy czy sofiści; Prawa przeciw prawu; Homo pacjent, czyli o dysleksji inaczej; Dlaczego jestem homofobem; Co nas czeka; Młot antydyskryminacji; Przemoc w służbie postępu; Wojna z faszyzmem, czyli mowa nienawiści III RP; Kategoria kiczu jako lewicowa pałka; Czy demokracje potrafią się bronić; Kryzys kapitalizmu czy zdrowego rozsądku?; Europa, czyli nowy podział polityczny; Europropaganda; Bezpieczeństwo przeciw wolności?; Lewica w poszukiwaniu tożsamości; Kultura i polityka w Europie dziś; Radosne Kasandry; Artyście biada [dot. J. Lebensteina].

18. Cienie moich czasów. [Esej]. Poznań: Zysk i S-ka 2015, 452 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Poznań: Zysk i S-ka 2016, plik w formacie EPUB, MOBI.

19. Dom wybranych. [Powieść]. Poznań: Zysk i S-ka 2016, 388 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Poznań: Zysk i S-ka 2016, plik w formacie EPUB, MOBI.

Przekłady

bułgarski

K” ŝata na izbranite. [Przeł.] L. Vasileva. Sofiȃ 2019.

niemiecki

Das Camp der Auserwählten. [Przeł.] H. Ulrich. Berlin; Münster 2019.

rumuński

Casa celor aleşi. [Przeł.] C. Geambasu. Cluj-Napoca 2019.

20. O kulturze i rewolucji. Wwa: PIW 2018, 309 s.

Zbiór tekstów drukowanych głównie na łamach „w Sieci” i „Do Rzeczy”.

Zawartość

Wstęp. – Cz. I. Zmierzch Europy: Porewolucyjna Europa i prawo; Umysł ograniczony [dot.: M. Lilla: Rozbity umysł]; I tak kończy się nasz świat [dot.: M. Houellebecq: Uległość]; Czy Europa chce popełnić samobójstwo?. – Cz. II. Arystokraci, populiści i artyści: O ekspertach i demagogii; Lud i elity; O postprawdzie; Peryferie i centrum [dot.: Z. Krasnodębski: Demokracja peryferii]; Krzyż, czyli III Rzeczpospolita w zbliżeniu [dot. filmu „Krzyż” w reż. E. Stankiewicz]; Kultura, głupcze!; Przemyśleć [Z.] Baumana; Pułapki postępu [dot. wystawy w galerii „Zachęta” pt. „Postęp i higiena”]; Feministyczny, chociaż bardzo mieszczański, dramat w trzech aktach z przypisem [dot. K. Dunin i I. Karpowicza]; Goły [A.] Stasiuk, czyli arystokracja; Gdyby Neron był geniuszem; Egzaltacja odrazą. – Cz. III. Fetysz wolności: Nieoczywisty dar wolności [dot. R. Legutki]; Wolność niemożliwa, czyli „Kochanek”… po latach [dot.: S. Piasecki: Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy]; Stetryczały bunt [dot. W. Burroughsa]; Mars czy socjal. – Cz. IV. Rewolucja i religia: Odpowiedzialność Marksa; [L.] Kołakowski, czyli z powrotem do religii; Dyktatura pospolitości [dot. książek R. Legutki]. – Cz. V. Miłość, seks, narcyzm: Demografia i kultura; Samolubstwo jako wzorzec; O małżeństwie i tolerancji; Eksterminować matkę; Kopulacja, czyli miłość [dot. H. Hefnera]; Co powinny robić kobiety. – Cz. VI. Uczniowie czarnoksiężnika: Otwartość; Moralny terroryzm; Niepoprawny autyzm [dot. J. Damore’a]; Młotek ideologii; Szamani naszych czasów; Czarodzieje reklamy; Słowa i krew; Zabobony i duch czasu; Postępowe dyrdymały; Dowód na nieistnienie dr. Nowaka [dot. sporu A.W. Nowaka i A. Zybertowicza na łamach „w Sieci”] . – Cz. VII. Polskie plemię: Cywilizowanie polskich Irokezów; Międzymorze; Polskość jako los; Patriotyzm i nacjonalizm; Synteza [A.] Nowaka [dot. przewidzianego na 6 tomów cyklu „Dzieje Polski” ]; Wzorzec renegata [dot. postaci A. Gurowskiego z „Dziadów. Cz. III” A. Mickiewicza]; Cmentarz w Casablance; [W.] Reinefarth, [W.] Krzyżanowski i inni [dot.: P. Gursztyn: Rzeź Woli]; O [H.] Sienkiewiczu; Teutońska furia; Ze środka tajemnicy. O tomie Jana Polkowskiego „Cień”; Przemijanie i tajemnica [dot.: A. Libera: Niech się panu darzy]; Przezwyciężyć schizofrenię [dot.: P. Dakowicz: Ćwiczenia duchowne]; Wojciech Albiński; O [A.] Wajdzie raz jeszcze; Ojczyzna-język, czyli o [B.] Leśmianie.

