CHLEBOWSKI Cezary

Urodzony 15 lutego 1928 w Grodźcu pod Będzinem; syn Zygmunta Chlebowskiego, pracownika przemysłu górniczego, i Anieli z domu Szwaja. Od 1935 uczył się w szkole powszechnej w Grodźcu i należał do Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP). W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Grodźcu, gdzie uczył się na tajnych kompletach, a w 1941-42 pracował równocześnie jako pomocnik elektryka. Następnie chroniąc się przed wywózką na przymusowe roboty do Niemiec, pracował jako żywiczarz w leśnictwie Horbów i robotnik leśny w Sichowie oraz kontynuował naukę na tajnych kompletach gimnazjalnych. W 1943 aresztowany i wywieziony wraz z rodziną do Niemiec uciekł stamtąd i przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa. Od jesieni 1943 należał do Armii Krajowej (AK). Po wojnie uczęszczał do gimnazjum, kolejno w Stalowej Woli, Będzinie i Rybniku oraz do liceum w Sławęcicach, gdzie zdał maturę. W tym czasie kontynuował działalność w ZHP; pełnił kolejno funkcje: drużynowego w gimnazjum w Rybniku, zastępcy komendanta ośrodka harcerskiego w Sławęcicach, a w 1947-49 instruktora Komendy Chorągwi Mazowieckiej w Warszawie.W 1947 przeniósł się do Warszawy i podjął studia w Akademii Nauk Politycznych: na Studium Dziennikarskim (ukończone w 1950) oraz na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym (którego nie ukończył, usunięty z uczelni w 1951 ze względów politycznych). W 1948-51 był stypendystą Banku Handlowego w Warszawie. Następnie w 1951-56 pracował jako inspektor reklamowy Zarządu Centralnego Państwowego Zakładu Ubezpieczeń. Równocześnie rozpoczął pracę dziennikarską, ogłaszając anonimowo (ze względu na zakaz publikowania) sprawozdania sportowe w tygodniku „Sport”. W 1951 ożenił się z Anną Piskowską, chemiczką (rozwiedzeni w 1966). W 1952 został członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP). W 1956-64 współpracował luźno z czasopismami sportowymi oraz z redakcją sportową Telewizji Polskiej. Jako działacz sekcji narciarskich w różnych klubach (od 1948) był w 1952-60 członkiem prezydium Zarządu Głównego Polskiego Związku Narciarskiego, a w 1957-64 prezesem Warszawskiego Klubu Narciarskiego. Od 1962 rozwijał twórczość literacką, ogłaszając, oprócz artykułów poświęconych walce z okupantem w latach II wojny światowej, opowiadania i reportaże m.in. w „Świecie Młodych” (1966-68), „WTK” (od 1968; tu m.in. w 1969-70 cykl 6000 kilometrów przez Europę, a w 1976 – Między dwoma oceanami). W 1967 ożenił się z Grażyną z Grochulskich Ciszewską, dziennikarką. W 1968-69 studiował na Studium Dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego (UW). Od 1968 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1968 i ponownie w 1969 otrzymał nagrody SDP za publicystykę na tematy kombatanckie. W 1970 podjął pracę w miesięczniku „Widnokręgi” jako sekretarz redakcji; w piśmie tym publikował również w latach następnych liczne utwory prozą. W 1976 przebywał na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. W 1980 otrzymał na UW tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Wachlarz. Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej wrzesień 1941 – marzec 1943 (promotor prof. płk Tadeusz Jędruszczak). W 1980-81 był członkiem Rady SDP. W 1983 został członkiem Stowarzyszenia Autorów Dzieł Naukowych. W następnych latach ogłaszał artykuły na tematy historyczne, m.in. na łamach pism: „Słowo Powszechne” (1986), „Kierunki” (1987-88), „Przegląd Katolicki” (1987-89), „Ład” (1989), „Tygodnik Solidarność” (1989). W 1988 przebywał na stypendium Fundacji Fulbrighta w Waszyngtonie. W tymże roku otrzymał od Zarządu Okręgu Amerykańskiego Światowego Koła AK w Chicago nagrodę i Dyplom Zasługi za całokształt pisarstwa na temat AK. W 1989 podjął się funkcji członka sądu koleżeńskiego Oddziału Warszawskiego SDP. W 1990 przebywał w Londynie na stypendium Polskiej Fundacji Kulturalnej. W 1991 otrzymał Nagrodę Artystyczną im. Bohaterów Warszawy za twórczość i wkład do poznania dziejów kultury Polski i Europy (przyznawaną przez Grupę Literacką Współczesność, Grupę Poetów i Malarzy Łazienki i Akademię Poetów). W tymże roku został wiceprzewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Publikował wiele recenzji książek historycznych dotyczących XX wieku w „Tygodniku Solidarność” (tu od 1995 stały felieton Moje lektury). W 1996 otrzymał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W 1998 nawiązał stałą współpracę z programem historycznym Telewizji Polskiej redagowanym przez Dariusza Baliszewskiego (opracował ponad 300 programów). Odznaczony m.in. w Londynie Krzyżem Armii Krajowej i Medalem Wojska Polskiego (1969), w kraju Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981), Srebrnym Krzyżem Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami (1996) i Krzyżem Niezłomnych (1998) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Zmarł 9 maja 2013 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.