BIO
Urodzona 1 marca 1902 w Łapach; córka Antoniego Zwierzyńskiego, pracownika kolejowego, i Aleksandry z Dietrichów. W 1908, w związku ze służbowym przeniesieniem ojca, przeprowadziła się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie od 1912 uczęszczała do gimnazjum Józefy Gagatnickiej (przerywając dwukrotnie naukę z powodu gruźlicy). Debiutowała jako dramatopisarka w 1917 poematem dramatycznym pt.Bezimienni, ogłoszonym w „Jednodniówce Czerwonego Krzyża”. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 pracowała w czołówce frontowej szpitala wojskowego. W tymże roku wyszła za mąż za Jerzego Mariana Jeżewskiego, oficera Wojska Polskiego (po demobilizacji inspektora Zakładów Opiekuńczych w Komisariacie Rządu w Warszawie). W 1927 jako eksternistka zdała maturę i podjęła studia z zakresu psychologii, filozofii i historii na Uniwersytecie Warszawskim. W 1931 otrzymała absolutorium z filozofii i rozpoczęła pracę w teatralnym Instytucie Reduta Juliusza Osterwy, gdzie pełniła funkcję sekretarza zarządu (tzw. Kapituły) oraz opiekowała się biblioteką i archiwum. Opracowywała także analizy psychologiczne przygotowywanych do wystawienia dramatów (m.in.: Horsztyński Juliusza Słowackiego i Pierścień Wielkiej Damy Cypriana Kamila Norwida). Od 1934 pisała sztuki oraz tłumaczyła i adaptowała utwory dla Teatru Szkolnego, zorganizowanego przy Reducie. Współpracowała z radiem jako autorka słuchowisk dla dzieci. W 1937 rozpoczęła systematyczną naukę klasycznej greki pod kierunkiem prof. Władysława Witwickiego. Publikowała nadto wiersze i artykuły m.in. w piśmie „Kobiety w Pracy” (1938-39). W 1939 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich). W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie. Kontynuowała twórczość literacką, pisząc opowiadania i utwory dramatyczne dla młodzieży oraz działała w oświacie konspiracyjnej. Po upadku powstania warszawskiego przebywała w Skierniewicach, a następnie w Wyborowie pod Łowiczem. Kilkakrotnie podejmowała próby przedostania się do Warszawy i odzyskania ukrytych w piwnicy jej warszawskiego domu rękopisów prof. Władysława Witwickiego. Po wojnie zamieszkała w Konstancinie. Pracowała w Teatrze Lalki i Aktora „Baj” w Warszawie, w którym pełniła funkcję kierownika literackiego i w 1946-50 w Ministerstwie Kultury i Sztuki jako radca Departamentu Twórczości Artystycznej. Nawiązała w 1947 współpracę z pismem „Meander”; przez następne lata zamieszczała na łamach tego miesięcznika artykuły popularno-naukowe oraz przekłady poetów greckich i łacińskich. Była członkiem Polskiego Towarzystwa Filologicznego i uczestniczyła w działalności przekładowej Sekcji Czytania Autorów Greckich Koła Warszawskiego tej organizacji. W 1950 przeprowadziła się do Chylic, a stamtąd do Warszawy, gdzie ponownie objęła kierownictwo literackie Teatru Lalki i Aktora „Baj”. W 1954 należała do Sodalitas Crocodiliana, nieformalnego stowarzyszenia filologów klasycznych – wykładowców i pracowników Uniwersytetu Warszawskiego; w czasie spotkań odbywających się w warszawskiej kawiarni Krokodyl, posługiwała się żartobliwym pseudonimem Praxilla. Od 1957 była członkiem zespołu redakcyjnego „Teatru Lalek”, publikowała w tym piśmie liczne recenzje teatralne (1957-58, 1960-62). Przez trzy lata sprawowała kierownictwo audycji radiowych pt. Wieczory antyczne, poświęconych literaturze greckiej i łacińskiej (ok. 1957-59). W 1959 otrzymała nagrodę Centralnej Komisji Koordynacyjnej przy Ministerstwie Kultury i Sztuki za działalność literacką i teatralną. W 1963 zakończyła etatową pracę zawodową i zajęła się wyłącznie działalnością literacką, głównie tłumaczeniami literatury greckiej. W 1976 otrzymała nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekład Iliady Homera. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Zmarła 31 sierpnia 1979 w Warszawie; pochowana na cmentarzu w Skolimowie.
Twórczość
1. Bezimienni. Poemat dramatyczny w 3 aktach. „Jednodniówka Czerwonego Krzyża” 1917. Prapremiera: Teatr 5. Pułku Legionów 1917.