21. Bunt i afirmacja. Esej o naszych czasach. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2020, 567 s.

Zawartość

1. Źle się dzieje w państwie duńskim; 2. Przebudzenie Gregora Samsy; 3. Nowy, wspaniały totalitaryzm; 4. Błędne światła oświecenia; 5. Od Marksa do Habermasa, czyli o bezkrytycznej krytyce; 6. Świat zakwestionowany; 7. Podejrzliwość, czyli wiara we wszystko; 8. W wielkim szpitalu naszej cywilizacji; 9. Narodziny liberalizmu, czyli jak idee prowadzą do swojego zaprzeczenia; 10. Iluzja racjonalistycznej utopii; 11. Liberalizm, czyli samobójstwo wolności; 12. Kontrakt i sprawiedliwość; 13. Drogi i bezdroża demokracji; 14. Kapitalizmu nie ma; 15. Mimesis, czyli kreatorzy na uwięzi; 16. Polskie doświadczenie.

22. Komedianci, czyli Konrad nie żyje. [Utwór dramatyczny]. Powst. 2021. Druk zob. poz. . Prapremiera: teatralna: Reżyseria: A. Mastalerz. Zamość, Festiwal Telewizji Polskiej i Polskiego Radia „ Dwa Teatry”, Sala Consulatus 2022; telewizyjna: Reżyseria: A. Mastalerz. Telewizja Polska 2022.

23. Lew i komedianci. [Opowiadania i utwory dramatyczne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2021, 285 s.

Zawartość

Zawiera opowiadania: Lew; Kryształowy gmach; Babel, – utwory dramatyczne: Głos innego świata; Komedianci, czyli Konrad nie żyje [poz. ].

24. Jak woda; Brat; O zdradzie i śmierci. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, 788 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Zawiera poz.: , , .

25. Adwent. Farsa metafizyczna w dwóch aktach z epilogiem. [Utwór dramatyczny]. „Nowy Napis2023 nr 18 s. 143-177.

26. Cyrograf. Komedia wirtualna w III aktach. [Utwór dramatyczny]. „Arcana2023 nr 4 s. 49-83.

27. Wobec wojny, zarazy i nicości. [Eseje i szkice publicystyczne]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2023, 559 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2022, plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Zawiera szkice w częściach: I. Wojna; II. Zaraza; III. Tożsamość Europy i Zachodu; IV. Polska, Unia, nowoczesność; V. Zniszczyć religię, Kościół i człowieka; VI. Konstytucja, prawo, kultura; VII. W teatrze naszych czasów.

28. Komedianci; Adwent; Cyrograf. [Utwory dramatyczne]. Posłowie: W. Kudyba. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2024, 244 s.

Zawartość

Komedianci, czyli Konrad nie żyje. Komedia w III aktach; Adwent. Farsa metafizyczna w dwóch aktach z epilogiem; Cyrograf. Komedia wirtualna w III aktach.

Wybory tekstów w przekładach

rumuński

Un trecut care se ȋncăpățânează să nu mai treacă. [Eseje]. [Przeł.] A.-M. Cernea. Bucureşti 2014.

Przekłady tekstów w antologiach zagranicznych

czeski

Návrat člověka bez vlastnotí. [Oprac.:] M. Ruczaj. Brno 2010.

niemiecki

Polnische Literatur im Gespräch II. 7.-10.XI. 1996. Kraków 1996 .
Anti-Totalitarismus. [Oprac.:] P. Śpiewak. Frankfurt am Main 2003.

węgierski

Kelet-Közép-Európa mint kulturális konstrukció. Budapest 2021.

Przekłady

1. 1984, es droits de l’homme et du citoyen en Republique Populaire de Pologne. Rapport. Par le Comité Helsinki en Pologne. [Przeł.] B. Wildstein. Bruxelles: Solidarność 1985, 116 s.

Prace redakcyjne

1. Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” [Komitet Obrony Robotników]. [Wywiady przeprowadził i oprac.: B. Wildstein]. „Kontakt”, Paryż 1983 nr 5. Wyd. osobne Kraków: Inicjatywa Wydawnictwo* 1984, 101 s., maszynopis.

Zawartość

Zawiera rozmowy z A. Kowalską, S. Blumsztajnem, M. Chojeckim, K. Pomianem, A. Smolarem, – nadto szkic B. Wildsteina: Z osobistej perspektywy.
2. Kontakt. Paris [etc. Miesięcznik redagowany przez członków i współpracowników NSZZ-Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]. Wybór z dziesięciu numerów „Kontaktu”, styczeń-październik 1985, nr 33-43. Red.: B. Wildstein. Warszawa: Wydawnictwo Przedświt 1986, 101 s.
Tu m.in. B. Wildsteina: Mesjanizm i Solidarność, s. 11-16; Dwa pojęcia historii, s. 36-38.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2015.

Autor o sobie

Poczuliśmy, że Kraków jest wolny. Oprac. P. Wroński. „Gazeta Wyborcza2006 nr 222 dod. KOR [nr ] 4 [dot. działań opozycyjnych w krakowskim środowisku studenckim po tragicznej śmierci S. Pyjasa].

