Jeżewska Zofia

BIO

Urodzona 15 czerwca 1911 w Warszawie; córka Adama Czartkowskiego, biologa, historyka i literata, i Marii z Michalczewskich, tłumaczki. W 1929 ukończyła Gimnazjum im. C. Plater-Zyberk w Warszawie. Następnie studiowała w Szkole Głównej Handlowej, w 1933 uzyskała dyplom magistra nauk ekonomicznych i handlowych. W tymże roku debiutowała nowelą 1% możliwości, opublikowaną w „Kurierze Warszawskim” (nr 33). W 1934 wyszła za mąż za Janusza Jeżewskiego, ekonomistę. W 1935-39 pracowała jako dziennikarka, specjalizując się w problematyce ekonomicznej. Była członkiem, a następnie sekretarzem redakcji „Biuletynu Polskiego Instytutu Rozrachunkowego”. Równocześnie ogłaszała wiersze i opowiadania w „Kurierze Warszawskim” i w „Przeglądzie Sportowym”. W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. Po wojnie rozpoczęła w 1949 pracę w Polskim Radiu w Warszawie w Dziale Publicystyki i Informacji oraz Wymiany z Zagranicą. W tymże roku została członkiem Stronnictwa Demokratycznego (SD); w 1950-53 była sekretarzem Koła SD przy Polskim Radiu. Działała też w Lidze Kobiet. Współpracowała z Działem Literackim Polskiego Radia, jako autorka słuchowisk radiowych, reportaży literackich oraz recenzji teatralnych i plastycznych. W 1953-55 była członkiem redakcji audycji Warszawska fala odpowiedzialnym za dział kultury i sztuki, a od 1955 redakcji magazynu informacyjnego Z kraju i ze świata. W 1953 została przyjęta do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (członek Klubu Krytyki Teatralnej i Klubu Krytyki Plastycznej). Odbyła wiele podróży związanych z pracą w Polskim Radiu, m.in. w 1957 na polskie wykopaliska w Egipcie (Tell Atrib) i na polsko-radzieckie wykopaliska na Krymie, w 1959 do Syrii i Egiptu, w 1962 do Meksyku, w 1964 do Sudanu (Faras). Reportaże i korespondencje z podróży, a także związane z nimi artykuły publikowała w wielu czasopismach. W 1963 otrzymała nagrodę Polskiego Radia za cykl reportaży z Meksyku. Od tegoż roku była członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1981 otrzymała nagrodę im. G. Morcinka przyznaną przez Klub Pisarzy SD. W 1987 jako członek zespołu założycielskiego audycji Na warszawskiej fali, a później magazynu informacyjnego Z kraju i ze świata otrzymała odznakę „Pionier Polskiego Radia i Telewizji Polskiej”. Odznaczona m.in. odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1965), Złotym Krzyżem Zasługi (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972). Zmarła 16 sierpnia 1995 w Warszawie; pochowana na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi.

Twórczość

1. Chopin żywy w swoich listach i w oczach współczesnych. [Współautor:] A. Czartkowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 613 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 nowe uzupełnione, przy współudziale K. Kobylańskiej pt. Fryderyk Chopin tamże 1967, wyd. 4 1970, wyd. 5 1975, wyd. 6 1981.

Przekłady

serbsko-chorwacki

Żivi Chopin w svojim pismina i učima suvremenika. [Przekł.] D. Śaula. Zagreb 1961.

2. Ze sfinksem w cztery oczy. [Reportaże z Egiptu i odkryć archeologicznych]. Warszawa: Iskry 1958, 196 s.

Przekłady

rosyjski

S glazu na glaz so sfinksom. [Przeł.] T. Kaulina, Moskva 1962.

3. A ślady zasypał piasek... Opowieść z Palmyry. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1961, 230 s.

Opowieść osnuta na autentycznych wydarzeniach.

See Studies

4. Trzy wschody słońca. [O Egipcie i odkryciach archeologicznych; współautor:] L. Dąbrowski. [Wstęp:] K. Michałowski. Posłowie: B. Gąssowska. Warszawa: Iskry 1962, 157 s.

Zawartość

Przedmowa; Podziemne miasto; Zapomniana stolica Ptolemeuszy Alesandryjsa Cornicle; Kair; El Tahrir – Prowincja wolności; Niedostępne Abu-Roache; Najpiękniejsza piramida; Ismailia tonie w kwiatach; Trzy wschody słońca; Zatopione świątynie; Posłowie.

See Studies

5. W królestwie Pierzastego Węża. Z podróży do Meksyku. [Reportaże]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1964, 286 s.

6. Na krańcu czasu. Dziennik podróży po Egipcie i Sudanie. Warszawa: Czytelnik 1966, 213 s. Wyd. 2 tamże 1972.

7. Fryderyk Chopin. Warszawa: Interpress 1969, 112 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 uzupełnione 1973, wyd. 3 1975, wyd. 4 1979, wyd. 5 1985.

Przekłady

angielski

Chopin. [Przeł.] K. Kozłowska. Warsaw 1980, wyd. 2 tamże 1985.

francuski

Chopin. [Przeł.] M. Cieszkowska. Varsovie 1975.

niemiecki

Chopin. [Przeł.] B. Ostrowska. Warschau 1980.

rosyjski

Friderik Šopen. [Przeł.] R. Kusneš, Varšava 1969, wyd. 2 uzupełnione tamże 1973.

serbsko-chorwacki

Frederik Šopen. [Przeł.] V. Cvijović. Beograd 2002.

8. Wyspa umarłych. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1972.

Inf.: [L. Kuchtówna] L.K. „Nowiny Teatralne” 1972 nr 3.

9. Warszawskim szlakiem Chopina. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego 1979, 93 s.

10. Leon Chwistek. Krótki zarys życia i twórczości. Warszawa: Epoka 1980, 127 s.

See Studies

11. Pod Wielką Koralową Barierą. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 223 s.

Zawartość

Pod Wielką Koralową Barierą; Modlitwa o deszcz; Wotum; Na zamku w Kastylii; Przeklęta szafa; Niewidoma z Grenady; Wieczysty ogień.

12. Chopin w kraju rodzinnym. Warszawa: Kraj 1985, 159 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

• Nawojka, pierwsza studentka polska. Polskie Radio 1952.

• Jak Kostka Napierski lud podhalański z niewoli ratował. Polskie Radio 1953.

• Przed wyrokiem. Polskie Radio 1970. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1970 nr 1 s. 45-61.

See Studies

Przekłady

1. B. Vian: Podwieczorek generałów. Tłum.: Z. Jeżewska, A. Miłosz. Wystawienie: Elbląg, Teatr Polski 1988.

2. Ch. Ockrent, A. de Marenches: Sekrety szpiegów i książąt. Relacje szefa francuskich służb specjalnych. Przeł. Z. Jeżewska. Warszawa: Editions Spotkania 1992, 305 s.