2. Krakus i Wanda. Poemat dramatyczny w 4 aktach. Powst. 1925. Polskie Radio (z muzyką J. Maklakiewicza) ok. 1937.
Nagrody
4. Mieszko, królewicz polski. Tragedia w 3 aktach. Powst. 1932.
5. Podanie o Piaście. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Instytut Reduta 1936. Wyd. pt.: Podanie o Piaście. Trzy obrazy. Muzyka: [J. Maklakiewicz] F. Izbicki. Uwagi wstępne: M. Dulęba. Lwów: Książnica Atlas 1938, 86 s. Wyd. nast.: Wrocław: Książnica Atlas 1948.
6. Stajenka betlejemska. Sześć obrazów. Muzyka: J. Maklakiewicz. Polskie Radio 1936-1937. Wyd.: Muzyka: [J. Maklakiewicz] F. Izbicki. Lwów: Książnica Atlas 1938, 109 s. Wyd. nast. Wrocław: Książnica Atlas 1948.
7. O mój rozmarynie. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wojska 1937.
8. Żaki krakowskie. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, Instytut Reduta 1937. Wyd. 1939.
9. Klejnoty Izwany. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1938. Rękopis.
10. Leśne dziwy. Sztuka dla dzieci. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1947.
11. Wiersze niemodne. Warszawa: E. Kuthan 1947, 79 s.
Zawartość
12. Dorotka. [Opowiadanie dla dzieci]. Kraków: Wydawnictwo Książek Popularnych 1949, 40 s.
13. Margo włóczęga. [Opowieść dla dzieci]. Kraków: Wydawnictwo Książek Popularnych 1949, 16 s.
14. Czerwony Kapturek. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, 16 s.
15. Kopciuszek. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, [12] k. Por. poz. ↑.
16. Królewna Śnieżka. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, 24 s.
17. Maciusiowa fujarka. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, [8] k.
18. O Kacperku Warszawiaku. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, [8] k.
19. Śpiąca królewna. [Bajka dla dzieci]. Kraków: M. Kot 1950, 22 s.
20. Jesień. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia [1951], [6] k.
21. Kopciuszek. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: Warszawa, Teatr „Bajka” 1953. Wersja zmienione, [współautorka:] S. Kornecka-Cybulska. Prapremiera: Toruń, Teatr Objazdowy „Gnom” 1954. Por. poz. ↑.
22. Pan Twardowski. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: pt. Sława Mistrza Twardowskiego. Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1954. Druk „Teatr Lalek” 1957 nr 1 s. 31-42. Wyd. wspólnie z: W. Chotomska: Dzieci pana astronoma pt.: Pan Twardowski; Dzieci pana astronoma. Widowiska lalkowe. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury 1972, 230 s.
23. Sekutnica i czarodziej. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1954.
24. Kwiaty Idalki. [Sztuka dla dzieci]. Powst. 1955.
25. Legenda Bałtyku. Libretto operowe. [Współautorka:] W. Szalay-Groele. Muzyka: F. Nowowiejski. Prapremiera: Poznań, Opera im. St. Moniuszki 1955.
Przekłady
niemiecki
26. O Jaśku Złotniku i o Burmistrzance. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1956. Druk pt. O Jaśku złotniku i pięknej burmistrzance. W: Polskie sztuki dla teatru lalek. T. 1. Łódź 1984 s. 87-148.
27. Baśń o złotym potworze. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: Szczecin, Teatr Lalek „Pleciuga” 1959.
28. Dzień dziecka. [Wiersz]. Warszawa: Wspólna Sprawa 1960, [16] k.
29. Morskie echa. [Sztuka dla młodzieży w 4 aktach]. Powst. ok. 1960.
30. Marek z Grzesiem idą w świat. [Wiersz]. Warszawa: Wspólna Sprawa 1961, [10] k.
31. Chłop i diabeł. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj” 1962. Wyd. pt. Chłop i diabeł. Sztuka dla teatru lalek. Wskazówki inscenizacyjne: J. Dargiel. Scenografia: Z. Czechlewska-Ossowska. Muzyka: F. Rybicki. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury 1973, 105 s.
32. Przygody warszawskiego misia. [Sztuka dla dzieci]. Prapremiera: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin” 1968.
33. Na wiślanym brzegu. (Sztuka w 3 obrazach). [Warszawa:] „Nasz Klub”, Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Wiejskiej, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa-Książka-Ruch, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Centralny Ośrodek Kultury 1974, 39 s.
Przekłady i przeróbki
Wystawienia następne
Przekłady
niemiecki
Nagrody
Wystawienia następne
Przekłady
czeski
Zawartość
Wyd. w wyborze: Wstęp i przypisy: V. Krawczyk-Wasilewska. Warszawa: Kama 1996.
Prace edytorskie
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1955.