Wywiady

• zob. Twórczość poz. .
Rozmowa z Bronisławem Wildsteinem. Rozm. W. Grotowicz. „Obecność”* 1985 nr 9 [dot. paryskiego pisma „Kontakt”].
Bronisław Wildstein. Rozm.: A. Bartosiak, Ł. Klinke, M. Meller. „Playboy2005 nr 4.
Od teczki do stołu okrągłego. Rozm. P. Najsztub. „Przekrój2005 nr 7.
Jestem grzecznym człowiekiem. Rozm. A. Łukasik. „Newsweek Polska2006 nr 20.
Nie nająłem się do cyrku. Rozm. A. Łukasik. „Newsweek Polska2006 nr 27.
Uznano mnie za obce ciało, które trzeba usunąć. Rozm. J. Lichocka. „Rzeczpospolita2007 nr 50.
Diaboliczny świat odwrócony. Rozm.: A. Bazak, J. Lubelski. „Fronda2008 nr 47 [dot. głównie: Dolina Nicości].
[L.] Maleszka był kimś w rodzaju Zeliga. Rozm. P. Zaremba. „Dziennik2008 nr 148.
O zdradzie i kłamstwie. Rozm. P. Dunin-Wąsowicz. „Lampa2008 nr 11 [dot. głównie: Dolina Nicości].
Pisarz z temperamentem. Rozm. W. Jurasz. „Dziennik Polski2008 nr 143.
Jest inny świat. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita2009 nr 262 dod. „Plus Minus” [dot. głównie: Dolina Nicości].
Nie jestem dziennikarzem partyjnym. Rozm. M. Walaszczyk. „Dziennik2009 nr 84.
Polska kultura jest katolicka. Rozm. A. Puchejda. „Znak2011 nr 4.
Powinności w odwróconym świecie. Rozm. J. Grzegorczyk. „W Drodze2011 [nr] 5.
Zostaje nam wojowanie. Rozm. K. Masłoń. „Rzeczpospolita2011 nr 102 [dot. m.in.: Czas niedokonany].
Żyjemy w rzece czasu. Rozm. P. Legutko. „Dziennik Polski2011 nr 103 [dot. głównie: Czas niedokonany].
[Dziesiątego] 10 kwietnia rzeczywistość pękła. Rozm. S. Reńca. „Tygodnik Solidarność2012 nr 42 [dot. też: Ukryty].
Ofensywa piarowców i nakazana lekkość bytu. Rozm. Ł. Kaczyński. „Polska. Dziennik Łódzki2012 nr z 4 X.
Potrzebujemy nowych elit. Rozm. R. Molenda. „idziemy2012 nr 46 [dot. m.in.: Ukryty].
Republika – nowa telewizja. „Tygodnik Solidarność2013 nr 19 [dot. kierowanej przez B. Wildsteina Telewizji Republika].
Republika TV – rzetelna alternatywa. Rozm. J. Lichocka. „Gazeta Polska2013 nr 7.
Sztuka to epifania. Rozm. M. Mazurek. „Arttak. Sztuki piękne2013 nr 6. Przedruk w: Pisarz wobec nicości i kłamstwa. Poznań 2022.
Jesteśmy na fali, zmieniamy system. Rozm.: J. i M. Karnowscy. „wSieci2014 nr 36 [dot. też Telewizji Republika].
Rewolucji nie było. Rozm. J. Lichocka. „Gazeta Polska2014 nr 3.
W jakimś sensie dziedziczymy PRL. Rozm. J. Szczepański. „Polska. Metropolia Warszawska2014 nr 5 dod. „Forum”.
Ja, Polak katolik. Rozm. R. Mazurek. „Rzeczpospolita2015 nr 67.
Nie daję nikomu w ryja. Rozm. R. Mazurek. „Rzeczpospolita2015 nr 284 dod. „Plus Minus” [dot. głównie: Cienie moich czasów].
Subtelny Bronisław. Rozm. M. Rigamonti. „Dziennik Gazeta Prawna2015 nr 221.
Konserwatyści zawsze mieli problem ze sztuką. Rozm. Ł. Kaczyński. „Polska. Metropolia Warszawska2016 nr 10 dod. „Magazyn” [dot. m.in.: Cienie moich czasów].
Przyjaźniłem się z Michnikiem. Rozm. M. Cieślik. „Wprost2016 nr 3.
Wracam do TVP robić, to co potrafię. „Polska. Metropolia Warszawska2016 nr 65 dod. „Magazyn”.
Wygrywamy z Michnikiem. Rozm. P. Zaremba. „wSieci2016 nr 19.
Byliśmy razem i nadal jesteśmy. O powstaniu Studenckiego Komitetu Solidarności z Bronisławem Wildsteinem (SKS Kraków) i Krzysztofem Turkowskim (SKS Wrocław) rozm. P. Zaremba. „wSieci2017 nr 20.
Celem dominującej ideologii jest zniszczenie tradycyjnych tożsamości. Rozm. A. Czupryn. „Polska. Metropolia Warszawska2017 nr 18 dod. „Magazyn”.
Literatura jest aktem porozumienia. Rozm. M. Mazurek. „Topos2017 nr 4, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
Nie jestem entuzjastą mediów. Rozm. A. Czupryn. „Polska. Metropolia Warszawska2017 nr 84.
Jesteśmy łagodnym narodem. Rozm. R. Mazurek. „Dziennik Gazeta Prawna2018 nr 29.
Nic oprócz śmierci w ludzkim świecie nie jest nieuchronne. Rozm. M. Mazurek. „Topos2018 nr 4.
Nie zawsze byłem konserwatystą. Rozm. B. Boruciak. „Tygodnik Solidarność2018 nr 29.
Opinia publiczna w Izraelu została wprowadzona w błąd. Rozm. A. Czupryn. „Polska. Metropolia Warszawska2018 nr 10.
To jednak totalitaryzm. Rozm. P. Skwieciński. „Sieci2018 nr 22 [dot.: O kulturze i rewolucji].
Zaniedbaliśmy obronę wizerunku Polski. Rozm.: J. i M. Karnowscy. „Sieci2018 nr 11.
Jestem buntownikiem w służbie porządku. Rozm. J. Maciejewski. „Rzeczpospolita2021 nr 89.
Trwająca mistyfikacja. Rozm. M. Miłosz. „Dziennik Gazeta Prawna2021 nr 176.
Utopie kończą się źle. Rozm. A. Czartoryska-Sziler. „Nowe Książki2021 nr 2.
Z lotu ptaka. O miesięczniku „Kontakt” z Mirosławem Chojeckim i Bronisławem Wildsteinem rozmawia A. Szozda. „Nowy Napis2021 nr 11.

