BIO
Urodzona 24 lutego 1912 w Warszawie; córka Aleksandra Szymanowskiego, inżyniera, i Józefy z domu Natanson-Leskiej, urzędniczki Polskiego Czerwonego Krzyża. Do szkół uczęszczała w Warszawie. Po ukończeniu w 1930 Gimnazjum im. Królowej Jadwigi, pracowała w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a od 1935 w biurze podróży Orbis. Równocześnie studiowała w Szkole Nauk Politycznych; w 1936 uzyskała magisterium w zakresie ekonomii. W 1939 wyszła za mąż za prawnika, Bohdana Chądzyńskiego (zmarł w 1951). W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. W lutym 1940 została aresztowana przez gestapo i do lipca tego roku była więziona na Pawiaku. Po zwolnieniu utrzymywała się z pracy w barze kawowym i restauracji. Brała udział w pracy konspiracyjnej. W 1945 wyjechała z kraju. Przebywała kolejno we Francji, Maroku i od 1955 w Argentynie. Debiutowała w 1958 fragmentem powieści Ślepi bez lasek pt. Rodzina, opublikowanym w „Twórczości” (nr 12). W tym czasie zaczęła ogłaszać przekłady: od 1959 z literatury francuskiej, od 1961 z literatury iberoamerykańskiej, a w latach późniejszych także z literatury angielskiej. W kwietniu 1961 powróciła do Polski i zamieszkała w Warszawie. W 1962 poślubiła Stanisława Gajewskiego, byłego ambasadora w Paryżu, wówczas dyrektora departamentu Ministerstwa Spraw Zagranicznych (rozwód w 1973). Od 1963 była członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). Jako pisarka i tłumaczka literatury iberoamerykańskiej współpracowała m.in. z czasopismami: „Literatura na Świecie” (w 1973-81 członek zespołu konsultacyjnego), „Twórczość”, „Zwierciadło”, oraz z Polskim Radiem, dla którego pisała słuchowiska i adaptacje. W styczniu 1976 podpisała Memoriał 101, wyrażający protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. W 1979 została członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1980 wyszła za mąż za Krzysztofa Ligotę, dyrektora biblioteki Wartburg Institute w Londynie. Cztery lata później z powodu choroby powróciła do Warszawy. Za całokształt twórczości przekładowej otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS” (1979), „Literatury na Świecie” (1980), Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1988), PEN Clubu (1994). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1974). Zmarła 23 września 2003 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Ślepi bez lasek. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1959, 207 s. Wyd. 2 tamże 1970.
Wersja francuska (autorska): Comme l'ombre qui passe. Paris: Calmann-Lévy 1960, 233 s.
2. Chemia. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1962, 155 s.
3. Ryby na piasku. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1965, 208 s.
Zawartość
4. Przez ciebie, Drabie! [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 218 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1974, wyd. 4 1979, wyd. 5 1984; [wyd. 6] Wrocław: Siedmioróg 2000.
5. Skrzydło sowy. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 233 s.
6. „Allegro con brio”. (Sztuka telewizyjna). [Współautor:] M. Białobrzeski. „Dialog” 1971 nr 4 s. 38-48.
7. Życie za życie. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 197 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; wyd. 3 Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1979.
Nagrody
8. Statki, które mijają się nocą. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 197 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1989; wyd. 3 Łódź: Akapit Press 2002; [Łódź:] Hamal Books 1994; Wrocław: Siedmioróg 1996.
Przekłady
rosyjski
tadżycki
9. Wakacje z Zygą. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1977, 45 s.
10. Wstęga pawilonu. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978, 277 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1982; Wrocław: Siedmioróg 1992; [wyd. 4] Łódź: Akapit Press 1996; Wrocław: Siedmioróg 2000.
Nagrody
Przekłady
czeski
niemiecki
słowacki
szwedzki
Adaptacje
filmowe
11. Dorosnąć. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987, 207 s. Wyd. nast.: [wyd. 2 Łódź:] Hamal Books 1994; Wrocław: Siedmioróg 2000; Łódź: Akapit Press 2002.
Nagrody
Przekłady
niemiecki
12. Rekma, czyli życie za życie. [Powieść dla młodzieży]. Łódź: Akapit Press 1995, 143 s.
13. Śpiew muszli. [Powieść]. Łódź: Akapit Press 1995, 140 s. Wyd. 2 tamże 2003.
14. Co mi zostało z tych lat... [Wspomnienia]. Łódź: Akapit Press [1997], 152 s. Wyd. 2 poprawione pt. Nie wszystko o moim życiu. Tamże 2001.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Przekłady
Ponadto liczne przekłady i adaptacje słuchowisk radiowych.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1973, 1976, 1989, 1991.