Słowniki i bibliografie

E. ZAJĄC: Bronisław Wildstein. W: Encyklopedia Solidarności [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 9 marca 2024 ].
L. HASS: Bronisław Wildstein. W tegoż: Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999. Słownik biograficzny. Warszawa 1999.
H. GŁĘBOCKI: Bronisław Wildstein. W: Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956-89. T. 1. Warszawa 2000 .

Ogólne

Książki

Trzech kumpli. Przypis do dziejów PRL. Na podstawie materiałów zgromadzonych przez E. Stankiewicz i A. Ferens. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak ”; TVN 2008, 202 s. [dot. S. Pyjasa, B. Wildsteina i L. Maleszki; zawiera również płytę DVD z fabularyzowanym filmem dokumentalnym „Trzech kumpli”. TVN 2008].
Między realizmem a filozofią. Antologia tekstów krytycznych o prozie Bronisława Wildsteina. [Oprac.] M. Woźniak. Kraków: Instytut Literatury 2021, 257 s. Nowa Krytyka i Esej, 6.

Zawartość

A. SZOSTKIEWICZ: Rozterki kabalisty; M. URBANOWSKI: Bronisław Wildstein – pisarz dla dorosłych. Laudacja z okazji otrzymania Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego; M.D. WOŹNIAK: Granice prozy literackiej i publicystyki na przykładzie „Doliny Nicości” Bronisława Wildsteina; D. NOWACKI: Innego świata nie będzie? O jednej powieści Bronisława Wildsteina [dot.: Dolina Nicości]; P. RODAK: Jak mdłości [dot.: Brat; Jak woda]; P. RODAK: Plutarch współczesny; T. NYCZEK: Szukali duchów, znaleźli upiory [dot.: Mistrz]; D. HECK: Tabu [dot.: Dolina Nicości]; K. MASŁOŃ: Czytając, nie czuli ciążenia Ziemia [dot.: Mistrz]; J. TOMKOWSKI: Sen o wolności; M. NOWAK: Pół roku z życia III RP [dot.: Dolina Nicości]; A. LIBERA: Wolność i zbrodnia. Wokół „Ukrytego” Bronisława Wildsteina; P. ŚLIWIŃSKI: Grzech nieodkupiony [dot.: Czas niedokonany] M. URBANOWSKI: Kryminał i głębsze znaczenie [dot.: Ukryty]; M. URBANOWSKI: Saga rodziny Broków [dot.: Czas niedokonany]; M.M. PODOLAK: Moralitety z Polską w tle; S. BURYŁA: Powieść o mediach [dot.: Dom wybranych]; W. BOLECKI: Buddenbrookowie [dot.: Czas niedokonany]; M. MATYSZKOWICZ: Niedokonany czas Broków [dot.: Czas niedokonany]; M. URBANOWSKI: Witkacy, Wyspiański i widma współczesności [dot.: Dom wybranych]; J. KOPAŃSKI: Wildstein naszych czasów zaprasza do domu wybranych [dot.: Dom wybranych]; M. MAZUREK: Dlaczego Wildstein pisze powieści? ; T. NYCZEK: Polska w Paryżu [dot.: Brat]; W. KUDYBA: Piekielne powieści Bronisława Wildsteina; Literatura jest aktem rozumienia. Z Bronisławem Wildsteinem rozmawia Maciej Mazurek; K. KANIA-BŁACHUCKA: Polska powieść polityczna u progu XXI wieku. O prozie Bronisława Wildsteina; S. BALBUS: Prawdy z wodnego zwierciadła; D. HECK: Idee filozoficzne w prozie narracyjnej Bronisława Wildsteina; T. BUREK: Coście z tym marzeniem zrobili? [dot.: Dolina Nicości]; D. HECK: Sophia trojańska [dot.: Mistrz].
M. Woźniak: Pisarz idei. Proza Bronisława Wildsteina. Kraków: Instytut Literatury 2021 , 217 s. Biblioteka Krytyki Literackiej Kwartalnika „Nowy Napis.
Pisarz wobec nicości i kłamstwa. Szkice o twórczości Bronisława Wildsteina. Pod red. W. Ratajczaka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo 2022, 195 s.
Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Poznaniu w 2022.

Zawartość

W. RATAJCZAK: Wierność kontra nicość [wstęp]; List prof. Piotra Glińskiego, wiceprezesa Rady Ministrów, ministra kultury i dziedzictwa narodowego; A. WAŚKO: „W oku kamery”. Bronisława Wildsteina powieści o postpolityce; W. KUDYBA: Proza Bronisława Wildsteina wobec tradycji dantejskiej; P. BORTKIEWICZ: Specyfika kłamstwa w systemie sowieckim. (Uwagi na marginesie twórczości Bronisława Wildsteina); M. MAZUREK: Świadek epoki i moralista; A. LIBERA: Wolność i zbrodnia. Wokół „Ukrytego” Bronisława Wildsteina; M. WOŹNIAK: Między kryminałem a filozoficzną przypowieścią. O „Ukrytym” Bronisława Wildsteina; – nadto fragmenty poz. „Ukryty” i „Cienie moich czasów” oraz wywiad: Sztuka to epifania. Rozm. M. Mazurek.

Artykuły

Waldemar: Jesień w Paryżewie. „Solidarność”* 1987 nr 18/19 (182/183) [korespondencja z Paryża, m.in. o odejściu B. Wildsteina z redakcji pisma „Kontakt” i przyczynach konfliktu z M. Chojeckim].
A. FRISZKE: Opozycja polityczna w PRL 1945-1980 . Londyn 1994, passim.
Lista ćwierć miliona sygnatur osobowych. Pełny zapis programu „Summa zdarzeń – Lista Wildsteina”, wyemitowanego [w Telewizji Polskiej] 3 stycznia 2005 roku. „Głos2005 nr 5.
R. KALUKIN: Bronisław Niezłomny. „Gazeta Wyborcza2006 nr 123 [sylwetka B. Wildsteina – nowego prezesa Telewizji Polskiej].
J. SADECKI: Historia trzech przyjaciół. Rocznica śmierci Stanisława Pyjasa. „Rzeczpospolita2008 nr 107.
A. DUDEK: Historia listy Wildsteina. „Rzeczpospolita2011 nr 123.
O. GÓRZYŃSKI: Dziennikarz z karabinem rewolucjonisty. „Rzeczpospolita2014 nr 116.
V. Tismaneanu: Recomandare de lectura: „Un trecut care se ȋncăpățânează să nu mai treacă” de Bronisław Wildstein. Powst. 2014 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 9 marca 2024].
K. KANIA: Polska powieść polityczna u progu XXI wieku. O prozie Bronisława Wildsteina; A. LUBOŃ: Za kulisami współczesnej Polski. Transformacja projektu quasi-publicystycznego cyklu w najnowszych powieściach Bronisława Wildsteina. „Tematy i Konteksty2015 nr 5.
A. LUBOŃ: Porządkowanie chaosu. O pisarstwie Bronisława Wildsteina. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 2. Katowice 2016.
W. SADKOWSKI: Narodziny nowego nurtu literackiego. „Res Humana2016 nr 5.
J. MUSIAŁ: Publicystyka przebrana z literaturę. „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego2017 [dot. m.in. B. Wildsteina].
M. URBANOWSKI: Bronisław Wildstein – pisarz dla dorosłych. Laudacja z okazji otrzymania nagrody im. L. Kaczyńskiego. „Sieci2020 nr 43, przedruki: „Nowy Napis” 2020 nr 8; w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
R. BISHOP: Pisarz idei i polityka praktyczna z transcendencją w tle. „Nowy Napis2023 nr 18.

Jak woda

S. BALBUS: Prawdy z wodnego zwierciadła. „Gazeta Krakowska1990 nr 280, toż. „Dekada Literacka” 1990 nr 1, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
A. SZOSTKIEWICZ: Rozterki kabalisty. „Tygodnik Powszechny1990 nr 30, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
H. ZAWORSKA: Zatopiony. „Po prostu1990 nr 12, przedruk w tejże: Wczoraj i dzisiaj. Poznań 1992.
D. PAWELEC: Prozatorskie debiuty dekady – ze wskazaniem. W tegoż: Debiuty i powroty. Czytanie w czas przełomu. Katowice 1998 [dot. też: Ch. Skrzyposzek: Wolna Trybuna; J. Pilch: Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej].
M. WOŹNIAK: Psychologia i totalitaryzm. O „Jak woda”, czyli zapomnianej powieści Bronisława Wildsteina. „Fronda Lux2022 nr 102/103.

Brat

E. BIEŃKOWSKA: Głos pokolenia. „Znak1993 nr 4.
M. CZUBAJ: Papierowe klęski. „Gazeta Wyborcza1993 nr 40.
J. KOPCIŃSKI: Dwa razy Paryż. „Życie Warszawy1993 nr 82 dod. „Ex Libris” nr z IV [rec. też: M. Gretkowska: My zdies’ emigranty].
L. LEWIN: Na paryskim bruku – powieść z kluczem. „Życie Warszawy1993 nr 15.
T. NYCZEK: Polska w Paryżu. „Gazeta Wyborcza1993 nr 40, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
M. PORĘBSKI: Un Calva’. „Tygodnik Powszechny1993 nr 16.
P. RODAK: Jak mdłości. „Życie Warszawy1993 nr 82 dod. „Ex Libris” nr z IV, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
A. STORECKI: Paryż i czas. „Przegląd Literacki1993 nr 2.
E. RYBICKA: Labirynt: temat i model konstrukcyjny. Od Berenta do młodej prozy. „Pamiętnik Literacki1997 z. 3 [dot. m.in. B. Wildsteina].

O zdradzie i śmierci

P. GOŹLIŃSKI: Bez przypisów. „Życie Warszawy1995 nr 17.
J. ŁUKASIEWICZ. „Odra1995 nr 11.
P. RODAK: Plutarch współczesny. „Gazeta Wyborcza1995 nr 43.
M. ZALESKI: Plutarch jako odtrutka. „Res Publica Nowa1995 nr 3.
P. GOŹLIŃSKI: Spojrzenie Eumenesa. „Znak1996 nr 4.

Dekomunizacja, której nie było, czyli Mistyfikacja triumfująca

D. GAWIN: Rzeczpospolita 2000 nr 289.
S. OBIREK: Jasne widzenie. „Więź2001 nr 2.
J. PARYS. „Tygodnik Solidarność2001 nr 10.

Profile wieku

P. LISICKI: Pytania na powitanie wieku. „Rzeczpospolita2000 nr 135.
A. PAWELEC: Dwójka i trzy zera. „Przegląd Polityczny2000 nr 46/47.
J. SADOWSKI: Profile przyszłości. „Nowe Książki2000 nr 12.
P. ŚPIEWAK: Gazeta Wyborcza 2000 nr 143 dod.
D. GAWIN: Na progu przyszłości. „Znak2001 nr 11.

Przyszłość z ograniczoną odpowiedzialnością

M. SPYCHALSKI: O pożytecznych idiotach. „Nowe Państwo2003 nr 5.
J. STRĘKOWSKI. „Nowe Książki2003 nr 4.
J. TOMKOWSKI: Sen o wolności. „Rzeczpospolita2003 nr 120.
M. URBANOWSKI: Podróże do kresów. W tegoż: Dezerterzy i żołnierze. Kraków 2007 [dot. m.in. B. Wildsteina].
K. MASŁOŃ: Wildstein pyta i diagnozuje. „Rzeczpospolita2010 nr 231 (dod.).
R. ZIORA: Przyszłość jako spółka. „Śląsk2010 nr 11.

Mistrz

P. BRATKOWSKI: W bagnie historii. „Newsweek Polska2004 nr 45/46.
K. MASŁOŃ: Nie czuli ciążenia ziemi. „Rzeczpospolita2004 nr 278, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
R. PAWŁOWSKI: Prorok czy szalbierz. „Gazeta Wyborcza2004 nr 268.
Z. KRÓL: Polskie piekło. „Res Publica Nowa2005 nr 3.
D. NOWACKI: W labiryncie. „Nowe Książki2005 nr 2.
M. SMOLAREK: Skalp zdarty z laboratorium. „Odra2005 nr 6.
M. TERLIKOWSKA: Poszukiwanie zaginionej Arki. „Nowe Państwo2005 nr 1.
E. KLAJMAN-GOMOLIŃSKA: Wyrok, nadzieja czy dotykanie prawdy…Akant2007 nr 9 [dot. też: S. Pastuszewski: Coś się kończy, coś się zaczyna].
D. HECK (M. TARCZYŃSKA): Sophia Trojańska. W tejże: Recenzje bez cenzury. Lublin 2015, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.

Dolina Nicości

A. BAZAK: Głos ocalonego z targowiska próżności. „Fronda2008 nr 47.
A. BAZAK: Kraj nierozliczonej zdrady. „Zeszyty Karmelitańskie2008 nr 4.
E. BIELA: Życie w Dolinie Nicości. „Akant2008 nr 9.
S. BLUMSZTAJN: Wyspiański IV RP. „Gazeta Wyborcza2008 nr 135.
T. BUREK: Coście z tym marzeniem zrobili?Rzeczpospolita2008 nr 150, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
M. CIEŚLIK: Dzieła z teczek. „Newsweek Polska2008 nr 23.
P.F. DERENDARZ: Coś z nicości. „Tygiel Kultury2008 nr 10/12.
J. DUKAJ: Polska wraca do gry. „Tygodnik Powszechny2008 nr 23.
P. DUNIN-WĄSOWICZ: W medialnym piekle. „Lampa2008 nr 6.
W. JURASZ: My nie jesteśmy historią. „Dziennik Polski2008 nr 138.
K. KŁOPOTOWSKI: Została potęga smaku. „Rzeczpospolita2008 nr 132.
K. KOEHLER; M. URBANOWSKI: Atmosfera bagna. „Arcana2008 nr 3/4 [dwugłos o „Dolinie Nicości” Bronisława Wildsteina].
B. KRÓLIKOWSKI: Ewangelia według Judasza. „Myśl.pl2008 nr 11.
M. MIECZNICKA: Nowatorska krytyka elit; J. SOBOLEWSKA: Publicystyka zamiast literatury.Dziennik2008 nr 153 [spór o nową powieść B. Wildsteina].
M. NOWAK: Pół roku z życia III RP. „Ethos2008 nr 2/3, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
A. SASINOWSKI: Wspólnota w agonii. „Pogranicza2008 nr 5.
M. URBANOWSKI: Bez apokalipsy. „Rzeczpospolita2008 nr 120.
J. WIERZEJSKA: Z kluczem?Nowe Książki2008 nr 10.
M. WOLSKI: Światło w dolinie. „Gazeta Polska2008 nr 29.
M. ZAJĄC: Dno piekieł jest mocno pocukrzone. „Polska2008 nr 150.
R.A. ZIEMKIEWICZ: Dwie Polski, obie ułomne. „Rzeczpospolita2008 nr 209 [rec. też: J. Anderman: Cały czas].
M. LUBELSKA: Polska wprost i „z ukosa. O „Dolinie Nicości” Bronisława Wildsteina i „Marszu Polonia” Jerzego Pilcha. W: Od polityki do poetyki. Kraków 2010.
E. MORAWIEC: O „Dolinie Nicości” i jej Autorze. „Arcana2010 nr 1 [laudacja z okazji przyznania B. Wildsteinowi nagrody im. J. Mackiewicza].
D. NOWACKI: Innego świata nie będzie? O jednej powieści B. Wildsteina. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kraków 2011, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
W. ŁYSIAK: Dolina nicości? W tegoż: Karawana literatury. Warszawa 2013 [dot. recepcji].
M. BERNACKI: W Polsce bez zmian. Bronisław Wildstein „Dolina Nicości”, Jerzy Pilch „Marsz Polonia”. W tegoż: Świat interpretować – konieczne zadanie. Bielsko-Biała 2014.
H. GOSK: (Nie)normalność naszych czasów. Literacka diagnoza polskiej rzeczywistości pióra „niepokornych”. W tejże: Wychodzenie z „cienia imperium. Kraków 2015 [dot. też: Ukryty oraz R. Ziemkiewicz: Ciało obce].
D. HECK (M. TARCZYŃSKA): Tabu. W tejże: Recenzje bez cenzury. Lublin 2015, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
M. WOŹNIAK: Granice prozy literackiej i publicystyki na przykładzie „Doliny Nicości” Bronisława Wildsteina. „Arcana2019 nr 4.

Zob. też Wywiady.

Recenzje adaptacji telewizyjnych

R. PAWŁOWSKI. „Gazeta Wyborcza2011 nr 224.

Moje boje z III RP

M. WOLSKI: Z pola walki. „Gazeta Polska2009 nr 5.

Śmieszna dwuznaczność świata, który oszalał

W. JURASZ: O banalności współczesności. „Dziennik Polski2009 nr 93.
P. ZAREMBA: Bronisław Wildstein ostatnio nieco mniej znany. „Dziennik2009 nr 160.
D. CHABRAJSKA: Rzemiosło czy sztuka? Bronisław Wildstein o kinie epoki postmodernizmu. „Ethos2010 nr 1.

Czas niedokonany

T. BOCHEŃSKI: Dziedziczenie demonów. „Rzeczpospolita2011 nr 141.
W. BOLECKI: Buddenbrookowie i Brokowie. „Uważam Rze2011 nr 16, przedruk pt. „Buddenbrookowie” w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
K. DUNIN: Jaka literatura wychodzi publicystom. „Gazeta Wyborcza2011 nr 148 [dot. też: R. Ziemkiewicz: Zgred].
A. MAŚNICA: Pomiędzy Bogiem, historią i Polską. „Rzeczy Wspólne2011 nr 4.
M. MATYSZKOWICZ: Niedokonany czas Broków. „Fronda2011 nr 60, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
E. MORAWIEC: Horyzont. „Arcana2011 nr 4 [dot. też: R.A. Ziemkiewicz: Zgred].
D. NOWACKI: (Budden) brookowie, czyli pragnienie wybitności. „Nowe Książki2011 nr 8.
P. ŚLIWIŃSKI: Grzech nieodkupiony: „Czas niedokonany” Bronisława Wildsteina. „Tygodnik Powszechny2011 nr 28, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
M. URBANOWSKI: Saga rodu Broków. „Rzeczpospolita2011 nr 111 dod. „Plus Minus”.
M. WOLSKI: Saga Wildsteina. „Gazeta Polska2011 nr 20.
A. WAŚKO: Publicystyka to czy literatura?Niezależna Gazeta Polska. Nowe Państwo2012 [nr] 4 [dot. też: R.A. Ziemkiewicz: Zgred].
M. KLECEL. „Glaukopis2014 nr 30.
M. URBANOWSKI: W poszukiwaniu utraconej rodziny. „Nowa Dekada Krakowska2014 nr 1/2 [dot. też: J. Polkowski: Ślady krwi].
M. ZDUNIAK-WIKTOROWICZ: Projekty totalne” – o przedstawieniach historii XX wieku w najnowszej prozie polskiej i niemieckiej. Czas: jaki był XX wiek i jak do tego doszło, że XXI jest taki, a nie inny. W: Opcja niemiecka. Kraków 2014.
M. TOMCZOK: Niepokonani. Wokół autobiografii i sagi w powieści „Czas niedokonany” Bronisława Wildsteina. W: Autobiografie (po)graniczne. Kraków 2016.

Zob. też Wywiady.

Niepokorny

Ł. ADAMSKI: Szczera spowiedź Wildsteina i kawał historii Polski. Powst. 2012 [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 8 marca 2024] .
M. WOLSKI: Portret człowieka odważnego. „Gazeta Polska2013 nr 4.

Ukryty

W. JURASZ: Chcą Barabasza. „Dziennik Polski2012 nr 236.
R. KALUKIN: Drugi obieg 2012. „Newsweek Polska” 2012 nr 43 [dot. też: W. Gadowski: Wieża komunistów; M. Wolski: Mocarstwo].
D. KOWALCZYK: Łajdactwo popłaca?idziemy2012 nr 44.
A. LIBERA: Wolność i zbrodnia. „Uważam Rze2012 nr 38.
D. NOWACKI: Zbrodnie i krzyż. „Tygodnik Powszechny2012 nr 43.
M. URBANOWSKI: Kryminał i głębsze znaczenie. „Arcana2012 nr 6, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
K. VARGA: Sikanie na znicze, czyli Wildstein wymiata. „Gazeta Wyborcza2012 nr 238 dod. „Duży Format” nr 40.
M. WOLSKI: Ujawniony. „Gazeta Polska2012 nr 39.
H. GOSK: (Nie)normalność naszych czasów. Literacka diagnoza polskiej rzeczywistości pióra „niepokornych”. W tejże: Wychodzenie z „cienia imperium. Kraków 2015 [dot. też: Dolina Nicości; R. Ziemkiewicz: Ciało obce].

Zob. też Wywiady.

Demokracja limitowana, czyli dlaczego nie lubię III RP

R. LEGUTKO: Demokracja limitowana według Wildsteina. „Do Rzeczy2013 nr 21.

Cienie moich czasów

D. GAWIN: Osobista odyseja Bronisława Wildsteina. „wSieci2015 nr 49.
M. WOLSKI: Przypadki człowieka odważnego. „Gazeta Polska2015 nr 52.
S. BURYŁA: Zrozumieć swój czas. „Nowe Książki2016 nr 3.
G. GÓRNY: Metamorfozy Wildsteina. „wSieci2016 nr 46.
R. LEGUTKO: Świat według Wildsteina. Autobiografia nie tylko o sobie samym. „Do Rzeczy2016 nr 27.
J. POLKOWSKI: Pasje Bronisława Wildsteina. „Rzeczpospolita2016 nr 1.
A. PRZYŁĘBSKI: Dekadencja Europy – Bronisław Wildstein jako krytyk kultury. „Studia Kulturoznawcze2016 nr 1.

Zob. też Wywiady.

Dom wybranych

S. BURYŁA: Powieść o mediach. „Nowe Książki2017 nr 4, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
D. NOWACKI: Niewczesny lament. „Opcje2017 nr 1/2.
L. SZARUGA: Stan rzeczy. „Borussia2017 nr 59 [dot. też: M. Ławrynowicz: Mundur; J. Bocheński: Blog].
M. URBANOWSKI: Witkacy, Wyspiański i widma współczesności. (O nowej powieści Bronisława Wildsteina). „Arcana2017 nr 1/2, przedruk w: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021.
D. Heck: Dom wygnanych. W tejże: Genologiczne synergie. Lublin 2020.

O kulturze i rewolucji

P. ARTEMIUK. „Studia Teologiczne2018 T. 36.
P. SEMKA: Wildsteinowi wciąż się chce. Zrozumieć europejską „ideologię”. „Do Rzeczy2018 nr 24.
N.A. SZERSZEŃ: Wydziedziczeni z metafizyki. „Teologia Polityczna2018/2019 nr 11.
D. HECK: Obraz świata. Kilka cytatów. W tejże: Genologiczne synergie. Lublin 2020.

Zob. też Wywiady.

Bunt i afirmacja

J. MACIEJEWSKI: O buncie szaleńców i jego polskiej odsłonie. „Sieci2020 nr 24.
K. MASŁOŃ: Znaki naszego czasu. „Do Rzeczy2020 nr 24.
A. NOWAK: Przeciw pokusie współczesnego bolszewizmu. „Sieci2020 nr 30.
J. GRZYBOWSKI: Demiurgiczna siła intelektów i książek. „Teologia Polityczna2021/2022 nr 13.
Z. STAWROWSKI: Między buntem a afirmacją. W poszukiwaniu sensu dziejów. „Teologia Polityczna2021/2022 nr 13.
M. WOŹNIAK: Summa filozoficzna. „Nowe Książki2021 nr 2.
Z. KRASNODĘBSKI: Destrukcyjny bunt. „Przegląd Filozoficzny2022 nr 3.

Komedianci, czyli Konrad nie żyje

M. WALASZCZYK: Błazen obalił Kapłana. TVP Kultura pokazała sztukę „Komedianci, czyli Konrad nie żyje” Bronisława Wildsteina. „Sieci2022 nr 39.
P. ZAREMBA: Teatr chaosu. „Komedianci” w TVP. „Sieci2022 nr 39.

Lew i komedianci

W. STANISŁAWSKI: Król, hetman, mat. „Sieci2021 nr 44.
D. HECK: Słoń i reszta menażerii. „Nowe Książki2022 nr 5.

Jak woda; Brat; O zdradzie i śmierci

K. WOŁODŹKO: Literatura, dobro, zło. Wrastanie w historię. „Twórczość2023 nr 6.

Adwent

T. MIŁKOWSKI: Strachy na Lachy. „Dziennik Trybuna2023 nr 150.
P.F. NOWAKOWSKI: Jeśli Chrystus nie zmartwychwstał.... O farsie metafizycznej „Adwent” Bronisława Wildsteina. „Nowy Napis2023 nr 18.

Wobec wojny, zarazy i nicości

R. LIS: Wildstein rozdziera szaty. „Książki. Magazyn do Czytania2023 nr 1.
K. LUBCZYŃSKI: Okiem Bronisława Wildsteina. „Dziennik Trybuna2023 nr 65.